"Ο ΔΙΑΒΟΛΟΣ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ"... ΑΛΛΑ ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ

 

Ο Ryusuke Hamaguschi μετά το θαυμάσιο "Drive my Car" γυρίζει το 2023 το "Ο Διάβολος δεν Υπάρχει" (Evil does not Exist), κατεβάζει τους ρυθμούς και αυτή τη φορά φέρνει στο προσκήνιο το οικολογικό πρόβλημα. 

Σε ένα γιαπωνέζικο χωριό ο ήρωας ζει με τη μικρή του κόρη σε ρυθμούς φύσης (της πλούσιας φύσης που αγκαλιάζει το χωριό). Κόβει ξύλα, φέρνει νερό από καθαρή πηγή, μαθαίνει στην κόρη του τα φυτά και τα χνάρια των ζώων... Τα πάντα όμως κινδυνεύουν να ανατραπούν - μαζί με τη γαλήνη του χωριού, όταν εταιρία του Τόκιο σχεδιάζει να χτίσει πολυτελές κάμπινγκ (που είναι "μόδα") σε ευαίσθητη περιοχή. Δύο υπάλληλοί της καταφθάνουν για να πείσουν τους κατοίκους ότι είναι "για το καλό τους", αλλά συναντούν την απόλυτη δυσπιστία τους.

Φυσικά ο σκηνοθέτης θίγει ένα παγκόσμιο πρόβλημα που, πάνω απ' όλα, έχει να κάνει με την πανούκλα του κέρδους (ρίξτε μια ματιά στις Κυκλάδες...). Το αντιμετωπίζει με απόλυτο μινιμαλισμό, με αργούς ρυθμούς, με επαναλαμβανόμενες πράξεις και μοτίβα. Ενδιάμεσα υπάρχει ένα ζωντανό, διαλογικό μέρος - υπάλληλοι εναντίον κατοίκων, λεκτικά βεβαίως - και τελικά καταλήγει σε ένα παραμυθώδες τρίτο μέρος με απόλυτα ανοιχτό τέλος και δίχως να δίνει την παραμικρή απάντηση στο τι ακριβώς έχει συμβεί.

Δεν έχω τίποτα με τον μινιμαλισμό και τους αργούς ρυθμούς (όπως θα γράψω, για παράδειγμα, το "Μια υπέροχη Μέρα" του Wenders, ταινία με παρόμοια μινιμαλιστική δομή, με "έπιασε" και μου άρεσε πολύ). Ωστόσο εδώ οι αργότατοι και ντοκιμαντερίστικοι ρυθμοί του πρώτου ενός τρίτου του φιλμ με κούρασαν πολύ. Το ανοιχτό τέλος - παρά το ότι το τρίτο μέρος είχε γενικά ενδιαφέρον - με άφησε εντελώς "στα κρύα του λουτρού". Οπότε, παρά το ότι θίγει ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της εποχής μας και παρά τη μαγεία της φύσης που είναι διάχυτη στην ταινία, συνολικά με κούρασε και τελικά μου άρεσε λιγότερο από το προηγούμενο, τουλάχιστον, φιλμ του μινιμαλιστή δημιουργού.

Η ΠΟΛΥΕΠΙΠΕΔΗ ΚΟΜΨΟΤΗΤΑ ΤΟΥ "DRIVE MY CAR"

 

Ο γιαπωνέζος Ryusuke Hamaguchi είναι ένας χαμηλότονος δημιουργός που ξέρει να αφηγείται ιστορίες που εμβαθύνουν στην ψυχολογία των ηρώων και είναι τρυφερές και συγκινητικές. Όλα αυτά κρίνοντας και από τη μοναδική άλλη ταινία του που έχω δει, τις "Ιστορίες της Τύχης και της Φαντασίας". Το τρίωρο (!) "Drive my Car" του 2021 είναι κατά τη γνώμη μου καλύτερο.

Ένας γνωστός θεατρικός σκηνοθέτης προσπαθεί να ξεπεράσει την αιφνίδια απώλεια της γυναίκας του, την οποία αγαπούσε παρά το ότι εκείνη τον απατούσε (ενώ, παραδόξως, τον αγαπούσε κι εκείνη πολύ). Δύο χρόνια μετά δέχεται να ανεβάσει τον "Θείο Βάνια" του Τσέχωφ στη Χιροσόμα και αναγκάζεται να ζήσει εκεί για ένα διάστημα. Θα επιλέξει, μετά από κάστινγκ, τους ηθοποιούς, θα αρχίσει πρόβες και θα αποκτήσει μια ιδιαίτερη σχέση με τη λιγομίλητη οδηγό που η εταιρία του οργανισμού που ανεβάζει το έργο του έχει παραχωρήσει.

