"ΜΗΝ ΚΟΙΤΑΤΕ ΠΑΝΩ": ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΒΛΑΚΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΛΗΣΤΙΑ

 

Ο Adam McKay από την αρχή της καριέρας του ασχολήθηκε κυρίως με την κωμωδία / σάτιρα, συχνά με καλά αποτελέσματα. Το 2021 "απογειώνεται" με το "Don't Look Back" με πλειάδα γνωστών ηθοποιών (Λεονάρντο Ντι Κάπριο, Μέριλ Στριπ, Τζένιφερ Λόρενς, Κέιτ Μπλάνσετ, Ρον Πέρλμαν, Τζόνα Χιλ, Τιμοτέ Σαλαμέ κ.ά.), μια βιτριολική σάτιρα της αμερικάνικης πολιτικής ειδικότερα, και της ανθρώπινης απληστίας και βλακείας γενικότερα, όλα αυτά με μανδύα επιστημονικής φαντασίας.

Μια τελειόφοιτη της αστρονομίας και ο καθηγητής της, άγνωστοι αμφότεροι στον επιστημονικό χώρο,  ανακαλύπτουν σε επαρχιακό αστεροσκοπείο ότι ένας κομήτης βαδίζει ολοταχώς προς τη γη. Η σύγκρουση, που θα συμβεί σε 6 μήνες και κάτι, είναι βέβαιο ότι θα καταστρέψει τον πλανήτη. Έντρομοι ανακοινώνουν το εφιαλτικό εύρημά τους... και από εκεί και πέρα ξεκινά ένα απίστευτο, τραγελαφικό ταξίδι στα μίντια και στην ανώτατη εξουσία (θα συναντηθούν πολλάκις με την ίδια την πρόεδρο), ενώ οι αντιδράσεις κοινού και αρχών θα είναι ποικίλες και εξ ίσου τραγελαφικές.

Εξαιρετική σάτιρα που "τσακίζει κόκαλα" σε πολλά επίπεδα και με πολλούς στόχους. Ιδού μερικοί: Κατ' αρχήν η αμερικάνικη πολιτική κατάσταση, με την ανεκδιήγητη πρόεδρο Μέριλ Στριπ να αναφέρεται ξεκάθαρα στον Τραμπ και τις απίστευτες πραγματικά συμπεριφορές και απόψεις του - αλλά και η διεθνής πολιτική γενικότερα, με τις αγκυλώσεις της και την ατολμία της να πάρει καίριες αποφάσεις για κάτι παραπάνω από φλέγοντα ζητήματα (η κλιματική αλλαγή μας έρχεται αμέσως στο μυαλό). Στη συνέχεια τα κατάπτυστα μίντια, που στις μέρες μας έχουν καταντήσει ένα χαζοχαρούμενο, παντελώς ανεγκέφαλο και κάκιστης ποιότητας σόου, που μπορεί να αντιμετωπίσει με τον ίδιο ακριβώς τρόπο από τη συγκλονιστικότερη (για το επερχόμενο τέλος του κόσμου ας πούμε) έως την πιο γελοία είδηση (για το τι δήλωσε ότι πιστεύει για τον έρωτα η τάδε ανθυποστάρ). Σειρά έχει η ανθρώπινη βλακεία εν γένει, με τους ανθρώπους (τον "μέσο άνθρωπο" θα μπορούσαμε να πούμε) να είναι ένα άβουλο, καταναλωτικό ον που άγεται και φέρεται από κάθε λογής παλαβή θεωρία (βλ. εμβόλια, αφού αλληγορία της κατάστασης σχετικά μ' αυτά είναι και ο διχασμός για τις επιπτώσεις του κομήτη). Μεγάλο μέρος του "κοινού", απόλυτα αποβλακωμένο από την τηλεόραση, από αμφιβόλου υπόστασης ""leaders" και πολλά άλλα, είναι ανίκανο να αντιδράσει ή να πάρει μια σταθερή, λογική θέση. Και βέβαια, τελευταία και ίσως σπουδαιότερη λόγω της τρομερής απειλής που εγκυμονεί, άφησα την ανθρώπινη απληστία. Την απληστία των πολυεκατομμυριούχων κυρίως, που ουσιαστικά κυβερνούν τον πλανήτη, αφού διαπλέκονται άμεσα με την πολιτική και δίχως αυτούς οι "ηγέτες" του δυτικού κόσμου πολύ απλά δεν θα υφίσταντο (συχνά οι κυβερνώντες είναι απλά πιόνια τους). Εδώ η απληστία αυτή φτάνει κυριολεκτικά στα όριά της και οδηγεί με μαθηματικό τρόπο στην καταστροφή. Και υπάρχουν κι άλλα που πιθανόν θα ανακαλύψετε.

