"SIN CITY" : ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ANIMATION ΚΑΙ ΣΠΛΑΤΕΡ

 Αρχικά υπήρχε η βίαιη νεονουάρ σειρά κόμικς του Frank Miller "Sin City", που πρωτοεμφανίστηκε το 1991 και αποτελείται από 7 τόμους. Μετά την επιτυχία της (και τα βραβεία που κέρδισε) ήταν επόμενο να γίνει ταινία το 2005, σε συν σκηνοθεσία του ίδιου του Frank Miller και του Robert Rodriguez (είχε βάλει και το χεράκι του ως guest και ο κολλητός του Rodriguez Quentin Tarantino). Το αποτέλεσμα δικαίωσε νομίζω την προσπάθεια.

Όλα διαδραματίζονται στην μεγαλούπολη του τίτλου (Αμαρτωλή Πόλη στα ελληνικά), μια πόλη βυθισμένη στη βία, την αγριότητα, τις φρικαλεότητες κάθε είδους, το έγκλημα, την παρανομία. Και, βεβαίως, στα άγρια σεξουαλικά και όχι μόνο πάθη (την "αμαρτία" του τίτλου). Αποτελείται (ως σπονδυλωτό εκ πρώτης όψεως φιλμ) από 3 ιστορίες, οι οποίες ωστόσο στο τελευταίο μέρος δένουν μεταξύ τους. Πρωταγωνιστές της κάθε ιστορίας οι σκληροτράχηλοι (αλίμονο τώρα...) Μπρους Γουίλις, Μίκι Ρουρκ και Κλάιβ Όουεν, πλαισιωμένοι από τον Μπενίτσιο ντελ Τόρο, τη Τζέσικα Άλμπα, τον Ρούντγκερ Χάουερ, τον Ελάιζα Γουντ κ.ά.

Το πρώτο που πρέπει να αναφέρουμε βεβαίως είναι η εξαιρετική εικόνα της. Με μια ιδιαίτερη τεχνική με απόλυτα κοντράστα μαύρου - άσπρου και τη σποραδική εμφάνιση κάποιου άλλου χρώματος, αποτελεί ίσως για μένα την πιο ευφάνταστη προσέγγιση εικόνας μιας μη animation ταινίας στην προϋπάρχουσα εικόνα ενός κόμικς. Βλέπεις αληθινούς ηθοποιούς και σκηνικά, νομίζεις όμως ότι βλέπεις τις αυθεντικές ασπρόμαυρες χάρτινες εικόνες. Το αποτέλεσμα είναι απίστευτο (πρέπει να δείτε τα καρέ του κόμικς για να το καταλάβετε)! Οι ιστορίες τώρα αποτελούν μείξη σκοτεινού νουάρ και καθαρού σπλάτερ και αιματηρής διαστροφής. Το είχα δει όταν πρωτοβγήκε, ομολογώ όμως ότι είχα ξεχάσει πόσο σπλάτερ ήταν... Ανεξαρτήτως όμως αυτού οι ιστορίες είναι σφιχτοδεμένες, με διαρκή ένταση και σασπένς και, αναμφισβήτητα, κρατούν το θεατή. Και για μια ακόμα φορά καυτηριάζουν την ασυδοσία της εξουσίας - όχι θεσμοθετημένη, αλλά είναι σαφές ότι οι ισχυροί ή/και πλούσιοι κάνουν κυριολεκτικά ό,τι θέλουν δίχως να διστάζουν μπροστά σε τίποτα. Όπως στην πραγματικότητα άλλωστε.

Αν αντέξετε τη βία που πλημμυρίζει το φιλμ, είναι εξαιρετική προσπάθεια. Κυρίως αισθητικά, κατά τη γνώμη μου. 