Η ταινία κινείται σε θαυμαστά πολλά επίπεδα: Η διαχείριση της απώλειας, η σχέση τέχνης - πραγματικότητας, η τέχνη ως θεραπεία τραυμάτων, η φυγή από την (περήφανη) εσωστρέφεια και, επιτέλους, η αμέριστη εμπιστοσύνη σε κάποιον άλλον, η εμβάθυνση στο έργο ενός δημιουργού (εδώ στον Τσέχωφ), οι πολύπλοκες σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσα στους ήρωες (ο σκηνοθέτης, η οδηγός, η νεκρή γυναίκα, οι ηθοποιοί του έργου, ο καθένας με τη δική του προσωπικότητα και ιδιορρυθμία κλπ. κλπ.)... Ιδιαίτερα οι σχέσεις αυτές συνθέτουν ένα πολύπλοκο γαϊτανάκι, συχνά με ερωτηματικά και κενά που προκύπτουν στο θεατή, τα οποία όμως απαντώνται κατά τη διάρκεια της ταινίας. Αυτό έχει και ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού δημιουργεί ένα περίεργο είδος "σασπένς σχέσεων" (γιατί αυτοί συμπεριφέρονται έτσι; γιατί ο/η τάδε κάνει αυτό που κάνει κλπ.). Βλέπετε, στηρίζεται σε διήγημα του Μουρακάμι κι αυτός ξέρει από τέτοια. Η εικόνα είναι όμορφη, γαλήνια, με το κόκκινο αυτοκίνητο του πρωταγωνιστή να είναι συχνά το μοναδικό έντονο χρώμα στο πλάνο, προσθέτοντας ένα ακόμα συν στην ταινία.

Γενικά θα πω ότι παρά τη μεγάλη διάρκεια η ταινία δεν με κούρασε καθόλου. Αντίθετα τη  βρήκα εξαιρετική. Σίγουρα στις καλύτερες ταινίες της χρονιάς.

"ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΕΡΩΤΑ ΚΑΙ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ"... ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΣΕΩΝ

 

Ο Ryusuke Hamaguchi είναι ένας καθιερωμένος ιάπωνας σκηνοθέτης. Οι "Ιστορίες Έρωτα και Φαντασίας" γυρίστηκαν το 2021 και είναι μια σπονδυλωτή ταινία με τρεις ιστορίες. Και οι τρεις περιστρέφονται γύρω από τις ερωτικές σχέσεις, νυν ή πρώην, που έχουν συμβεί ή που κάποιος θα ήθελε να συμβούν αλλά....

Στη μία βλέπουμε ένα απίθανο ερωτικό τρίγωνο, του οποίου η ύπαρξη (και οι εξελίξεις) οφείλονται καθαρά σε μια σύμπτωση. Στην άλλη μια φοιτήτρια προσπαθεί να σαγηνεύσει έναν σοβαρό καθηγητή της, ο οποίος είναι και διάσημος συγγραφέα, ενώ στην επόμενη μια γυναίκα συναντά στο δρόμο μια συνομίληκή της και πιστεύει ότι είναι η αγαπημένη της συμμαθήτρια, την οποία έχει να δει δεκαετίες, από την εποχή του σχολείου

Όπως είπαμε όλες περιστρέφονται γύρω από τον έρωτα και η μεγάλη πλειοψηφία των χαρακτήρων που αναπτύσσονται είναι γυναικείοι. Το πρώτο που έρχεται στο μυαλό, βεβαίως, είναι ο Eric Rohmer και οι ατελείωτες αισθηματικές ιστορίες του. Εδώ ο Hamaguchi τονίζει περισσότερο τον παράγοντα της τύχης, το ρόλο της σύμπτωσης στις ανθρώπινες ζωές. Όλες οι ιστορίες είναι τρυφερές, σκιαγραφούν τον γυναικείο (κυρίως) ψυχισμό, μιλούν κάποιες φορές για το χάσιμο του εαυτού στην καθημερινή ρουτίνα και την ανανέωση που έρχεται με τον έρωτα ή με μια νέα φιλία...

Αν σας αρέσει το χαμηλότονο σινεμά κλειστών (κυρίως) χώρων που βασίζονται στο διάλογο και οι ευαίσθητες ιστορίες ανθρώπινων σχέσεων, αυτή είναι μια πολύ καλή ταινία. Όσοι τα βαριούνται όλα αυτά μάλλον θα πλήξουν.