ΕΝΑ "ΤΑΜΠΟΥΡΛΟ" ΣΤΗ ΝΑΖΙΣΤΙΚΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Ο Gunter Grass γράφει το διάσημο μυθιστόρημά του "Το Ταμπούρλο" (Die Blechtrommel) το 1959. 20 χρόνια μετά, το 1979, ο επίσης γερμανός Volker Schlondorff το μεταφέρει στην οθόνη μένοντας πιστός στην πλοκή του βιβλίου και φτιάχνοντας έτσι τη γνωστότερη ταινία του.
Τι ακριβώς είναι το "Ταμπούρλο"; Είναι μια σουρεαλιστική ιστορία. που μπαίνει στο χώρο του φανταστικού. Ο Όσκαρ είναι ένα παιδί που γεννιέται στη Γερμανία της δεκαετίας του 20 από μια μητέρα που είναι συγχρόνως ερωτευμένη με δύο άντρες (οι οποίοι αποδέχονται ουσιαστικά την κατάσταση). Στα τρία του χρόνια ο Όσκαρ, απογοητευμένος από τον κόσμο των μεγάλων, αποφασίζει να μη μεγαλώσει άλλο. Έτσι μένει για πολλά χρόνια στο σώμα παιδιού τριών χρονών, αλλά με πλήρη εξυπνάδα και συμεριφορά (αν θέλει) ενηλίκου. Δεν αποχωρίζεται ποτέ ένα ταμπούρλο που του δώρισαν στα γενέθλιά του, το οποίο παίζει εκκωφαντικά όταν νοιώθει την ανάγκη. Κανείς δεν μπορεί να του το πάρει, καθώς διαθέτει (άλλο ένα στοιχείο του φανταστικού) μια "ιδιαίτερη" κραυγή, με την οποία θρυμματίζονται τα πάντα σε μεγάλη ακτίνα. Οι ναζί έρχονται στην εξουσία, ο πόλεμος αρχίζει, ο μικρός (;) περιοδεύει με έναν θίασο νάνων, ερωτεύεται δύο φορές και, μετά το τέλος του πολέμου, πάντα με την τρίχρονη εμφάνισή του, επιστρέφει στον κατεστραμένο πλέον τόπο όπου γεννήθηκε. Και υπάρχει και συνέχεια.
Φυσικά πρόκειται για μια αλληγορία. Μέσα από την παράδοξη ιστορία του "μικρού" Όσκαρ περνά η γερμανική ιστορία των κρίσιμων δεκετιών από τα '20ς ως τα '40ς. Η άνοδος του ναζισμού, η παθητικότητα ή/και συμμετοχή της αστικής τάξης σ' αυτή (σας θυμίζει μήπως τίποτα σύγχρονο;), η κατάληψη της εξουσίας από τους ναζί, ο πόλεμος (η πρώτη μέρα του πολέμου είναι καθοριστική για τις ζωές των ηρώων), η καταστροφή. Αλλά και η γενικότερη καταδίκη του "κόσμου των μεγάλων" και της φρίκης του, του κόσμου όπως τον έχουν καταντήσει οι άνθρωποι και στον οποίο αρνείται να ενταχθεί ο ήρωας. Ο οποίος, σημειωτέον, δεν είναι καθόλου αθώος. Συχνά γίνεται ενοχλητικός, πεισματάρης, παράλογος και εκμεταλλεύεται στο έπακρο τις ασυνήθιστες ιδιότητές του. Ο μικρός David Bennent (12 χρονών τότε) είναι αξέχαστος στο βασικό ρόλο, ενώ μια σειρά από εικόνες του φιλμ μένουν χαραγμένες στο μυαλό μας.
Αν έπρεπε να χαρακτηρίσω με μια μονο λέξη την ταινία, η λέξη αυτή θα ήταν σίγουρα "γκροτέσκα". Ο Σλέντορφ δεν διστάζει να γίνει πολλές φορές ενοχλητικός, ακόμα και αηδής, "ακατάλληλος", υπερβολικός (η υπερβολή άλλωστε είναι άλλο χαρακτηριστικό του φιλμ). Εναλλάσσει το κωμικό στοιχείο με την τραγωδία, το δραματικό με το απόλυτα γελοίο. Όλα στο φιλμ είναι "too much" και οι εικόνες συχνά εντυπωσιακές. Η αίσθηση που αφήνει είναι πολύ δυνατή, ίσως και βαρειά (άλλωστε η ταινία διαρκεί σχεδόν τρεις ώρες). Ωστόσο νομίζω ότι όλα τα παραπάνω κινηματογραφικά χαρακτηριστικά  είναι απόλυτα ταιριαστά με την ιστορία και την όλη υπερβολή που τη χαρακτηρίζει. Γενικά - και παρά το ότι κάποιοι μπορεί να ενοχληθούν - θεωρώ ότι είναι μια ταινία που πρέπει κανείς να δει.