"FROM DUSK TO DAWN" : ΣΠΛΑΤΕΡ, ΧΑΒΑΛΕΣ, ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΤΟ ΚΑΛΤ

 

Ποιος δεν θυμάται το "From Dusk to Dawn" (1996) του Robert Rodriguez, σε σενάριο του Ταραντίνο, ο οποίος κρατά και ένα σημαντικό ρόλο; Όπως και ένας γαλαξίας άλλων ηθοποιών: Τζορτζ Κλούνεϊ, Σάλμα Χάγιεκ, Χάρβεϊ Καϊτέλ, Τζουλιέτ Λιούις, Τζον Σάξον, Τομ Σαβίνι (ο περίφημος δημιουργός σπέσιαλ εφά στις ταινίες του Ρομέρο και άλλες) κλπ. Από το καστ ήδη αντιλαμβανόμαστε την εξ αρχής καλτ διάθεση της ταινίας, που διαθέτει πολύ χαβαλέ, πολύ σπλάτερ, ροκ, ερωτισμό και άλλα.

Ξεκινά ως ῾῾ἅρρωστο῾῾ αστυνομικό φιλμ με δύο αδέλφια να διαπράτουν ληστείες (μετά φόνων). Οι φόνοι βέβαια πραγματοποιούνται αποκλειστικα από τον διαταραγμένο μικρό αδελφό (ο Ταραντίνο αυτοπροσώπως). Στη συνέχεια απαγουν μια άσχετη, καθώς πρέπει οικογένεια με τροχόσπιτο και περνάνε στο Μεξικό, όπου θα συναντηθούν με μια φιλική τους συμμορία για διακανονισμούς. Μετά πολλές περιπέτειες (και φόνους), θα καταλήξουν σε ένα κακόφημο μπαρ - καμπαρέ - πορνείο  στη μέση του πουθενά στο Μεξικό... και τότε, κυριολεκτικά στα καλά καθούμεν κι αφού βρισκόμαστε περίπου στη μέση, η ταινία θα αλλάξει και θα μεταβληθεί σε μεγαλοπρεπή σπλατεριά τρόμου με βρυκόλακες (!!!). Στο μεταξύ έχουμε προλάβει να απολαύσουμε τη Σάλμα Χάγιεκ μἀλλον στην πιο σέξι στιγμή της καριέρας της. 

Ίσως μια από τις πλέον κουφές αλλαγές στιλ στα μισά μιας ταινίας στην ιστορία του σινεμά, παραμένει μια από τις πλέον διασκεδαστικές και καλτ ταινίες. Προσοχή: Όλα αυτά απευθύνονται αποκλειστικά σε φίλους ταινιών τρόμου, b-movies, φτηνών αστυνομικών και τα σχετικά, αυτά δηλαδή που λατρεύει ο Ταραντίνο και η παρέα του (ο Ροντρἰγκεζ είναι ως γνωστόν φίλος του). Οι καθώς πρέπει θεατές που δεν γνωρίζουν απ᾽όλα αυτά μάλλον θα φρικάρουν. Μετά απ᾽αυτές τις προειδοποιήσεις λοιπόν... απολαύστε το! Για καθαρή ῾῾βρώμικη῾῾διασκέδαση βωεβαίως. Τίποτα άλλο.

DESPERADO: Η "ΚΥΡΙΛΕ" ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ EL MARIACHI

