ΞΑΝΑΒΛΕΠΟΝΤΑΣ ΤΟΝ "FORREST GUMB""

 

Το 1994 ο Robert Zemeckis, στα πάνω του τότε, γυρίζει το "Forrest Gumb", ένα φιλμ που έμελλε να μείνει στην ιστορία του σινεμά, έστω και μόνο ως τίτλος. Ο Τομ Χανκς παίρνει βεβαίως την ταινία πάνω του.

Πρόκειται για το έπος ενός ηλίθιου! Ο ομώνυμος ήρωας είναι ελαφρώς καθυστερημένος, λίγο ῾῾βαρύς῾῾όπως λέμε στην καθομιλουμένη. Χαμηλό IQ, αφελής, αλλά καλόκαρδος και πιστός μέχρι τέλους σε όσους έχει συναντήσει και αγαπήσει. Μας διηγείται λοιπόν την απίστευτη ζωή του: Πώς μεγάλωσε με τη μητέρα του (δεν γνώρισε πατέρα), πώς τον έστειλαν στο Βιετνάμ, πώς έγινε διάσημος στο πινγκ πονγκ, πώς έγινε ῾῾γκουρού῾῾πολλών ανθρώπων, πώς έγινε εκατομμυριούχος... Και βέβαια, παράλληλα, διατρέχουμε την αμερικάνικη ιστορία, από το 50 μέχρι τα 90ς. Προσοχή: Όλα αυτά που προαναφέραμε τα πέτυχε... κατά λάθος, δίχως να το θέλει ιδιαίτερα και δίχως να προσπαθήσει. 

Βρισκόμαστε σ᾽αυτό που το Χόλιγουντ ξέρει (ή ήξερε) να κάνει καλύτερα: Να διασκεδάζει και συγχρόνως να συγκινεί. Διότι η ταινία και διασκεδαστική είναι και μελό σε κάποια σημεία (αν σας ξεφύγει κανα δάκρυ προς το τέλος δεν πειράζει. Ανθρώπινο είναι). Ο ήρωάς μας διατρέχει την ιστορία, είναι παρόν σε ιστορικές στιγμές, συναντάται προσωπικά με προέδρους, εμπνέει ο ίδιος και δημιουργεί ιστορία (επηρεάζει τον Έλβις, ανακαλύπτει το Γουότεργκέιτ κ.ά.) δίχως καν να το αντιληφθεί. Απλπώς τυχαίνει να βρίσκεται την κατάλληλη στιγμή στο κατάλληλο μέρος και να κάνει ή να πει ό,τι κάνει πάντα. Αυτός απλώς συνεχίζει την απλή ζωή του, θέλοντας ελάχιστα, στοιχειώδη πράγματα, όπως ένα μικρό παιδί (κάτι τέτοιο παραμένει άλλωστε) και ακολουθώντας στοιχειώδεις, απλοϊκές ιδέες. Τίποτα άλλο. Όλα τα άλλα έρχονται μόνα τους και συνήθωςο ίδιος δεν το αντιλαμβάνεται καν.

Νομίζω ότι το νόημα του φιλμ είναι αμφίσημο και μπορεί να διαβαστεί όπως ο καθένας νομίζει: Αλλος θα το θεωρήσει ως μια προσπάθεια (αλληγορική βεβαίως) επαλήθευσης του περίφημου (πάλαι ποτέ) αμερικάνικοιυ ονείρου: Ο καθέναε μπορεί να γίνει τα οτιδήποτε, φτάνει να αρπάξει τις ευκαιρίες ή να είναι σταθερός στις απόψεις του. Άλλος μπορεί κάλλιστα να δει ακριβώς το αντίθετο: Προφανώς δεν πιάνουν όλοι την καλή, αυτό είναι αυτονόητο.Να όμως που και ένας ουσιαστικά ηλιθιος, δίχως προσπάθεια, όραμα και ικανότητες, τα καταφέρνει όλα! Άρα για ποιο όνειρο μιλαμε; Τα πάντα είναι καθαρή τύχη (ή συγκυρία). Δεν υπάρχει τίποτα άλλο ή, αν θέλετε αυτό να το διατυπὠσουμε αλλιώς, καμιά απολύτως δικαιοσύνη. Αποφασίστε.

