Ο "JOKER" ΩΣ ΘΥΜΑ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΧΑΟΥΣ

Έχουν γραφεί τόσο πολλά για τον "Joker" του Todd Phillips του 2019, που ό,τι και να προσθέσω έχει ήδη ειπωθεί. Λίγα πράγματα λοιπόν κι από μένα:
Κατ' αρχήν η μεγαλύτερη έκπληξη είναι ο Todd Phillips, ο οποίος από δημιουργός ξεκαρδιστικών, αλλά και χοντροκομμένων κωμωδιών που διαρκώς προκαλούν τα όρια του πολιτικώς ορθού, μετατρέπεται ξαφνικά σε δημιουργό μιας άκρως πεσιμιστικής (μηδενιστικής μάλλον) ζοφερής ταινίας, με πολλές προεκτάσεις και αναγνώσεις. Δεύτερον, να τονίσω, για τους ελάχιστους που δεν το έχουν καταλάβει, ότι αυτός εδώ ο Τζόκερ ουδεμία σχέση έχει με την υπερηρωική πλημμυρίδα που έχει κατακλύσει τις οθόνες και προσωπικά με κάνει να βαριέμαι αφόρητα. Φυσικά σχετίζεται με το μύθο του Μπάτμαν και πρέπει κάποιος να γνωρίζει γι' αυτόν, αλλά είναι εντελώς διαφορετικά διαπραγματευμένο απ' όσα έχουν γίνει μέχρι σήμερα. Και, ΟΚ, ο Joakin Phenix, που παίρνει όλο το φιλμ στις πλάτες του, είναι εξαιρετικός.
Η ταινία, πολύ μακριά από την κόμκς αισθητική, είναι κυρίως η κατάβαση ενός εξ αρχής διαταραγμένου ανθρώπου στην κόλαση της απόλυτης τρέλας (περί αισθητικής να πω εδώ ότι το φιλμ είναι εντελώς ρεαλιστικό ως σκηνικό, βρώμικο, σκοτεινό και σε τίποτα δεν θυμίζει τα φουτουριστικά / φανταστικά σκηνικά της συντριπτικής πλειοψηφίας των υπερηρωικών φιλμ, με τα οποία μόνο ως προέλευση της ιστορίας συγγενεύει). Ένας μοναχικός τύπος λοιπόν με τραυματικό παρελθόν, σεξουαλικά και όχι μόνο στερημένος, που ζει με τη μητέρα του και έχει ως απωθημένο να γίνει κωμικός, βρίσκεται, λόγω καθημερινής ζωής, αλλά και συνολικής κοινωνικής ευθύνης, όλο και πιο κοντά στην ανεξέλεγκτη παράνοια. Η κατάληξη απειλεί να τινάξει τα πάντα στον αέρα.
Προσωπική οδύσσεια, αλλά και κοινωνική και πολιτική καταγγελία τόσο της μοναχικότητας των μεγαλουπόλεων όσο και των απαράδεκτων κοινωνικών ανισοτήτων που βρίσκονται διαρκώς στα όρια του να πυροδοτήσουν μια ανεξέλεγκτη εξέγερση, αλλά και των πολιτικών που ουσιαστικά αποτελούν δεκανίκια των ισχυρών (αν δεν είναι οι ίδιοι εντελώς απροκάλυπτα  οι ισχυροί, όπως συμβαίνει όλο και συχνότερα στην εποχή μας - βλέπε Τραμπ, Μπερλουσκόνι κ.ά.), ή, αν θέλετε, μια αλληγορία της εποχής του Τραμπ, το φιλμ συγγενεύει άμεσα ως (αμφιλεγόμενος) προβληματισμός με κλασικές ταινίες όπως ο "Ταξιτζής" ή το "Βασιλιάς για μια Νύχτα", και οι δύο του Σκορσέζε, οι οποίες αποτελούν και την άμεση επιρροή του (καθόλου τυχαία η εμφάνιση του Ντε Νίρο, πρωταγωνιστή αμφοτέρων, ως "φόρου τιμής").
Προσωπικά απόλαυσα το φιλμ και το θεωρώ ήδη από τα καλύτερα του 2019. Όσο για τα συμπεράσματα του τέλους (ας μην κάνω spoiler, δεν θα πω λοιπόν ποια είναι αυτά) θα ήθελα να επισημάνω ότι η κατάσταση που περιγράφεται δεν ταυτίζεται υποχρεωτικά με τις (πολιτικές ή άλλες) απόψεις του δημιουργού. Μπορεί να συμβαίνει κι αυτό, μπορεί όμως κάλλιστα να προειδοποιεί για το πού μπορεί να οδηγήσει μια τόσο βαθιά άρρωστη και διχασμένη κοινωνία, όπου η ψαλίδα της ανισότητας ανοίγει διαρκώς, και όντως μία μόνο σπίθα χρειάζεται για να συμβεί ανάφλεξη... (προσωπικά δεν το πιστεύω, διότι όλες αυτές οι σποραδικές αναφλέξεις ελέγχονται απόλυτα από το σύστημα. Γι' αυτό άλλωστε και το πανίσχυρο και αδηφάγο Χόλιγουντ επιτρέπει να γυρίζονται τέτοιες ταινίες).

