῾ΔΩΜΑΤΙΟ ΜΕ ΘΕΑ῾ Ή Η ΕΛΑΦΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ

 

Το ῾Δωμάτιο με Θέα῾ γυρίζεται από τον James Ivory το 1985 και σηματοδοτεί την αρχή της καλύτερης ίσως φάσης της καριέρας του, που νομίοζω ότι κρατά ως το 1993. Ταινία εποχής, βρετανική κομψότητα, άριστες ηθοποίες και μια φινέτσα που σπάνια συναντάμε. Προισέξτε όμως και το εκπληκτικό βρεανικό καστ (μερικοί απ᾽αυτούς τότε δεν ήταν ακόμη τόσο γνωστοί): Έλενα Μπόναμ Κάρτερ, Μάγκι Σμιθ, Τζούντι Ντεντς, Ντένχολμ Έλιοτ, Τζούλιαν Σαντς (κρίμα που χάθηκε αυτός), Ντάνιελ Ντέι Λιούις!

Τέλη 19ου - αρχές 20ού αιώνα. Μία νεαρή αγγλίδα κάνει διακοπές με τη στιφή και πολύ μεγαλύτερη ξαδέλφη της στη Φλωρεντία. Στην πανσιόν που μένουν θα συναντήσει έναν ρομαντικό και κάπως ῾φευγάτο῾ νεαρό και μεταξύ τους θα προκύψει ένα σύντομο, δίχως συνέχεια φλερτ. Όταν όμως επιστρέψει στη Βρετανία ο ίδιος νεαρός θα βρεθεί μπροστά της εντελώς συμπτωματικά. Τώρα όμως εκείνη είναι αραβωνιασμένη με κάποιον άλλον...

Είναι ρομαντικό και ακούγεται δραματικό, στην πραγματικότητα όμως είναι ανάλαφρο, κομψό, με πανέμορφη φωτογραφία (κυρίως στη Φλωρεντία βεβαίως) και βλέπεται πολύ ευχάριστα (εκτός βεβαίως αν δεν αντέχετε τις ταινίες εποχής). Για τις ηθοποίες είπαμε. Γενικά είναι κάτι που πολλοί κατατάσουν στο δράμα, η ελαφρότητα όμως, η ευαισθησία και το διακριτικό χιούμορ το κάνουν να κυλά πολύ ευχάριστα. Και είναι ενδιαφέροντες και οι χαρακτήρες.

Αν δεν αρέσκεστε (μόνο) στις δραματικές κορυφώσεις και τα τραγικά αδιέξοδα θα το ευχαριστηθείτε, ακόμη και αν τα περί ῾῾δύναμης του ἐρωτα῾῾ τα έχουμε δει χιλιάδες φορές. Απολαύστε το λοιπόν.

"ΕΡΩΤΙΚΟ" ΚΑΤΑ IVORY "ΚΟΥΑΡΤΕΤΟ"

Το "Quartet" ("Ερωτικό Κουαρτέτο" στη χώρα μας) είναι μια ταινία εποχής (ως συνήθως) του James Ivory του 1981, με την Ιζαμπέλ Αντζανί, Τον Άλαν Μπέιτς και τη Μάγκι Σμιθ.
Στο Παρίσι του μεσοπολέμου μια κοπέλα μένει μόνη, καθώς ο αμφιλεγόμενος έμπορος τέχνης σύζυγός της κλείνεται φυλακή για απάτη. Απελπισμένη και δίχως καθόλου χρήματα, δέχεται την πρόσκληση ενός παράξενου και πλούσιου ζευγαριού Άγγλων να μείνει μαζί τους. Εκεί θα αναγκαστεί να υποκύψει στις ερωτικές πιέσεις του συζύγου και η συναισθηματική και όχι μόνο κατάσταση όλων θα γίνεται όλο και πιο περίπλοκη...
Φυσικά είναι καλογυρισμένο (Ivory γαρ), αποδίδει πιστά την ατμόσφαιρα (και την κοινωνική) της εποχής, αλλά δεν το θεωρώ από τα μεγάλα φιλμ του δημιουργού. Κάπως με κούρασε, κάπως μου φάνηκε ότι έχανε σε ρυθμό και νεύρο... Θα σημειώσω όμως ότι το ουσιαστικό του νόημα για μένα είναι η κατάδειξη της εκμετάλλευσης των γυναικών από άντρες που πάντοτε, οικονομικά, κοινωνικά ή συναισθηματικά, μοιάζουν να έχουν το πάνω χέρι. Η γυναίκα, μόνη, αβοήθητη και σε μια κοινωνία που είναι δύσκολο (κάποιες φορές αδύνατο) να αντιδράσει, το μόνο που μπορεί να κάνει (σε ακραίες περιπτώσεις ακόμα και για να επιβιώσει) είναι να υποκύψει στις πιέσεις... Η τελευταία σκηνή είναι σαφής πάνω σ' αυτό.
Θα αρέσει ίσως σε φίλους καλαίσθητων ταινιών εποχής, προσωπικά πάντως, επαναλαμβάνω, δεν το κατατάσσω στα μεγάλα φιλμ του βρετανού σκηνοθέτη.

