"CEMETERY MAN" ΚΑΙ ΙΤΑΛΙΚΟΣ ΤΡΟΜΟΣ (ΜΕ ΧΙΟΥΜΟΡ)

 

Ο Dylan Dog είναι ίσως το πιο επιτυχημένο κόμικς στην Ιταλία (και μόνο εκεί. Ποτέ δεν κατάφερε να κάνει καριέρα σε άλλες χώρες). Ο ομώνυμος ήρωας είναι ένας ντετέκτιβ του υπερφυσικού και σε κάθε περιπέτεια αντιμετωπίζει τα μύρια όσα (και ερωτεύεται πάντοτε, ως άλλος Τζέιμς Μποντ, μια ωραία κοπέλα). Και όλα αυτά πασπαλισμένα με αρκετό χιούμορ. Το 1994 ο Michele Soavi μεταφέρει για πρώτη και μοναδική - απ' όσο ξέρω - φορά τον ήρωα αυτόν στην οθόνη, στο "Cemetery Man" (αγγλόφωνος τίτλος. Ο πολύ ωραιότερος αυθεντικός ιταλικό είναι "Dellamorte Dellamore") 

Λόγω έλλειψης δικαιωμάτων προφανώς ο ήρωας δεν λέγεται Dylan Dog και δεν είναι ντετέκτιβ, αλλά νεκροθάφτης σε μια μικρή πόλη. Ο βοηθός του δεν μοιάζει με τον ευφυή Γκράουτσο Μαρξ του κόμικ, αλλά είναι ένας μάλλον καθυστερημένος παχύσαρκος που σχεδόν δεν μιλά. Ωστόσο οι γνώστες αναγνωρίζουν τον δικό τους ήρωα τόσο στη φιγούρα του Ρούπερτ Έβερετ που πρωταγωνιστεί (και που είναι όντως αυτός που ενέπνευσε τον δημιουργό του κόμικ), όσο και στο ότι βασίζεται σε βιβλίο του Tiziano Sclavi, που είναι ο δημιουργός του Dylan Dog και ο σχεδόν μόνιμος σεναριογράφος του. 

Ο νεκροθάφτης λοιπόν ζει απομονωμένος από την υπόλοιπη πόλη στο νεκροταφείο με μοναδική παρέα τον βοηθό που λέγαμε και κάθε νύχτα αντιμετωπίζει και εξοντώνει τους νεκροζώντανους που βγαίνουν από τους τάφους τους (αλλά κανείς στην πόλη δεν το ξέρει ή δεν το πιστεύει). Ώσπου, μια μέρα, ερωτεύεται σφόδρα...

Τρόμος, σπλάτερ, χιούμορ, ατμόσφαιρα που μιμείται την παράδοση του ιταλικού giallo, εξωφρενικά απίθανες καταστάσεις (γίνεται χαμός, αλλά κανείς δεν ξέρει τίποτα) τραβηγμένες απ' τα μαλλιά... όλα αποσκοπούν στη δημιουργία μιας cult ταινίας. Προσωπικά δεν με έπεισε πολύ, ωστόσο το τέλος, με τις αποκαλύψεις του, ίσως τελικά δικαιολογεί τις απιθανότητες και κάνει σίγουρα πιο ενδιαφέρον και ιδιόρρυθμο το φιλμ. Στο τέλος μπορώ να πω ότι το συμπάθησα. Ωστόσο οι φανς του ιταλικού τρόμου και του Dylan Dog θα το απολαύσουν (ήδη το θεωρούν αγαπημένη τους ταινία).

ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΕΣ ΒΡΥΚΟΛΑΚΙΝΕΣ, ΜΑΦΙΑ ΚΑΙ ΠΛΑΚΑ ΣΤΟ "INNOCENT BLOOD"

 Το 1992 ο κάποτε αξιόλογος John Landis είχε ήδη παρακμάσει και θύμιζε καρικατούρα του παλιού εαυτού του. Ωστόσο πού και πού έκανε και ταινίες που βλέπονται, όπως η κωμωδία τρόμου "Innocent Blood" με τη γαλλίδα Αν Παριγιό (τη θυμάστε από το πρώτο, αυθεντικό "Νικίτα";)

Η οποία είναι βρυκολακίνα στη σύγχρονη εποχή, αλλά "καλή" τέτοια (τουτέστιν φροντίζει να πίνει αίμα μόνο κακών) και νοιώθει μοναξιά. Όταν πάει να "τραφεί" από τη μαφία θα ρουφήξει το αίμα ενός αδίστακτου νονού, αυτός θα γίνει με τη σειρά του βρυκόλακας και η κατάσταση θα ξεφύγει (σε συνδυασμό με την ύπαρξη μυστικού μπάτσου μεταμφιεσμένου σε μαφιόζου, με τον οποίο βέβαια η ηρωίδα ερωτεύεται).