To 1995 βρίσκει τον Robert Rodriguez εγκαταστημένο πλέον στο Χόλιγουντ, κολλητό του Ταραντίνο και με κάποια τηλεοπτικά να έχουν προστεθεί στο ενεργητικό του. Ο άγνωστος μεξικάνος που το 1992 είχε εντυπωσιάσει με το "από το πουθενά" El Mariachi τα έχει πλέον καταφέρει. Τότε λοιπόν γυρίζει τη δεύτερη ταινία του, που δεν είναι παρά ένα σίκουελ της πρώτης.
Στο "Desperado" έχει πλέον περισσότερα λεφτά από τον προκάτοχό του, γνωστότερους ηθοποιούς (Μπαντέρας, Σάλμα Χάγιεκ, Μπουσέμι, Ταραντίνο) και... πολύ περισσότερες συμβάσεις. Ο περιπλανώμενος μουσικός του πρώτου φιλμ αναζητά απεγνωσμένα εκδίκηση για τα όσα συνέβησαν σ' αυτόν και στην αγαπημένη του. Όταν λοιπόν θα βρει τα ίχνη του υπεύθυνου για όλα αυτά, η βία θα ξεσπάσει ανεξέλεγκτη, το πιστολίδι θα πέσει σύννεφο και ο απέθαντος ήρωας, παρά τους επανειλημένους τραυματισμούς του, θα αποδείξει ότι πλέον έχει γίνει καλύτερος πιστολέρο παρά κιθαρίστας.
Φυσικά η εμμονή του σκηνοθέτη με τα βίαια b-movies και τις cult ταινίες είναι και εδώ εμφανέστατη. Η ταινία διαθέτει γοργούς ρυθμούς, αληθινές σφαγές, αίμα, έναν ήρωα που δεν πεθαίνει με τίποτα, έναν πολύ κακό τύπο ως "αρχι-κακό", τον απαραίτητο έρωτα και τη δόση ρομαντισμού που χρειάζεται σε τέτοια φιλμ και μια ανατροπή προς το τέλος. Εξ άλλου, ακριβώς επειδή ο Ροντρίγκεζ δεν παίρνει και πολύ στα σοβαρά αυτό που κάνει, αρκείται δηλαδή στην κινηματογραφική απόλαυση ενός καλοκουρδισμένου b-movie, και επειδή είναι και ικανός σκηνοθέτης, η δική μας (έστω "ένοχη") απόλαυση είναι νομίζω εγγυημένη. Δεν εννοώ ότι έχουμε να κάνουμε με αριστούργημα, κάθε άλλο, αλλά ότι μάλλον δεν πρόκειται να βαρεθείτε. Τουλάχιστον.
Το θέμα τώρα είναι ότι προσωπικά προτιμώ το "ακατέργαστο" και φυσιολογικά cult πρώτο φιλμ, το "φτωχό" μεξικάνικο δηλαδή, παρά την πιο πλούσια χολιγουντιανή του συνέχεια. Μου φαίνεται κάπως ξαναζσταμένο φαγητό (ως νο 2 που είναι άλλωστε) και, όπως έγραψα πριν, με περισσότερες συμβάσεις. Τώρα πια ξέρουμε ότι ο ήρωάς μας δεν πεθαίνει με τίποτα, το χάπι εντ βγάζει μάτι (καμιά σχέση με το πρώτο φιλμ), ακόμα και το παιδάκι... αλλά ας σας κρατήσω και λίγο σε αγωνία σχετικά μ' αυτό. Με λίγα λόγια μου φαίνεται ότι εδώ ο Ροντρίγκεζ προσπαθεί πλέον να κάνει ένα cult movie ντε και καλά, προγραμματισμένα, εκεί που το πρώτο του βγήκε φυσιολογικά. Αφειστε που μου τη σπάει και ο όλο στιλ και μαγκιά Μπαντέρας, αλλά αυτό είναι καθαρά προσωπικό και δεν είσαστε καθόλου υποχρεωμένοι να συμφωνήσετε.
 Τέλος πάντων, θα ξαναπώ ότι το φιλμ είναι καλογυρισμένο και πιστό στον καθόλου σοβαρό στόχο του (πράγμα που χαρακτηρίζει και όλο το έργο του Ροντρίγκεζ άλλωστε), μάλλον θα περάσετε δύο ευχάριστες ώρες αν δεν το σκεφτείτε και πολύ, ο δημιουργός θα κάνει μια επίδειξη των ικανοτήτων του, αλλά... Σας είπα τα "αλλά". Πάντως εμένα οι μεταγενέστερες ασκήσεις του Ροντρίγκεζ στα αγαπημένα του b-movies μου αρέσουν περισσότερο από αυτό εδώ το "Desperado".