ΟΣΟ ΚΙ ΑΝ ΣΠΡΩΧΝΕΙΣ, ΔΕΝ ΦΕΥΓΩ

Μετά το αρκετά αστείο "Hangover", εν έτει 2010 πλέον, ο Todd Phillips γυρίζει το "Due Date" (ο μάλλον άγαρμπος ελληνικός τίτλος είναι "Μη σπρώχνεις, έρχομαι"), στο ίδιο λίγο - πολύ κλίμα. Χοντρό χιούμορ, δίχως όμως να είναι πολύ χοντρό ώστε να ενοχλεί (τις περισσότερες φορές) και πολύ συχνά ξεκαρδιστικό. Εδώ υπάρχει βέβαια ο Ρομπερτ Ντάουνι Τζ., όπως αντιλαμβάνεστε όμως όλα τα λεφτά είναι ο Ζακ Γαλιφιανάκης, που, αφού έκλεψε την παράσταση στο "Χανγκόβερ", αναβαθμίζεται τώρα σε έναν από τους δύο πρωταγωνιστές, υποδυόμενος περίπου τον ίδιο "κουφό" χαρακτήρα.
Κατά τα άλλα η ταινία βασίζεται στο χιλιοδοκιμασμένο - και παρ' όλα αυτά συχνά πολύ λειτουργικό - εύρημα της αναγκαστικής συνύπαρξης δύο εντελώς αταίριαστων και διαφορετικών χαρακτήρων. Ο Ντάουνι είναι ένας πετυχημένος, απόλυτα σοβαρός αρχιτέκτονας που πρέπει να προλάβει μια πτήση για την άλλη άκρη της Αμερικής, όπου γεννάει η γυναίκα του. Ο Γαλιφιανάκης είναι ένας επίδοξος ηθοποιός... και παντελώς απερίγραπτος ως χαρακτήρας (πρέπει να το δείτε). Λόγω μιας σειράς από συμπτώσεις οι δύο αυτοί άνθρωποι αναγκάζονται να πάνε στο ος Άντζελες με το αυτοκίνητο του δεύτερου... και αντιλαμβάνεστε τι γίνεται.
Το γέλιο, συχνά ξεκαρδιστικό, βγαίνει από τη συνύπαρξη των δύο και κυρίως από τον ανεκδιήγητο χαρακτήρα του Γαλιφιανάκη. Αδύνατο να τον κατατάξεις. Δεν είναι ακριβώς ηλίθιος, δεν είναι γκέι ή διαστραμμένος (;), δεν είναι ακριβώς τρελός, έχει όμως κάτι απ' όλα αυτά, συν κάτι που σε κάνει να τον λυπάσαι ταυτόχρονα. "Ούφο" ίσως να είναι η σωστή λέξη στην καθομιλουμένη. Γενικά είναι νομίζω ένας από τους κωμικότερους και πιο αλλόκοτους τύπους που έχουν περάσει από την οθόνη. Συγχρόνως υπάρχει και το σασπένς - αν θα καταφέρουν ποτέ να φτάσουν στον προορισμό τους και τι θα συμβεί εκεί. Γενικά το φιλμ σε κάνει να συμπονάς τον άτυχο αρχιτέκτονα και, σε ορισμένα σημεία, ο θεατής νοιώθει απόλυτα αγχωμένος, λες και βλέπει θρίλερ.
Διασκέδασα αρκετά, δίχως και να το θεωρώ βέβαια επιτομή στην κωμωδία. Δείτε το για να περάσετε δύο αστείες ώρες, αλλά σας προειδοποιώ: Εδώ βρισκόμαστε μίλια μακριά από εκλεπτυσμένες κωμωδίες σε στιλ Άλλεν ή Τατί και άλα τόσα μίλα μακριά από τον σουρεαλισμό των Monty Python. Εδώ το χιούμορ συχνά γίνεται χοντρό, έως και σχεδόν ενοχλητικό (σχεεδόν. Ποτέ δεν υπαρβαίνει κάποια όρια). Ίσως να βρίσκεται κοντύτερα στον Borat - αν και σε καμιά περίπτωση τόσο τραβηγμένο. Αν σας αρέσει αυτό, πρόκειται νομίζω από τα καλά δείγματα

ΟΙ ΒΛΑΒΕΡΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ HANGOVER

Υπάρχει μια φρέσκια σχολή αμερικάνικης κωμωδίας η οποία, ενώ βασίζεται σε χοντρές πλάκες, παίζει με την έννοια της καφρίλας, δεν είναι καθόλου "πολιτικά ορθή", ωστόσο είναι εξόχως διασκεδαστική, έχει αληθινή πλάκα αν θέλετε να το πω αλλιώς και, παραδόξως, ενώ σε πρώτη φάση μοιάζει να απαρτίζεται από τα ίδια ουσιαστικά συστατικά, δεν έχει καμιά σχέση με τα διάφορα "American Pie" ή τους καθ' ημάς Σεφερλήδες. Φοβάμαι ότι δεν μπορώ να σας εξηγήσω λογικά πώς ακριβώς συμβαίνει αυτό, νομίζω όμως ότι θα το καταλάβετε βλέποντας ταινίες της "σχολής" Apatow ή το "The Hangover" (2009) του Todd Phillips.
Όπου τρεις φίλοι πάνε στο κλασικό Λας Βέγκας (απόλυτα κιτς και τυπική "πόλη ακολασίας" για τους αμερικάνους) για το κλασικό μπάτσελορ πάρτι, αφού ο ένας τους παντρεύεται σε δύο μέρες. Μόνο που παίρνουν μαζί τους και τον αδελφό της νύφης, που κανείς τους δεν τον ξέρει καλά, ο οποίος είναι... κάπως. Και το μπάχαλο αρχίζει το επόμενο μεσημέρι, όταν ξυπνάνε στην πολυτελέστατη σουίτα τους σε ένα απόλυτα σουρεαλιστικό σκηνικό: η σουίτα είναι κατεστραμένη, ένα άγνωστο βρέφος κλαίει σε ένα καλάθι, μια κότα περιφέρεται, μια... τίγρη βρίσκεται κλεισμένη στο μπάνιο και, το σπουδαιότερο, ο μέλλων γαμπρός έχει εξαφανιστεί. Αλλά το ακόμα σπουδαιότερο είναι ότι ουδείς από τους τρεις εναπομείναντες θυμάται το παραμικρό για την προηγούμενη νύχτα!
Το είπα: Πολλές από τις πλάκες είναι χοντρές, ορισμένες λεπτομέρειες μπορεί να ενοχλήσουν κάποιους (ή κάποιες), ίσως το φιλμ να κατηγορηθεί ότι απευθύνεται μόνο σε άντρες, αφού ουσιαστικά ασχολείται με την αντρική καφρίλα ή/και ανωριμότητα ή/και παλιμπαιδισμό, αλλά, διάβολε, διασκέδασα πολύ. Και επιπλέον διαθέτει και γερό σενάριο που δημιουργεί αναμφισβήτητο σασπένς. Αφείστε που τολμά να ισχυριστεί ότι σε ορισμένες περιπτώσεις - προσοχή, όχι σε όλες - όλη αυτή η καφρίλα μπορεί να είναι απόλυτα απελευθερωτική και να αλλάξει (προς το θετικό βάβαια) τη ζωή κάποιου.
Όλα τα λεφτά νομίζω ότι είναι ο αδελφός (ο ελληνικής καταγωγής Ζακ Γαλιφιανάκης, τον οποίο προσωπικά αγνοούσα). Δεν είναι ακριβώς καθυστερημένος ή ηλίθιος ή απλώς βλάκας, αλλά είναι... πώς να το πω, αλλού. Σα να ζει σε ένα δικό του κόσμο, που δεν έχει πάντα επαφή με όσα κωμικοτραγικά συμβαίνουν γύρω του. Κι αυτό το "αλλού" είναι που προσωπικά με έκανε να γελάσω περισσότερο στην ταινία.
Καλή διασκέδαση, λοιπόν, αλλά... εγώ σας προειδοποίησα.