Τίποτα σπουδαίο - εκτός από τη σέξι Παριγιό σε "ιδιαίτερες" εμφανίσεις, πλην όμως το φιλμ είναι διασκεδαστικό και βλέπεται ευχάριστα με ποπ κορν και αναπαυτικούς καναπέδες. Μέχρι εκεί φτάνουν τα όριά του. Γι' αυτό έγραψα στην αρχή ότι, ΟΚ δεν είναι κακό. Διότι μετά τα μέσα των 80ς ο Landis έχει κάνει πολύ κακές ταινίες. Τέλος πάντων, για να τελειώνουμε, το βρήκα συμπαθητικό (απλώς).

"ΑΓΕΛΗ ΠΡΟΒΑΤΩΝ" : ΠΡΟΒΑΤΑ Ή ΛΥΚΟΙ;

 

Να μια ακόμα ελληνική ταινία που μου άρεσε αρκετά: "Αγέλη Προβάτων" του 2021 του πρωτοεμφανιζόμενου ηχολήπτη και μικρομηκά Δημήτρη Κανελλόπουλου. Καλά πάει το ελληνικό σινεμά (όχι από εισιτήρια πάντως).

Σύγχρονη ελληνική επαρχία. Ένας νέος επιστρέφει στο χωριό του με τη γυναίκα και το παιδί του για να ανοίξει φυτώριο. Ωστόσο είναι βαριά χρεωμένος σε τοπικό τοκογλύφο, ο οποίος τον απειλεί. Σύντομα θα ανακαλύψει ότι και άλλοι στο χωριό χρωστάνε στον ίδιο. Τα πράγματα θα κλιμακωθούν όταν ο τοκογλύφος θα στείλει δύο μπράβους από την Αθήνα να τρομοκρατήσουν όσους χρωστάνε. Ο ήρωας πασχίζει να τους ενώσει ώστε να αντιδράσουν ενάντια στο καθεστώς τρόμου που επικρατεί. 

Ευπρόσωπη πρώτη προσπάθεια με καταγραφή όχι τόσο της μιζέριας της ελληνικής επαρχίας (αυτή ίσως να καταγράφεται έμμεσα στο φόντο), αλλά κυρίως τις ασφυκτικές οικονομικές συνθήκες που επικρατούν και που εμποδίζουν ακόμα και τους νέους που επιστρέφουν να ορθοποδήσουν. Όλο αυτό είναι δοσμένο ως θρίλερ, με την πνιγηρή ατμόσφαιρα και τα αδιέξοδα να γίνονται όλο και ασφυκτικότερα καθώς προχωρά η ταινία. Και, βεβαίως, με τη γνωστή (και σωστή) παρατήρηση ότι η βία γεννά βία και οδηγεί στην απόλυτη καταστροφή.

Δεν είναι αριστούργημα, το βρήκα όμως συμπαθές ντεμπούτο.

"ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΥ" ΚΑΙ ΤΑ ΣΑΛΤΑΡΙΣΜΕΝΑ ΜΙΟΥΖΙΚΑΛ

 Το 1974 ο Brian De Palma ήταν ένας νέος, ανερχόμενος σκηνοθέτης. Τότε γυρίζει το ροκ μιούζικαλ "Το Φάντασμα του Παραδείσου" (Phantom of the Paradise) με τον μουσικό και συνθέτη Πολ Γουίλιαμς και την Τζέσικα Χάρπερ στους βασικούς ρόλους. 

Όπου αδίστακτος και σατανικός (κυριολεκτικά, αφού έχει πουλήσει τη ψυχή του στο διάβολο) ροκ σούπερ σταρ με άπειρες επιτυχίες στο ενεργητικό του κλέβει τη μουσική που του εμπιστεύεται αφελής, άσημος συνθέτης και την παρουσιάζει ως δική του στη ροκ όπερα που στήνει στον Παράδεισο, το προσωπικό του παλάτι / θέατρο / συναυλιακό χώρα / κατοικία / στούντιο κι ό,τι άλλο θέλετε. Όμως ο αληθινός συνθέτης, παραμορφωμένος πλέον από ένα ατύχημα, θα στοιχειώσει τον "Παράδεισο"...