ΤΑ B-MOVIES ΚΑΙ ΤΟ "EL MARIACHI"

Το 1992 ένας άγνωστος μεξικάνος σκηνοθέτης γυρίζει την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, με εξ ίσου άγνωστους (εκτός Μεξικό τουλάχιστον) ηθοποιούς, και κάνει μεγάλη εντύπωση στην Αμερική. Ο σκηνοθέτης ήταν ο Robert Rodriguez και η ταινία το "El mariachi". Ένας από τους θαυμαστές της είναι και ο νέος τότε Ταραντίνο, ο οποίος "υιοθετεί" τον Ροντρίγκεζ, με αποτέλεσμα έκτοτε να έχουν συνεργαστεί αρκετές φορές.
 Υπάρχουν διάφορες ιστορίες για το πάμφτηνο αυτό ντεμπούτο. Όπως ότι στοίχισε... 5 με 7000 (ναι, εφτά χιλιάδες) δολάρια (!!!) και ότι ο Ροντρίγκεζ βρήκε τα λεφτά αυτά κάνοντας μεταξύ άλλων το "πειραματόζωο" σε εταιρίες παρασκευής καλλυντικών ή φαρμάκων ή κάτι τέτοιο. Το σίγουρο πάντως είναι ότι, αν και σαφώς low budget, η ταινία δεν μοιάζει σε καμιά περίπτωση να κόστισε τόσο ελάχιστα χρήματα.
Mariachi λέγονται οι περιπλανώμενοι μεξικάνοι μουσικοί, που πάνε από πόλη σε χωριό και παίζουν όπου βρουν και όπου τους δοθεί η ευκαιρία. Ένας τέτοιος είναι ο ήρωας της ταινίας, που το μόνο που επιθυμεί είναι να παίζει την κιθάρα του και να τραγουδά. Φτάνοντας όμως σε μια πόλη όπου κυριαρχούν οι συμμορίες των παράνομων, μπερδεύεται λόγω της θήκης της κιθάρας που κουβαλά πάντα μαζί του με έναν επικίνδυνο πιστολέρο που μόλις βγήκε από τη φυλακή και γίνεται στόχος δύο αδίστακτων τύπων (και εχθρών μεταξύ τους). Όπως αντιλαμβάνεστε, θα χυθεί αίμα...
Η ταινία ακολουθεί με άψογο τρόπο τους "κανόνες" των b-movies, αφού και η ίδια είναι ένα απολαυστικότατο τέτοιο (άλλωστε ο Ροντρίγκεζ παρέμεινε πιστός στο είδος αυτό και όταν πλέον έγινε γνωστός και είχε πολύ περισσότερα χρήματα για τις ταινίες του). Βία, πιστολίδι, ρομαντισμός, αγνός έρωτας, γραφικοί κακοί, λεφτά, ναρκωτικά, φτηνά ξενοδοχεία και, κυρίως, η περιρέουσα ατμόσφαιρα του φτωχού Μεξικό συγκλίνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Φυσικά υπάρχουν και οι κλασικοί καλοί και κακοί χαρακτήρες. Ταυτόχρονα είναι εμφανείς οι σκηνοθετικές ικανότητες του δημιουργού, ο οποίος δεν αφήνει τον θεατή να πάρει ανάσα καθώς η μια βίαιη σκηνή ακολουθεί την άλλη με αλάνθαστο ρυθμό, ενώ η ατμόσφαιρα παραμένει διαρκώς τετεμένη. Όσο για καθησυχαστικά happy end... ούτε που το σκέφτεται ο Ροντρίγκεζ. Η επιροή των παλιότερων φτηνών b-movies είναι εμφανής (άλλωστε είπαμε ότι για τέτοιο ακριβώς πρόκειται), η σκηνοθετική μαεστρία το ίδιο, οπότε θα ήταν παράξενο να μην ενθουσιαστεί ο φανατικός "b-movάς" Ταραντίνο.
Φυσικά το μάλλον απλοϊκό σεναριακά "El Mariachi" δεν μπορεί να θεωρηθεί μεγάλη ταινία. Είναι όμως αδύνατο να μη θαυμάσει κανείς την ικανότητα του δημιουργού της να κρύβει πλήρως το γεγονός του ανύπαρκτου budget, να προκαλεί ένταση από το τίποτα, να παρασέρνει τελικά τον θεατή (ή τουλάχιστον εμένα) με τους ρυθμούς του και να τον κάνει να απολαμβάνει (δίχως να πολυσκέπτεται προφανώς) την ταινία. Πέραν όμως της "ένοχης απόλαυσης", προσωπικά θεωρώ το φιλμ αξεπέραστο παράδειγμα του γεγονότος ότι όταν υπάρχει ταλέντο, κέφι και αγάπη για το σινεμά, με μια απλή κάμερα μπορούν να γίνουν τα πάντα. Κι άσε το Χόλιγουντ και τα "Χαβιάρια" να μετράνε τις δεκάδες των εκατομμυρίων και να κάνουν τις σούμες τους στα ταμεία...