Τελειώνοντας πρέπει να πω ότι όλα αυτά τα βαρύγδουπα που ανέφερα παραπάνω, δίνονται απολαυστικότατα, με πολύ χιούμορ και καλό ρυθμό (παρά τη μεγάλη διάρκεια δεν κουράστηκα καθόλου). Νομίζω ότι η επιτυχία του φιλμ έγκειται ακριβώς στο να μιλά ανάλαφρα και με χιούμορ ενώ καυτηριάζει αλύπητα τεράστια προβλήματα, ακόμα και καταστάσεις που οδηγούν στο τέλος του κόσμου. Σας προτείνω να το απολαύσετε.

ΜΙΑ ΑΚΟΜΑ ΑΙΜΑΤΗΡΗ ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΣΤΟ ΚΟΡΕΑΤΙΚΟ "BEDEVILED"

Οι κορεάτες μας έχουν πλέον συνηθίσει σε ένα βίαιο, αιματηρό, πλην όμως πολύ συχνά εξαιρετικό σινεμά. Το φιλμ του Cheol-soo Jang "Kim Bok-nam salinsageonui jeonmal" (δίνω τον κορεάτικο τίτλο. Στα αγγλικά δεν υπάρχει επίσημος τίτλος, μπορείτε όμως και να το βρείτε και ως "Bedeviled") του 2010 δεν αποτελεί εξαίρεση. Πολύ δυνατό και κλειστοφοβικό με τον τρόπο του, θα καταλήξει σε ακόμα δυνατότερο φινάλε.

Μια νεαρή και όμορφη τραπεζική υπάλληλος, πλην όμως "σκύλα", που κάθε άλλο παρά συγκινείται από τον πόνο των άλλων, σχεδόν απολύεται από την ίδια την τράπεζά της (για την ακρίβεια της δίνουν 10ήμερη υποχρεωτική άδεια), η οποία (η τράπεζα εννοώ) ενοχλείται από τη συμπεριφορά της. Εκείνη, εντελώς αποπροσανατολισμένη, θα καταφύγει για να ηρεμήσει κοντά στη φύση σε ένα μικρό νησί όπου έχει περάσει τα παιδικά της χρόνια . Εκεί οι συνθήκες ζωής παραμένουν σχεδόν πρωτόγονες κι η ηρωίδα θα συναντήσει την παιδική καλύτερή της φίλη, στης οποίας τα απεγνωσμένα γράμματα δεν απαντούσε ποτέ... και θα διαπιστώσει ότι η κοπέλα υφίσταται κάθε είδους ψυχικών και σωματικών κακοποιήσεων όχι μόνο από το βάρβαρο σύζυγό της, αλλά και από τα άλλα μέλη (και μόνους κατοίκους του νησιού) της οικογένειάς του, τα οποία τη χρησιμοποιούν ως σκλάβα. Πώς θα αντιδράσει η "πρωτευουσιάνα" επισκέπτρια;

Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως ένα είδος "φεμινιστικού θρίλερ" που, όπως συνηθίζουν οι κορεάτες, επιφυλάσσει αιματηρή κατάληξη. Στο μεταξύ λειτουργεί άψογα ως όλο και περισσότερο κλειστοφοβικό, αφού το ίδιο το μικρό νησί, σχεδόν αποκλεισμένο από τον έξω κόσμο, λειτουργεί ως ένα είδος φυλακής. Ταυτόχρονα κάνει έντονη κριτική στην αντρική κυριαρχία (και βία στη συγκεκριμένη περίπτωση), αλλά και στο θέμα της συμπεριφοράς ενός τρίτου που τυχαίνει να γίνει μάρτυράς της. Πόσο μπορούμε να μένουμε αμέτοχοι; Σημειωτέον ότι παρά τη βία και της η ταινία διαθέτει λυρικά "διαλείμματα" και συχνά γίνεται ακόμα και συγκινητική.

Από τα παντελώς άγνωστα σε μένα διαμάντια του κορεάτικου σινεμά, τα οποία, όπως όλα δείχνουν, είναι τελικά πάμπολλα εδώ και κάποιες δεκαετίες. Ψάξτε το (οι φίλοι των "δυνατών συγκινήσεων και μόνο βεβαίως).

 

 

 

Από περιέργεια ξαναείδα τον γνωστό "Δράκουλα των Εξαρχείων" (1983) του Νίκου Ζερβού. Θυμόμουν, χωρίς πολλές λεπτομέρειες, ότι ήταν κάτι cult, αλλά τότε παλιά δεν μου είχε αρέσει. Είχα όμως την περιέργεια να δω πώς θα μου φανεί μετά τόσα χρόνια. Ε, λοιπόν, το συμπέρασμα ήταν σαφές: Δεν βλέπεται! Ωστόσο παραμένει cult (θα σας διευκρινίσω μετά γιατί). 

