Ὁ ΣΗΜΑΔΕΜΕΝΟΣ῾ ΚΑΙ ΤΟ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΟΝΕΙΡΟ

 

Το 1983 ο Brian De Palma, ακμαίος ακόμα τότε, γυρίζει τον ῾Σημαδεμένο῾ (Scarface), με έναν εξαιρετικό Αλ Πατσίνο, που έμελλε να γίνει μια από τις πιο εμβληματικές γκαγκστερικές ταινίες.

Το 1980 ο Κάστρο, πονηρός πάντοτε, επιτρέπει σε κάθε είδους διαφωνούντες να φύγουν από την Κούβα στις ΗΠΑ. Ταυτόχρονα, επιτρέπει το ίδιο σε κοινούς ποινικούς φυλακισμένους. Η Φλόριντα γεμίζει με φυγάδες (πολλοί από τους οποίους σμίγουν με συγγενείς τους που έμεναν εκεί), αλλά γεμίζει και με εγκληματίες. Ο νεαρός ήρωας είναι ένας από τους τελευταίους. Το μόνο που έχει στο μυαλό του είναι να πετύχει, να γίνει πλούσιος με κάθε τίμημα. Αρχικά δολοφονεί έναν κουβανό πρόσφυγα και από εκεί αρχίζει η ιλιγγιώδης του άνοδος στην ιεραρχία του εγκλήματος. Φυσικά μπλέκει με το εμπόριο ναρκωτικών, το πλέον προσοδοφόρο ῾῾επάγγελμα῾῾, και σύντομα, από άφραγκος μετανάστης θα γίνει βαρώνος του εγκλήματος.

Παρά τη μεγάλη της διάρκεια, δεν νομίζω ότι η ταινία κούρασε κανέναν. Το πορτρέτο ενός καθάρματοςε κόβει πραγματικά την ανάσα (όπως βέβαια και η ηθοποιία του Πατσίνο). Αδίστακτος, σκληρός όσο δεν παίρνει, κρυψίνους, καχύποπτος, τσαμπουκάς, διαθέτει όλα τα προσόντα να γίνει... εκατομμυριούχος. Αγαπά βέβαια την αδελφή του (η μητέρα του τον έχει απορρίψει γνωρίζοντας το χαρακτήρα του), κι αυτή όμως η αγάπη είναι αρωστημένη, ζηλότυπη, καταπιεστική. Ταυτόχρονα όμως φέρει μέσα του το σπέρμα της καταστροφής του: την ακόρεστη απληστία, γνώρισμα που κατέστρεψε πολλούς. Η πτώση είναι τόσο ιλιγγιώδης όσο και η άνοδος. Είναι τελικά απόλυτα αναμενόμενο ότι σε μια προσωπικότητα σαν κι αυτή στο τέλος θα επικρατήσει η καθαρή παράνοια.

Αυτά για τον αξέχαστο χαρακτήρα του ῾Σημαδεμένου῾. Κυρίως όμως, αυτό το οποίο κάνει κυρίως το φιλμ είναι να αντιστρέφει απόλυτα το περίφημο αμερικάνικο όνειρο. Ναι, μας λέει σαρκάζοντας, στην Αμερική πάντα υπάρχει ευκαιρία να πιάσεις την καλή. Πώς όμως και πότε; Αν είσαι αδίστακτος, αν δεν δίνεις δεκάρα για το τι είναι νόμιμο και τι όχι, αν είσαι σκληρός... Και, βέβαια, σε ορισμένα πεδία - αυτά του εγκλήματος - το ῾όνειρο῾ γίνεται πιο εύκολα αληθινό... Με τι τίμημα όμως; Το τίμημα που θα δείτε στην οθόνη. Θα μου πείτε η τελική μοναξιά, η απόλυτη αποξένωση από κάθε τι αγαπημένο (γυναίκα, αδελφή, φίλο) οφείλεται στο σκοτεινό χαρακτήρα του. Ναι, θα σας απαντήσω, αλλά και η τεράστια επιτυχία σ᾽αυτό ακριβώς οφείλεται. Είπαμε: Για όλα υπάρχει τίμημα. Τελικά, νομίζω ότι το φιλμ πάνω απ᾽όλα είναι μια σχεδόν παρωδία του αμερικάνικου ονείρου.

Σημαντική ταινία, παραμένει δυνατή στο χρόνο. Κλασική στο είδος της.