"Η ΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΛΟΧΑΓΟΥ" ΚΑΙ Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΩΣ ΠΗΓΗ ΚΑΚΟΥ

Ο γερμανός Robert Schwentke, αφού έκανε και στο Χόλιγουντ την (μέτρια νομίζω) βόλτα του με "Τριλογίες Απόκλισης" και "Σχέδια Πτήσης", επιστρέφει στη χώρα του και. αλλάζοντας πορεία, γυρίζει το 2017 την εντυπωσιακή "Στολή του Λοχαγού" (Der Hauptman), ένα σκοτεινό και γκροτέσκο πολεμικο δράμα με προεκτάσεις.
Στον παγωμένο χειμώνα του τέλους του πολέμου, όταν οι ναζί έχουν ουσιαστικά χάσει, ο γερμανικός στρατός παρουσιάζει όλο και περισσότερα σημεία διάλυσης. Οι πάμπολλοι λιποτάκτες εκτελούνται άμεσα από τους πρώην συμπολεμιστές τους. Τα πάντα καταρρέουν. Σ' αυτό το παρακμιακό κλίμα, ένας νεαρός γερμανός στρατιώτης που έχει λιποτακτήσει, βρίσκει τυχαία την ατσαλάκωτη στολή ενός λοχαγού της Βέρμαχτ. Αρχικά τη φορά για να ζεσταθεί. Σύντομα ομως υποχρεώνεται να υποδυθεί το ρόλο αυτόν, ρόλος που του γίνεται πλέον δεύτερη φύση και, μαζί με τη γοητεία της εξουσίας που απορρέει απ' αυτόν, "κληρονομεί" και την απόλυτη κτηνωδία που η (ναζιστική) εξουσία συνεπάγεται.
Εντυπωσιακή μαυρόασπρη φωτογραφία, εξαιρετική (παρακμιακή) ατμόσφαιρα, αλληγορική ματιά και αρκετές προεκτάσεις, συνθέτουν μια πολύ δυνατή ταινία. Ο σκηνοθέτης, μέσα από την ιστορία αυτή, ασκεί βαθύτερη κριτική στο θέμα της εξουσίας, της γοητείας της, όπως είπαμε, της "μέθης" που προκαλεί, της εξάρτησης σχεδον απ' αυτήν. Και, φυσικά, μιλά για την κατάχρησή της και τη χρήσιμοποίησή της για καθαρά προσωπικούς λόγους και ηδονές. Μάλιστα, για να δείξει τον "τυφλό" χαρακτήρα της, επιλέγει μια περίπτωση όπου αυτή αποκτιέται με έναν απόλυτα τυχαίο τρόπο, δίχως το παραμικρό προσόν (πέραν της μιμητικής ικανότητας) ή την παραμικρή προσπάθεια για την κατάληψή της. Σα να μας λέει απλά "η εξουσία διαφθείρει από τη φύση της". Τοποθετώντας όλα αυτά στα πλαίσια του χειρότερου και βαρβαρότερου καθεστώτος που γνώρισε ο μοντέρνος "πολιτισμένος" κόσμος, απλώς υπογραμμίζει ακόμα περισσότερο και κάνει πιο έντονες τις παραπάνω παρατηρήσεις. Φυσικά όλα ξεκινούν από την ανάγκη επιβίωσης. Όσα ακολουθούν όμως πάνε το πράγμα μακρύτερα.
Το άλλο χαρακτηριστικό είναι ότι  όσο προχωρά το φιλμ, το στοιχείο του γκροτέσκο μπαίνει όλα και περισσότερο και, σε ορισμένα σημεία και παρά τη διαρκώς ζοφερή ατμόσφαιρα, αγγίζει τα όρια του κατάμαυρου χιούμορ. Η σουρεαλιστική τελευταία σκηνή είναι σαφής για τις προθέσεις του και για τη διάθεση να "προειδοποιήσει" ότι απ' όλα αυτά κινδυνεύουμε και σήμερα (ή, αν προτιμάτε, τ κακό είναι διαχρονικό).
Ακόμα κι αν δεν αρέσει ή θεωρηθεί από κάποιους "τραβηγμένο", το φιλμ είναι σίγουρα ενδιαφέρον.