Πολλαπλές αναφορές και αναφορές σε αναφορές σε ένα πολύπλοκο (ως προς τις αναφορές εννοώ, όχι δυσνόητο) φιλμ: Είναι μια ροκ όπερα με θέμα... μια ροκ όπερα που ετοιμάζεται να ανέβει στη σκηνή. Και, φυσικά, το καταλάβατε όλοι, είναι ταυτόχρονα μια διασκευή "επί το μουσικότερον" του κλασικού "Φαντάσματος της Όπερας", που έχει διασκευαστεί πολλές φορές για την οθόνη. Και διαθέτει τα κλασικά στερεότυπα της ροκ μυθολογίας: Ιδιοφυής πλην όμως πτωχός και άσημος δημιουργός, κακός παραγωγός / ιδιοκτήτης εταιρίας που τον εκμεταλλεύεται αδίστακτα, θυσία των πάντων μπροστά στο όραμα της επιτυχίας και της δόξας (άλλοι αρκούνται στη φήμη, άλλοι την κυνηγούν αποκλειστικά σε συνδυασμό με το άφθονο χρήμα), άσωτη "ροκ" ζωή με όργια, χλιδή, dagadance κλπ. κλπ.

Σε όλα αυτά η σεναριακή αληθοφάνεια είναι το τελευταίο που αναζητά κανείς. Αφεθείτε να απολαύσετε ένα σαλταρισμένο, παραληρηματικό, ηθελημένα κιτς σε κάποια σημεία ροκ μιούζικαλ με στοιχεία (πολύ λίγα) τρόμου, που δεν έχει το χιούμορ του "Rocky Horror", αλλά είναι επίσης σημαντικό για την εποχή. Και έναν De Palma όπως δεν τον έχετε ποτέ ξαναδεί.

"SHANE" : ΚΛΑΣΙΚΟ, ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΓΟΥΕΣΤΕΡΝ

Ο κλασικός χολιγουντιανός σκηνοθέτης George Stevens (1904-1975) γυρίζει το 1953 το "Shane", ένα τυπικό γουέστερν που τα περιλαμβάνει σχεδόν όλα: Τη μικρή φάρμα, την οικογένεια, τον μοναχικό πιστολά, τον κακό μεγαλοκτηματία με τους άγριανθρώπους του κλπ. κλπ. Και φυσικά το απέραντο αμερικάνικο τοπίο της μακρινής δύσης... Με τον Άλαν Λαντ, τη Τζιν Άρθουρ, τον Τζακ Πάλανς κ.ά.

Ένας κλασικός μοναχικός πιστολάς, κουρασμένος από τη μέχρι τότε ζωή του, φτάνει σε φάρμα όπου ζει οικογένεια (ζευγάρι και μικρό αγόρι). Αποφασίζει να ζήσει εκεί ήσυχα και ειρηνικά πλέον, αφού ο σύζυγος του δίνει δουλειά επειδή χρειάζεται χέρια και γίνεται ίνδαλμα του αγοριού. Όμως τίποτα δεν θα πάει όπως επιθυμεί. Ο άγριος μεγαλοκτηνοτρόφος της περιοχής, με τα τεράστια κοπάδια και την ανάγκη για αχανή γη, βλέπει με κακό μάτι τα μικροαγροκτήματα που ξεφυτρώνουν στις κάποτε ελεύθερες εκτάσεις του (που δεν του ανήκουν φυσικά, αλλά τις θεωρεί ντε φάκτο δικές του). Όταν η βία και οι απειλές θα φτάσουν στο απροχώρητο, ο πιστολάς αποφασίζει να περάσει και πάλι στην ενεργό δράση για να προστατέψει όσους έχει αρχίσει πλέον να αγαπά.

Η ιστορία είναι κλασική. Η εικόνα το ίδιο, με όλο το μεγαλείο που περιέχεται στα έρημα και αχανή αμερικάνικα τοπία. Ο συμβολισμός επίσης παρόν: Το τέλος της ασύδοτης, δίχως νόμους Αμερικής, όπου, χωρίς πολλά - πολλά, επικρατεί το νόμος του ισχυρού και τίποτα άλλο και η αντικατάστασή της από τη σταδιακή επικράτηση της τάξης και κάποιου στοιχειώδους έστω νόμου (όχι βέβαια ότι και σήμερα δεν επικρατεί ο δυνατότερος, αλλά, τέλος πάντων, υπάρχουν δικαστήρια και αρχές και, τέλος πάντων και πάλι, τηρούνται τουλάχιστον κάποια προσχήματα). 

Καλά όλα αυτά και κλασικά, όπως κλασικό θεωρείται και το συγκεκριμένο γουέστερν. Προσωπικά πάντως δεν είναι από τα αγαπημένα μου. Το βρίσκω κάπως ξεπερασμένο, βρίσκω το αγοράκι που δεν παύει να θαυμάζει τον πιστολέρο κάπως too much (και, τελικά, μάλλον εκνευριστικό) και γενικά δεν με συγκλόνισε (όπως "Ο άνθρωπος που σκότωσε τον Λίμπερτι Βάλανς" ή "Το τρένο θα σφυρίξει δυο φορές", για να αναφέρω δύο παραδείγματα που πρόχειρα μου έρχονται στο μυαλό). Πάντως θα επαναλάβω ότι θεωρείται κλασικό και οι φίλοι των παλιών γουέστερν ας μην το χάσουν.

