Η ΦΡΙΚΗ ΤΩΝ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΩΝ ΣΤΟ "ΕΙΜΑΙ ΑΚΟΜΑ ΕΔΩ"

Ο Βραζιλιάνος Walter Salles επιστρέφει το 2024 μετά πολλά χρόνια απουσίας με το πολύ δυνατό "Είμαι ακόμα εδώ" (Ainda Estu Aqui), με την εξαιρετική Fernanda Torres στον βασικό ρόλο. 

Βασισμένη σε αληθινά γεγονότα, η ταινία αφηγείται την ξαφνική απαγωγή από το σπίτι του και εξαφάνιση στη συνέχεια ενός πρώην αριστερού βουλευτή και νυν απλώς πολιτικού μηχανικού κατά τη διάρκεια της στυγνής βραζιλιάνικης δικτατορίας. Το περιστατικό συνέβη το 1971. Η ταινία καταγράφει τα γεγονότα και επικεντρώνεται στο "μετά" της οικογένειας.

Η ταινία γίνεται συγκλονιστική, καθώς αρχικά παρακολουθεί την ευτυχισμένη καθημερινότητα της πολυμελούς οικογένειας (το ζευγάρι έχει 4 παιδιά), στη συνέχεια την κτηνώδη εισβολή των γουρουνιών της χούντας, την απαγωγή του συζύγου και τις πρώτες εφιαλτικές μέρες και στη συνέχεια την πολύχρονη αγωνία, αναζήτηση και δράση της όσων απόμειναν - και βεβαίως κυρίως της "επίμονης" και ήρεμα ηρωικής συζύγου. 

Αυτό ακριβώς είναι και η κύρια αρετή του φιλμ: Υπάρχουν πολλές ταινίες που ασχολούνται με τη βία και την τρομοκρατία διαφόρων δικτατοριών. Αυτή εδώ όμως προχωρά και στο "μετά". Εξετάζει και αναλύει τις επιπτώσεις της βάρβαρης πράξης στα εναπομείναντα μέλη της οικογένειας. Με λίγα λόγια επιμένει στο τι συμβαίνει, τι ανεπούλωτα τραύματα μένουν μετά την πράξη καθεαυτή. Έτσι δείχνει σε βάθος το κακό που προκαλούν παρόμοια καθεστώτα. Δεν είναι μόνο οι θάνατοι, τα βασανιστήρια, οι φυλακίσεις, οι εξορίες. Είναι και οι τραγικές επιπτώσεις στις ζωές όσων μένουν πίσω, οι οποίοι πιθανόν δεν παθαίνουν κάτι σε προσωπικό επίπεδο, αλλά το γεγονός συνήθως αλλάζει πλήρως τη ζωή και την καθημερινότητά τους. Προς το χειρότερο φυσικά, προς τον εφιάλτη. Ανακεφαλαιώνοντας: Μια άγρια πράξη των καθαρμάτων δημιουργεί πολύ περισσότερες αρνητικές επιπτώσεις, όπως ακριβώς μια πέτρα που πέφτει στο ήσυχο νερό δημιουργεί ομόκεντρους κύκλους που απλώνονται σε όλη την πρώην ήρεμη επιφάνεια.

Για μένα αποτελεί μια από τις καλύτερες και δυνατότερες ταινίες της χρονιάς. 

"ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ" ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΠΙΤΝΙΚΣ

Το βιβλίο "Στο Δρόμο" (On the Road) του Τζακ Κέρουακ αποτελεί ένα είδος βίβλου για πολλούς. Μέσα από την εξιστόρηση των περιπλανήσεων των εμβληματικών ηρώων του κατάφερε να αποτυπώσει το κίνημα των μπίτνικς, που ξεκινά κάπου στα τέλη των 40ς, αλλά και γενικότερα το κλίμα των ανήσυχων ανθρώπων κάθε γενιάς (των χίπις αργότερα, αλλά και των κάθε λογής "περιπλανώμενων" στη ζωή). Το 2012 ο βραζιλιάνος Walter Salles παίρνει τη δύσκολη απόφαση να μεταφέρει ένα τόσο cult υλικό στην οθόνη.
Δεν θεωρώ το "On the Road" που προέκυψε κακή ταινία. Ίσα ίσα που νομίζω ότι ως ένα βαθμό καταφέρνει αν αποτυπώσει το πνεύμα του βιβλίου και των ανθρώπων αυτών που επηρέασαν όσο λίγοι πολλές επόμενες γενιές και την underground κουλτούρα μέχρι σήμερα. Θα σας προειδοποιήσω όμως: Η ταινία (όπως και το βιβλίο) δεν έχουν μια σαφή πλοκή με αρχή, μέση, τέλος και κορυφώσεις. Πρόκειται για ένα road movie που απλώς καταγράφει την αλήτικη, νομαδική ζωή των πρωταγωνιστών, την κατανάλωση ουσιών και αλκοόλ, την αγάπη τους για τη τζαζ, τους ερωτικούς και σεξουαλικούς τους πειραματισμούς, την αναζήτηση της ψυχής, την υπαρξιακή αγωνία, το πάθος τους για το γράψιμο. Οι ήρωες αυτοί δεν είναι άλλοι από τα alter ego των βασικών πρωταγωνιστών του κινήματος, του Γκίνσμπεργκ, του Μπάροους, του ίδιου του Κέρουακ. Έτσι η ταινία ακολουθεί νωχελικά την περιπλάνηση, το διαρκές ταξίδι, τις περιπέτειές τους, τη λυσσασμένη τους αντίδραση σε κάθε μορφής κομφορμισμό και εφησυχασμό.
Ο βασικός ήρωας, ο Νιλ Κάσαντι, είναι μια χαρισματική προσωπικότητα αλήτη - άγιου. Ζει μόνο για τη στιγμή, σα να μην υπάρχει αύριο, και με το ακόρεστο πάθος του για ζωή αποτελεί την έμπνευση των υπολοίπων (και κυρίως του Κέρουακ, που τον κάνει πρωταγωνιστή του μυθιστορήματός του). Ο άνθρωπος αυτός δεν είναι ακριβώς καλός (ούτε φυσικά κακός). Είναι σα να βρίσκεται πέρα απ' αυτά, σα να νοιάζεται μόνο να τα ζήσει όλα. Σε μια κρίσιμη στιγμή δεν διστάζει να παρατήσει ολομόναχο τον αγαπημένο του φίλο και να την κοπανήσει. Δεν υπάρχουν ηθικές αρχές, Μονάχα πάθος.
Είπα ότι η ταινία καταφέρνει να πιάσει πολλά από την ψυχολογία των ηρώων. Θεωρώ την προσπάθεια του Σάλες καλή, δίχως όμως να ενθουσιαστώ κιόλας. Είναι που το βιβλίο είναι τόσο σημαντικό, που άθελά μου (και παρά το ότι είμαι εναντίον των συγκεκριμένων συγκρίσεων), οι συγκρίσεις γίνονται αναπόφευκτα. Πάντως την είδα ευχάριστα, τη θεώρησα καλή και τίμια προσπάθεια... και μέχρις εκεί.