ΤΟ "HOWARD'S END" ΚΑΙ ΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΕΣ (ΚΑΙ ΤΑΞΙΚΕΣ) ΔΙΑΜΑΧΕΣ

Το 1992, σε μια πολύ καλή φάση της καριέρας του, ο James Ivory γυρίζει το "Howard's End" ("Επιστροφή στο Χάουαρντς Εντ), βασισμένο στο μυθιστόρημα του Ε.Μ.Φόρστερ, φτιάχνοντας έτσι μια από τις καλύτερες ταινίες του.
Φυσικά πρόκειται για ταινία εποχής (σήμα κατατεθέν του Ivory). Στις αρχές του 20ού αιώνα δύο καλόκαρδες, φιλάνθρωπες και προοδευτικών απόψεων αδελφές συναντούν τόσο τους Γουίλκοξ, πλούσιους καπιταλιστές που ενδιαφέρονται μόνο για το χρήμα, όσο και τους Μπαστ, φτωχούς που πασχίζουν να επιβιώσουν. Όταν η μεγάλη αδελφή θα παντρευτεί τον πολύ μεγαλύτερό της χήρο Γουίλκοξ, θα συγκρουστεί μαζί του στην προσπάθειά της να βοηθήσει τους φτωχούς φίλους της. Όσο για τη μικρή αδελφή, που είναι και "ζωηρούτσικη", αλλά και πολύ πιο ρομαντική, θα γνωρίσει τον δικό της Γολγοθά...
Ταινία κατ' αρχή εξαιρετικών και βαθιών συναισθημάτων, διαυγής μελέτη χαρακτήρων, με άψογη, όπως πάντα στα βρετανικά φιλμ, ατμόσφαιρα εποχής, κρατά κατ' αρχήν τον θεατή με τη σφιχτή και γεμάτη (κοινωνικής φύσης) σασπένς πλοκή της. Προσθέστε και τις καλές ηθοποιίες με ηθοποιούς όπως η Έμα Τόμσον, ο Άντονι Χόπκινς, η Έλενα Μπόναμ-Κάρτερ, η Βανέσα Ρέντγκρέιβ... και θα έχετε μια θαυμάσια, ευαίσθητη ταινία. Η οποία, βεβαίως, δεν μένει στη μελέτη των χαρακτήρων, αλλά προχωρά και σε μια βαθιά κοινωνική ανάλυση. Ουσιαστικά πρόκειται για το πορτρέτο ολόκληρων τάξεων: Μεγάλων, μεσαίων και χαμηλών. Οι πρώτοι μοιάζουν να στερούνται συναισθημάτων, να ζουν και να δρουν με μοναδικό άξονα το συμφέρον, δίχως την παραμικρή ευαισθησία. Οι μεσαίοι εδώ είναι "πεφωτισμένοι", πονούν τους κάτω, αλλά κάθε προσπάθεια να τους βοηθήσουν συντρίβεται στον "τοίχο" που έχουν υψώσει όσοι έχουν τη δυνατότητα της πραγματικής βοήθειας. Και μαζί συντρίβονται και τα αισθήματά τους. Όσο για τους "κάτω"... η μοίρα τους είναι προδιαγεγραμμένη: Σκληρή σε ένα σκληρό και καθόλου συμπαθούντα κόσμο, κόσμο που είναι φτιαγμένος για να εξυπηρετεί τα συμφέροντα άλλων.
Συνιστώ απόλυτα την ταινία, η οποία, νομίζω, και με την πλοκή και τις αισθηματικές και όχι μόνο καταστάσεις θα σας κρατήσει, αλλά και με τα αρκετά άλλα επίπεδα που διαθέτει.

ΜΙΑ ΜΕΛΟ ΚΟΝΤΕΣΑ ΣΤΗ ΣΑΓΚΑΗ

Κατ' αρχάς το θέμα είναι ενδιαφέρον (αν φυσικά δεν είστε αλλεργικοί στις ταινίες εποχής): Δεκαετία 30 στη Σαγκάη, χαμός στην Κίνα με κομμουνιστές και μη να συγκρούονται, ιαπωνικός εθνικισμός και επεκτατικές βλέψεις, ρώσοι εξόριστοι τσαρικοί, ο 2ος παγκόσμιος να ετοιμάζεται. Μέσα σ' όλα αυτά, ένας τυφλός αμερικανός πρώην διπλωμάτης κατασκευάζει έναν μικρόκοσμο ευτυχίας, δημιουργώντας το μπαρ των ονείρων του. Όπως είναι φυσικό, αργά ή γρήγορα ο σκληρός έξω κόσμος θα συντρίψει την εύθραυστη αυτή φυσαλίδα ευδαιμονίας.
Όλα αυτά καλά, ωστόσο τόσο η άνευρη σκηνοθεσία, όσο και η σαφής ροπή προς το μελό - ιδιαίτερα προς το τέλος, με τον έρωτα να φουντώνει μέσα στην καταστροφή, κάνουν την "Κοντέσα της Σαγκάης" μια από τις αδύναμες ταινίες του James Ivory, ο οποίος τελευταία έχει αρκετά παρακμάσει (είναι και 78 χρονών). Σίγουρα βρισκόμαστε πολύ μακριά από τα "Απομεινάρια μιας μέρας" ή την "Επιστροφή στο Howard's End". Πάντως αν είστε φανς των ερωτικών δραμάτων εποχής, ίσως να περάσετε καλά.