 

Ο Paul Schrader στα 76 του συνεχίζει να σκηνοθετεί. Σεναριογράφος (μεταξύ πολλών άλλων) του "Ταξιτζή", σκηνοθέτης (επίσης μεταξύ πολλών άλλων) του "Cat People" του 1982 ή του "Mishima" του 1985, επανέρχεται το 2021 με τον "Μετρητή Καρτών" (Card Counter) με τον Oscar Isaac ως απόλυτο πρωταγωνιστή και τον Ουίλιαμ Νταφόε σε μικρό, αλλά βασικό ρόλο.

Ένας πρώην στρατιωτικός γίνεται εξπέρ στο τζόγο, από τον οποίο ζει περιφερόμενος από καζίνο σε καζίνο στις ΗΠΑ. Θα συναντήσει ένα νεαρό με μοναδικό στόχο της ζωής του την εκδίκηση και οι δυο τους θα περιπλανηθούν μαζί, έως ότου...

Ο Schrader αρέσκεται συχνά να μιλά για καταραμένους, περιπλανώμενους, περιθωριακούς (τι άλλο είναι ο Ταξιτζής;). Ο συγκεκριμένος ήρωάς του είναι αυτό ακριβώς. Ψυχρός, δίχως συναισθήματα, ουσιαστικά δίχως επιθυμίες, νομάδας, αποκλειστικός κάτοικος μοτέλ, μοιάζει να βασανίζεται από φαντάσματα του παρελθόντος. Σιγά - σιγά θα αποκαλυφτεί τι τον βασανίζει, τι είναι αυτό που τον έχει μετατρέψει σε ένα είδος μηχανής, σε μια ζωή περιπλάνησης και ρουτίνας ταυτόχρονα, δίχως ενδιαφέροντα και αγάπες - και με κάποιες ψυχοπαθολογικές συμπεριφορές, όπως θα διαπιστώσετε από τις πρώτες κιόλας σκηνές (και έτσι θα μπει και το πολιτικό στοιχείο).

Χαμηλότονη, δίχως έντονη δράση και λοιπά χολιγουντιανά, η ταινία μου άρεσε πολύ. Νομίζω τελικά ότι αυτό που βασικά θέλει να πει είναι κάτι κλασικό, που μπορεί να διατυπωθεί με πολλούς τρόπους: Αν βιώσεις την κόλαση δεν μπορείς ποτέ να ξεφύγεις απ' αυτήν, θα την κουβαλάς πάντα μέσα σου και μάλιστα ανεξάρτητα από το αν είσαι θύτης ή θύμα. Ή, πιο λαϊκά, "όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες". Ή πάλι, πιο απλά, η βία γεννά βία κι αν εκτεθείς σ' αυτή δεν μπορείς να γλυτώσεις από τον εφιαλτικό της κύκλο. Και, για να κλείσουμε πιο βαρύγδουπα, πρόκειται για κείνη την παλιά και πάντα εντυπωσιακή φράση : "Όταν κοιτάς την άβυσσο σε κοιτάζει κι αυτή".

Μάλλον θα αρέσει σε λίγους λόγω έλλειψης έντονης δράσης, αλλά για μένα μπαίνει στη λίστα με τα καλύτερα της χρονιάς. 

"ANNIHILATION": ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΟΠΟΥ ΙΟ ΦΥΣΙΚΟΙ ΝΟΜΟΙ ΔΕΝ ΙΣΧΥΟΥΝ

 

Το "Annihilation" (Αφανισμός) του 2018 είναι η δεύτερη ταινία του Alex Garland, με τη Νάταλι Πόρτμαν και τη Τζένιφερ Τζέισον Λι στους κύριους ρόλους. Και είναι και αυτή επιστημονικής φαντασίας.

Μια ομάδα γυναικών με διαφορετικές εξειδικεύσεις σε διάφορους τομείς (ψυχολόγοι, βιολόγοι, στρατιωτικοί κλπ.) μπαίνουν σε μια μυστηριώδη ζώνη, που σιγά σιγά απλώνεται  τριγύρω δίχως κανείς να γνωρίζει πού και αν θα σταματήσει. Επίκεντρο είναι ένας απομονωμένος φάρος στον οποίο προσέκρουσε άγνωστο εξωγήινο αντικείμενο (μάλλον κάτι σαν κεραυνός). Στη ζώνη οι γνωστοί φυσικοί νόμοι παύουν να ισχύουν και όλα μοιάζουν εξωπραγματικά. Οι προηγούμενες αποστολές δεν επέστρεψαν ποτέ...