Ένας "τρελός επιστήμονας" / άμεση αναφορά στον  Φρανκενστάιν προσπαθεί να δημιουργήσει τον τέλειο μουσικό που θα σαρώσει τα πάντα ενώνοντας μέλη από μεγάλους μουσικούς του παρελθόντος που έχει καταφέρει να αποκτήσει. Αυτό που του βγαίνει όμως είναι ο... Τζίμης Πανούσης, ο οποίος δεν παίζει ακριβώς αυτό που ονειρευόταν ο δημιουργός του. Από εκεί και πέρα... αλαλούμ!

Το φιλμ στερείται σεναρίου, δεν έχει κανέναν ειρμό ή λογική και είναι ένα συνονθύλευμα από αυτοσχεδιασμούς: Αρκετά live του Πανούση με τις φοβερές "Μουσικές Ταξιαρχίες" του, σκόρπια ανεκδοτάκια μάλλον άσχετα με την ιστορία, άλματα δίχως καμιά νοηματική συνέχεια από σκηνή σε σκηνή και από φάση σε φάση κλπ. Υποτίθεται ότι αυτό είναι αναρχική σάτιρα των πάντων όσων αφορούν την Ελλάδα και το κλίμα της εποχής αυτής. Προφανώς το ότι δεν υπάρχει στην ουσία σενάριο και πολλές σκηνές είναι και κακογυρισμένες, κανέναν δεν ενδιέφερε... Τουλάχιστον στην τελευταία σκηνή γίνεται και μια πλακατζίδικη αυτοκριτική που λέει ακριβώς αυτά : Δεν υπάρχει σενάριο, πηδάμε από το ένα στο άλλο κλπ.

Γιατί τώρα αυτή μη-ταινία παραμένει cult για αρκετούς εξηγείται από άλλους, μη κινηματογραφικούς λόγους: Διότι είναι μια αληθινή πινακοθήκη των ηρώων του τότε underground των Εξαρχείων. Είναι λοιπόν συγκινητικό να βλέπεις να παρελαύνουν τόσοι γνωστοί στον χώρο αυτόν (πολλοί σήμερα μακαρίτες): Ο Τζίμης βεβαίως και οι Μουσικές Ταξιαρχίες, ο Πουλικάκος και η Θέκλα Τζελέπη, ο Κωνσταντίνος Τζούμας, ο αείμνηστος Βαγγέλης Κοτρώνης, ο Σάκης Μπουλάς, ο Νικόλας Άσιμος, ο Τζόνι Βαβούρας, ακόμα κι ένας νεαρότατος Καφετζόπουλος... και τα Εξάρχεια (και η Αθήνα γενικότερα) των αρχών των 80ς. Είναι σίγουρα συγκινητικό και νοσταλγικό, καλή ταινία πάντως δεν είναι.

ΟΙ ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΟΙ "VELVET UNDERGROUND" ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ

Ο Todd Haynes παραμένει σημαντικός δημιουργός σχεδόν με ό,τι και να καταπιάνεται. Στη συγκεκριμένη περίπτωση μάλιστα τον θεωρώ ιδανικό (λόγω σχέσης με τη μουσική). Μιλώ για το ντοκιμαντέρ του 2021 "The Velvet Underground". Το οποίο προφανώς είναι ένα ντοκιμαντέρ... για τους Velvet Underground.

Συγκεντρώνοντας πολλά ντοκουμέντα της εποχής (μερικά άγνωστα απ' ό,τι διαβάζω) και βάζοντας να μιλούν γι' αυτούς πολλοί και σημαντικοί (John Waters, Jonathan Richman, Jackson Brownie, Jonas Mekas, La Monte Young κ.ά.), πιάνει την ιστορία του περίφημου συγκροτήματος από την αρχή, από τις προσωπικές ιστορίες του John Cale και του Lou Reed, για το πώς ενώθηκαν, για τα άλλα δύο μέλη (Morisson και Tucker), τη συνάντηση και τη σχέση με τον Andy Warhol, την προσχώρηση της Nico για ένα δίσκο και κάποιες περιοδείες κλπ. κλπ. Και, συγχρόνως, εξετάζει αναλυτικά το γιατί το γκρουπ αυτό υπήρξε τόσο πρωτοποριακό για το μακρινό 1967 και γιατί σημάδεψε ολόκληρο το ροκ.

Μιλά επίσης για τους διαφορετικούς χαρακτήρες και μουσικές προτιμήσεις των Cale και Reed και τις αναπόφευκτες συγκρούσεις τους, που οδήγησαν στη διάλυση. Βλέπετε, ο Cale ξεκινούσε εξ αρχής από κλασικές σπουδές και είχε εμπλακεί ήδη με μουσικούς πειραματισμούς και τη μουσική πρωτοπορία πριν τους Velvet, ενώ ο Reed ήθελε μια τυπική ροκ καριέρα - παρά την απίστευτη ανατρεπτικότητα για την εποχή των στίχων που έγραφε και οι οποίοι απροκάλυπτα άγγιζαν θέματα ταμπού για την εποχή (ναρκωτικά, ομοφυλοφιλία, τραβεστί, πιάτσα κλπ. κλπ.) 

