"ΜΑΖΙ Ή ΤΙΠΟΤΑ"... ΠΟΥ ΘΑ ΣΥΖΗΤΗΘΕΙ

Τελικά, μετά από κάποια κάμψη, να που ο τουρκογερμανός Fatih Akin εξακολουθεί να κάνει ενδιαφέρουσες ταινίες. Και μάλιστα ταινίες οι οποίες, σε ιδεολογικό επίπεδο, θα συζητηθούν αρκετά. Αυτό συμβαίνει με το πολιτικό "Μαζί ή Τίποτα" (Aus dem Nichts) του 2017, που ασχολείται με ένα καυτό και επίκαιρο θέμα : Αυτό της ανόδου της ακροδεξιάς και των νεοναζί στις μέρες μας. Και υποστηρίζεται μάλιστα στην ηθοποία από μια πολύ καλή Νταϊάν Κρούγκερ.
Η ηρωίδα είναι βέρα γερμανίδα, πλην όμως έχει παντρευτεί, παρά τις αντιρρήσεις της μητέρας της, κούρδο, ο οποίος μάλιστα έχει εκτίσει ποινή για διακίνηση ναρκωτικών. Ωστόσο όλα πάνε άψογα μεταξύ τους και αποκτούν και ένα αγοράκι. Ώσπου ξαφνικά η ζωή της καταρέει, καθώς σύζυγος και παιδί σκοτώνονται σε βομβιστική επίθεση, η οποία, όπως σύντομα αποδεικνύεται, έχει γίνει από νεοναζί καθαρά για ρατσιστικούς λόγους. Όταν η δικαιοσύνη, στην οποία θα φτάσουν οι κατηγορούμενοι, αποδειχτεί... όχι και τόσο δίκαια, εκείνη αποφασίζει να πάρει την υπόθεση στα χέρια της.
Το φιλμ κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον μου. Ξεκινά σαν βαρύ, ψυχολογικό δράμα, που μιλά για τη φρίκη και το σοκ όχι απλώς της απώλειας, αλλά μιας τέτοιας, τόσο βαριάς και τόσο άδικης, διπλής απώλειας, μετατρέπεται σε δικαστικό θρίλερ και στη συνέχεια σε θρίλερ σκέτο. Η αφήγηση είναι στρωτή και καθαρή και η αντιφασιστική θέση του δημιουργού δεδομένη. Το αμφιλεγόμενο στοιχείο είναι βεβαίως το θέμα της αυτοδικίας (αν και η αυτοδικία εδώ έχει μια ιδιαίτερη παράμετρο και έναν ιδιαίτερο τρόπο, τον οποίο φυσικά δεν θα σας αποκαλύψω εγώ). Συναισθηματικά είμαστε με την ηρωίδα. Οι δράστες είναι απεχθέστατοι και ατιμώρητοι συγχρόνως. Ηθικά όμως; Πού βρίσκονται τα όρια; Πόσο δικαιολογεί την προσωπική δράση μια κατάφωρη αδικία (ας σημειώσουμε μάλιστα ότι η μη καταδίκη οφείλεται σε ψευδορκία). Οι αποφάσεις και οι θέσεις πάνω στο δύσκολου και αμφιλεγόμενο αυτό θέμα δικές σας.
Εκτός αυτού τώρα η ταινία καταγγέλει - και πολύ σωστά - την εγκληματική δράση των φασιστοειδών συμμοριών, αλλά και την αδιαφορία, τον καλυμένο ρατσισμό και τα λάθη του συστήματος, που οδηγούν σε πλήρως άδικες αποφάσεις. Και έχει βεβαίως και ελληνικό ενδιαφέρον: Οι εγκληματίες νεοναζί βρίσκονται σε διαρκή επαφή με έλληνες χρυσαυγίτες (η εγκληματική οργάνωση κατονομάζεται σαφώς), μεγάλο μέρος του δεύτερου μέρους είναι γυρισμένο στην Ελλάδα και ένα γουρούνι - χρυσαυγίτης, πρόσωπο κλειδί στην εξέλιξη της ιστορίας, ερμηνεύεται πειστικότατα από το γνωστό σκηνοθέτη Γιάννη Οικονομίδη. Η συνεργασία και η αλληλοϋποστήριξη των ανά την Ευρώπη συνεργασία λοιπόν νεοφασιστικών οργανώσεων είναι ένα άλλο γεγονός που καταγγέλεται.
ΥΓ: Αυθόρμητα και συναισθηματικά είμαι απόλυτα σύμφωνος με το πνεύμα της ταινίας και αναρωτιέμαι αν κι εγώ, κάτω από τέτοιες συνθήκες, δεν θα δρούσα όπως η ηρωίδα. Τώρα αν σκεφτώ το πράγμα πιο ψύχραιμα, αναλογιστώ τις λογικές συνέπειες κλπ... δεν ξέρω. Δεν ξέρω αν πρέπει να γίνονται έτσι τα πράγματα. Σίγουρα όμως η κοινωνία και το σύστημα φέρουν μεγάλο μέρος της ευθύνης.