Πάντως το φιλμ (το ξναείπα) είναι διασκεδαστικό και προς το τέλοος δακρύβρεκτο, και, άσχετα αν σας αρέσει, δικαίως γνώρισε την επιτυχία που γνώρισε (αφείστε που το Φόρεστ Γκαμπ παραμένει συνώνυμο αυτού που βρίσκεται, φάντης μπαστούνι, παντού).

"ΕΠΑΦΗ" 'Η ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Η Έλι από μικρή αγαπά να ακούει μακρινές φωνές μέσω ραδιοφωνικών πομπών / δεκτών. Όταν μεγαλώσει θα γίνει αστροφυσικός και με αληθινό πάθος θα πείθει διάφορες υπηρεσίες (και όχι μόνο) να υποστηρίζουν χρηματοβόρα προγράμματα παρακολούθησης συχνοτήτων από το σύμπαν, προκειμένου να πιάσουν σήματα από εξωγήινες διάνοιες. Και κάποια στιγμή, εκεί που όλα μοιάζουν να αποτυγχάνουν, συλλαμβάνει όντως ένα λογικό μήνυμα από "εκεί έξω". Από εκεί και πέρα η ταινία ασχολείται με την προετοιμασία ολόκληρης της ανθρωπότητας για την πρώτη επαφή με εξωγήινους, οι οποίοι βεβαίως, όπως όλα δείχνουν, είναι πολύ περισσότερο τεχνολογικά προοδευμένοι από εμάς.
Φυσικά καταλάβατε ότι μιλώ για την "Επαφή" του 1997 του Robert Zemeckis με τη Τζόντι Φόστερ και τον Μάθιου ΜακΚόναχιου στους βασικούς ρόλους, ένα φιλμ που από τότε είχε προκαλέσει εντύπωση. Το οποίο είναι βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Carl Sagan.
Οι αρετές της ταινίας είναι αρκετές. Κατ' αρχάς έχουμε μια πραγματικά σοβαρή αντιμετώπιση ενός θέματος επιστημονικής φαντασίας. Τι θα γίνει αν, μια μέρα, όντως κάποιοι εξωγήινοι επικοινωνήσουν μαζί μας; Τι θα κάνουν οι κυβερνήσεις; Πώς θα αντιδράσει ο επιστημονικός κόσμος; Και οι θρησκόληπτοι, που μέχρι τη στιγμή αυτή θα απέκλειαν μια τέτοια πιθανότητα (πώς να δεχτούν ότι ο θεός τους έφτιαξε κι άλλους, εντελώς διαφορετικούς, κι όχι μόνο εμάς; Πάει το "κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν"...) Από την άλλη, πέρα από τις μπούρδες των φανατικών, η ταινία ουσιαστικά βασίζεται στη σοβαρή διαμάχη μιας διάνοιας που ερμηνεύει τα πράγματα με επιστημονικό τρόπο και δίχως την παρουσία θεού (της ηρωίδας) και μιας άλλης που αντιμετωπίζει τον κόσμο μεταφυσικά (ο ΜακΚόναχιου). Αυτό νομίζω είναι και η ουσία του φιλμ, που αναπτύσσει έτσι μια ενδιαφέρουσα φιλοσοφική διάσταση. Καταλήξτε μόνοι στα συμπεράσματά σας. Θα πω μόνο πολύ επιγραμματικά ότι, δίχως να κλίνει προς την "θεϊκή" πλευρά (πράγμα σπάνιο για Χόλιγουντ), μοιάζει να προσπαθεί να γεφυρώσει τον υλισμό με το μεταφυσικό όραμα.
Ενδιαφέρον φιλμ, ίσως λίγο "μακρόσυρτο" για κάποιους φανς των σύγχρονων υπερηρωικών φαστ (κυριολεκτικά) φουντ ταινιών, που παραμένει όμως γοητευτικό και, κυρίως, "τροφή για σκέψη". Και διαθέτει, βεβαίως, και το σασπένς του.

