ΚΟΜΨΟ ΚΑΙ ΤΡΥΦΕΡΟ "ΜΠΛΕ ΚΑΦΤΑΝΙ"

 

Το "Μπλε Καφτάνι" (2022) της Maryam Touzani (δεύτερη ταινία της) είναι μια όμορφη μαροκινή ταινία, που σαφώς δεν απευθύνεται στους εθισμένους του μαρβελοειδούς Χόλιγουντ. 

Ο ήρωας είναι ένας παραδοσιακός ράφτης, από τους τελευταίους που απόμειναν στη Ραμπάτ. Κυρίως φτιάχνει με ιδιαίτερη τέχνη χειροποίητα (και γι' αυτό με αργούς ρυθμούς) καφτάνια. Ζει αρμονικά με τη γυναίκα του, που βοηθά στο ραφείο. Όταν προσλαμβάνουν ένα νεαρό ράφτη για να αυξηθούν λίγο οι ρυθμοί παραγωγής, οι ισορροπίες αλλάζουν...

Το φιλμ διαθέτει όμορφες εικόνες (κυρίως με τα υφάσματα και την αρχαία τέχνη που κουβαλάνε), σχετικά αργούς ρυθμούς, αλλά και ουσιαστικά νοήματα. Είναι κομψό, διακριτικό και ευαίσθητο, και θίγει ένα σημαντικότατο ζήτημα: Μιλά σε πρώτο επίπεδο για τη χώρα, για ένα Μαρόκο διχασμένο ανάμεσα στην παράδοση - που εγκαταλείπεται σιγά σιγά - και το νεωτερικό στοιχείο, αλλά η ματιά του είναι ευρύτερη πάνω στο θέμα της σύγκρουσης αυτής. Αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι η σκηνοθέτης βλέπει σφαιρικά και σε βάθος και τις δύο καταστάσεις: Η "παράδοση" είναι συντηρητική, αρτηριοσκληρωτική, συχνά ασφυκτική και καταπιεστική, συγχρόνως όμως διαθέτει μεράκι, τιμιότητα και ένα είδος ευτυχίας και αποδοχής της ζωής, έστω και αν αυτή δεν διαθέτει τη λάμψη του (κάθε είδους) μοντερνισμού. Οι νέες αντιλήψεις από την άλλη διαπνέονται από αέρα ελευθερίας, φέρνουν την πολυπόθητη ισότητα και την απαλλαγή από το αφόρητο βάρος προκαταλήψεων αιώνων, την αποδοχή του διαφορετικού, συνοδεύονται όμως και από απληστία, συχνά επιφανειακή αντίληψη των πραγμάτων, αγχωτικούς ρυθμούς, διάχυτη ανησυχία...  

Το δραματικό αυτό φιλμ, συγκινητικό σε κάποια σημεία, δίχως όμως ποτέ να ξεπέφτει στο μελό, χρησιμοποιεί ως όχημα την ομοφυλοφιλία και την αποδοχή της διαφορετικότητας, τελικά όμως μιλά, νομίζω, για ευρύτερα θέματα και καταλήγει σε ένα θριαμβικό θα λέγαμε, απελευθερωτικό φινάλε - και παρ' όλα αυτά χαμηλότονο. Το προτείνω σε όσους ψάχνουν ένα μειοψηφικό μεν ουσιαστικό δε σινεμά.