"THE APPRENTICE" : ΤΟ "ΚΤΗΝΟΣ" ΠΡΙΝ ΓΙΝΕΙ "ΓΝΩΣΤΟ ΚΤΗΝΟΣ"

Ο Ali Abbasi δεν είναι τυχαίος σκηνοθέτης. Ιρανός που σπούδασε και ζει στη Σουηδία, έχει στο ενεργητικό του πολύ δυνατές ταινίες, όπως τα αναπάντεχα και "ενοχλητικά" "Σύνορα" και η "Ιερή Αράχνη". Και ξαφνικά αλλάζει εντελώς θεματολογία και από τα θρίλερ περνά σε εντελώς άλλο είδος. Το "Apprentice" του 2024 είναι μια βιογραφία του νεαρού Τραμπ πριν ακόμα ασχοληθεί με την πολιτική - μεγάλο κάθαρμα όμως ήταν από πάντα. 

Νεαρός και απόλυτα φιλόδοξος επιχειρηματίας (νοίκιαζε ετοιμόρροπο ξενοδοχείο σε "τελειωμένους" με διάφορους τρόπους τύπους), προσπαθεί να πείσει τον πλούσιο, αυταρχικό πατέρα του να τον βάλει με ίσους όρους στις μπίζνες του. Εκείνος όμως αρνείται. Τότε συναντά ένα άλλο διαβόητο κάθαρμα : τον δικηγόρο Ρόι Κον - δεξί χέρι του Μακάρθι και βασικό πρόσωπο στο να οδηγηθούν στην εκτέλεση οι Ρόζενμπεργκ - μπροστά στον οποίο οι δικοί μας Κούγιες μοιάζουν παιδάκια του κατηχητικού. Αυτός θα τον διδάξει κάθε δυνατή βρωμιά στις μπίζνες, θα του μάθει τρόπους να εγκληματεί και να τη γλυτώνει, θα του ανοίξει χρήσιμες πόρτες και θα τον κάνει ουσιαστικά εκατομμυριούχο. Το μόνο που μένει είναι η πολιτική...

Καλή ταινία και καθόλου κουραστική - και το λέει αυτό κάποιος που δεν τρελαίνεται ιδιαίτερα για κινηματογραφικές βιογραφίες. Περιγράφει με μελανά χρώματα όχι μόνο το πόσο κάθαρμα είναι ο πλανητάρχης, αλλά και μια ολόκληρη νοοτροπία, ένα ολόκληρο κοινωνικό περιβάλλον που γεννά παρόμοιους τύπους. Και, σε πολιτικό επίπεδο, δείχνει τις βαθιές ρίζες της αμερικάνικης ακροδεξιάς. Με λίγα λόγια αποδεικνύει ότι ακραίες περιπτώσεις σαν τον Τραμπ δεν είναι μεμονωμένες, δεν είναι ένας σίριαλ κίλερ ας πούμε, που αποτελεί μία περίπτωση στο εκατομμύριο. Αντίθετα είναι ριζωμένη σε συγκεκριμένες συμπεριφορές, ιδέες και πρακτικές που ζουν και βασιλεύουν από πολύ παλιά στη "βαθιά" Αμερική της οπλοκατοχής, της Κου-Κλουξ-Κλαν και των γκάνγκστερ.

Το βρήκα ενδιαφέρον και με πολύ καλές ηθοποιίες. Και, να σας πω και κάτι; Τα μισά μόνο απ' όσα δείχνει το φιλμ να έχει κάνει αυτός ο άνθρωπος, θα έπρεπε να είναι για χρόνια στη φυλακή. Αντ' αυτού είναι πλανητάρχης (και όπως προαναφέραμε δεν είναι καθόλου μοναδική περίπτωση). Αν αυτό δεν είναι πλήρης χρεοκοπία της ανθρωπότητας, τότε τι είναι;

"ΣΥΝΟΡΑ": ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ... ΤΙ;

Μια εξαιρετικά άσχημη, στα όρια της παραμόρφωσης, γυναίκα έχει την ανεξήγητη ικανότητα να μυρίζει τα συναισθήματα των ανθρώπων. Έτσι δουλεύει με επιτυχία σε αεροδρόμιο και με τη βοήθειά της συλλαμβάνονται άτομα που κουβαλούν οτιδήποτε παράνομο, ακόμα και ένα στικάκι με παιδική πορνογραφία. Φυσικά η μοναξιά συνοδεύει ένα τέτοιο πλάσμα. Ώσπου μια μέρα τα σύνορα περνά ένας άντρας που διαθέτει παρόμοια ακριβώς δυσμορφία με την ίδια. Σύντομα μια ιδιαίτερη έλξη θα αναπτυχθεί ανάμεσά τους... και μυστικά που βρίσκονται έξω από τη σφαίρα του ανθρώπινου αρχίζουν να αποκαλύπτονται...
Όλα αυτά συμβαίνουν στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα (και δύσκολη στην παρακολούθησή της) σουηδική ταινία "Σύνορα" (Grans) του 2018 του ιρανού (που ζει όμως στη Σουηδία) Ali Abbasi. Το "δύσκολα" που ανέφερα παραπάνω δεν αφορά την πλοκή, αλλά τις συχνά απωθητικές εικόνες που διαθέτει το φιλμ. Το οποίο, όπως σύντομα αντιλαμβανόμαστε, παρά την απόλυτα ρεαλιστική σκηνοθετική προσέγγιση, κινείται απόλυτα στο χώρο του φανταστικού. Έτσι το αποτέλεσμα φαίνεται διπλά ενδιαφέρον.
Ταυτόχρονα, όπως δηλώνει και ο τίτλος, μιλά για τα σύνορα που χωρίζουν με κάθε λογής διαχωριστικές γραμμές τους ανθρώπους, για το φόβο του διαφορετικού, για τη μοναξιά... Και, τελικά, προβληματίζεται για το πώς μπορεί ή πρέπει να αντιδράσει ο διαφορετικός, ο αποκλεισμένος, απέναντι σε μια κοινωνία από την οποία πρέπει διαρκώς να κρύβεται. Βία, εκδίκηση ή... τι; Όπως επίσης αντιλαμβάνεστε βρισκόμαστε πολύ μακριά από τη χολιγουντιανή οπτική του "ασχημόπαπου" του στιλ "είναι διαφορετικό, αλλά πρέπει να το αγαπάμε, γιατί ποιος ξέρει πόσες αρετές κρύβει μέσα του". Εδώ τα πράγματα είναι πολύ πιο σκληρά, βρώμικα, απωθητικά σε κάποια σημεία. Προσωπικά, παρά τις "δύσκολες" εικόνες, με εξέπληξε ευχάριστα και, αν μη τι άλλο θα συμφωνήσετε σ' αυτή την αντικειμενική παρατήρηση, το βρήκα πρωτότυπο: Ένα σκληρό παραμύθι "χωμένο" σε μια βρώμικη, κοινή καθημερινότητα.