Απόλαυσα το φιλμ. Βλέποντάς το καταλαβαίνει κανείς γιατί υπήρξαν τόσο σημαντικοί, γιατί δεν έμοιαζαν με τίποτα άλλο που υπήρχε τότε και γιατί το ίχνος του περάσματός τους παραμένει μέχρι σήμερα ανεξίτηλο. Και, βεβαίως, ένα μεγάλο μπράβο στον Haynes.

SPONTANEOUS": ΠΕΡΙΕΡΓΟ ΚΑΙ ΑΚΑΤΑΤΑΚΤΟ

 

Τι μπορείς να πεις όταν ένα φιλμ είναι και κωμωδία και αισθηματικό και τρόμου και ενηλικίωσης και δραματικό και... Μόνο ότι δεν κατατάσσεται κάπου. Τι άλλο; Μιλώ για την παράξενη πρώτη εμφάνιση του Brian Duffield στο "Spontaneous" του 2020.

Σε ένα σχολείο των ΗΠΑ οι τελειόφοιτοι, που ετοιμάζονται για το γνωστό χορό αποφοίτησης και τη μετάβασή τους σε κολλέγιο, αρχίζουν στα καλά καθούμενα να... εκρήγνυνται ένας - ένας, γεμίζοντας τον τόπο με αίματα και μικροσκοπικά υπολείμματα. Δεν υπάρχει κάποια σειρά, κάποια ώρα, κάποιο ορατό σχέδιο ή μοτίβο. Μπορεί ανά πάσα στιγμή να συμβεί στον καθένα, σε οποιαδήποτε ώρα ή χώρο. Ουδείς μπορεί να κατανοήσει το πώς και το γιατί. Μια από τις μαθήτριες με ιδιαίτερα επαναστατικές / υπαρξιακές / μηδενιστικές τάσεις και σε συνήθη κόντρα με γονείς και σχολείο ερωτεύεται ευαίσθητο / ονειροπόλο / καλλιεργημένο συμμαθητή της και οι δυο τους συνειδητοποιούν ότι κάθε στιγμή μπορεί να είναι και η τελευταία τους. Κυριολεκτικό no future.

Μπορείς να το δεις ως ταινία ενηλικίωσης (αλληγορική ίσως) που μπαίνει έντονα στο χώρο του φανταστικού, πλην όμως μοιάζει να μην ενδιαφέρεται γι' αυτό ή να εξηγήσει οτιδήποτε απ' ότι συμβαίνει. Αντίθετα το χιούμορ μπορεί να δώσει τη θέση του στο δράμα, στον τρόμο, στο αισθηματικό, στη νεανική ορμή και επαναστατικότητα, στον κυνισμό... Εντάξει, διαθέτει την πρωτοτυπία και τη δροσιά του, το είδα περισσότερο από ότι άλλο με περιέργεια, αλλά οι περισσότεροι μάλλον θα ενοχληθούν από την ασάφεια (ή την απουσία) στόχου για το τι ακριβώς θέλει να κάνει ή να πει ο δημιουργός. Ενδιαφέρον, αλλά και κουφό και ασαφές ντεμπούτο.  

"Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ" Ή Η ΑΓΡΙΑ ΔΥΣΗ ΚΑΙ Η ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ

 

Η Jane Campion είχε 12 χρόνια να κάνει ταινία, από την εποχή του μάλλον αδιάφορου "Bright Star" του 2009. Το 2021 όμως επανέρχεται δριμύτερη με την "Εξουσία του Σκύλου" (The Power of the Dog), για μένα μία από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς, με τους Μπένεντικτ Κάμπερμπατς και Κίρστεν Ντανστ στους βασικούς ρόλους.

Δύο αδέλφια κληρονομούν το πλούσιο ράντσο του πατέρα τους. Είναι όμως εντελώς διαφορετικά: Ο ένας ήρεμος, τζέντλεμαν, καλοντυμένος, προσαρμοσμένος στη νέα πραγματικότητα που έρχεται (τεχνολογία, άλλου είδους μπίζνες κλπ.), ο άλλος άξεστος, βρώμικος, μάτσο, με τους κάουμπόις του ράντσου να τον βλέπουν σαν θεό. Την ισορροπία, παρά τις διαφορές, ανάμεσα στους δύο θα ταράξει η απόφαση του πρώτου να παντρευτεί και η άφιξη του θηλυκού στοιχείου για πρώτη φορά στον αποκλειστικά αντρικό κόσμο τους. Αυτό θα είναι το πρώτο σοκ. Βαθύτερο σοκ όμως (όπως θα αποδειχτεί), θα προκαλέσει η άφιξη του νεαρού γιου της (η γυναίκα είναι χήρα και έχει γιο από τον πρώτο της άντρα), ενός λεπτεπίλεπτου, ευαίσθητου αγοριού που σπουδάζει ιατρική και φτιάχνει χάρτινα λουλούδια...

