ΠΕΡΙ ΧΡΗΜΑΤΩΝ, "ΛΗΣΤΕΙΑΣ" ΚΑΙ ΑΠΛΗΣΤΙΑΣ

Ο Gela Babluani είναι γεωργιανός. Το 2005 μας είχε πραγματικά καθηλώσει με την πρώτη ταινία του, το "13 Tzameti", που για μένα αποτελεί ένα από τα καλύτερα ντεμπούτα που έχω δει (ψάξτε το αν είστε φίλος των θρίλερ). Στη συνέχεια ελάχιστα πράγματα έκανε. Ένα αμερικάνικο ριμέικ του "13" (σιγά μη δεν τον φώναζαν να το κάνει) και μια άλλη ταινία που δυστυχώς δεν έχω δει. Το 2017 όμως επανέρχεται δριμύτερος με το γαλικό "Money" ("Η Ληστεία" στην Ελλάδα), εξαιρετικό κατά τη γνώμη μου φιλμ αγωνίας (στην κατηγορία των heist movies).
Τρεις νεαροί μετανάστες δεύτερης γενιάς, δύο φίλοι και η αδελφή του ενός, αποφασίζουν να διαρρήξουν ένα πολυτελές σπίτι όπου - έχουν εντελώς τυχαία ανακαλύψει - έχει μεταφερθεί μια βαλίτσα με πολλές - πολλές χιλιάδες. Αγνοούν βεβαίως ότι το σπίτι ανήκει σε γνωστό πολιτικό (το άγνωστο είναι το πόσο διεφθαρμένος είναι αυτός). Η ληστεία, αρχικά, πeτυχαίνει πιο εύκολα απ' όσο περίμενε κανείς. Υπάρχει όμως ένα μικρό θέμα: Κάποιος θέλει περισσότερα από όσα ήδη απόκτησε. Θα γίνει λοιπόν μια δεύτερη απόπειρα και τα πάντα θα αρχίσουν να μπλέκονται αφάνταστα, οδηγώντας σε μια αλυσίδα από όλο και πιο πολύπλοκες καταστάσεις και, βεβαίως, σε πολλαπλά αδιεξοδα.
Το φιλμ διαδραματίζεται σχεδόν ολόκληρο σε μία νύχτα. Και όλα δείχνουν ότι ο Babluani είναι σίγουρα μάστορας του σασπένς. Η μια πράξη φέρνει την άλλη, το ένα αποτέλεσμα το άλλο κι αυτό που αρχικά ξεκινά σαν παιχνίδι (παιχνίδι με πολλά λεφτά βεβαίως) θα μετατραπεί σύντομα σε αιματοβαμένο εφιάλτη. Ταυτόχρονα το στοιχείο του αλλόκοτου και ένα υποδόρειο, κατάμαυρο χιούμορ παρεισφρύουν ύπουλα στην όλη ιστορία, κάνοντάς την πιο "πικάντικη". Πραγματικά καθηλωτικό, με καλοσχεδιασμένους χαρακτήρες, με άψογο timing, λειτουργεί σαν ένας όλο και πολυπλοκότερος και αδιέξοδος εφιάλτης, στα πλοκάμια του οποίου εμπλέκονται όλο και περισσότεροι.
Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα που μου αρέσει πολύ στο φιλμ: Όπως είπαμε, η ληστεία στην αρχή πετυχαίνει απροσδόκητα εύκολα. Τι είναι αυτό που απελευθερώνει την κόλαση; Κάτι που προσωπικά θεωρώ ως ένα από τα  απεχθέστερα ανθρώπινα χαρακτηριστικά και, πιστεύω, κατά πολύ υπεύθυνο για τη σημερινή απαράδεκτη και ανεξέλεγκτη παγκόσμια κατάσταση: Η απληστία. Μία και μόνη (αρχικά) πράξη απληστίας από έναν και μόνο άνθρωπο είναι αρκετή για να τινάξει τα πάντα στον αέρα και να μετατρέψει τον περίπατο σε σφαγή. Και μόνο η ύπαρξη αυτού του στοιχείου με κάνει να συμπαθώ ακόμα περισσότερο την ταινία. Και υπάρχει βέβαια και η κυνική καταγγελία της πολιτικής διαφθοράς, αυτό όμως ουδεμία πλέον έκπληξη προκαλεί. Δυστυχώς.
Το συνιστώ απόλυτα ως ένα από τα καλύτερα θρίλερ που δίνει πόντους σε  ένα σχεδόν εξαντλημένο είδος. Μακάρι ο δημιουργός του να κάνει συχνότερες εμφανίσεις...

