"PASSENGERS": ΟΛΟΜΟΝΑΧΟΙ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ

Τα τελευταία χρόνια έχουν γυριστεί αρκετές ταινίες με κάποιον/ους που μένουν ολομόναχοι στο αχανές διάστημα. Ίσως η ιδέα της απόλυτης μοναξιάς να είναι ελκυστική... Το "Passengers" (2016) του νορβηγού Morten Tyldum, ο οποίος, όπως δεκάδες άλλοι ξένοι δημιουργοί, κατοικεί πλέον στο Χόλιγουντ, είναι μια τέτοια ταινία.
Ένα γιγάντιο σκάφος ταξιδεύει σε έναν μακρινό πλανήτη που απέχει 120 χρόνια ταξιδιού από τη γη. Μεταφέρει χιλιάδες κοιμισμένους ανθρώπους, οι οποίοι θα εποικίσουν τον πλανήτη. Από κάποιο λάθος ένας επιβάτης θα ξυπνήσει 90 χρόνια πριν φτάσει στον προορισμό του... και αυτό σημαίνει ότι θα μείνει ολομόναχος στο αχανές σκάφος για ολόκληρη τη ζωή του, συντροφιά με έναν μηχανικό μπάρμαν. Μετά απο μήνες μοναξιάς θα ανακαλύψει μια όμορφη (κοιμωμένη φυσικά) συνεπιβάτιδά του. Θα την ξυπνήσει άραγε για να έχει συντροφιά;
Η ταινία βασίζεται στη χημεία των Τζένιφερ Λόρενς και Κρις Πρατ, οι οποίοι είναι ουσιαστικά οι μοναδικοί (σχεδόν) ηθοποιοί. Νομίζω ότι αυτή αποδεικνύεται πετυχημένη. Φυσικά μιλά (το φιλμ) για την απόλυτη μοναξιά, που λέγαμε και πριν, και κυρίως θέτει ένα τεράστιο ηθικό δίλημμα. Αλήθεια, τι θα κάνατε στη θέση του άτυχου ήρωα; Θα "παίρνατε στο λαιμό σας" τη ζωή ενός άλλου, αθώου, ανθρώπου για να μην τρελαθείτε εσείς;
Το πρώτο μέρος λοιπόν χτίζεται γύρω απ' αυτό το δίλημμα και όσα ακολουθούν την απόφαση του - υποχρεωτικά μοναχικού - ήρωα: Η αφόρητη μοναξιά, οι σχέσεις των δύο, το δυνατό ψυχολογικό σασπένς, η αποκάλυψη... Αυτό το πρώτο μέρος λοιπόν το βρήκα όντως καλό και με κράτησε σε αγωνία - ψυχολογικής κυρίως φύσης. Όσο όμως μπαίνουμε πιο βαθιά στο δεύτερο μισό, τα πράγματα χαλάνε (κατά τη γνώμη μου πάντοτε) και σεναριακά η ταινία παραδίδεται σε εξώφθαλμες ευκολίες. Υποτίθεται ότι εδώ "σπιντάρουμε", ότι τίθεται θέμα επιβίωσης, ότι ο χρόνος είναι πολύτιμος, ότι απαιτείται δράση. Κι εδώ τον προβληματισμό και το ενδιαφέρον κλίμα της αρχής διαδέχονται η δράση, οι ταρζανιές των δύο πρωταγωνιστών, το θέαμα (υποτίθεται, αλλά φτάνει πια. Τέτοιου είδους θέαμα το έχω δει χιλιάδες φορές). Οι οποίοι - άσχετοι επιβάτες, υπενθυμίζω σε μια διαστημική πτήση - επιχειρούν να επισκευάσουν μόνοι τους ένα γιγάντιο (μήκους ενός χιλιομέτρου για την ακρίβεια) διαστημόπλοιο. Φανταστείτε να ταξιδεύετε στην Αμερική με σούπερ τζετ, αυτό να χαλάσει και να κινδυνεύει να συντριβεί κι εσείς, ο επιβάτης, να κληθείτε να... επισκευάσετε τις μηχανές εν πτήσει. Έλεος!
