"I HEART HUCKABEES": ΠΟΛΥΠΡΟΣΩΠΗ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΙΣΤΙΚΗ ΚΩΜΩΔΙΑ

 Ο David O. Russell είχε δείξει από την αρχή ότι οι ταινίες του (κυρίως κωμωδίες) είναι πολύ διαφορετικές από τον μέσο όρο των σύγχρονων αμερικάνικων κωμωδιών. Όχι υποχρεωτικά πετυχημένες, αλλά πάντως διαφορετικές. Αυτό φαίνεται ήδη από το 2004 με το "I Heart Huckabees" (στην Ελλάδα είχε παιχτεί με τίτλο "Το Νόημα της Ζωής και πώς να το Χάσετε", το οποίο διαθέτει ένα απίστευτο καστ. Πάρτε ανάσα: Ντάστιν Χόφμαν, Λίλι Τόμλιν, Τζουντ Λο, Νάομι Γουότς, Μαρκ Γουόλμπεργκ, Ιζαμπέλ Ιπέρ. Εντυπωσιακό!

Ένας οικολόγος (και ποιητής) ιδρύει εταιρία που στόχο έχει να προστατέψει την ακόμα άχτιστη γη από την οικιακή επέκταση. Ο τωρινός αγώνας τους είναι να γλυτώσουν μια προαστιακή όμορφη περιοχή από ένα κατάστημα που πρόκειται να χτίσει η εταιρία Huckabees. Ταυτόχρονα, όντας αποτυχημένος στη ζωή του, επισκέπτεται ζεύγος... υπαρξιακών ντετέκτιβ, που ανιχνεύουν τα προβληματικά σημεία του εσωτερικού σου κόσμου. Ένας λαμπερό και πετυχημένο στέλεχος της εταιρίας "ξεπερνά" διαρκώς τον ήρωά μας στα πάντα, ενώ ένας πυροσβέστης έχει προβλήματα με την οικογένειά του.

Και μόνο απ' αυτά που σας είπα καταλάβατε ότι πρόκειται για ένα πολυπρόσωπο και πολύπλοκο φιλμ. Ενώ όμως τα στάνταρ του είναι υψηλά, ενώ διαθέτει το έντονα διανοουμενίστικο στοιχείο στο χιούμορ του, η πλοκή είναι τόσο χαώδης (θα την χαρακτήριζα) που σύντομα με κούρασε. Σαν να θέλει να πει (ή να σατιρίσει) πάρα πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Επίσης διαθέτει πολλές υποπλοκές που μπερδεύουν την κατάσταση, αναμειγνύει διαρκώς τα υπαρξιακά / ψυχολογικά προβλήματα με τα κοινωνικά και συχνά γίνεται σουρεαλιστικό δίχως όμως να το "τερματίσει", κάνοντας έτσι αδόκιμο κατά τη γνώμη μου τον συνδυασμό ρεαλισμού και "φεύγα". Καλές προθέσεις, ιδιαίτερο πνεύμα, αλλά τελικά δεν μου άρεσε.

"AMSTERDAM" : ΦΟΝΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΩΜΟΣΙΕΣ

 

Φαίνεται ότι είμαι ο μόνος που βρήκα αρκετά καλό το "Άμστερνταμ" (2022) του αξιόλογου David O' Russell. Κακές κριτικές παντού, μέτριο το "mouth to mouth" (που έλεγαν στο χωριό μου) κλπ. Προσωπικά πέρασα καλά βλέποντάς το και, εννοείται δίχως να το θεωρώ αριστούργημα, το βρήκα συμπαθητικό και ενδιαφέρον. Πριν όμως το all stars καστ, κυρίως νέων ηθοποιών που μεσουρανούν το 2022, αλλά και αρκετών παλιότερων. Πάρτε ανάσα: Κρίστιαν Μπέιλ, Μάργκοτ Ρόμπι, Άνια Τέιλορ-Τζόι, Κρις Ροκ, Μάικ Μάγιερς (ναι, ο Austin Powers), η σούπερ σταρ Τέιλορ Σουίφτ, Μάικλ Σάνον, Ζόε Σαλντάνα, Ρίμι Μάλεκ, Τζον Ντέιβιντ Ουάσινγκτον, Ρόμπερτ Ντε Νίρο και πιθανόν ξέχασα κάποιους.

Στην Αμερική των 30ς δυο φίλοι, ένας δικηγόρος και ένας γιατρός που ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με αποκατάσταση τραυμάτων πρώην στρατιωτών του Α' παγκοσμίου πολέμου, βετεράνοι του πολέμου αυτού οι ίδιοι, γίνονται μάρτυρες του φόνου μιας κοπέλας που έχει έρθει να ζητήσει βοήθεια σε κάποιο κατεπείγον πρόβλημά της. Από εκεί και πέρα εμπλέκονται σε μια όλο και μεγαλύτερων διαστάσεων ιστορία, στην οποία θα εμπλακεί και μία παλιά φίλη και πρώην ερωμένη του δικηγόρου από τα χρόνια του πολέμου στην Ευρώπη.