Πολύ ενδιαφέρον φιλμ, από τα καλά του είδους τα τελευταία χρόνια. Βέβαια η ιδέα θυμίζει αυτή του βιβλίου των αδελφών Strugatski που έγινε η πρώτη ύλη για το αριστουργηματικό "Stalker" του Ταρκόφσκι, αλλά βεβαίως εδώ είναι διαπραγματευμένο εντελώς διαφορετικά. Η ιστορία εμπλέκεται αξεδιάλυτα με την ψυχολογία της κεντρικής ηρωίδας και τα προσωπικά της θέματα και τη σχέση της με το σύζυγο της, που είχε πάρει μέρος σε προηγούμενη αποστολή. Έτσι φιλοσοφικά και ψυχολογικά ζητήματα με αρκετά πολύπλοκες "προεκτάσεις" εμπλέκονται στο θέμα. 

Όπως ίσως καταλάβατε, το φιλμ δεν βασίζεται στη δράση ή στα εφέ - αν και διατηρεί το σασπένς του. Πρόκειται γι' αυτό που θα ονομάζαμε "σκεπτόμενη" επιστημονική φαντασία (βλέπε "Arrival", "Ex Machina", "Solaris" ή "Stalker" που προαναφέραμε κλπ.). Προσωπικά μου άρεσε.

ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ "AFTER BLUE"

 

O Bertrand Mandico είναι ένας γάλλος δημιουργός με πολλές μικρού μήκους ταινίες στο ενεργητικό του. Το "After Blue" (Βρώμικος Παράδεισσος στην Ελλάδα) του 2021 είναι η 2η μεγάλου μήκους του. Πρόκειται για μια παραληρηματική, στα όρια του πειραματικού φιλμ ταινία επιστημονικής φαντασίας.

Στον ομώνυμο (!) πλανήτη οι άντρες έχουν εξαφανιστεί και υπάρχει μια κοινωνία γυναικών με παράδοξη χλωρίδα και πανίδα (και οτιδήποτε ενδιάμεσο). Μια καταζητούμενη κακοποιός που λέγεται... (κρατηθείτε) Κέιτ Μπους δραπετεύει από τον τόπο τιμωρίας της με τη βοήθεια μιας νεαρής κοπέλας που την έχει ερωτευτεί και, σε αντίποινα, τόσο η ίδια όσο και η μητέρα της εξορίζονται από την κοινότητα και επιφορτίζονται με μια επικίνδυνη αναζήτηση.

Πειραγμένη εικόνα, κυρίως χρωματικά, εξωφρενικό ντεκόρ και κάθε λογής παράδοξα πλάσματα, περιβάλλον στα όρια του δυστοπικού και του πρωτόγονου, με πλήρη έλλειψη τεχνολογίας, καταστάσεις που ηθελημένα δεν εξηγούνται ιδιαίτερα, εξωγήινο "χειροποίητο" (κινηματογραφικά και ως ντεκόρ εννοώ) περιβάλλον, σχεδόν σουρεαλιστικές σκηνές και πάντρεμα επιστημονικής φαντασίας και μεταφυσικού (φαντάσματα κλπ.) συνθέτουν ένα φιλμ που, ενώ πατά στο είδος της επιστημονικής φαντασίας, είναι περισσότερο ονειρικό και παράδοξο παρά οτιδήποτε άλλο. Ως μειονέκτημα θεωρώ την άνευ λόγου μεγάλη διάρκειά του, ενώ ο φετιχισμός της εικόνας είναι εμφανής στον σκηνοθέτη. Απευθύνεται αποκλειστικά σε σινεφίλ, είναι (το είπα και στην αρχή) παραληρηματικό - αν και δεν διαθέτει τον απόλυτο σουρεαλισμό ενός Jodorowsky - και τελικά μόνο ως ένα κινηματογραφικό παράδοξο μπορεί να ειδωθεί Δεν ξέρω αν στο μέλλον θα γίνει καλτ.

ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΟΙ ΟΙ "MEN";

 Ο Alex Garland με τις 3 ταινίες που έχει κάνει μέχρι τώρα φαίνεται να είναι ένας από τους πλέον ενδιαφέροντες σύγχρονους δημιουργούς. Το "Men" του 2022 το επιβεβαίωσε, αν και έχω και τις αρκετές μου αντιρρήσεις.