O "ROGER RABBIT" ΜΑΣ ΔΙΑΣΚΕΔΑΖΕΙ ΑΚΟΜΑ

Από πολύ παλιά (τουλάχιστον από τα 50ς) υπήρχαν ταινιες που συνδύαζαν αληθινούς ηθοποιούς με animaton (θυμηθείτε τον Τζιν Κέλι να χορεύει με τον Μπαγκς Μπάνι νομίζω). Ωστόσο το 1988 γυρίζεται το "Ποιος Παγίδευσε τον Roger Rabbit" του Robert Zemeckis, το οποία, προσωπική άποψη, παραμέμνει η καλύτερη μ' αυτόν τον συνδυασμό.
Η έξυπνη ιδέα στην οποία βασίζεται το φιλμ είναι ότι στο Χόλιγουντ συνυπάρχουν δύο κόσμοι: Αυτός των κινουμένων σχεδίων κι αυτός των ανθρώπων. Πολλά από τα καρτούν είναι σούπερσταρς, διάσημοι όπως και οι αντίστοιχοι κανονικοί ηθοποιοί. Ενας μεγαλοπαραγωγός (άνθρωπος) αναθέτει σε έναν μάλλον ξοφλημένο ντετέκτιβ, που μισεί τα καρτούν για παλιούς, προσωπικούς λόγους, να βρει στοιχεία για το αν η φοβερή και σούπερ σέξι Τζέσικα Ράμπιτ (καρτούν) απατά τον σύζυγό της Ρότζερ Ράμπιτ, καρτούν σούπερσταρ, ο οποίος την υπεραγαπά. Ο ντετέκτιβ θα κάνει τη δουλειά του, πολλά πράγματα όμως δεν είναι όπως αρχικά φαίνονται...
Το φιλμ συνδυάζει το χιούμορ με μια νουάρ πλοκή, την τρελή λογική των animation (πέφτουν από ψηλά και δεν σκοτώνονται, τραυματίζονται αλλά αμέσως σηκώνονται ξανά κλπ.) με την "κανονική" δράση. Η εικόνα και η μίξη των δύο ειδών (και των δύο "κόσμων") είναι εντυπωσιακή και απόλυτα πειστική. Τα καρτούν συμπεριφέρονται με μια δική τους παλαβή λογική, η οποία ωστόσο υπακούει σε κανόνες. Οι άνθρωποι... ΟΚ, είναι οι άνθρωποι. Κι όλα αυτά με την κλασική, αστική και νυχτερινή ατμόσφαιρα των νουάρ. Η αστυνομική ίντριγκα κρατά απόλυτα τον θεατή, ο στυγνός δικαστής, ο οποίος επίσης μισεί τα καρτούν, προκαλεί ανατριχίλες, η Τζέσικα (με τη φωνή της Καθλίν Τέρνερ), αν και καρτούν, είναι το άκρον άωτον της σέξι γυναίκας (η σκηνή του υπέροχου τραγουδιού της α λα Ρίτα Χέιγουορθ είναι κλασική) και οι Μπομπ Χόσκινς και Κρίστοφερ Λόιντ εξαιρετικοί στους "ανθρώπινους" ρόλους τους.
Η ταινία είχε όντως εντυπωσιάσει με την "μικτή" τεχνική της στην εποχή της. Σήμερα μπορούν πλέον να δημιουργηθούν οποιαδήποτε εφέ ή / και τεχνικές. Ωστόσο, με το έξυπνο και σφιχτό σενάριό της και με το πανταχού παρόν χιούμορ (γκαγκς όπως αυτά των καρτούν και όχι μόνο), νομίζω ότι παραμένει εξαιρετικά διασκεδαστική. Εγώ τουλάχιστον, που είχα να τη δω άπειρα χρόνια, την απόλαυσα και πάλι.

ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΑ ΓΚΡΟΤΕΣΚΟ "DEATH BECOMES HER"

