"ΑΓΟΡΟΚΟΡΙΤΣΟ": ΜΙΑ ΩΔΗ ΣΤΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ

 

Η εξαιρετική γαλλίδα Celine Sciamma γυρίζει το "Αγοροκόριτσο" (Tomboy) το 2011. Είναι η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία της και, όπως όλες έκτοτε, είναι πολύ καλή. 

Μία οικογένεια με δύο παιδιά (κορίτσια) μετακομίζει σε μια καινούρια γειτονιά. Η μεγάλη κόρη τους όμως, η 10χρονη Laure, ντύνεται unisex, έχει κοντά μαλλιά και συστήνεται στα άλλα παιδιά ως αγόρι. Είναι μάλιστα γεννημένη "αρχηγός" και διαπρέπει και στο ποδόσφαιρο! Τι θα γίνει όταν ένα συνομήλικό της κορίτσι νοιώσει τα πρώτα σκιρτήματα του έρωτα για το "αγόρι" αυτό;

Φυσικά η Sciamma διερευνά και πάλι γυναικεία ζητήματα και, κυρίως, ζητήματα διαφορετικότητας. Και επειδή είναι πολύ καλή σκηνοθέτης δίνει την ιστορία της με ευαισθησία, κατανόηση και συμπάθεια. Τα παιδιά που πρωταγωνιστούν είναι όλα θαυμάσιοι ηθοποιοί, η ιστορία γίνεται όσο προχωρά ασφυκτική καθώς, όπως είναι φυσικό, τα αδιέξοδα για τη μικρή ηρωίδα πληθαίνουν καθώς τα σχολεία ετοιμάζονται να ανοίξουν και θα αποκαλυφτεί η αληθινή της ταυτότητα, η πίεση μεγαλώνει...

Δίχως ακραία γεγονότα και άγριες καταστάσεις η σκηνοθέτης μας δίνει ένα σπαραχτικό πορτρέτο ανθρώπων που νοιώθουν παγιδευμένοι στο σώμα τους, αλλά ο κοινωνικός περίγυρος δεν τους αφήνει να εκφράσουν αυτό που πραγματικά νοιώθουν. Έτσι χτίζει ένα είδος σασπένς (όχι ακραίων καταστάσεων όμως, το λέω πάλι), το οποίο είναι με το ρεαλισμό του ίσως δυνατότερο από τις "κραυγές" που θα εξέπεμπε ένα τέτοιο θέμα στα χέρια ενός άλλου δημιουργού. Εδώ η συμπάθεια, η ζεστασιά, ο "γλυκός (;) παιδικός κόσμος του παιχνιδιού και των πρώτων ερωτικών σκιρτημάτων, δένουν άριστα με το δυνατό δράμα και τα αδιέξοδα της μικρής ηρωίδας. Μπράβο και πάλι στη Sciamma.

"ΜΙΚΡΗ ΜΑΜΑ" ΤΟΣΟ ΜΑΓΙΚΗ, ΑΛΛΑ ΤΟΣΟ ΑΛΗΘΙΝΗ...

 

Έμαθα την Celine Sciamma από το υπέροχο "Πορτρέτο μιας Γυναίκας που Φλέγεται" και αποφάσισα ότι πρέπει να δω όλες τις ταινίες της. Η "Μικρή Μαμά" (Petite Maman) του 2021 επιβεβαίωσε τις προσδοκίες μου. Εντελώς διαφορετικό ως ιστορία από το "Πορτρέτο..." ωστόσο και πάλι εξαιρετικά ευαίσθητο, κομψό, με τέλεια καταγραφή συναισθημάτων και καθόλου κουραστικό.

Μετά το θάνατο της αγαπημένης γιαγιάς της σε γηροκομείο η 8χρονη Νέλι θα πάει με τους γονείς της στο σπίτι της γιαγιάς, που βρίσκεται κάπου εκτός πόλης, κοντά σε ένα δάσος, για να το αδειάσουν και να το πουλήσουν. Η μητέρα θα φύγει κι εκείνη θα μείνει με τον πατέρα της .Παίζοντας στο δάσος, θα γνωρίσει ένα συνομήλικό της κοριτσάκι με το οποίο θα δεθούν από την πρώτη στιγμή. Πολύ περισσότερο μόλις συνειδητοποιήσει ότι το κοριτσάκι είναι η... μαμά της στην ηλικία που βρίσκεται τώρα η Νέλι. Θα την οδηγήσει μάλιστα στο ίδιο το σπίτι της γιαγιάς, πανομοιότυπο μεν, αλλά με τα πάντα πιο καινούρια. 25 πάνω κάτω χρόνια πριν βλέπετε...