Εξαιρετικό φιλμ, που αποδομεί απόλυτα την περίφημη "Άγρια Δύση" και την όλη μάτσο κουλτούρα της και σκάβει για να αποκαλύψει τα καλά κρυμμένα μυστικά που κρύβονται κάτω από την τραχιά και "ηρωική" επιφάνεια. Σημειωτέον ότι ενώ η εικόνα είναι απόλυτα "γουέστερν" (ανοιχτοί ορίζοντες, αχανή, ξερά τοπία, κάουμπόις με σπιρούνια, κοπάδια κλπ.), διαδραματίζεται το 1925, αρκετά μετά δηλαδή την εποχή των κλασικών γουέστερν, όταν η τεχνολογία (αυτοκίνητα κ.ά.) έχει αρχίσει να εισβάλλει. Έτσι, εκτός της αποδόμησης που λέγαμε, το φιλμ καταγράφει και το τέλος μια ολόκληρης "μυθικής" εποχής, η οποία δεν ήταν τόσο ηρωική όσο παρουσιάζεται στις γνωστές παλιές ταινίες του είδους.

Αργή ταινία, λειτουργεί ως ένα είδος ψυχολογικού θρίλερ, όπου όλοι περιμένουμε με αγωνία την επικείμενη έκρηξη, η οποία όμως διαρκώς αναβάλλεται. Φυσικά ο αργός ρυθμός δεν με ενοχλεί καθόλου. Το αντίθετο μάλιστα: Νομίζω ότι οι χαλαροί ρυθμοί ταιριάζουν απόλυτα με τα υποβόσκοντα στοιχεία που σιγοβράζουν κάτω από την επιφάνεια και αποκαλύπτονται βαθμιαία, εντείνοντας την αναμονή του θεατή. Όσο για το τέλος... ας μην πω τίποτα.

Όπως είπα σίγουρα στα 10 καλύτερα του 2021.

"ΕΝΑΣ ΗΣΥΧΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ" ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΡΧΙΑ

 

"Ένας Ήσυχος Άνθρωπος" (2020) είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Τάσου Γερακίνη. Πρόκειται για ένα ακόμα φιλμ που μιλά για τα προβλήματα (και τη μιζέρια) της ελληνικής επαρχίας.

Ένας "ήσυχος άνθρωπος", οινοπαραγωγός, ζει κάπου στην επαρχία με τη χωρισμένη κόρη του. Είναι μοναχικός και έχει πολλά προβλήματα: Η σχέση με την κόρη του δεν είναι στα καλύτερά της, ο (πρώην) συμπεθέρος του τού δημιουργεί πολλά προβλήματα, τα οικονομικά του είναι χάλια... Τι άλλο να συμβεί ακόμα; Ώσπου ένας δραπέτης κατάδικος εισβάλλει στο σπίτι του κρατώντας τον όμηρο (δίχως όμως κανείς στο χωριό να γνωρίζει κάτι) ανατρέποντας πλήρως την ήδη εύθραυστη ισορροπία.

Το φιλμ πάνω απ' όλα μιλά για τη μιζέρια της ελληνικής επαρχίας, το είπαμε (έχοντας δει σχετικές ξένες ταινίες, νομίζω ότι η μιζέρια αυτή ενυπάρχει σε κάθε επαρχία του "προηγμένου" δυτικού κόσμου). Μια επαρχία ασφυκτική, όπου όλοι σχολιάζουν τους άλλους, όπου ένας χωρισμός μπορεί να δημιουργήσει πάμπολλα προβλήματα και φασαρίες... Φυσικά η εμφάνιση του δραπέτη γίνεται καταλύτης των πολλών εξελίξεων. Και βέβαια, το υποψιάζεστε, στο φιλμ θα ενσωματωθεί το κλασικό μοτίβο του "ξεσπάσματος" (βλ. "Αδέσποτα Σκυλιά" κλπ. κλπ.), αν και όχι τόσο βίαια.

Κάπου τα έχουμε ξαναδεί αυτά, κάπου προβληματιζόμαστε για την τόσο απότομη αλλαγή / αποφασιστικότητα της κόρης (δεν λέω πώς και τι), συνολικά ωστόσο το βρήκα αρκετά συμπαθητικό. Βραδυφλεγές, αργό σχετικά (πράγμα που εδώ δεν με ενόχλησε, αφού προετοιμάζεται η ατμόσφαιρα), με καλές ηθοποιίες, αξίζει νομίζω τη θέασή σας. 

"REMINISENCE": Η ΜΝΗΜΗ ΞΑΝΑ...