Θεωρώ τον Robert Zemeckis έναν καλό εμπορικό σκηνοθέτη, που μας έχει χαρίσει μερικές από τις διασκεδαστικότερες χολιγουντιανές ταινίες (Roger Rabbitt, Back to the Future, Forrest Gumb κλπ.). Ωστόσο το "Death Becomes Her" ("Ο Θάνατος σου πάει πολύ" στα ελληνικά) του 1992 πάντοτε με ενοχλούσε ως φιλμ.
Πρόκειται για μια κωμωδία φαντασίας. Μία φαντασμένη και "κακιά" σταρ  του Χολιγουντ, που πάνω απ' όλα φοβάται τα γηρατειά - μεσήλιξ γαρ, καταφέρνει να χωρίσει έναν σούπερ επιτυχημένο πλαστικό χειρούργο από την κοπέλα του και να τον παντρευτεί η ίδια. Με την κοπέλα είναι πολύ παλιές φίλες και η ιστορία αυτή έχει επαναληφτεί πολλάκις στο παρελθόν. Η τελευταία καταρρέει και μόνος σκοπός της ζωής της γίνεται να εκδικηθεί την σταρ. Χρόνια μετά, και ενώ ο γάμος της ηθοποιού με τον χειρούργο βρίσκεται σε άθλια κατάσταση, θα ανακαλύψει ένα πολύ παράξενο μέρος για πολύ λίγους, όπου θα της δοθεί ένα ελιξήριο, το οποίο, πρακτικά, την κάνει αθάνατη. Κάπου εκεί θα επανεμφανιστεί η παλιά κοπέλα του παρακμασμένου πλέον γιατρού... και, παρά τα χρόνια που έχουν περάσει, θα είναι πιο φρέσκια και σέξι από ποτέ...
Στόχος του φιλμ είναι να γίνει μια κατάμαυρη κωμωδία, ίσως και λίγο τρόμου, με σατιρικές αιχμές στο Χόλιγουντ και το σταρ σύστεμ, ενώ τα ειδικά εφέ παίζουν βασικό ρόλο. Αυτό που εισέπραξα εγώ είναι ένα φιλμ που θεωρεί τους"καλούς" άντρες θύματα των πολύ κακών και γεμάτων ζήλεια θηλυκών, τα οποία θηλυκά μάλιστα μισούν θανάσιμα το ένα το άλλο και μόνος στόχος τους είναι να "πιάσουν την καλ'η" με έναν καλό γάμο. Όσο για τα εφέ που λέγαμε, είναι μεν εντυπωσιακά για την εποχή τους, προσωπικά όμως τα βρίσκω κακόγουστα. Γενικά θεωρώ ολόκληρη την ταινία κακόγουστη και ενοχλητική σε πολλές της λεπτομέρειές της, και η γνώμη μου αυτή εδραιώθηκε όταν έτυχε να τη ξαναδώ πρόσφατα. Ενώ συνήθως απολαμβάνω τις μαύρες κωμωδίες, αυτή εδώ βρήκα ότι έχει κάτι απωθητικό και το χιούμορ - αλλά και η εικόνα - γίνονται όλο και πιο γκροτέσκα όσο προχωρά. Υπάρχει κι αυτός ο αντιφεμινισμός που με ενοχλεί, και το διάχυτο κιτς (ηθελημένο ίσως, αλλά...) και, στο σεναρικό μέρος, η άγνωστη προέλευση του φίλτρου και αυτής που το διαθέτει δωρεάν (!) σε πολύ λίγους, επίσης άγνωστο γιατί, και η σεναριακή αντίφαση: (SPOILER: Τελικά  τι κάνει αυτό το φίλτρο; Σε θεραπεύει από τα γεράματα ή απλώς σε κρατά στη ζωή όσο κι αν το σώμα σου καταρρέει; ΤΕΛΟΣ SPOILER)...
Όχι. Λυπάμαι, αλλά δεν απόλαυσα ούτε το πλούσιο καστ (Μέριλ Στριπ, Μπρους Γουίλις, Γκόλντι Χον, Ισαμπέλα Ροσελίνι) ούτε τα εφέ. Δεν θα το αναλύσω παραπάνω - ίσως και να μη μπορώ - αλλά η αίσθηση του ενοχλητικού παραμένει κυρίαρχη.