Μια κοπέλα αποφασίζει να κάνει μοναχικές διακοπές μιας εβδομάδας στην εξοχή της Αγγλίας. Νοικιάζει ένα όμορφο πέτρινο σπίτι, αλλά από την πρώτη κιόλας μέρα κάτι δεν πάει καλά. Ο ιδιοκτήτης είναι κάπως περίεργος, ενώ σε μια βόλτα που κάνει βλέπει μπροστά της έναν γυμνό άντρα! Τα γεγονότα θα γίνονται όλο και πιο περίεργα, αφού... μάλλον περίεργα αντιδρούν και ο αστυνομικός και ένας παπάς που γνωρίζει και άλλοι από το χωριό... 

Δομημένο ως ταινία τρόμου, με την κοπέλα σε μια όλο και πιο ασφυκτική και αγωνιώδη κατάσταση, σύντομα αντιλαμβανόμαστε ότι το "Men" λειτουργεί ως αλληγορία για την καταπίεση, παρενόχληση, δυσκολία, για τα προβλήματα τέλος πάντων που μια γυναίκα αντιμετωπίζει σε έναν απόλυτα ανδροκρατούμενο κόσμο. Κι αυτό γίνεται φανερό με το βασικό σκηνοθετικό εύρημα: (Για όσους δεν το γνωρίζουν ήδη το παρακάτω είναι spoiler): Όλοι οι αντρικοί ρόλοι ερμηνεύονται από τον ίδιο ηθοποιό - που μεταμορφώνεται με απίστευτο τρόπο στους διάφορους χαρακτήρες, τον Rory Kinnear. Έτσι η λογική της ταινίας είναι σαφής. Παράλληλα στην όλη ιστορία βασικό ρόλο παίζει και ένα παγανιστικό ον της κέλτικης (νομίζω) μυθολογίας, που απαντάται και στο χριστιανισμό, ο Green Man. Και, βέβαια, πάντοτε υπάρχει και η πιθανότητα όλα να βρίσκονται στο μυαλό μιας διαταραγμένης γυναίκας.

Σίγουρα το φιλμ είναι πρωτότυπο και φεμινιστικό θα λέγαμε, αλλά κάπως με χάλασε το τελευταίο τέταρτο, με τις φριχτές σκηνές (δεν σας λέω τίποτα γι' αυτές). Όχι για τις σκηνές καθ' εαυτές, αλλά για τη συνεχή, ενοχλητική τους επανάληψη, που μάλλον σκοπό έχει να δηλώσει ακόμα πιο ξεκάθαρα τα όσα ήδη γνωρίζουμε. Και δεν είναι μόνο η επανάληψη. Είναι ότι εμένα τουλάχιστον μου φάνηκε ότι δεν έδεναν με το όλο αλλόκοτο, υπαινικτικό κλίμα της. Είναι σα να χάλαγε η ατμόσφαιρα, η αισθητική, με την ξαφνική είσοδο ενός επαναλαμβανόμενου, γκροτέσκου στοιχείου.

Τέλος πάντων, παρά την ενόχλησή μου, συνολικά τη βρίσκω ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη προσπάθεια.

ΜΑΛΛΟΝ ΜΠΕΡΔΕΜΕΝΟΙ "ΜΠΑΣΤΑΡΔΟΙ"

 

Είπαμε ότι η γαλλίδα Claire Denis μερικές φορές μπερδεύει τα πράγματα σε βαθμό που οι ταινίες της αγγίζουν τα όρια του πειραματικού σινεμά. "Οι Μπάσταρδοι" (Les Salauds) του 2013 είναι ένα σοκαριστικό στις τελικές του αποκαλύψεις δράμα / νουάρ / αστυνομικό φιλμ, που ωστόσο μάλλον μπερδεμένο θα το χαρακτήριζε κανείς (ίσως και προσχηματικό). Με τον Βινσέν Λιντόν και την Κιάρα Μαστρογιάνι.

Ένας καπετάνιος παρατά το πλοίο του (και τη δουλειά του κατά συνέπεια) στην άλλη άκρη του κόσμου και επιστρέφει επειγόντως στο Παρίσι μετά την αυτοκτονία του συζύγου της αδελφής του. Η νεαρή κόρη τους νοσηλεύεται, αφού, λίγες νύχτες πριν, έχει βρεθεί να περιφέρεται σα χαμένη ολόγυμνη και πληγωμένη στους δρόμους της πόλης. Τι έχει συμβεί; Ή μήπως ο ήρωας επιστρέφει μόνο και μόνο για να εκδικηθεί;

