ΚΑΠΩΣ "ΑΓΑΡΜΠΟ" "KILLL LIST"

 

Το υποείδος τρόμου που ονομάζεται folk horror έχει δώσει ενδιαφέροντα δείγματα (θυμηθείτε το παλιό "Καταραμένο Σκιάχτρο" και το νεότερο "Midsommer"). Τέτοιο φιλμ (σε τέτοιο εξελίσσεται μάλλον απροσδόκητα) είναι και το "Kill List", που γύρισε ο Ben Wheatley το 2011. 

Δύο πληρωμένοι δολοφόνοι αναλαμβάνουν να εκτελέσουν μία λίστα με τρεις φόνους. Ιδιαίτερα ο ένας έχει ψυχολογικά προβλήματα (και με τον εαυτό του και με την οικογένειά του) εξ αιτίας μιας προηγούμενης αποτυχημένης αποστολής. Αυτή εδώ όμως θα έχει απροσδόκητη "στροφή" όταν θα ανακαλύψουν ότι τα θύματα σχετίζονται και με κάτι άλλο...

Μάλλον με κούρασε. Έχει το πλεονέκτημα ότι δείχνει την καθημερινότητα των δύο ηρώων (δεν είναι απλώς μηχανές που πληρώνονται για να σκοτώσουν), έχει ατμόσφαιρα και γίνεται αγχωτική σε κάποια σημεία, προσπαθεί να συνδυάσει το δράμα, το αστυνομικό και τον τρόμο, ωστόσο το σενάριο δεν εξηγεί τίποτα, κάποια πράγματα συμβαίνουν "άγαρμπα" και γενικά κάτι δεν έδενε. Ενδιαφέρουσες προθέσεις, μέτριο (για μένα τουλάχιστον) αποτέλεσμα.

ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΗ "ΛΕΣΒΙΑ"

 Η Τζέλη Χατζηδημητρίου είναι μια καλή φωτογράφος, με εξαιρετικά φωτογραφικά άλμπουμ στο ενεργητικό της. Πριν μερικά χρόνια ωστόσο αποφάσισε να αφήσει τη φωτογραφία και να στραφεί στο ντοκιμαντέρ. Έκανε μερικά μικρού μήκους, τοπικού ενδιαφέροντος, ώσπου το 2024 παρουσίασε το πρώτο μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ της "Λεσβία". Ήταν το πιο κατάλληλο άτομο για να γυρίσει ένα τέτοιο φιλμ, αφού η ίδια έχει και άλλη μία ιδιότητα (δύο μάλλον): Είναι λεσβία και με τις δύο έννοιες της λέξης:

Γεννήθηκε και μεγάλωσε σε χωριό της Λέσβου κοντά στην Ερεσό και είναι λεσβία, και μάλιστα μαχητική και ακτιβίστρια. 

Η ταινία μιλά για την ιδιόρρυθμη (διεθνώς) περίπτωση της Ερεσού, ενός όμορφου χωριού της Λέσβου με υπέροχη παραλία, που υπήρξε μία από τις 5 ή 6 αρχαίες πόλεις του νησιού. Από εκεί κατάγεται η περίφημη ποιήτρια Σαπφώ, που έζησε τον 7ο π.Χ. αιώνα. Το χωριό, ήδη από τη δεκαετία του 70, αποτελεί  τόπο συγκέντρωσης λεσβιών απ' όλο τον κόσμο, κυρίως βέβαια το καλοκαίρι, αφού το "προσκύνημα" στην πατρίδα της Σαπφούς συνδυάζεται με υπέροχες διακοπές. 

Το φιλμ εξετάζει την παράξενη ισορροπία δύο διαφορετικών κοινοτήτων (υπάρχουν και άλλες κοινότητες εκεί, αλλά αυτό μάλλον απαιτεί να γυριστεί άλλη ταινία): Των ντόπιων (μιλάμε κατά βάση για ένα κτηνοτροφικό χωριό) και της λεσβιακής κοινότητας. Η συνύπαρξή τους πέρασε από διάφορα στάδια (σχετικής εχθρότητας, δίχως όμως αληθινά σοβαρά περιστατικά, αδιαφορίας, σταδιακής αποδοχής και σήμερα, όπως όλα δείχνουν, σχεδόν πλήρους αποδοχής). Συνομιλεί με αμφότερες τις κοινότητες και, παρά το ότι έχει σαφή θέση (προφανώς υπέρ της ελευθερίας κάθε μορφής σεξουαλικότητας), δεν διστάζει να καταγράψει τις αρνητικές απόψεις κάποιων ντόπιων για το φαινόμενο.

