ΣΑΤΙΡΙΚΟ - ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟ - "CHEVALIER"

Η Αθηνά Ραχή Τσαγκάρη παραμένει στις επάλξεις του λεγόμενου Weird Greek Cinema. Μετά το "Attenberg" έρχεται το "Chevalier" του 2015, μια μάλλον σουρεαλιστική στην εξέλιξή της σάτιρα των ανδρών γενικά.
Σε πολύτελές γιωτ στον Σαρωνικό βρίσκονται για να κάνουν χειμερινό ψαροντούφεκο έξι φίλοι και τα τρία μέλη του πληρώματος. Εύποροι όλοι - μεγαλογιατρός ο πιο ηλικιωμένος - δείχνουν να γνωρίζονται από παλιά. Όταν το σκάφος ακινητοποιείται σε ένα ήσυχο λιμάνι λόγω προσωρινής βλάβης και για να σκοτώσουν την ώρα τους, οι έξι αποφασίζουν να παίξουν ένα αυτοσχέδιο παιχνίδι που θα αναδείξει "τον καλύτρο σε όλα", τTsον καλύτερο γενικώς δηλαδή. Οι δοκιμασίες επινοούνται επί τόπου και πρέπει να εκτελεστούν απ' όλους, ενώ ο καθένας τους βαθμολογεί τους υπόλοιπους. Τι δοκιμασίες; Από το ποιος έχει καλύτερες εξετάσεις αίματος και μεγαλύτερη στύση έως ποιος μπορεί να συναρμολογήσει γρηγορότερα ένα έπιπλο ΙΚΕΑ. Όσο περνάνε οι μέρες οι ανταγωνιστές μπαίνουν όλο και πιο βαθιά στο παιχνίδι, το παίρνουν όλο και πιο σοβαρά, αρχίζουν πλέον να κάνουν τα πάντα για να νικήσουν, ενώ οι δοκιμασίες και η κατάσταση εν γένει γίνεται όλο και πιο σουρεαλιστική. Και, βέβαια, διαφορες "σκοτεινές πτυχές" του χαρακτήρα τους αποκαλύπτονται.
Πρόκειται φυσικά για μια σάτιρα των ανδρών γενικά. Της ανδρικής ματαιοδοξίας, της ανδρικής μεγαλομανίας αν θέλετε, της ανταγωνιστικότητάς τους, της μανίας τους να είναι πρώτοι σε όλα. Δεν είναι τυχαίο το ότι μιλάμε για εκπροσώπους ανώτερης τάξης, οπότε όλα τα παραπάνω ενισχύονται. Το σχόλιο για τις κατώτερες τάξεις (το προσωπικό του γιωτ) είναι έξυπνο, δείχνοντάς μας ξεκάθαρα ότι και αυτές έχουν προσβληθεί από το "μικρόβιο" της ανταγωνιστικότητας. Η ιδέα, υποβοηθούμενη και από το παράξενο κλίμα που δημιουργεί η απομόνωση και ο εγκλεισμός των ηρώων στο σκάφος, λειτουργεί αρκετά, ενώ προσπαθούν να σκιαγραφηθούν οι χαρακτήρες τους (ο πιο παράξενος είναι ο μάλλον συγκινητικός Μάκης Παπαδημητρίου). Ωστοσο νομίζω ότι απο ένα σημείο και πέρα το όλο πράγμα αρχίζει να επαναλαμβάνεται, αποκτά τα χαρακτηριστικά εμμονής και, τελικά, μάλλον κουράζει.
Συνολικά το βρήκα μεν ενδιαφέρον, αλλά μέχρις ενός σημείου. Μάλλον δεν με ικανοποίησε απόλυτα.