 Πριν λίγο καιρό έτυχε να γράψω για το "Rememory", ένα φιλμ επιστημονικής φαντασίας του 2017. Λίγο μετά, εντελώς συμπτωματικά, βλέπω το "Reminisence" ("Ταξίδι Μέσα από τη Μνήμη" στην Ελλάδα), γυρισμένο το 2021 από τη Lisa Joy (είναι η πρώτη ταινία της) με τον Χιου Τζάκμαν και την Ρεμπέκα Φέργκιουσον στους κύριους ρόλους, που είναι επίσης επιστημονική φαντασία και διερευνά παρόμοια θέματα με την προηγούμενη. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά ένα από "γκάτζετ" του φιλμ, οι "πλακέτες" που καταγράφουν τη μνήμη κάποιου, είναι ως ντιζάιν σχεδόν όμοιες με το προηγούμενο. Μας απασχολεί άραγε τόσο το θέμα της μνήμης;

Ο ήρωας είναι ένας "ντετέκτιβ μνήμης". Διαχειρίζεται μια πολύπλοκη συσκευή με την οποία αναπαράγονται οπτικά, όπως ακριβώς συνέβησαν, συγκεκριμένα αποσπάσματα από τη μνήμη του πελάτη, ο οποίος ξαναζεί τα συμβάντα. Αυτό μπορεί να συμβεί είτε για να λυθεί κάποιο πρόβλημα είτε επειδή οι πελάτες θέλουν να ξαναζήσουν σημαντικές στιγμές της ζωής τους. Ώσπου φτάνει κάποια "ιδιαίτερη" πελάτισσα και τα πάντα στη ζωή του ήρωα θα ανατραπούν, καθώς η γυναίκα αυτή θα του γίνει εμμονή.

Η ταινία ανήκει βέβαια σαφώς στο χώρο της ΕΦ, πλην όμως είναι δομημένη και διαθέτει όλα τα στοιχεία του νουάρ. Μοιραία γυναίκα, αναζήτηση, αστική ατμόσφαιρα, κακόφημα μπαρ, ανατροπές κλπ. κλπ. Όλα αυτά όμως διαδραματίζονται σε ένα φανταστικό μελλοντολογικό σκηνικό, όπου η στάθμη της θάλασσας έχει ανέβει και πολλές παραθαλάσσιες πόλεις έχουν, εν μέρει τουλάχιστον, βυθιστεί. Έτσι βλέπουμε ένα Μαϊάμι (όπου διαδραματίζεται η ιστορία) που περισσότερο από οτιδήποτε άλλο θυμίζει Βενετία (με ουρανοξύστες). Ταυτόχρονα υπάρχει κάποιος προβληματισμός που αφορά το θέμα της ανθρώπινης μνήμης. Επίσης ενδιαφέρον έχει η ιδέα ότι ο "ντετέκτιβ" εξ ορισμού γίνεται συγχρόνως και κάτι σαν εξομολογητής, κάποιος που του εμπιστευόμαστε τα μυστικά μας, αφού υποχρεωτικά βλέπει κι εκείνος τις αναμνήσει του πελάτη.

Ίσως κάποιες κοιλιές να υπάρχουν, ωστόσο είδα την ταινία με ενδιαφέρον (και μου άρεσαν και τα "παρακμιακά", στα όρια του μετακαταστροφικού, σκηνικά). Και εκτίμησα το ότι δεν κάνει παραχωρήσεις σε γελοία χάπι εντ κλπ. κλπ. Όπως τα κλασικά νουάρ δηλαδή. Δίχως να είναι αριστούργημα, το βρήκα καλό.

"COLLECTIVE": ΤΟΣΟ ΚΟΝΤΑ, ΜΑ ΤΟΣΟ ΕΦΙΑΛΤΙΚΑ...

 Το "Collective" είναι αυτό που λέμε "δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ", δηλ. ντοκιμαντέρ μεν, με τα αληθινά πρόσωπα να παίζουν τους εαυτούς τους, αλλά σκηνοθετημένο με ντοκιμαντερίστικο τρόπο, ώστε να αναπαριστά τα αληθινά γεγονότα. Είναι ρουμάνικο, γυρίστηκε το 2019 από τον Alexander Nanau και - τουλάχιστον τα αληθινά γεγονότα που πραγματεύεται - είναι συγκλονιστικά.