Με πλούσιο υλικό (φωτογραφίες, φιλμ κλπ.) καταγράφει όλη την πορεία του φαινομένου από τα 80ς ως σήμερα και τις φάσεις από τις οποίες πέρασε, όχι πλέον σε σχέση με τους κατοίκους, αλλά μέσα στην ίδια τη λεσβιακή κοινότητα. Για όσους γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα - είτε επειδή κατάγονται από εκεί είτε επειδή πηγαίνουν τακτικά εκεί - το πράγμα αποκτά και μια ιδιαίτερα συγκινητική χροιά, αφού βλέπουν τόσο εικόνες από την Ερεσό 40τόσα χρόνια πριν όσο και πρόσωπα της νιότης τους, αρκετά από τα οποία έχουν πλέον φύγει... Συγχρόνως η σκηνοθέτης παραθέτει σε φωνή off και την προσωπική της μαρτυρία, δείχνοντας μερικές φορές παιδικές φωτογραφίες της, με μνήμες από τη Λέσβο όπου η ίδια μεγάλωσε, από τα πρώτα εφηβικά ερωτικά της σκιρτήματα έως τη συνειδητοποίηση και πλήρη αποδοχή της σεξουαλικής της ταυτότητας, προσδίδοντας έτσι σε ένα φιλμ καταγραφής ενός ασυνήθιστου φαινομένου και μία απόλυτα προσωπική διάσταση. Το είπα και στην αρχή: Είναι η πλέον κατάλληλη γι' αυτό αφού, ως ντόπια και ως λεσβία ταυτόχρονα έχει βιώσει και τις δύο οπτικές. 

Το βρήκα πολύ ενδιαφέρον.

"DEAD RINGER" : ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΛΟ ΚΑΙ ΚΑΚΟ;

 

Ο Paul Henreid (1908-1992) είναι ένας αυστριακός σκηνοθέτης και ηθοποιός που, όπως πολλοί ευρωπαίοι, έκανε καριέρα στις ΗΠΑ. Ήταν κυρίως τηλεοπτικός, έχοντας σκηνοθετήσει επεισόδια πολλών γνωστών σειρών από το 1957. Ανάμεσα στις σειρές γύρισε και μερικές ταινίες, οι οποίες, όπως φαίνεται, ήταν μάλλον μέτριες. Ωστόσο το 1963 γυρίζει το ασπρόμαυρο "Dead Ringer" με την Μπέτι Ντέιβις σε διπλό ρόλο, καθώς υποκρίνεται δύο δίδυμες πανομοιότυπες αδελφές.

Όταν μια μεσήλικη, τίμια γυναίκα, που διατηρεί μπαρ σε φτωχική περιοχή, αντιμετωπίζει το άμεσο φάσμα της απόλυτης φτώχειας και της εκδίωξης από το σπίτι της, αναγκάζεται να επισκεφτεί τη δίδυμη αδελφή της, παρά το ότι την απεχθάνεται ήδη από τη νεότητά της και εδώ και πολλά χρόνια δεν διατηρεί καμιά επαφή μαζί της. Αντίθετα από την ίδια, εκείνη είναι ζάπλουτη, δίχως ηθικούς φραγμούς και ενδιαφέρεται μόνο για την πολυτέλεια και την καλοπέρασή της. Πολλά και φριχτά θα συμβούν μετά την συνάντησή τους...

Εξαιρετικό θρίλερ με μακάβριο σενάριο γεμάτο ανατροπές, ψυχολογικές και μη. Διότι δεν είναι μόνο τα όσα συμβαίνουν ανάμεσα στις δύο αδελφές. είναι και όσα αποκαλύπτονται για το χαρακτήρα της ηρωίδας. Ίσως, τελικά, το φιλμ να μας λέει ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο και το "κακό" (ό,τι κι αν εννοούμε με τη λέξη αυτή), μπορεί να κρύβεται σε οποιονδήποτε από εμάς. Άλλωστε, σημειώστε, η ταινία τελειώνει με μια απίστευτα σαρκαστική ατάκα - που παραδόξως αποτελεί συγχρόνως και μια πράξη ελέους, θα καταλάβετε γιατί - που, νομίζω, δύσκολα θα τελείωνε μια σύγχρονη χολιγουντιανή ταινία με κάποια σημερινή σταρ. Πάντως η σκηνοθεσία δεν διαθέτει κάτι ιδιαίτερο. Ούτε η Μπέτι Ντέιβις με εντυπωσίασε, καθώς μου φάνηκε κάπως στομφώδης. Αξίζει πολύ όμως ως ταινία σεναρίου. Ανακαλύψτε την!

ΑΙΜΟΣΤΑΓΕΙΣ "ΑΠΟΙΚΟΙ"

"Οι Άποικοι" (Los Colonos, 2023) είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του χιλιανού Felipe Gálvez Haberle. 