Πραγματικά απόλαυσα την ταινία. Κομψότητα, συγκίνηση, "μαγική" ιστορία, πλην όμως απόλυτα ρεαλιστικά συναισθήματα και αντιδράσεις. Η Sciamma έχει την ικανότητα να πιάνει τη γυναικεία ψυχολογία σε όλες τις καταστάσεις (και σε όλες τις ηλικίες). Άλλωστε όλα τα φιλμ της ασχολούνται με γυναικεία ζητήματα. Εδώ η νοσταλγία, η ανάγκη για παιχνίδι, η συγκίνηση, η παιδική φαντασία, που δεν ζητά καμιά εξήγηση για όσα "μαγικά" συμβαίνουν, η πραγματικότητα, η απώλεια και η επούλωση της πληγής, δένουν αξεδιάλυτα με λιτό, αλλά ταυτόχρονα γοητευτικό τρόπο, σχεδιάζοντας τελικά μια από τις καλύτερες ιστορίες ενηλικίωσης που έχω δει. Διότι η μικρή Νέλι προχωρά προς την ενηλικίωση καθώς βιώνει τόσο τις δύσκολες και τραγικές όσο και τις ευτυχισμένες στιγμές της ζωής.

Θα ψάξω και τις άλλες ταινίες της γαλλίδας σκηνοθέτη. Προς το παρόν μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η "Μικρή Μαμά" θα έχει μια θέση στα 10 καλύτερα της χρονιάς.

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ "ΠΟΡΤΡΕΤΟ ΜΙΑΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΠΟΥ ΦΛΕΓΕΤΑΙ"

Για μένα από τώρα ήδη παίρνει θέση στα 10 καλύτερα του 2019. Εννοώ το γαλλικό "Πορτρέτο μιας Γυναίκας που Φλέγεται" (Portrait de la Jeune Fille en Feu) της Celine Sciamma. Ένα φιλμ με μια λεσβιακή σχέση στο επίκεντρό της, αλλά με πολλά επίπεδα και πολλές άλλες προεκτάσεις.
Στα τέλη του 18ου αιώνα μια ζωγράφος φτάνει με βάρκα σε μια απομονωμένη έπαυλη ιταλίδας αριστοκράτισας. Αποστολή της να φτιάξει το πορτρέτο της νεαρής κόρης της. Αυτό θα σταλεί στον μέλλοντα σύζυγο της μικρής (δεν έχουν ποτέ ειδωθεί μεταξύ τους), ώστε εκείνος να έχει μια εικόνα της πριν τον προκαθορισμένο γάμο. Μόνο που η μελλοντική νύφη αρνείται να ποζάρει, φοβούμενη - όπως είναι φυσικό - το γάμο με έναν άγνωστο. Έτσι η ιδιότητα της ζωγράφου αποκρύπτεται, υποτίθεται ότι προσλαμβάνεται ως συνοδός, και είναι υποχρεωμένη, παρατηρώντας διαρκώς την κοπέλα, να τη ζωγραφίζει κρυφά τις νύχτες από μνήμης. Όμως...
Θαύμασα πολλά πράγματα στο φιλμ, τόσο κινηματογραφικά όσο και νοηματικά. Την υπέροχη φωτογραφία και τις συνθέσεις των πλάνων, που παραπέμπουν άμεσα σε πίνακες της εποχής (γαλλικά και ολλανδικά εσωτερικά). Τις θαυμάσιες ηθοποιίες, τη λιτή αλλα ουσιαστική ατμόσφαιρα... Νοηματικά το φιλμ είναι βαθιά φεμινιστικό. Ουσιαστικά, δίχως τίποτα ακραίο ή μελοδραματικό, αποτυπώνει με θαυμάσιο τρόπο την καταπίεση των γυναικών (από τον εγκλεισμό σε μοναστήρι έως έναν υποχρεωτικο γάμο, από την έξοδο από το σπίτι μόνο με συνοδεία μέχρι την απαγόρευση σε γυναίκες ζωγράφους να ζωγραφίζουν άντρες...) Ταυτόχρονα είναι μια κραυγή ελευθερίας, μια ιστορία για έναν βαθύ έρωτα, μια ιστορία συνειδητοποίησης της θέσης της γυναίκας, ένας στοχασμός πάνω στη ζωγραφική... και, τελικά, ένα φιλμ με πολύ πάθος (αν και, επαναλαμβάνω, όχι μελοδραματικό). Εντυπωσιακή χρήση της (ελάχιστης) μουσικής ενώ, από ένα σημείο και πέρα, κυριαρχεί μια σχεδόν μεταφυσική ατμόσφαιρα.
Θα επαναλάβω ότι για μένα μπαίνει δικαιωματικά στα 10 καλύτερα του 2019.
ΥΓ: Φοβερή η ηθοποία της τελικής σκηνής.