Ο ΓΟΥΝΤΙ ΓΚΑΘΡΙ ῾῾ΓΕΝΝΗΜΕΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΞΑ῾῾
Θεωρώ τον μάλλον ξεχασμένο σήμερα Hal Ashby (1929 -1988) από τους σημαντικότερους αμερικανούς σκηνοθέτες των 70ς. Το 1976 γυρίζει το ῾῾Γεννημένος για τη Δόξα῾῾("Bound for Glory"), μια απο τις καλές ταινίες του. Πρόκειται για ένα φιλμ πάνω στα χρόνια της νεότητας του μεγάλου Woody Guthrie, πριν ακόμα γίνει ευρύτερα γνωστός ή, μάλλον, τότε που σιγά - σιγα αρχίζει να γίνεται. Κι αν δεν ξέρετε το Γούντι Γκάθρι, είναι ο μεγαλύτερος ίσως φολκ τραγουδοποιός της Αμερικής, συνθέτης τραγουδιών διαμαρτυρίας και η βασικότερη επιρροή του Μπομπ Ντίλαν. Όσο για τον Ντέιβιντ Καραντάιν, είναι πολύ καλός στον κύριο ρόλο.
Η ταινία ξεκινά στα 30ς, όταν ο πάμφτωχος Γούντι προσπαθεί να θρέψει τη γυναίκα και τα δύο παιδιά του σε μία ανεμοδαρμένη, σκονισμένη, φτωχή πόλη στα βάθη των ΗΠΑ, που εγκαταλείπεται από τους κατοίκους της, αφού δεν μπορούν να ζήσουν πια εκεί. Κάποια στιγμή θα πάρει την κιθάρα του, θα παρατήσει την οικογένεια και θα φύγει με ωτοστόπ ή ως λαθεριπβάτης σε τρένα για τη μακρινή Καλιφόρνια, που για χιλιάδες αμερικανούς που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα αποτελεί έναν φανταστικό παράδεισο. Φτάνοντας όμως εκεί θα διαπιστώσει, όπως και οι άλλοι μετανάστες, ότι μόνο παράδεισος δεν είναι, αφού οι συνθήκες ζωής είναι εφιαλτικές και όσοι καταφέρνουν να φτάσουν πέφτουν θύματα φριχτής εκμετάλλευσηας από τους μεγαλοκτηματίες. Εκεί βαθμιαία θα πολιτικοποιηθεί έντονα, αλλά και θα αρχίσει να γίνεται γνωστός με τα αιχμηρά τραγούδια του, ενώ θα ξανασμίξει με την οικογένειά του. Όμως...
Πολύ καλή ταινία, που δείχνει το φριχτό πρόσωπο της Αμερικής, χτισμένης πάνω σε ακραία ανισότητα και εκμετάλλευση των πάμφτωχων μαζών, μιας Αμερικής σκληρής, βάρβαρη θα έλεγα, όπου κάθε προοδευτική φωνή καταπνίγεται με κάθε τρόπο. Το φιλμ είναι παραδόξως έντονα πολιτικοποιημένο για αμερικάνικο, με μια καθαρά αριστερή οπτική (Άσμπι και 70ς γαρ) και θα εκπλήξει πολλούς. Αγώνες για δημιουργία συνδικαλισμού, άγρια καταστολή, φτώχεια και άλλα πολλά, καθώς και εικόνες που θυμίζουν έντονα το σημερινό μεταναστευτικό πρόβλημα (ναι, στα 30ς, μετά την κρίση του 1929, οι ΗΠΑ αντιμετώπισαν τα ίδια τεράστια προβλήματα με την εσωτερική μετανάστευση, όταν, όπως είπαμε, η Καλιφόρνια φάνταζε ως (απατηλός) παράδεισος για τις εξαθλιωμένες μάζες). Ταυτόχρονα ο Άσμπι σχεδιάζει το πορτρέτο του μουσικού: Ένας άνθρωπος παθιασμένος, δοσμένος απόλυτα στο σκοπό και την τέχνη του (γι᾽αυτόν τέχνη και σκοπός ταυτίζονται), ασυμβίβαστος, αλλά και καλόκαρδος, γεμάτος αγάπη για τους άλλους. Αλλά, συγχρόνως, και άστατος, κλασική περίπτωση καλλιτέχνη που δεν κάνει για οικογενειακή ζωή και ασφυκτιά στα πλαίσιά της. Αυτό που δίνει στο κοινό δεν μπορεί να το δώσει στους δικούς του ανθρώπους. Έτσι το θέμα της σύγκρουσης καλλιτεχνικής δημιουργίας και καθημερινότητας είναι ένας δεύτερος άξονας του φιλμ.
Αν δεν την έχετε δει ψάξτε την. Κυρίως θα εκπλαγείτε για το τι γυριζόταν στα 60ς και 70ς στην τότε Αμερική, που σήμερα δείχνει τον χειρότερο εαυτό της με τους διάφορους Τραμπ και τους χολιγουντιανούς, δίχως οράματα λογιστές.
Ετικέτες "Bound for Glory" (1976), Ashby Hal