Στη Χιλή του 1901 ένας πανίσχυρος κτηματίας, που κατέχει απέραντες εκτάσεις, στέλνει μια ετερόκλητη ομάδα 3 ανθρώπων να "βρουν ένα πέρασμα προς τη θάλασσα" για τα κοπάδια του. Πρόκειται για έναν βρετανό πρώην στρατιώτη, έναν αμερικάνο μισθοφόρο βγαλμένο θαρρείς από τα γουέστερν που ξέρουμε και έναν ιθαγενή ινδιάνο. Η αργή πορεία τους και η συνάντησή τους με άλλους ανθρώπους θα μας δείξει (και στον ινδιάνο επίσης) ποια ακριβώς είναι η αποστολή τους.

Ταινία που μιλά ξεκάθαρα για την λευκή αποικιοκρατία και τη φρίκη της, είναι έξυπνα δομημένη αποκαλύπτοντάς μας όλες της τις πτυχές. Από τους φόνους και τον απροκάλυπτο "θεσμικό" ρατσισμό έως την αρπαγή της γης. Αυτό που μου άρεσε ιδιαίτερα είναι η ύπουλη μετάλλαξή του (του ρατσισμού και της συνακόλουθης εκμετάλλευσης εννοώ) σε κάτι πιο πολιτισμένο και δίχως τον πρωτόγονο και ξεπερασμένο πλέον τρόπο της βίας στην τελευταία σεκάνς, όπου οι πάντοτε κυρίαρχοι λευκοί δείχνουν ένα μειλίχιο πρόσωπο στους ντόπιους, δίχως όμως τίποτα να αλλάζει ουσιαστικά.

Στην ταινία κυριαρχεί το αχανές, έρημο ως επί το πλείστον τοπίο και, βεβαίως, η σκληρότητα και ο ωμός ρεαλισμός, που προφανώς δεν έχει τίποτα το ηρωικό (το απολύτως αντίθετο μάλιστα). συμφωνώ απόλυτα ιδεολογικά με την ταινία, ωστόσο μάλλον με κούρασε. Δεν μπορώ να πω ότι το απόλαυσα, παρά το ότι πετυχαίνει απόλυτα τον στόχο του. 

"ΕΚΚΟΛΑΨΗ" ΤΕΡΑΤΩΝ

 

Πρώτη ταινία της Hanna Bergholm (μετά από αρκετές μικρές), η "Εκκόλαψη" (Pahanhautoja) του 2022 είναι ένα ενδιαφέρον φιλμ τρόμου, που έχει κάτι να πει, αφού στην ουσία πρόκειται για αλληγορία που ασκεί κριτική στην "απαστράπτουσα" εικόνα της εύπορης δύσης (ή, επειδή τα πράγματα έχουν αλλάξει εδώ και λίγες δεκαετίες, στο κομμάτι των κατοίκων της δύσης που παραμένει εύπορο).

Σε μια "τέλεια" φιλανδική οικογένεια (ζεύγος και δύο παιδιά, αγόρι και κορίτσι) η μητέρα είναι youtuber εκθειάζοντας την ίδια τους την τελειότητα. Από τις πρώτες σκηνές αντιλαμβανόμαστε πόσο πλαστή είναι η εικόνα αυτή:Πίσω από τη βιτρίνα κρύβεται μια αφόρητα καταπιεστική κατάσταση : Ένας άβουλος πατέρας και μια μητέρα που σχεδόν βασανίζει την κόρη της για να την κάνει ντε και καλά πρωταθλήτρια ενόργανης γυμναστικής (που ήταν το δικό της όνειρο), παρά το ότι η δύστυχη μικρή "δεν το έχει". Όταν το κορίτσι θα ανακαλύψει ένα αυγό πουλιού, το παίρνει κρυφά στο σπίτι και αρχίζει να το ζεσταίνει. Αυτό που θα εκκολαφτεί όμως δεν θα είναι απλώς ένα πουλάκι...

Το φιλμ είναι αρκετά τρομακτικό. Σε κάποια σημεία μάλιστα γίνεται σχεδόν σπλάτερ. Ξεκάθαρος στόχος του βέβαια είναι να αποκαλύψει αυτά που υποβόσκουν κάτω από τη γυαλιστερή επιφάνεια. Και να μιλήσει για μια ακόμα φορά για το γνωστό "αμαρτίες γονέων..." και τα λοιπά. Και να καταδικάσει, επ' ευκαιρία, και τα κοινωνικά δίκτυα και την άρρωστη εμμονή όλο και πιο πολλών ανθρώπων μ' αυτά (για να επιδειχτούν με γελοίους πολλές φορές τρόπους). 

Τέλος πάντων, παρά τις κάποιες αναληθοφάνειες στο σενάριο, πρόκειται για "σκεπτόμενο" τρόμο, πράγμα αρκετά σπάνιο, με ξεκάθαρη κοινωνική άποψη. Ενδιαφέρον!