Ακούγεται ενδιαφέρον. Ωστόσο η σκηνοθέτης δεν ενδιαφέρεται για την ιστορία καθ' εαυτή, αλλά για τη γενική ατμόσφαιρα μυστηρίου σχετικών ταινιών, που συνήθως παρακολουθούν τις έρευνες του ήρωα για να λυθεί η κατάσταση. Στο μεταξύ με "σαδιστικό" τρόπο μπερδεύει εντελώς τον χρόνο που συμβαίνει η κάθε σκηνή, οπότε όλα βρίσκονται σε ένα χρονικό κυκεώνα και ο θεατής καλείται να βάλει το σωστό κομμάτι (βλέπε σκηνή) στη σωστή χρονικά θέση ώστε να ταιριάξει το παζλ. Δεν είμαι σίγουρος ότι τα καταφέρνει πάντα, αφού ακόμα έχω σεναριακά κενά και δεν καταλαβαίνω πού κολλάνε και γιατί υπάρχουν κάποιες σκηνές. Η ατμόσφαιρα είναι περισσότερο μουντή παρά υποβλητική και απορίες εξακολουθούν να υπάρχουν, κι ας είναι όντως σοκαριστικές οι αποκαλύψεις. Κι όλα αυτά γιατί; Για να μας δείξει ότι υπάρχει τόσο κακό στον κόσμο; Ή απλώς για να επιχειρήσει μια άσκηση ύφους;

ΟΚ, έχει το ενδιαφέρον του, αλλά δεν μπορώ να πω ότι με ενθουσιάζει το σινεμά της Denis. Δίχως να έχω δει πολλές ταινίες της πάντως.

ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟ "ΓΕΓΟΝΟΣ"

 

Να ένα συγκλονιστικό (και δυστυχέστατα τρομερά επίκαιρο) γαλλικό ρεαλιστικό φιλμ: "Το Γεγονός" (2021), δεύτερη ταινία της Audrey Diwan.

Στη Γαλλία του 1963 η έκτρωση απαγορεύεται. Ένα το (πολύ) κακό. Βρισκόμαστε όμως, επίσης, στα χρόνια πριν τη σεξουαλική επανάσταση, που θα ερχόταν λίγα μόλις χρόνια μετά. Βρισκόμαστε και στην επαρχία, οπότε τόσο το εφηβικό / προγαμιαίο σεξ, όσο - ακόμα περισσότερο - και η έκτρωση είναι πράγματα αδιανόητα. Μια "υπεράνω πάσης υποψίας" κοπέλα όμως, από τις καλύτερες μαθήτριες της τελευταίας τάξης του σχολείου, θα μείνει - φευ - έγκυος και μια εφιαλτική οδύσσεια θα ξεκινήσει.

Το ενδιαφέρον της ταινίας είναι ότι μας δείχνει από την πρώτη στιγμή ότι η κοπέλα θέλει να ξεφορτωθεί ένα λάθος που θα καταστρέψει ολόκληρη τη ζωή της από τα 17 της χρόνια. Τελεία και παύλα. Πρέπει να το ρίξει. Ούτε δισταγμοί, ούτε παλινδρομήσεις. Κάτι τέτοιο όμως στα χρόνια αυτά είναι τουλάχιστον εξαιρετικά δύσκολο, επικίνδυνο για την ίδια της τη ζωή και, αν ποτέ αποκαλυφτεί, η ίδια θα φυλακιστεί! Μάλιστα. Δεν θα σας πω πολλά, απλώς το άγχος, το τεράστιο ρίσκο για τα πάντα, ο αδιάκοπος αγώνας, και μάλιστα με πολύ συγκεκριμένο και σύντομο dead line (μετά δεν γίνεται τίποτα) δείχνονται άμεσα, φτιάχνοντας έτσι ένα αγχωτικότατο κοινωνικο - ψυχολογικό "θρίλερ" με ασφυκτικό σασπένς. Κι αυτό με απόλυτα ρεαλιστικές καταστάσεις και σωστή καταγραφή του τότε ιδεολογικού και κοινωνικού περίγυρου.

Ναι, είναι ένα καλό ρεαλιστικό φιλμ. Και κυρίως μας κάνει να εξοργιζόμαστε ακόμα περισσότερο - βλέποντας τις απτές και τραγικές επιπτώσεις της επιβολής του σκοταδιστικού συντηρητισμού - με την πρόσφατη μεσαιωνική (φασιστική θα τη χαρακτήριζα) απόφαση στις ΗΠΑ, που πλέον πιστεύω σοβαρά ότι αποτελούν τον απόλυτο πάτο του λεγόμενου δυτικού κόσμου.

ΥΓ: Το φιλμ βασίζεται στο βιβλίο που εξέδωσε πολλά χρόνια μετά η παθούσα εξιστορώντας την ανατριχιαστική της περίπτωση.

"ΣΦΑΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ΒΑΒΜΒΑΚΙ" ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ ΣΤΗΝ "ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ"

 

Ο George Stevens (1904-1975) είναι από τους μεγάλους σκηνοθέτες του κλασικού Χόλιγουντ, ενός Χόλιγουντ δηλαδή πολλά - πολλά χιλιόμετρα μπροστά από το σύγχρονο των λογιστών και των μάνατζερ, του εβδομαδιαίου σούπερ ήρωα και του ξεζουμίσματος με διψήφια σίκουελ και πρίκουελ της κάθε παλιάς επιτυχίας (για να μην αναφέρουμε τα ακατονόμαστα ριμέικ). Τότε λοιπόν, μέχρι ίσως τα 70ς, άντε και τα 80ς, το Χόλιγουντ μπορούσε να είναι αν ήθελε ακόμα και πολιτικό (σε κάποια "αμερικάνικα" πλαίσια βεβαίως), δίχως τίποτα να χάνει από τη διασκεδαστικότητά του και, βεβαίως, για να μη ξεχνιόμαστε, από το κυνήγι του κέρδους, που πάντοτε ήταν ο βασικός στόχος. Όλα αυτά για να καταλήξω ότι ο Stevens γυρίζει το "The Talk of the Town" ("Ανθρώπινη Δικαιοσύνη" ο ελληνικός τίτλος) το 1942. Με τους Κάρι Γκραντ, Τζιν Άρθουρ και Ρόναλντ Κόλμαν στους βασικούς ρόλους.

Ένας αριστερός και "ανήσυχος" εργάτης που καταγγέλλει το σύστημα, συλλαμβάνεται κατηγορούμενος από τον εργοδότη του ότι έβαλε φωτιά στο εργοστάσιο (υπήρξε μάλιστα και ένα θύμα). Ενώ η δίκη - παρωδία συνεχίζεται και όλα δείχνουν ότι θα καταδικαστεί σε θάνατο, εκείνος καταφέρνει να δραπετεύσει και, με στραμπουληγμένο αστράγαλο, καταφεύγει στο σπίτι παιδικής του φίλης. Μόνο που εκείνη το έχει νοικιάσει για το καλοκαίρι σε σοβαρό καθηγητή πανεπιστημίου και επιφανή νομικό, που θέλει να αποσυρθεί εκεί με ησυχία για να γράψει το νέο του σύγγραμμα. Φυσικά με τους τρεις να μένουν μαζί στο σπίτι (ο δραπέτης θα παρουσιαστεί ως κηπουρός), μόνο ησυχία δεν θα βρει...

Ναι, ένα τόσο σοβαρό θέμα, με κάποιον άδικα καταδικασμένο (σχεδόν) από ένα κάθε άλλο παρά δίκαιο σύστημα (δικαστές, βιομήχανοι, δήμαρχοι, βράζουν όλοι στο ίδιο καζάνι διαφθοράς και προκαταλήψεων) αυτό που παρακολουθούμε είναι μια απολαυστική κωμωδία με πλήθος ευτράπελες και πολύπλοκες καταστάσεις, τόσο με τις παρεξηγήσεις μεταξύ του πρωταγωνιστικού τρίο όσο και με τη διεκδίκηση της κοπέλας από τους δύο, τελικά, αντίζηλους, αλλά και φίλους ταυτόχρονα. Κάτω απ' αυτή την αστεία επιφάνεια, η οποία ωστόσο διαθέτει και διαρκές σασπένς για το τι θα συμβεί τελικά, σιγοβράζει μια άδικη, αδίστακτη Αμερική, που κυνηγά (αριστερές) "μάγισσες", που καταπατά κάθε έννοια δικαιοσύνης και νομιμότητας, που πατά επί πτωμάτων για περισσότερο κέρδος κλπ. κλπ. Το φιλμ είναι το πιο κοντινό στο πνεύμα του Billy Wilder που έχω δει από άλλον σκηνοθέτη. Διότι ο Wilder ήταν αυτός που κατ' εξοχήν  κατέκρινε ή λοιδορούσε την αμερικάνικη κοινωνία και συχνά το έκανε με εξαιρετικά εύπεπτο και αστείο τρόπο. Το φιλμ, μέσα στο σχετικά αφελές στιλ του, μιλά και για άλλα πράγματα: Για τη διαφορά πράξης και θεωρίας, για την επιτυχία που μπορεί κάποιοι να απολαύσουν, πλην όμως "η ζωή είναι αλλού", για τη φρίκη του όχλου, που στις ΗΠΑ πάντοτε έπαιζε βασικό ρόλο (βλέπε γουέστερν ή θυμηθείτε τα λινσταρίσματα) κλπ.

Συνίσταται ανεπιφύλακτα στους φίλους που κλασικού Χόλιγουντ.