ΑΛΛΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ... ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ - ΥΠΕΡΗΡΩΕΣ ΣΤΟ "ΦΕΓΓΑΡΙ ΤΟΥ ΔΙΑ"

Ο ούγγρος Kornel Mundruczo, που το 2014 είχε γυρίσει τον εντυπωσιακό "Λευκό Θεό", επανέρχεται το 2017 με "Το Φεγγάρι του Δία", άλλο ένα φιλμ που εξετάζει πραγματικά ποόβλήματα εισάγοντας το φανταστικό στοιχείο. Κατά τη γνώμη μου πάντως αυτή τη φορά δεν τα καταφέρνει τόσο καλά.
Ο Αριάν είναι ένας νεαρός σύρος πρόσφυγας που, μαζί με τον πατέρα του και αρκετούς άλλους, προσπαθεί να εισχωρήσει παράνομα στην Ουγγαρία. Στα σύνορα όμως πυροβολείται θανάσιμα από έναν αστυνομικό. Κι όμως: Όχι μόνο δεν πεθαίνει, αλλά αποκτά την ικανότητα να πετά! Ένας διεφθαρμένος και με οικονομικά και άλλα προβλήματα γιατρός, που δουλεύει με πρόσφυγες, ανακαλύπτει την παράδοξη περίπτωσή του και τον χρησιμοποιεί για δικό του κέρδος. Στο μεταξύ ένας αστυνομικός καταδιώκει λυσσασμένα το νεαρό, οπότε έχουμε και τη διάσταση της αγωνίας...
Η ταινία είναι σαφώς αλληγορική. Η Ευρώπη σε κρίση, με τεράστια προβλήματα, πλην όμως να παραμένει Γη της Επαγγελίας για εκατομμύρια κατατρεγμένους από πολέμους ή φτώχεια, η χαμένη πίστη, ο διεφθαρμένος, που όμως προσπαθεί να ξαναβρεί τον καλό εαυτό του, η τρομοκρατία και βέβαια το τεράστιο, καυτό μεταναστευτικό πρόβλημα, είναι μερικά από τα θέματα που θίγονται. Στο μεταξύ ο Mundruczo δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει σε μια "ταινία τέχνης" χολιγουντιανά στοιχεία (υπερφυσικές ικανότητες, αυτοκινητοκυνηγητά, και μάλιστα εξαιρετικά γυρισμένα, σασπένς κλπ.). Το πρόβλημα για μένα είναι ότι η ιστορία, όσο προχωρά η ταινία, γίνεται όλο και πιο γεμάτη από αλληγορικά και συμβολικά στοιχεία, ενώ χριστιανικής φύσης αλληγορίες και προβληματισμοί περί πίστης συσσωρεύονται όλο και περισσότερο, μπερδεύοντας και θολώνοντας την αρχικά κοινωνική αλληγορία. Σα να θέλει ο σκηνοθέτης να πει ταυτόχρονα πάρα πολλά πράγματα οπότε, όπως συνήθως γίνεται στις περιπτώσεις αυτές, το φιλμ μου άφησε μια κάπως βαριά και κουραστική αίσθηση. Κρίμα, γιατί ο Mundruczo είναι αναμφισβήτητα ικανός σκηνοθέτης και σίγουρα τολμηρός και πρωτότυπος στις ιδέες του. Αλλά κάπως... πώς να το πω... άκομψος, πληθωρικός και δύσκολα ελέγχει τις αρχικά έξυπνες ιδέες του.
Πάντως ο χαρακτήρας του γιατρού είναι νομίζω ο πιο ενδιφέρων, με τις αντιφάσεις και τους προσωπικούς του δαίμονες, ενώ αυτός του νεαρού σύρου είναι απλώς "καλός" και τίποτα άλλο. Όσο για την Ουγγαρία, δε νομίζω ότι θα μπορούσε να την παρουσιάσει πιο μίζερα. Δεν ξέρω αν αυτό είναι ηθελημένο ή αν έτσι είναι η σύγχρονη πραγματικότητα στη χώρα, πάντως οποιοσδήποτε εσωτερικός χώρος κινηματογραφείται είναι τουλάχιστον καταθλιπτικός, σαν παρακμασμένο απομεινάρι της κομμουνιστικής εποχής.