O MACHETE ΠΟΥ ΚΑΘΑΡΙΖΕΙ Ο,ΤΙ ΚΟΥΝΙΕΤΑΙ

Ο Robert Rodriguez είναι ίσως ο συνεπέστερος σύγχρονος b-movάς. Λατρεύει τις ταινίες δράσης δεύτερης κατηγορίας (και τρίτης, και τέταρτης...) κυρίως των 70ς και συχνά στο έργο του τις αναπαράγει με απολαυστικότατο τρόπο. Φτάνει ο θεατής να το ξέρει, να μην πάρει στα σοβαρά όσα βλέπει και να γουστάρει αυτόν τον ιδιόρυθμο χαβαλέ. Διότι χαβαλέ κάνει, και μάλιστα μονίμως.
Στο "Machete" του 2010, που συσκηνοθέτησε με τον μοντέρ Ethan Maniquis, φτάνει τον χαβαλέ αυτόν στα όριά του. Περισσότερο ταινία δράσης (ακατάσχετης δράσης) απ' ό,τι το προηγούμενό του "Planet Terror" που ήταν ταινία τρόμου, δεν στερείται ωστόσο σπλάτερ, διότι b-movie δίχως το σπλατεράκι του γίνεται; Ο Machete λοιπόν, κακομούτσουνος μεξικάνος πρώην μπάτσος, συγκρούεται με μια οργάνωση που αγωνίζεται ενάντια στην μετανάστευση, παράνομη και μη, και περιλαμβάνει στους κόλπους της ακροδεξιούς γερουσιαστές, μεγαλέμπορους ναρκωτικών, αμερικάνους υπερπατριώτες μπάτσους και άλλα φυντάνια - για δικούς του λόγους ο καθένας. Εκδικείται για την εξόντωση της οικογένειάς του μερικά χρόνια πριν και όταν ο Machete εκδικείται, όχι μόνο δεν τον σταματά τίποτα, αλλά επίσης δεν πεθαίνει με τίποτα... Αντίθετα τα κάνει όλα λίμπα και γενικά στην ταινία γίνεται από την αρχή μέχρι το τέλος της π..., καταλαβαίνετε. Να σημειώσω επίσης και την απολαυστική μουσική, που παραπέμπει κι αυτή σε b-movies και σίριαλ δράσης των 70ς.
Χαβαλές και βία από την αρχή μέχρι το τέλος λοιπόν, αίμα και πάλι αίμα, μια από τις πιο σπλάτερ σκηνές που έχουν γίνει ποτέ... κι όποιος αντέξει. Το ενδιαφέρον πάντως είναι ότι στην ταινία οι "καλοί" είναι οι εξαθλιωμένοι (ή απλώς φτωχοί) μεξικάνοι μετανάστες, παράνομοι και μη, που καταφεύγουν στην Αμερική, ενώ οι "κακοί" διάφορα φασιστοειδή που στόχο τους έχουν να "καθαρίσουν την ισχυρή, λευκή Αμερική από τα μιάσματα". Κάποιοι απ' αυτούς πιστεύουν ειλικρινά στο σκοπό αυτόν, κάποιοι βρίσκονται εκεί για προσωπικά βρώμικα συμφέροντα, η εικόνα του υπερπατριώτη πάντως βρίσκεται πάντοτε στην επιφάνεια. Το "Δίκτυο", από την άλλη, είναι η μυστική οργάνωση των μεταναστών που σκοπό έχει να λύνει τα προβλήματά τους και να τους προστατεύει ή να τους νομιμοποιεί όπως μπορεί και ο Machete γίνεται σιγά - σιγά θρύλος και κάτι σαν μεσίας γι' αυτούς. Να λοιπόν που, χαβαλές - ξεχαβαλές, μπορεί σε μια τέτοια χύμα ταινία να περιέχεται και μια ενδιαφέρουσα πολιτική άποψη.
Προσωπικά το απόλαυσα ως κάτι ακραίο και αστείο συγχρόνως. Προσοχή: Τονίζω ότι πρόκειται για ένοχη απόλαυση και απευθύνεται σε λίγους, όσους μπορούν να διασκεδάσουν μ' όλον αυτόν τον χαμό. Αν απεχθάνεστε έστω και ελάχιστα την ωμή βία επί της οθόνης, μείνετε μακριά.