Το ντιζάιν του σκάφους είναι ευφάνταστο, οι εικόνες πειστικές, οι ηθοποιοί καλοί... Βάζω καλό βαθμό στο πρώτο μισό... και μετά παραδίνομαι σε μια ακόμα χολιγουντιανή φούσκα με απίθανες καταστάσεις και δράση, που έχω βαρεθεί να βλέπω στο αμερικάνικο σινεμά. Κρίμα για μια ακόμα χαμένη ευκαιρία.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ "ΚΥΝΗΓΟΙ ΚΕΦΑΛΩΝ" ΚΑΙ ΣΤΗ ΣΚΑΝΔΙΝΑΒΙΑ

Οι σκανδιναβοί, όπως όλα δείχνουν, έχουν αποκτήσει ένα δικό τους ύφος στα θρίλερ. Και στη λογοτεχνία και στο σινεμά. Ο νορβηγός Τζο Νέσμπο είναι ένας πολύ πετυχημένος τέτοιος συγγραφέας, ενώ οι "Κυνηγοί Κεφαλών" (Hodejegerme, επειδή ξέρω ότι σκάτε να μάθετε τον πρωτότυπο τίτλο), είναι η μεταφορά στην οθόνη ενός βιβλίου του, που έκανε το 2011 ο Morten Tyldum.
 Πλούσιο και αδίστακτο στέλεχος πολυεθνικής, το οποίο τον ελεύθερο χρόνο του κλεβει πολύτιμα έργα τέχνης για να αυξήσει κι άλλο το εισόδημά του, βλέπει ξαφνικά την πολυτελή ζωή του να καταρρέει, καθώς ένα άλλο τέτοιο στέλεχος, ακόμα πιο αδίστακτο, θα τον βάλει στο μάτι. Σύντομα όλα θα μετετραπούν σε ένα εφιαλτικό παιχνίδι ζωής ή θανάτου.
Η ταινία διατηρεί αμείωτο τον έντονο ρυθμό της. Από την σχετικά χαλαρή αρχή μοιάζει να επιταχύνεται όλο και περισσότερο, οδηγώντας τον (καθόλου συμπαθή) ήρωα σε έναν εφιάλτη που γίνεται όλο και φριχτότερος και καθηλώνοντας τον θεατή. Συγχρόνως, πέραν του ρυθμού, καταγράφει ένα σκληρότατο, αδίστακτο πρόσωπο του πλέον πολιτισμένου ίσως μέρους του πλανήτη: Της Σκανδιναβίας. Μέσα στο αποστειρωμένο, ψυχρό και πολυτελές περιβάλλον που χαρακτηρίζει τα φιλμ των χωρών αυτών, η απληστία των εταιριών - και των στελεχών τους φυσικά - δεν γνωρίζει όρια, η όποια ηθική είναι ανύπαρκτη, η βία καραδοκεί σε κάθε βήμα. Ο πρώην θύτης, άπληστος και αδίστακτος ο ίδιος, που πατά επί πτωμάτων για να ανέβει και δεν λογαριάζει την ταπείνωση των άλλων, παγιδεύεται, μετατρέπεται ταχύτατα σε θύμα και κατεβαίνει πραγματικά στο βυθό, πληρώνοντας με το ίδιο νόμισμα - χειρότερο μάλλον - όσα ο ίδιος έκανε μέχρι τώρα. Ταυτόχρονα όμως μοιάζει να οριμάζει για πρώτη φορά, να "ενηλικιώνεται" και να αντιλαμβάνεται ότι ζωή δεν είναι μόνο το χρήμα, η δύναμη και τα παιχνίδια εξουσίας. Αυτή η βαθμιαία αλλαγή του χαρακτήρα του είναι αυτό που προσωπικά βρήκα πιο σημαντικό στοιχείο.
Ενδιαφέρον φιλμ, παρά τις κάποιες αντιρρήσεις μου: Όλα όσα συμβαίνουν δεν μοιάζουν και τόσο αληθοφανή, "δεν γίνονται" που λέμε κοινώς. Κανείς που έχει υποστεί τόσα δεν μπορεί να αντιδρά τόσο σθεναρά. Η ταινία, με τη διαρκή ένταση, μοιάζει να χάνει κάπως σε ρεαλισμό, να ενδίδει στην περιπέτεια για την περιπέτεια. Ωστοσο διατηρεί τις αποστάσεις και τις διαφορές από τα τετριμμένα αμερικάνικα πρότυπα.
Οφείλω να πω ότι προσωπικά (και υποκειμενικά) η τριλογία του "Κοριτσιού με το Τατουάζ" μου αρέσει περισσότερο. Ωστόσο και αυτό το φιλμ παραμένει χαρακτηριστικό αυτής της όχι πλέον αναδυόμενης, αλλά ήδη μεσουρανούσας σκανδιναβικής σχολής έντονα κοινωνικών και συχνά πολιτικοποιημένων θρίλερ.