"ΜΑΝΙΑ" : ΕΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ CULT

Ο Γιώργος Πανουσόπουλος είναι σίγουρα από τους καλούς έλληνες σκηνοθέτες και έχει αφήσει το στίγμα του στο ελληνικό σινεμά. Το 1985 γυρίζει την πιο παράξενη ταινία του και μια από τις πλέον ιδιόρρυθμες του κινηματογράφου μας, τη "Μανία".
Μια συνηθισμένη γυναίκα με σύζυγο και παιδιά, πολύ πετυχημένη στη δουλειά της σε εταιρία ηλεκτρονικών υπολογιστών (στα σπάργανα τότε), βγάζει μια μέρα βόλτα τη μικρή της κόρη στον Εθνικό Κήπο. Όλα μοιάζουν αρχικά φυσιολογικά. Γονείς με παιδιά, ηλικιωμένοι, τα λίγα ζώα στα κλουβιά τους, οι μικροπωλητές... Δίχως να έχει μεσολαβήσει κάτι συγκεκριμένο, όσο περνά η ώρα το κομμάτι φύσης που βρίσκεται στην καρδιά της τσιμεντένιας πόλης αρχίζει να επιδρά έντονα στη γυναίκα. Μέσα της γιγαντώνονται βαθμιαία άγνωστες, απωθημένες επιθυμίες: Ένωση με τη φύση, ερωτισμός, ταύτιση με ζώα, επιστροφή σε μια πρωτόγονη ζωή. Όσο προχωρά η ώρα το ένστικτο παίρνει το πάνω χέρι εξαφανίζοντας κάθε μορφή λογικής και η κατάσταση (ή παράνοια;) κλιμακώνεται όλο και περισσότερο, ενώ στον Κήπο δημιουργείται πανδαιμόνιο.
Η ιστορία δεν είναι ξεκάθαρη, τίποτα δεν εξηγείται, το τέλος μένει ανοιχτό. Το φιλμ, όπως δήλωσε ο δημιουργός του, δεν είχε από πριν γραμμένο σενάριο. "Χτιζόταν" κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Μερικά απ' αυτά είναι εκπληκτικά (ακόμα απορεί κανείς πώς γυρίστηκαν οι σκηνές με τα ζώα που καλπάζουν ανεξέλεγκτα - με τους δεδομένους περιορισμούς της ελληνικής κινηματογραφίας). Όλο αυτό το αυτοσχεδιαστικό κλίμα ωστόσο καθόλου δεν με κούρασε. Το αντίθετο. Νομίζω ότι είναι από τις (πιθανόν σπάνιες) περιπτώσεις που λειτουργεί.
Τι θέλει να πει ο σκηνοθέτης; Σαφώς το φιλμ έχει να κάνει με μια παγανιστική διάθεση, με το στοιχείο του διονυσιασμού κόντρα στη λογική, το ξέσπασμα των ενστίκτων (ακόμα και των πιο σκοτεινών) απέναντι σε κάθε κοινωνικό περιορισμό και ταμπού, ενάντια στην καθημερινή, συμβατική ζωή όλων μας. Ως επιβεβαίωση, ακόμα και ο Πάνας θα εμφανιστεί (που τη μέρα κυκλοφορεί στον κήπο ως κλοσάρ). Άλλωστε ο Πανουσόπουλος πάντοτε ενδιαφερόταν έντονα για τον ερωτισμό στις ταινίες του. Στη συγκεκριμένη βρίσκω την όλη ιδέα έξυπνη: Το πώς ένα κομμάτι φύσης μπορεί να επιδράσει καθοριστικά και απελευθερωτικά (πέρα από κάθε ηθική) στον σύγχρονο αλλοτριωμένο άνθρωπο που - εκτός των κοινωνικών συμβάσεων - ζει αποκλειστικά σε τεχνητό περιβάλλον. Όσο για τη σκηνοθετική μεταμόρφωση σε ζούγκλα αυτής της μικρής νησίδας φύσης στην καρδιά της πόλης  πιστέψτε με, παραμένει απόλυτα πειστική.
Σας είπα: Τίποτα δεν εξηγείται, τίποτα δεν είναι προσχεδιασμένο. Ίσως γι' αυτό το φιλμ να ξενίσει πολλούς. Να μην αρέσει καν. Ωστόσο κανείς δε μπορεί να αρνηθεί ότι πρόκειται για ένα από τα πλέον πρωτότυπα και ακατάτακτα δείγματα του ελληνικού σινεμά.
ΥΓ: Φαίνεται απίθανο, αλλά το φιλμ τότε είχε γνωρίσει μεγάλη επιτυχία στην... Ινδία, άγνωστο γιατί.