"STOP MAKING SENSE": ΟΙ ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΟΙ TALKING HEADS ΣΤΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΤΟΥΣ

 Το 1984 οι Talking Heads βρίσκονταν στο ζενίθ της δημιουργικότητάς τους. Τότε ο γνωστός Jonathan Demme (1944-2017), που λίγα χρόνια αργότερα θα γύριζε τη "Σιωπή των Αμνών", κάνει ένα από τα καλύτερα μουσικά ντοκιμαντέρ. 

Το "Stop Making Sense" είναι κάτι πολύ απλό. Μόνο μια κινηματογραφημένη συναυλία του συγκροτήματος. Τίποτα παραπάνω. Κι όμως είναι εκπληκτικό. Η σκηνική τους παρουσία, η μουσική, η θεατρικότητα που διέκρινε το γκρουπ στις εμφανίσεις του, όλα συντελούν στο να καθηλώσουν το θεατή / ακροατή... Βέβαια τη μερίδα του λέοντος έχει ο τρομερός David Byrne. Ο οποίος εμφανίζεται αρχικά μόνος στη σκηνή με ένα... κασετόφωνο σε μια εκπληκτική σόλο εκτέλεση του Psycho killer και, σιγά σιγά, σε κάθε κομμάτι, προστίθεται από ένας μουσικός. Και όχι μόνο οι 4 του συγκροτήματος. Υπάρχουν κι άλλοι επί  σκηνής. Το συγκρότημα αλλάζει ρούχα, μερικές φορές παίζουν μπροστά σε προβαλλόμενα βίντεο, οι στίχοι προβάλλονται επίσης. Δεν υπάρχουν συνεντεύξεις, δεν υπάρχουν διακοπές ανάμεσα στα κομμάτια, δεν δείχνεται καν (ελάχιστα τέλος πάντων) το κοινό. Βλέπουμε κι εμείς  μόνο όσα βλέπει και απολαμβάνει το κοινό. Και ναι, είναι από καλύτερα μουσικά ντοκιμαντέρ που έχουν γυριστεί ποτέ!

ΥΓ: Εννοείται ότι το φιλμ συστήνεται (ανεπιφύλακτα) μόνο στους φίλους του συγκροτήματος. Όσοι δεν ενδιαφέρονται για το είδος αυτό της μουσικής δεν έχει νόημα να δοκιμάσουν.

Η "ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ" ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΘΟΤΗΤΑ

Το 1993 το AIDS ήταν ακόμα μια τρομαχτική απειλή (και) για τη Δύση (και τώρα δηλαδή, αλλά τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα: θεραπείες υπάρχουν, η φρίκη παραμένει μόνο στην Αφρική, οπότε η δύση κοιμάται καλύτερα...). Τότε λοιπόν ο Jonathan Demme (1944-2017) γυρίζει το "Philadelphia" με τον πολύ καλό Τομ Χανκς στο βασικό ρόλο.
Ο οποίος είναι νεαρός, επιτυχημένος, γκέι δικηγόρος. Ζει με τον σύντροφό του αποκρύπτοντας απ' όλους την ομοφυλοφιλία του και όλα πάνε καλά... έως ότου μαθαίνει ότι έχει προσβληθεί από τη θανατηφόρο ασθένεια. Στην αρχή προσπαθεί να το αποκρύψει κι αυτό. Όταν όμως μαθαίνεται στον εργασιακό του χώρο θα στηθεί μια ολόκληρη σκευωρία εναντίον του ώστε να βρεθεί αιτία να απολυθεί. Από εδώ ξεκινάνς όλα: Εκείνος δεν θα αποδεχτεί την αδικία, θα αποκαλύψει δημόσια τη σεξουαλική του ταυτότητα και θα προχωρήσει σε μήνυση εναντίον του μεγάλου δικηγορικού γραφείου όπου εργαζόταν, προσπαθώντας να αποδείξει ότι επρόκειτο για παράνομη απόλυση. Και θα συνεχίσει τον αγώνα του μέχρις εσχάτων.
Η ταινία είναι μάλλον απροσδόκητα χαμηλότονη. Δεν υπάρχουν οι πιασάρικες ατάκες, οι ξαφνικές ανατροπές, το έντονο σασπένς που υπάρχει σε άλλα χολιγουντιανά δικαστικά δράματα. Εδώ τα πράγματα βαίνουν πιο ήρεμα, πιο ρεαλιστικά. Η αφήγηση γίνεται με χρονικά άλματα (οι σημαντικές στιγμές μόνο) κι αυτό συμβάλλει στο να μην κουράζεται ο θεατής. Φυσικά το φιλμ είναι απόλυτα στρατευμένο και, επιτρέψτε μου, "ηρωικό", τονίζοντας τα δικαιώματα των πασχόντων από AIDS, οι οποίοι, τότε τουλάχιστον, αντιμετωπίζονταν περίπου σαν λεπροί - παρά το ότι ήταν ήδη γνωστό ότι η ασθένεια δεν ήταν κολλητική παρά μόνο μέσω σεξουαλικής επαφής και ανταλλαγής υγρών. Ετσι, προφανώς, η θέση της είναι απόλυτα ορθή και συμφωνώ. Μόνο που εδώ τα πράγματα παραδείχνονται, νομίζω, "ηρωικά". Ο πρωταγωνιστής δεν λυγίζει μπροστά σε τίποτα, το περιβάλλον του (οικογενειακό, φιλικό κλπ.) είναι κάτι παραπάνω από ιδανικό, αφού όλοι αποδέχονται τα πάντα και στέκονται δίπλα του, η δικαιοσύνη είναι δίκαιη κλπ. κλπ. Too good to be true...
Όπως και να το κάνουμε πάντως η συγκίνηση υπάρχει (σε κάποιες στιγμές έντονη), το θεμα είναι βεβαίως τολμηρό και απόλυτα καυτό για την εποχή και... ίσως να μην πρέπει να γκρινιάζω πολύ, αφού πολλοί θα πιστεύουν ότι σε κάποιες τουλάχιστον περιπτώσεις ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Και υπάρχει και το περίφημο τραγούδι του Μπρους Σπρίνγκστιν στους τίτλους και το Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου για τον Τομ Χανκς. Όλα καλά λοιπόν - και να μη βγάζετε από το μυαλό σας και τη φορτισμένη σε σχέση με το θέμα εποχή κατά την οποία γυρίστηκε. Απόλυτα πολιτικώς ορθό λοιπόν, αλλά αυτό μερικές φορές δεν είναι κακό...