Ο ΜΠΑΜΠΑΣ, Η ΜΑΜΑ ΚΑΙ Η "ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ"

O Robert Zemeckis στις δεκαετίες των 80 και 90 αποδείχτηκε ένας εξαιρετικά εμπορικός σκηνοθέτης, με επιτυχίες που θύμιζαν αυτές του Σπίλμπεργκ. Το 1985 για παράδειγμα γυρίζει την "Επιστροφή στο Μέλλον" (Back to the Future), η οποία γίνεται μια από τις γνωστότερες ταινίες των 80ς και η οποία ακολουθε'ιται από δύο sequels από τον ίδιο.
Ο νεαρός ήρωας, ατίθασο παιδί των 80ς, στέλνεται κατά λάθος πίσω στο χρόνο, στη δεκαετία του 50 συγκεκριμένα, μετά από ένα πείραμα του φίλου του ηλικιωμένου εφευρέτη Έμμετ Μπράουν. Τι προσπαθεί να κάνει εκεί (εκτός από το να επιστρέψει στην εποχή του); Να... γνωρίσει μεταξύ τους και να βοηθήσει να τα φτιάξουν οι τινέιτζερς ακόμα γονείς του, πράγμα που μοιάζει εξαιρετικά δύσκολο καθώς είναι εντελώς αταίριαστοι σαν χαρακτήρες, αλλιώς η ίδια του η ύπαρξη τίθεται υπό αμφισβήτηση...
Κωμωδία επιστημονικής φαντασίας, η ταινία βρίσκει την ευκαιρία να μας δείξει χαρακτηριστικές εικονες και μουσικές τόσο των 80ς όσο και των 50ς, ενώ ο πιτσιρικάς τότε Michael J. Fox έμοιαζε να είναι όχι μόνο ο ηθοποιός - σύμβολο των 80ς, αλλά και μια μελλοντική εγγύηση (πράγμα που διαψεύστηκε). Και δίπλα του, βέβαια, σε ένα ρόλο - παρωδία του κλασικού "κακού επιστήμονα" των ταινιών ΕΦ, ο απολαυστικός Christopher Lloyd. Χιούμορ, ανήλικοι έρωτες, "εύκολη" νεανική επαναστατικότητα και βέβαια ένα ταξίδι στο χρόνο, όλα σε σωστές δόσεις, συνθέτουν την συνταγή της επιτυχίας του φιλμ. Ενός νεανικού φιλμ βεβαίως, που υπόσχεται διασκέδαση και πάλι διασκέδαση.
Φυσικά και μπορεί να εντοπίσει κανείς πλήθος από απιθανότητες. Ιδιαίτερα στις τελευταίες σκηνές, όπου για να πετύχει το ταξίδι της επιστροφής χρειάζονται μια σειρά από απίθανες συγκυρίες και τέλειο timing. Ποιος νοιάζεται όμως; Αλοίμονο αν σε τέτοια φιλμ ψάχναμε για αληθοφάνεια. Τελικά, αυτό που διαπίστωσα είναι ότι, μετά τόσα χρόνια, η ταινία παραμένει διασκεδαστική.
Εννοείται ότι δεν μιλάω σε καμιά περίπτωση για μεγάλο φιλμ, για σταθμό ή ό,τι άλλο τέτοιο. Απλώς και μόνο - το ξαναλέω - πιστεύω ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια περίπτωση διασκεδαστικής ταινίας (και μόνο) που αντέχει στο χρόνο.