ΕΝΗΛΙΚΙΩΣΗ, ΘΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑ ΣΤΟ ATTENBERG

Να λοιπόν που ο Λάνθιμος δημιουργεί μια μίνι σχολή στο ελληνικό σινεμά, το οποίο, όπως επανειλημμένα έχω γράψει, είναι πολύ ενδιαφέρον τα λίγα τελευταία χρόνια. Φαίνεται ότι η κρίση βοηθά τη δημιουργία...
Το "Attenberg" (2010) της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγκάρη μιλά για τη μελαγχολία της ζωής (αν και διαθέτει και χιούμορ) και διαπραγματεύεται δύο από τα βασικότερα θέματά της: Την ενηλικίωση και τον θάνατο. Η ενηλικίωση και η σεξουαλική αφύπνιση της Μαρίνας μπλέκονται με την σίγουρη πορεία προς το θάνατο του άρρωστου πατέρα της. Θα μπορούσε να είναι μελό, δράμα, ταινία καταγγελίας ή ό,τι άλλο, καθώς τα θέμτα είναι αρχετυπικά και θα μπορούσαν να δοθούν με οποιοδήποτε τρόπο. Η σκηνοθέτης όμως επιλέγει μια χαρακτηριστικά ψυχρή και αποστασιοποιημένη ματιά, σα να μην παίρνει θέση στα μικρά, καθημερινά δράματα που συμβαίνουν. Συγχρόνως εισάγει μια έντονα μελαγχολική διάθεση, που διαπερνά όλο το φιλμ και καταγράφει έτσι και τη μίζερη νεοελληνική επαρχία, που είναι συγχρόνως οικεία και καταθλιπτική.
Τα χρώματα που κυριαρχουν είναι μουντά και γκρίζα, οι εικόνες απόλυτα "συνηθισμένες". Το μέρος άλλωστε που διαλέγει να γυρίσει την ταινία της (τα Άσπρα Σπίτια Βοιωτίας που ούτως ή άλλως αποτελούν μια παράδοξη οικιστική περίπτωση) προσδίδουν μια επιπλέον μελαγχολία και έναν τόνο παράδοξου με την ηθελημένη ομοιομορφία τους.
Μπορούμε να εντοπίσουμε αρκετά θέματα που θίγονται στο φιλμ. Από τα πιο χαρακτηριστικά είναι η ψυχρότητα της νεαρής ηρωίδας και η απέχθειά της για το σεξ και την ανθρώπινη σωματική επαφή γενικότερα. Ίσως κάποτε θα αφήσει τα ένστικτά της ελεύθερα και θα αγαπήσει τον έρωτα, αφήνεται να εννοηθεί. Ίσως πάλι να πρόκειται για αλληγορία της εποχής μας γενικότερα... Από την άλλη, η σχέση με τον ετοιμοθάνατο πατέρα της είναι ζεστή, ανθρώπινη, με χιούμορ. Πιάνει λοιπόν έτσι διαφορετικές πτυχές της ζωής - της ζωής γενικά και της ζωής της Μαρίνας ειδικότερα.
Η ταινία, με τη μοντερνα αφήγησή της, τους κοφτούς διαλόγους, το παράξενο παίξιμο, τα σχεδόν σουρεαλιστικά ιντερμέντια των δύο κοριτσιών που διασκεδάζουν (;) περπατώντας με όλο και πιο παράξενους τρόπους, την όλη αποστασιοποιημένη ματιά και τη μελαγχολία της, είναι αρκετά δύσκολη και παρακολουθείται σχετικά άβολα. Έτσι μπορεί να μην αρέσει σε ένα μεγάλο μέρος του κοινού. Προσωπικά τη βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα και περιμένω το επόμενο βήμα της δημιουργού της. Όσον δε για τη "σχολή Λάνθιμου" που ανέφερα στην αρχή (ο ίδιος παίζει σαν ηθοποιός στο φιλμ, ενώ η Τσαγκάρη ήταν παραγωγός στον "Κυνόδοντα"), αφορά όχι τόσο το θέμα, αλλά την αισθητική της. Το γύρισμα, η εικόνα, το όλο κλίμα, μοιάζουν πολύ μ' αυτά του "Κυνόδοντα". Οπότε, ξέροντας τι περίπου θα δείτε (οπτικά ξαναλέω κι όχι θεματικά), κάντε τις επιλογές σας.