ΒΟΥΤΩΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΟΧΗ ΔΙΦΘΟΡΑ ΤΟΥ "TOUCH OF EVIL"
Το 1958 το φιλμ νουάρ είχε ουσιαστικά τελειώσει. Τότε όμως ο μεγάλος Orson Welles (1815-1985) γυρίζει ένα από τα αριστουργήματα του είδους και μια από τις καλύτερες ταινίες του, το "Touch of Evil" (προσωπική γνώμη πάντοτε, αλλά εδώ συμφωνεί και η πλειοψηφία θεατών και κριτικών).
Πρόκειται για μια ιστορία διαφθοράς που τοποθετείται σε μια πόλη στα σύνορα Μεξικού και ΗΠΑ, όπου το κάθε είδους έγκλημα ακμάζει. Υπάρχουν δύο διώκτες του αστυνομικοί: Ένας μεξικάνος, νιόπαντρος, που επιστρέφει εκεί με τη γυναίκα του, και ένας αμερικάνος παλαίμαχος. Η στάση τους όμως απέναντι σε μια οικογενειακή συμμορία που ασχολείται με ναρκωτικά και άλλα ευγενή σπορ θα είναι εντελώς διαφορετική...
Αυτό που αμέσως καθηλώνει τον θεατή είναι η υπέροχη σκηνοθεσία. Από το αρχικό φοβερό μονοπλάνο - τράβελινγκ μέχρι την όλη σκοτεινή, ασπρόμαυρη, εξπρεσιονιστική ατμόσφαιρα, με τους θαυμάσιους φωτισμούς και τις φωτοσκιάσεις, όλα δείχνουν για μια ακόμα φορά την ιδιοφυία του δημιουργού της. Και βέβαια υπάρχει και ο ίδιος ο Όρσον Ουέλες στο ρόλο του γερασμένου, κουρασμένου αμερικάνου μπάτσου, η συγκλονιστική ερμηνεία του οποίου μένεια αξέχαστη. Σπάνια έχουμε δει την κούραση από τις καταχρήσεις, την παρακμή, την παραίτηση σχεδον από τη ζωή, τόσο πειστικά αποτυπωμένη σε ένα πρόσωπο. Πρόσωπο αγνώριστο, αν σκεφτεί κανείς ότι ο Ουέλες ήταν τότε μόλις 43 χρονών!
Ο βασικός χαρακτήρας είναι πολυεπίπεδος: Πρόκειται για έναν απόλυτα διεφθαρμένο μπάτσο, βουτηγμένο, όπως είπαμε, στις καταχρήσεις και κουρασμένο από τη ζωή, που όταν αντιλαμβάνεται ότι το έδαφος χάνεται κάτω από τα πόδια του αντιδρά σπασμωδικά, απελπισμένα. Στην ουσία νομίζω ότι όλες αυτές οι μάλλον παράλογες ενέργειες που σκαρφίζεται μέχρι τέλους δείχνουν ότι η κούραση έχει νικήσει, ότι κατά βάθος έχει παραδοθεί. Κι όμως, ο άνθρωπος αυτός διαθέτει παράλληλα και μια γοητεία, εμπνέει εμπιστοσύνη στους συναδέλφους του, οι οποίοι είναι απόλυτα αφοσιωμένοι σ' αυτόν, σχεδόν έτοιμοι να θυσιαστούν για να τον υπερασπίσουν. Τίποτα τελικά δεν είναι όπως φαίνεται. Άλλωστε από κάποιες σκόρπιες κουβέντες μπορούμε να υποθέσουμε και τους λόγους που τον οδήγησαν στη διαφθορά. Έτσι δεν έχουμε να κάνουμε με έναν μονοδιάστατα κακό χαρακτήρα, όπως συχνότατα συμβαίνει με χολιγουντιανούς (και όχι μόνο) κακούς.
Ας προσθέσω επί πλέον ότι ο Ουέλες κάνει και αρκετά έμμεσα σχόλια για τον ρατσισμό των αμερικάνων απέναντι στους μεξικάνους (η στάση πολλών από τους πρώτους είναι εντελώς περιφρονητική και αφ΄υψηλού απέναντί τους). Και, σαν κατακλείδα, τολμά εν έτει 1958 να κάνει τίμιο τον "σκούρο" μεξικάνο μπάτσο (επίσης αγνώριστος ο Τσάρλτον Ίστον) και διεφθαρμένο τον πανίσχυρο στην περιοχή του αμερικάνο.
Αρκετά όμως με τις αναλύσεις. Νομίζω ότι απλώς, πέραν όλων των άλλων, πρόκειαι για φιλμ που το απολαμβάνεις από την αρχή μέχρι το τέλος, κυρίως για καθαρά κινηματογραφικούς λόγους. Αφεθείτε λοιπόν στη "βρώμικη", απελπισμένη γοητεία του.
Ετικέτες "Touch of Evil" (1958), Welles Orson