Ας δούμε όμως τα γεγονότα (στην ταινία αυτή δεν έχει πολύ νόημα να μιλήσουμε για σκηνοθεσία, στιλ κλπ. Τα ωμά γεγονότα είναι αυτά που έχουν σε αφήνουν άναυδο. Και. μην παρεξηγήσετε αυτό που θα πω, κάθε άλλο παρά παράδεισο θεωρώ τη χώρα μας, αλλά όντως μπροστά σε χώρες όπως η Ρουμανία ή η Βουλγαρία είμαστε παράδεισος. Το έχω διασταυρώσει και από προσωπικές μαρτυρίες). Τα γεγονότα λοιπόν: Το 2015 μια πυρκαγιά σε ένα πολύ γνωστό κλαμπ, το "Colectiv", στοίχησε τη ζωή σε 27 άτομα, νέους κυρίως που διασκέδαζαν, ενώ άλλοι 180 υπέστησαν βαριά ή ελαφρότερα εγκαύματα και μπήκαν σε νοσοκομείο. Έγιναν μεγάλες διαδηλώσεις και κόστισε στην τότε κυβέρνηση, διότι αποδείχτηκε ότι ένα από τα μεγαλύτερα κλαμπ της πρωτεύουσας δεν διέθετε έξοδο κινδύνου και εκεί οφειλόταν μεγάλο μέρος του κακού. Νομίζετε ότι το πράγμα τελειώνει εδώ; Λάθος. Μόλις αρχίζει. Την επόμενη κιόλας εβδομάδα πολλοί από τους τραυματίες άρχισαν να πεθαίνουν στα νοσοκομεία δίχως αυτό να δικαιολογείται από τα εγκαύματά τους. Κάποια πηγή "ψιθύρισε" την αιτία σε μια αθλητική (!!!) εφημερίδα και ένας βετεράνος δημοσιογράφος της άρχισε να δουλεύει υποδειγματικά στο στιλ του "'Όλοι οι Άνθρωποι του Προέδρου", φέρνοντας στο φως ένα κολοσσιαίο σκάνδαλο, που μπροστά του η έλλειψη πόρτας κινδύνου είναι... πταίσμα: Μια μεγάλη φαρμακευτική εταιρία της χώρας, που, έχοντας προνομιακή μεταχείριση, τροφοδοτούσε αποκλειστικά κάποιες εκατοντάδες νοσοκομείων, έβγαζε εκατομμύρια νοθεύοντας τα κοινά αντισηπτικά (αυτά που στις μέρες μας χρησιμοποιούμε κατά κόρον εναντίον του Covid) σε βαθμό κακουργήματος, του στιλ αντί π.χ. για 100 ml της τάδε ουσίας αυτοί βάζανε 15. Οι γιατροί εξέταζαν και εγχείριζαν έχοντας "απολυμάνει" τα χέρια τους, οι τραυματίες όμως πέθαιναν κατά δεκάδες από μολύνσεις των πληγών τους. 

Ο υπουργός Υγείας παραιτήθηκε, ο νέος είχε κάθε διάθεση να κλείσει το απόστημα, κάποιοι υπεύθυνοι της εταιρίας που ήξεραν πολλά "αυτοκτόνησαν" (ή τους αυτοκτόνησαν) κλπ. κλπ. Ωστόσο ένας υπουργός με "καλή θέληση" δεν αρκεί. Αποδείχτηκε ότι το πράγμα πάει πολύ βαθύτερα: Η εταιρία λαδώνει πάμπολλους μάνατζερ νοσοκομείων και γιατρούς ώστε, ακριβώς, να μην κάνουν χημικό έλεγχο στα προϊόντα που παραλαμβάνει το νοσοκομείο. Κοινώς ολόκληρο το σύστημα νοσεί και οι μισοί εργαζόμενοι είναι συνυπεύθυνο. Πώς να τα διορθώσεις όλα αυτά; Απολύοντας τους μισούς γιατρούς και υπαλλήλους; Και μετά πώς θα λειτουργήσει οτιδήποτε; Αδιέξοδο.

Αυτά. Γι' αυτό σας είπα ότι μπροστά σε κάποιες χώρες, εμείς είμαστε "παράδεισος" (δώστε βάση στα εισαγωγικά). Τίποτα άλλο για το φιλμ καθ' εαυτό. Ήθελα μόνο να περιγράψω γυμνά τα γεγονότα. Και να πω ότι η ανθρώπινη απληστία πάντοτε έκανε την κοινωνία κόλαση.   

ΒΛΑΣΦΗΜΗ "ΜΠΕΝΕΝΤΕΤΤΑ"

 

Στα 83 του ο ολλανδός Paul Verhoeven παραμένει το ίδιο προκλητικός και "προβοκάτορας" όπως ακριβώς στα νιάτα του. Απόδειξη η "Benedetta" (2021), με την ελληνίδα Δάφνη Πατακιά στον έναν από τους δύο βασικούς ρόλους, τη Virginie Efira στον πιο βασικό, αλλά και τη Σαρλότ Ράμπλινγκ. Εδώ ο Βερχόφεν επιτίθεται με πάθος στην εκκλησία και την υποκρισία της.

Τον 17ο αιώνα η Ιταλία χτυπιέται από πανούκλα και τα θύματα πολλαπλασιάζονται καθημερινά. Σε ένα γυναικείο μοναστήρι μια πιστή (βλέπε φανατική) μοναχή έχει "αιρετικά" οράματα με το Χριστό, πιστεύει ότι στο κορμί της συμβαίνουν θαύματα (πληγές αντίστοιχες με Εκείνου κλπ.) , ενώ η ίδια, βουτηγμένη στις χριστιανικής φύσης ενοχές, αυτοτιμωρείται μαζοχιστικά. Ώσπου στη ζωή της θα μπει μια νεαρή μοναχή και αυτή τη φορά θα γνωρίσει ένα άλλου είδους πάθος: Το ερωτικό.