Ίντριγκες, συνωμοσίες, εποχή πριν το ξέσπασμα του Β' παγκόσμιου, Ευρώπη και ΗΠΑ, ανερχόμενοι ναζί, αλλά και ωραία εικόνα και συχνά γκροτέσκες καταστάσεις (ή επί μέρους σκηνές), συνθέτουν ένα χορταστικό θέαμα, το οποίο ωστόσο δεν στερείται χιούμορ και υποδόριας σάτιρας, χαρακτηριστικό γνώρισμα των φιλμ του Ράσελ. Και, η μεγάλη έκπληξη, στο τέλος μαθαίνω ότι πρόκειται για αληθινή ιστορία, την οποία αγνοούσα πλήρως. Όχι βέβαια η πλοκή, οι 3 βασικοί χαρακτήρες και οι περιπέτειές τους (αυτά είναι επινοημένα), αλλά το όλο πράγμα που αποκαλύπτεται στο τέλος (τίποτα άλλο διότι θα ήταν σπόιλερ). 

Το ευχαριστήθηκα, δίχως να το θεωρώ μεγάλη ταινία. Οι υπόλοιποι δεν συμφώνησαν μαζί μου...

 

ΧΑΡΙΤΩΜΕΝΑ ΔΙΑΠΛΕΚΟΜΕΝΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΣΤΟ "AMERICAN HUSTLE"

Ο David O. Russell έχει πλέον αποδείξει ότι είναι ένας ξεχωριστός δημιουργός. Συχνά κάνει ένα είδος κομεντί, αλλά πάντα πειραγμένη και διαφορετική από τον σωρό του σχεδόν εξαντλημένου αυτού είδους. Στον "Οδηγό Διαπλοκής" (American Hustle) του 2013 οι ανθρώπινες σχέσεις, οι απίθανοι χαρακτήρες και οι κομπίνες μπερδεύονται γοητευτικά, αποδεικνύοντας για μια ακόμα φορά την ιδιόρυθμη ματιά του σκηνοθέτη.
Το φιλμ βασίζεται (περίπου, τουτέστιν πολύ ελεύθερα) σε κάποια αληθινά γεγονότα του τέλους της δεκαετίας του 70, που αφορούσαν μια υπόθεση διαπλοκής και πολιτικής διαφθοράς και η οποία είχε οδηγήσει σε συλλήψεις γερουσιαστών και δημάρχων. Ένα ζευγάρι ιδιοφυών απατεώνων παγιδεύεται από έναν υπερφιλόδοξο πράκτορα του FBI και εξαναγκάζεται να συνεργαστεί για να ξεσκεπάσει ένα κύκλωμα δωροδοκίας πολιτικών. Κάπου εκεί εμπλέκεται και η (περίπου) σε διάσταση σύζυγος του απατεώνα, αλλά και η αληθινή και άκρως επικίνδυνη Μαφία και τα πράγματα μπερδεύονται - και σε κάποιες στιγμές γίνονται ανεξέλεγκτα.
Πάνω απ' όλα είδα το φιλμ με αληθινή απόλαυση. Το χιούμορ, οι πολύπλοκοι, απρόβλεπτοι χαρακτήρες, οι μεταξύ τους μπερδεμένες σχέσεις, το σασπένς, όλα συντελούν στην απόλαυση που προανέφερα. Και ακόμη στα συν προστίθενται το θαυμάσιο καστ (δεν θα πιστεύετε πόσο "χάλια" έχει γίνει ο Κρίστιαν Μπέιλ για την ταινία) και η άψογη αναπαράσταση του κλίματος της δεκαετίας του 70. Τα απίστευτα κιτς ντυσίματα και κομμώσεις μάλιστα είναι, νομίζω, "όλα τα λεφτά". Πέραν όλων αυτών όμως η ταινία αποτελεί και μια εύστοχη σάτιρα του πολιτικού συστήματος και της διαφθοράς της εξουσίας γενικότερα, ενώ οι χαρακτήρες είναι συχνά πολύπλευροι (με επικεφαλής τον ντετέκτιβ και την απίθανη Τζένιφερ Λόρενς στο ρόλο της συζύγου). Όλοι θέλουν να ζήσουν το αμερικάνικο όνειρο, μοιάζουν να πιστεύουν σ' αυτό, ενώ, στο ξεκίνημά τους τουλάχιστον, δεν είναι παρά losers (φυσικά τα πράγματα δεν έρχονται όπως ακριβώς τα ήθελαν...) Και όλοι έχουν πρόβλημα με τον εαυτό τους, αφού θα ήθελαν να είναι ή να μοιάζουν με κάποιους άλλους. Το θέμα που έχουν με τα μαλιά τους οι δύο βασικοί αντρικοί χαρακτήρες μάλλον λειτουργεί συμβολικά.
Από τις ευχάριστες εκπλήξεις του τελευταίου καιρού, που συνδυάζει μια "σοβαρή" και μια παιχνιδιάρικη και "πειραγμένη" πλευρά, θα μπει - στην προσωπική μου λίστα τουλάχιστον - στις καλύτερες ταινίες της φετινής χρονιάς και θα με κάνει να περιμένω με ενδιαφέρον την επόμενη δουλειά του Russel.