ΣΤΟ "ΚΟΚΚΙΝΟ"

Το "Red" γυρίστηκε το 2010 από τον Robert Schwentke και βασίζεται σε κόμικς του διάσημου σεναριογράφου Warren Ellis. Όπως είναι σχετική μόδα τα λίγα τελευταία χρόνια, έχει σαν ήρωες μια ομάδα "συνταξιοδοτημένους" πράκτορες της CIA και άλλων σχετικών φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, οι οποίοι βεβαίως, παρά τα χρόνια τους, είναι ικανοί να διαλύσουν κάθε "παιδαρέλι" που πάει να τους τη βγει - πολύ περισσότερο μάλιστα όταν αυτοί οι πιστιρικάδες, εξ ίσου πράκτορες της CIA, του FBI και δεν ξέρω ποιας άλλης μυστικής οργάνωσης, θέλουν να τους σκοτώσουν για άγνωστους λόγους.
Οπότε, καταλάβατε. Χαμός από την αρχή μέχρι το τέλος, πιστολίδι, εκρήξεις, ταρζανιές κάθε είδους... και βέβαια πολύ χιούμορ, που είναι το στοιχείο που σώζει την κατάσταση. Διότι, προφανώς, αν δεν υπήρχε το χιούμορ και όλα αυτά ήταν "σοβαρα", η ταινία μάλλον δεν θα βλεπόταν. Πιστεύω ότι αυτό που τη σώζει και σε κάνει να περνάς δύο ευχάριστες ώρες - αν είσαι φίλος των μπαμ-μπουμ βεβαίως - είναι ακριβώς το ότι σε καμία περίπτωση δεν παίρνει τον εαυτό της στα σοβαρά. Κάνει χαβαλέ και δεν ντρέπεται καθόλου γι' αυτό. Και βέβαια υπάρχει και το απίστευτο καστ: Μπρους Γουίλις, Τζον Μάλκοβιτς, Έλεν Μίρεν, Μόργκαν Φρίμαν, Τζον Ντρέιφους, Έρνεστ Μποργκνάιν... Τι άλλο θέλετε;
Αυτό πάντως που μας προβληματίζει (για γενικότερους λόγους) είναι το στόρι της ταινίας - όσο προσχηματικό κι αν είναι αυτό. Είναι πλέον κοινός τόπος για τα αμερικάνικα χολιγουντιανά φιλμ, εν μέσω χαβαλέ και πλήρους χαμού, να λέγεται ξεκάθαρα ότι όλοι οι πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών είναι αδίστακτοι δολοφόνοι - αφού έτσι τους διατάζουν τι να κάνουν κι αυτοί; - κι ότι ούτε λίγο ούτε πολύ ο "κακός" της ταινίας είναι ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, που ετοιμάζεται να βάλει υποψηφιότητα για πρόεδρος. Αυτά που στη δεκαετια του 70 ας πούμε θα ήταν φοβερά τολμηρές αποκαλύψεις και θα ξεσήκωναν θύελα συζητήσεων, τώρα είναι κοινώς αποδεκτά και θέμα χαβαλετζίδικων ταινιών που με απόλαυση και εν μέσω ποπ κορν απολαμβάνουν χιλιάδες έφηβοι. Μάλιστα. Πόσο πιο σκατά μπορεί να γίνει αυτή η χώρα;
Τέλος πάντων, είπα ότι αν δεν το πάρει κανείς στα σοβαρά (αυτό είναι προϋπόθεση)περνά κανείς δυο ευχάριστες ώρες, γεμάτες δράση, έξυπνες ατάκες και χιούμορ. Αυτό είναι σίγουρο. Απλώς έχω πλέον βαρεθεί τις ευχάριστες ταινίες που ξεχνάς δυο ώρες μετά.