Όπως καταλαβαίνετε ο Βερχόφεν δεν αφήνει τίποτα χριστιανικό όρθιο. Και μόνο τα οράματα με τον Ιησού, που λέγαμε, ή κάποιες ερωτικές σκηνές με "ιερά" βοηθήματα θα κάνουν τους πιστούς να φύγουν στα μισά της ταινίας. Πέραν αυτών όμως των προβοκατόρικων σκηνών, η ουσιαστικότερη επίθεση είναι αφ' ενός στη μαζοχιστική πλευρά του χριστιανισμού (αγνότητα, σεξουαλική καταπίεση, ενοχές για αμαρτήματα που δεν διέπραξες καν, στερήσεις κ.ά.) και αφ' ετέρου στην απύθμενη υποκρισία της εκκλησίας. Που εδώ παρουσιάζεται δίχως τίποτα ιερό. Αντίθετα απαρτίζεται από ένα πολύπλοκο πλέγμα από ίντριγκες, άγριες διαμάχες για προσωπικά και άλλα συμφέροντα, εσωτερικές συγκρούσεις για δύναμη και εξουσία, τυφλό φανατισμό κλπ. κλπ. κλπ. 

Ο Βερχόφεν είναι, όπως συνήθως, γκροτέσκος και ίσως σε κάποια σημεία χοντροκομμένος και η πρόθεσή του να ενοχλήσει και να προκαλέσει σάλο είναι σαφής. Ωστόσο προσωπικά συμφωνώ με την καταγγελτική του πλευρά, ενώ είδα αυτή την ιστορία για τη ζωή στο μοναστήρι και τους έρωτες που προκύπτουν με εφιαλτικό φόντο την πανώλη, δίχως να κουραστώ ή να βαρεθώ. Ωστόσο, το τονίζω και πάλι, οι κάθε είδους πιστοί θα ενοχληθούν (και ο σκηνοθέτης θα τρίβει τα χέρια του από χαρά) και καλό θα είναι να την αποφύγουν. Αν πάνε όμως η ευθύνη είναι δική τους. Μη φωνάζουν μετά και σκίζουν τα ιμάτιά τους και τις οθόνες...

ΟΙ ΥΠΕΡΗΡΩΕΣ ΤΗς ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ ΟΙ "ETERNALS"

Αυτό κι αν είναι έκπληξη! Η βραβευμένη με Όσκαρ χαμηλότονη Chloe Zhao του "Nomadland" σκηνοθετεί υπερηρωικό φιλμ το 2021! Τους "Eternals" συγκεκριμένα, άλλης μιας ομάδας σούπερ ντούπερ τύπων, αυτή τη φορά αθάνατων από τα βάθη του σύμπαντος, που έχουν σταλεί στη γη μερικές χιλιάδες χρόνια πριν, με σκοπό να βοηθήσουν στη δημιουργία του ανθρώπινου πολιτισμού. Τώρα όμως, στη σύγχρονη εποχή, αντιμετωπίζουν μια τρομερή απειλή και βρίσκονται μπροστά σε ένα εξ ίσου τρομερό δίλημμα!

Αυτά. Να σημειώσουμε ότι τα μέλη των Eternals αναφέρονται (ως όνομα και ως σούπερ ιδιότητες του καθενός) σε πρόσωπα / θεούς διαφόρων μυθολογιών της ανθρωπότητας και κυρίως σε πρόσωπα της ελληνικής μυθολογίας, με ελαφρώς παραφρασμένα ονόματα (Αθηνά, Ήφαιστος, Ίκαρος κλπ.). Και, μεταξύ άλλων, βλέπουμε την Αντζελίνα Τζολί και τη Σάλμα Χάγιεκ. Κατά τα άλλα οι μάχες δίνουν και παίρνουν, τα ίδια τα μέλη των Eternals συγκρούονται και μεταξύ τους (και μάλιστα θανάσιμα), μπόλικο θέαμα και εφέ όπως πάντα κλπ. κλπ.

Ως γνωστόν δεν είμαι φαν των υπερηρωικών ούτε διάβαζα ποτέ τα σχετικά κόμικς, σπάνια πλέον βλέπω τα φιλμ αυτά, οπότε δεν μπορώ να αποφανθώ αν είναι μια καλή ή κακή ταινία του είδους. Εμένα όλα ίδια μου φαίνονται (μερικά είναι απλώς χειρότερα από άλλα). Οπότε, το κλασικό: Διασκέδασα (κάπως, μην το παρακάνουμε κιόλας) όσο το έβλεπα και μετά το ξέχασα. Όπως πάντα.