ΕΝΑ "ΠΟΛΙΚΟ ΕΞΠΡΕΣ" ΓΙΑ ΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Ο Robert Zemeckis, μετά από σειρά μεγάλων επιτυχιών, στρέφεται το 2004 σε ένα πρωτόγνωρο τότε είδος animation, όπου, με ψηφιακά μέσα φυσικά, τα σχέδια προσαρμόζονται στις αληθινές φιγούρες των ηθοποιών (ή, αν θέλετε, οι κανονικοί ηθοποιοί μετατρέπονται σε animation). Το "Polar Express" είναι μια από τις πρώτες τέτοιες προσπάθειες (ίσως και η πρώτη, αν και δεν είμαι απόλυτα σίγουρος γι' αυτό).
Πρόκειται για μια καθαρά χριστουγεννιάτικη και καθαρά παιδική ιστορία. Ένα παιδί που αμφισβητεί την ύπαρξη του Santa Claus (του άγιου Βασίλη τέλος πάντων), επιβιβάζεται την παραμονή των Χριστουγέννων σε ένα μαγικό τρένο που οδηγεί κατ' ευθείαν στη Χώρα των Χριστουγέννων. Στη διαδρομή θα γνωρίσει κι άλλα παιδιά - επιβάτες του τρένου, με διαφορετικούς χαρακτήρες το καθένα και, όταν φτάσει στη μαγική χώρα, θα ζήσσει μια σειρά από περιπέτειες, αλλά και τον Santa Claus αυτοπροσώπως.
Προσωπικά ποτέ δεν χώνεψα την τεχνική animation που ανέφερα στην αρχή. Μου φαίνεται ότι κάνει τις φιγούρες "πλαστικές", υπερβολικά λείες και δύσκαμπτες. Ο Τομ Χανκς είναι αναγνωρίσιμος, αλλά και τι μ' αυτό; Προτιμώ σαφώς τα κλασικά, ζωγραφισμένα κινούμενα σχέδια ή άλλες, κατ' ευθείαν ψηφιακές τεχνικές. Φυσικά το φιλμ διαθέτει μια σειρά από εντυπωσιακές εικόνες, που βοηθούν στη δημιουργία μαγικής ατμόσφαιρας, αυτές όμως περιορίζονται νομίζω στα τοπία και τα σκηνικά. Οι ανθρώπινες φιγούρες είναι αυτές που με ενοχλούν.
Αλλά και η ταινία καθεαυτή δεν μου είπε και πολλά πράγματα. Τη βρήκα υπερβολικά παιδική (πράγμα που δεν συμβαίνει με ταινίες της Pixar, ας πούμε, που αν και υποτίθεται παιδικές, παρακολουθούνται με εξαιρετική απόλαυση από τους ενήλικους). Και, βέβαια, νοηματικά είναι πλημμυρισμένη από "χριστουγεννιάτικα" κλισέ: Το παν είναι η πίστη, αν πιστεύεις όλα μπορούν να συμβούν, ενώ η αμφισβήτηση σε "στεγνώνει" εσωτερικά και δεν μπορείς να δεις θαύματα, δώστε μια ευκαιρία στους μοναχικούς και άλλα τέτοια.
Συνολικά λοιπόν μου φάνηκε αρκετά αφελής και αναμενόμενη. Οπωσδήποτε διαθέτει κάποιο σασπένς, αν και νομίζω ότι το ατού της είναι η εικόνα. Όντως μερικές από τις διαδρομές του τρένου είναι μαγικές, όντως η Χώρα των Χριστουγέννων είναι εντυπωσιακά φτιαγμένη, αλλά αυτά μάλλον δεν μου αρκούν για να με ικανοποιήσουν. Όταν μάλιστα ξέρω καλά ότι προ πολλού έχει βρεθεί η χρυσή τομή ανάμεσα στην παιδική και την ενήλικη ταινία, και μάλιστα με άριστα αποτελέσματα. Δείτε την αν έχετε παιδιά ή αν, τέλος πάντων, θέλετε για τα καλά να μπείτε στο περίφημο (;) "πνεύμα των Χριστουγέννων". Εκεί ίσως σας βοηθήσει.
ΥΓ: Τρία χρόνια μετά ο Ζεμέκις επανέλαβε την ίδια τεχνική και έφτιαξε το πολύ πιο ενήλικο "Beowolf".

ΠΟΣΟ ΚΟΝΤΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ Ο BEOWULF ΚΑΙ ΤΟ ΚΤΗΝΟΣ;