ΟΔΗΓΟΣ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ... ΚΟΜΕΝΤΙ

Ο David O. Russell αποτελεί μια ιδιόρυθμη περίπτωση αμερικανού σκηνοθέτη: Ενώ οι περισσότερες ταινίες του ανήκουν στο ίσως πιο τετριμένο και βαρετό είδος, αυτό της αισθηματικής κομεντί, καταφέρνει ωστόσο να τις κάνει ενδιαφέρουσες. Παραμένουν κομεντί βεβαίως, αλλά υπάρχουν σ' αυτές κάμποσες πρωτοτυπίες και άρνηση ορισμένων κλισέ (όχι όλων πάντως), ώστε δεν μπορούν να μπουν στο σωρό των αενάως επαναλαμβανόμενων δειγμάτων της που ξεχνάς μόλις απομακρυνθείς από το σινεμά, αφού "το έχεις ξαναδεί" άπειρες φορές. Ο "Οδηγός Αισιοδοξίας" του 2012 (Silver Lining Playbook ο πρωτότυπος τίτλος) δεν αποτελεί εξαίρεση.
Το βασικό ενδιαφέρον της ταινιας προκύπτει εξ αρχής από την επιλογή των δύο βασικών ηρώων, του κλασικού δηλαδή ζευγαριού της κομεντί: Ε, λοιπόν, εδώ έχουμε να κάνουμε με δύο ψυχικά διαταραγμένους τύπους. Εκείνος έχει βγει από ψυχιατρείο και επιστρέφει στους γονείς του, εκείνη δεν στέκει και πολύ καλά, είναι αντιφατική, έχει εκρήξεις οργής, πάθη. Η σχέση τους (καθόλου ερωτική αρχικά) θα περάσει από ακετά στάδια και ανατροπές. Αυτός ψάχνει εμμονικά τρόπο να τα ξαναφτιάξει με την πρώην γυναίκα του (την οποία το δκαστήριο του έχει απαγορεύσει να πλησιάσει καν), εκείνη έχει πρόσφατα χάσει τον άντρα της με απότομο, βίαιο τρόπο.
Ακούγονται όλα αυτά σαν δράμα; Κι όμως το φιλμ παραμένει κομεντί (όπως είπαμε άλλωστε) και μάλιστα βγάζει και αρκετό γέλιο σε μερικά σημεία. Είναι οι παράδοξες συμπεριφορές των ηρώων, η κυκλοθυμικότητά τους, είναι και ο ανεκδιήγητος πατέρας του ήρωα, μανιακός με το αμερικάνικο ποδόσφαιρο (περιττό να πω ότι ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο είναι απολαυστικότατος). Γενικά, πέραν της πλάκας, η εικόνα της περίφμης αμερικάνικης οικογένειας δεν είναι και τόσο απαστράπτουσα στο φιλμ αυτό. Μάλλον μια σκοτεινή πλευρά της (με αστείο βεβαίως τρόπο) καταγράφεται.
Στα συν οι πολύ καλές ερμηνείες όλων των ηθοποιών (τον Ντε Νίρο τον αναφέραμε, αλλά είναι και ο Μπράντλεϊ Κούπερ, είναι και η πάντα πολύ καλή Τζένιφερ Λόρενς, ειναι και οι δευτερεύοντες χαρακτήρες που τους περιστοιχίζουν).
Όχι, δεν το θεωρώ καθόλου αριστούργημα, το είδα όμως πολύ ευχάριστα. Εξ άλλου κάθε φιλμ που, αν και κομεντί, ξεφεύγει κάπως από την αφόρητη βαρεμάρα και γλυκερότητα του είδους όπως έχει γίνει (καταντήσει μάλλον) σήμερα, είναι ευπρόσδεκτο. Όταν μάλιστα ένας δημιουργός εμμένει στο είδος αυτό, καταφέρνοντας όμως πάντα να κάνει ταινίες που ξεχωρίζουν αμέσως (κι ας έχουν προβλέψιμο τέλος), έ, τότε ο δημιουργός αυτός είναι σίγουρα αξιοπρόσεχτος. Και πρόκειται ήδη για την τρίτη του προσπάθεια στο είδος (ενώ εξ ίσου παράδοξη και ενδιαφέρουσα ήταν και μια περίπου πολεμική ταινία του, οι "Τρεις Ήρωες"). Θα τπαρακολουθήσω λοιπόν και τα επόμενα βήματά του.