Εγώ σας προειδοποίησα.

PLANET TERROR: ΖΟΜΠΙ, ΧΑΒΑΛΕΣ ΚΑΙ B-MOVIES

Σε όλη του την κινηματογραφική καριέρα ο Robert Rodriguez είχε σαν στόχο τον χαβαλέ. Έτσι, όταν ο κολλητός του Ταραντίνο του πρότεινε ένα σινεφίλ παιχνίδι με τα παλιά b-movies των 70ς, φαντάζομαι ότι θα ήταν η καλύτερή του. Το Planet Terror (2007) που προέκυψε διαθέτει όλα, μα όλα τα κλισέ των σπλάτερ της εποχής, διαθέτει την επιμελώς-προσεγμένη-ώστε-να-δείχνει-παλιά κόπια και, φυσικά, τον ζητούμενο χαβαλέ.
Οι (κλασσικά) ζομποποιημένοι από (κλασσική) μόλυνση κάτοικοι της (κλασσικής) αμερικάνικης κωμόπολης την πέφτουν (κλασσικά) από παντού στους λίγους επιζώντες και γίνεται το σώσε. Η κόπια όντως μοιάζει παλιά με τις γραμμές, τα κοψίματα και τα καψίματά της και, ως αποκορύφωμα, υποτίθεται ότι λείπει και μια ολόκληρη μπομπίνα, που υποτίθεται και πάλι ότι χάθηκε. Διασκέδασα με την όλη φάση, γέλασα αρκετά (με κατάμαυρα, σπλάτερ αστεία βεβαίως) και γενικά τη βρήκα συμπαθέστερη απ' όσο οι περισσότεροι κριτικοί, που την έθαψαν.
Εδώ ωστόσο είμαι υποχρεωμένος να προειδοποιήσω με κάθε τρόπο: Την βρήκα εγώ, που είμαι αρκετά εθισμένος σε τέτοια θεάματα από παλιά. Αλλά η ταινία είναι πολύ σπλάτερ. Πιο πολύ δεν γίνεται. Τα αίματα και τα ζουμιά εν γένει ρέουν από παντού σε άφθονες ποσότητες και συχνά το όλο πράγμα γίνεται (επίτηδες βεβαίως) εξόχως αηδιαστικό. Αν είστε ευαίσθητοι σ' αυτά τα γλυκά πραγματάκια σας προειδοποιώ: Μην περάσετε ούτε απ' έξω. Αν όμως διασκεδάζετε κι είστε συνηθισμένοι σ' αυτά, σας είπα, τη βρήκα μάλλον καλύτερη απ' όσο περίμενα.
Φυσικά πρόκειται για ένα καθαρό κινηματογραφικό αστείο. Τίποτα παραπάνω. Και ως τέτοιο και μόνο πρέπει να ειδωθεί. Οποιουδήποτε άλλου είδους ανάλυση θα είναι εξ ορισμού άκυρη.