Αρχικά θα πω ότι δεν εκτιμώ ιδιαίτερα τα ψηφιακά an;imation, και μάλιστα αυτά που πασχίζουν με κάθε τρόπο να γίνουν όσο πιο ρεαλιστικά γίνεται, σκανάροντας αληθινούς (γνωστούς συνήθως) ηθοποιούς και στη συνέχεια κινουμενοσχεδιοποιώντας τους. Εννοώ ότι δεν μ' αρέσουν από καθαρά αισθητική άποψη - και δεν καταλαβαίνω ακριβώς και τον λόγο ύπαρξής τους. Αν θέλουν να είναι τόσο ρεαλιστικά, ας γυρίσουν το φιλμ με κανονικούς ηθοποιούς.
Τέλος η γκρίνια. Παρά την αντίρησή μου αυτή, ο Beowulf (2007) του Robert Zemeckis έχει πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία (καθαρά ενήλικα) που τον κάνουν να διαφέρει αρκετά (σεναριακά πάντοτε) από τα συνήθη animation οποιασδήποτε τεχνικής. Μεταφέρει στην οθόνη το ομώνυμο αγγλικό έπος, που θεωρείται και το πρώτο αγγλόφωνο έπος στην ιστορία και εμφανίστηκε από ανώνυμο ποιητή γύρω στον 10ο αιώνα. Δεν ξέρω πόσο πιστό μένει στο πρωτότυπο κείμενο του έπους κι ούτε με ενδιαφέρει ιδιαίτερα. Με ενδιαφέρουν όμως οι σύγχρονες αρετές αυτής της μεταφοράς:
Πρώτα - πρώτα η ουσιαστική αμφισβήτηση του "ήρωα" (όχι του ήρωα της ταινίας, του "ήρωα" ως έννοια). Ο Beowulf είναι ο αναμφισβήτητος ήρωας, ατρόμητος, δυνατός, που βοηθά αυτούς που έχουν ανάγκη και παλεύει με ανθρώπους και τέρατα με αμοιβή κυρίως τη δόξα και όχι το χρήμα. Πλήν όμως είναι ταυτόχρονα κτηνώδης, βάναυσος ενίοτε, καθώς κομπάζει με τους συντρόφους του για τις σφαγές, τις λεηλασίες και τους βιασμούς που έχουν διαπράξει, και ματαιόδοξος, καθώς "φουσκώνει" τα κατορθώματά του κάθε φορά που τα αφηγείται. Γενικά στην ταινία απομυθοποείται πλήρως η έννοια της παρέας των ηρώων, που παρουσιάζονται περισότερο ως βάρβαροι παρά ως οτιδήποτε άλλο. Έπειτα, η ταινία μιλά για τον άσβεστο πόθο για εξουσία. Ίσως ο Beowulf να είναι υπεράνω χρημάτων, όχι όμως και υπεράνω της δίψας γι΄αυτήν. Γι΄αυτό άλλωστε την αποδέχεται αμέσως. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά την κρατά επί χρόνια βασισμένος σ' ένα ψέμα, το οποίο έχουν πιστέψει οι υπήκοοί του. Και επι πλέον, το πρώτο, όντως φριχτό τέρας, ο Γκρέντελ, παρουσιάζεται μάλλον συμπαθής, παρά την αποκρουστική του εμφάνιση. Υπάρχει άλλωστε κι ένα επτασφράγιστο μυστικό που μόνο το εκάστοτε τέρας και ο εκάστοτε βασιλιάς ξέρουν...
Έτσι ο ήρωας δεν είναι πλέον ο μονοδιάστατος "καλός", αλλά κατατρώγεται εσωτερικά από αγωνία και ενίοτε τύψεις, γνωρίζοντας ότι η δόξα του στηρίζεται σ΄ένα ψέμα. Ένας ήρωας με υπαρξιακά προβλήματα λοιπόν; Αν αυτό δεν είναι απομυθοποίηση, τότε τι είναι; Γενικά, όλοι οι χαρακτήρες δύσκολα κατατάσονται σε "καλούς" και "κακούς". Είναι και τα δύο, όπως ακριβώς συμβαίνει στην πραγματικότητα. Αφείστε που ένας από τους πιο αρνητικούς είναι ο πρώτος χριστιανός σε ένα παγανιστικό ακόμα βασίλειο.
Γενικά πρόκειται για ωμό σε πολλά σημεία φιλμ, πράγμα που το κάνει να απευθύνεται σε ενήλικο κοινό. Τα παιδιά ας το αποφύγουν, κι ας διαθέτει και μερικές θεαματικές σκηνές με την δενξερωποιά νέα τεχνική animation (ο Zemeckis, πετυχημένος εμπορικός σκηνοθέτης κατά τα άλλα, υπήρξε κι άλλες φορές τεχνικά πρωτοπόρος με ταινίες όπως ο Roger Rabbitt ή το Polar Express). Παρά τις αισθητικές ενστάσεις μου λοιπόν, βρήκα την ταινία απροσδόκητα ενδιαφέρουσα, πράγμα στο οποίο σίγουρα έχει παίξει ρόλο η σεναριακή πινελιά του Neil Gaiman.