ΜΕΡΕΣ ΘΥΜΟΥ ΓΙΑ ΗΡΩΕΣ Ή/ΚΑΙ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥΣ
Το δανέζικο σινεμά για μια ακόμα φορά πιστοποιεί ότι πάει πολύ καλά. Και μάλιστα όχι μόνο σε βαριά, ψυχολογικά δράματα, αλλά και σε ιστορικές, βασισμένες σε αληθινά γεγονότα (πάντοτε όμως δραματικές) ταινίες. Οι "Μέρες Θυμού" (Flammen & Citronen ο άσχετος πρωτότυπος τίτλος) του Ole Christian Madsen αποτελεί μια από τις αποδείξεις.
Στον δεύτερο πόλεμο η Δανία καταλήφτηκε σύντομα από τους Γερμανούς σχεδόν δίχως αντίσταση. Η γειτονική Σουηδία παρέμεινε ουδέτερη. Η αντίσταση στην πρώτη άρχισε αργότερα, με τις δολοφονίες κυρίως δανών ναζί και συνεργατών των κατακτητών και λιγότερο με δολοφονίες Γερμανών. Στον αγώνα αυτόν ξεχώρισαν δύο αντιστασιακοί που δολοφονούσαν δοσίλογους, ήταν γνωστοί με τα παρατσούκλια Falmmen (Φλόγα) και Citronen (Λεμόνι) και έγιναν ήρωες στις σκοτεινές αυτές μέρες. Την ιστορία αυτών των δύο αφηγείται η ταινία.
Εξαιρετικά καλογυρισμένη, υποβλητική, με πολύ καλή φωτογραφία και ερμηνείες, προσεγμένη από το πρώτο μέχρι το τελευταίο πλάνο, διαθέτει βαθύτερους προβληματισμούς: Πέρα από την απεικόνιση ηρωικών πράξεων, αναλύει τον χαρακτήρα των δύο αντιστασιακών δολοφόνων, τον χαρακτήρα που τους ωθεί να επιλέξουν μια τόσο ακραία καθημερινότητα, καθώς και το πολλάπλό τίμημα αυτής της επιλογής στην προσωπική τους ζωή και αλλού. Ο προβληματισμός όμως γίνεται πολυπλοκότερος καθώς την καθαρά ηρωική φάση διαδέχονται όλο και πιο μπερδεμένα γεγονότα: Συμφέροντα και ισορροπίες εξουσιών, διπλοί πράκτορες, ψευδείς και αλληλοσυγκρουόμενες πληροφορίες, "καλοί" που γίνονται "κακοί" και αντιστρόφως κλπ. κλπ. Έτσι σιγά - σιγά τα όρια θολώνουν, το καλό και το κακό μπερδεύονται και αμφισβητούνται, η αρχική βεβαιότητα ("σκοτώνουμε ναζί κι όχι ανθρώπους" λέει ο Flammen) αντικαθίσταται από αμφιβολίες και έλλειψη σιγουριάς, καθώς οι ήρωες βυθίζονται όλο και περισσότερο σ' ένα μονόδρομο αίματος. Κι ίσως αυτή η αμφιβολία να είναι τελικά το μεγαλύτερο τίμημα που πληρώνουν.
Δεν λυπήθηκα ποτέ για μερικούς νεκρούς ναζί παραπάνω, δεν βρίσκεται εκεί το θέμα, ο προβληματισμός του φιλμ όμως πάει βαθύτερα: Υπάρχει καλό και κακό μέσα σ' έναν ατέρμονο κύκλο βίας; Πόσο ηθικό είναι να σκοτώνεις ανθρώπους, όσο κι αν αυτοί είναι τόσο αποκρουστικοί όσο οι ναζί; Μέχρι πού εκτείνονται τα όσα επιτρέπονται για την ελευθερία ή πόσο ο σκοπός αγιάζει τα μέσα; Και πολλά άλλα. Η ταινία δεν δίνει απαντήσεις. Βάζει όμως τον θεατή σε έναν βαθύ προβληματισμό για όλα αυτά - και ίσως κι άλλα τόσα.
Ετικέτες "Meres Thymou" (2008), Madsen Ole Christian