"13" ΓΙΑ ΓΕΡΑ ΝΕΥΡΑ

Το "Tzameti" (που στα γεωργιανά σημαίνει 13) του, προφανώς, γεωργιανού που ζει στη Γαλλία Gela Babluani αποτέλεσε μια από τις μεγάλες εκπλήξεις στις Νύχτες Πρεμιέρας και μάλλον βάζει υοπψηφιότητα (από τον Σεπτέμβρη μόλις) για μια θέση στις καλύτερες της σεζόν. Πρώτη ταινία του σκηνοθέτη, ασπρόμαυρη, με φοβερό νεύρο και ένταση, με κράτησε "στην άκρη του καθίσματος" από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό.
Λίγα μπορούμε να πούμε για την υπόθεση, αφού μέρος της δύναμης της βασίζεται σ' αυτό που αποκαλύπτεται μετά από 30 περίπου λεπτά... και από εκεί και πέρα ο θεατής δυσκολεύεται να ανασάνει. Ας πούμε απλώς ότι ο φτωχός μετανάστης νεαρός ήρωας παίρνει τον ρόλο κάποιου σχεδόν άγνωστού του, αναλαμβάνοντας την μυστηριώδη αποστολή του, όπου έχει αντιληφτεί ότι παίζονται πολλά λεφτά, προσπαθώντας έτσι να ξεφύγει από την καταθλιπτική καθημερινή του μιζέρια (ίσως όμως και σε μια περισσότερο μεταφυσική προσπάθεια να αλλάξει την ταυτότητα και τη ζωή του). Από εκεί και πέρα, μετά το μισάωρο που λέγαμε, ανακαλύπτει, μαζί με τον θεατή, ποια είναι αυτή η αποστολή και... ο δρόμος είναι πια χωρίς γυρισμό.
Το 13 αποτελεί πρότυπο σασπένς στον κινηματογράφο. Έντονος ρυθμός, συνεχής ένταση, νευρική ασπρόμαυρη φωτογραφία, ψυχολογική και όχι μόνο βία, φοβερή επιλογή ηθοποιών, που αποτελούν ένα πάνθεον παράδοξων μορφών, αγχωτική, πνιγηρή ατμόσφαιρα, από την οποία νοιώθεις, μαζί με τον έντρομο ήρωα, ότι είνα αδύνατο να ξεφύγεις - κι όλα αυτά σε μια φτηνή ταινία - συνθέτουν ένα από τα εντυπωσιακότερα σκηνοθετικά ντεμπούτα, που ελπίζουμε να έχει συνέχεια.
ΥΓ: Όταν το κοινό ρώτησε τον πρωταγωνιστή (που είναι αδελφός του σκηνοθέτη) γιατί ο αδελφός του έκανε την ταινία, απάντησε ότι έφυγαν από τη Γεωργία στα 16 τους ή κάτι τέτοιο θέλοντας να γλυτώσουν από την τρομαχτική βία της καθημερινότητας που επικρατούσε εκεί. Στην πλούσια Γαλλία όμως συνάντησαν παρόμοια βία, ίσως όχι τόσο ωμή και ανοιχτή, αλλά περισσότερο ύπουλη και καλυμμένη, κι αυτό ήταν το έναυσμα: Να μιλήσει, μεταξύ άλλων, για τη "πολυτελή" βία των πλούσιων.