"SUPERCLASICO" Ή ΝΤΕΡΜΠΙ ΒΟΡΡΑ - ΝΟΤΟΥ;

Το "Superclasico" είναι το αιώνιο ποδοσφαιρικό ντέρμπι της Αργεντινής. Μπόκα Τζούνιορ εναντίον Ρίβερ Πλέιτ για την ακρίβεια (ξέρετε, είναι εκεί που οι άνθρωποι σκοτώνονται για τη μπάλα). "Superclasico" ("Μπουένος Άιρες σ' αγαπώ" ο ελληνικός τίτλος) είναι και ο τίτλος μιας δανέζικης ταινίας του 2011 του Ole Christian Madsen, που πριν λίγα χρόνια είχε γυρίσει το καλό "Flammen and Citronen" (Μέρες Θυμού).
Αυτή τη φορά ο δανός αλλάζει πλήρως διάθεση και φτιάχνει μια κομεντί γυρισμένη εξ ολοκλήρου στο Μπουένος Άιρες. Ένας δανός ιδιοκτήτης κάβας (χρεωκοπημένης σχεδόν) ταξιδεύει με τον 16χρονο γιο του στην πρωτεύουσα της Αργεντινής για να υπογράψει τα χαρτιά διαζυγίου με τη γυναίκα του, η οποία ζει εκεί στην αγκαλιά σούπερ σταρ ποδοσφαιριστή της Μπόκα Τζουνιορς. Η αληθινή του πρόθεση όμως είναι να τα ξαναφτιάξει μαζί της. Παράλληλα με τη δική τους ιστορία ο μοναχικός γιος θα γνωρίσει τον έρωτα της ζωής του στο πρόσωπο μιας 17χρονης αργεντινής. Κι όλα αυτά με φόντο το μεγάλο ποδοσφαιρικό ντέρμπι που προαναφέραμε.
Φυσικά το φιλμ δίνει αφορμές για την κλασική αντιπαράθεση βορά - νότου. Πιο κλειστός, αλλά και πιο παρακμασμένος, ο εκπρόσωπος του βορά έρχεται σε τέλεια αντίθεση με τον "χύμα", θρήσκο, έξω καρδιά εκπροσώπου του νότου. Ο δανός θα βρεθεί αντιμέτωπος (και παντελώς απροετοίμαστος) με την καθημερινή αργεντίνικη κουλτούρα, αλλά και με τη ζέστη, την οποία δεν αντέχει. Πάνω στο τόσο διαφορετικό ταμπεραμέντο των δύο βασικών ηρώων θα στηθούν κυρίως τα διάφορα αστεία του φιλμ. Παράλληλα όμως παρακολουθούμε και δύο ιστορίες ενηλικίωσης: Του 16χρονου γιου, αλλά και του μάλλον ανώριμου μέχρι τώρα πατέρα. Όπως σε κάθε κομεντί που σέβεται τον εαυτό της το χιούμορ διαδέχεται τις δραματικές στιγμές. Εδώ το όλο πράγμα, παρά το ότι χρησιμοποιεί βέβαια αρκετά κλισέ, διαθέτει και σχετικό βάθος και καταλήγει σε λυτρωτικό μεν τέλος, όχι όμως ακριβώς happy end. Το Μπουένος Άιρες πάντως δείχνεται γραφικό στις επί μέρους γωνιές του, μάλλον άσχημο όμως (θυμίζει την Αθήνα) αν το δείς όλο μαζί από ψηλά. Και φυσικά, αφού βρισκόμαστε στην Αργεντινή, εκτός από το ποδόσφαιρο στο φόντο μπαίνει αναπόφευκτα και το τάνγκο, με το πάθος, τον ερωτισμό, το "άγριο" στιλ του.
Ίσως η ταινία να γίνεται κάπου κάπου φολκλόρ, τα κλισέ της τα έχει, όπως ξαναείπα, αλλά σε γενικές γραμές την παρακολούθησα ευχάριστα. Σίγουρα δεν πρόκειται για ένα από τα κακά δείγματα του είδους, ενός είδους που πολύ φοβάμαι ότι στην πλειοψηφία του μάλλον κακά δείγματα έχει να επιδείξει στις μέρες μας. Την βρήκα λοιπόν συμπαθητική ταινία, δίχως ωστόσο να τη θεωρώ και κάτι ιδιαίτερα αξιόλογο.

ΜΕΡΕΣ ΘΥΜΟΥ ΓΙΑ ΗΡΩΕΣ Ή/ΚΑΙ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥΣ

Το δανέζικο σινεμά για μια ακόμα φορά πιστοποιεί ότι πάει πολύ καλά. Και μάλιστα όχι μόνο σε βαριά, ψυχολογικά δράματα, αλλά και σε ιστορικές, βασισμένες σε αληθινά γεγονότα (πάντοτε όμως δραματικές) ταινίες. Οι "Μέρες Θυμού" (Flammen & Citronen ο άσχετος πρωτότυπος τίτλος) του Ole Christian Madsen αποτελεί μια από τις αποδείξεις.
Στον δεύτερο πόλεμο η Δανία καταλήφτηκε σύντομα από τους Γερμανούς σχεδόν δίχως αντίσταση. Η γειτονική Σουηδία παρέμεινε ουδέτερη. Η αντίσταση στην πρώτη άρχισε αργότερα, με τις δολοφονίες κυρίως δανών ναζί και συνεργατών των κατακτητών και λιγότερο με δολοφονίες Γερμανών. Στον αγώνα αυτόν ξεχώρισαν δύο αντιστασιακοί που δολοφονούσαν δοσίλογους, ήταν γνωστοί με τα παρατσούκλια Falmmen (Φλόγα) και Citronen (Λεμόνι) και έγιναν ήρωες στις σκοτεινές αυτές μέρες. Την ιστορία αυτών των δύο αφηγείται η ταινία.
Εξαιρετικά καλογυρισμένη, υποβλητική, με πολύ καλή φωτογραφία και ερμηνείες, προσεγμένη από το πρώτο μέχρι το τελευταίο πλάνο, διαθέτει βαθύτερους προβληματισμούς: Πέρα από την απεικόνιση ηρωικών πράξεων, αναλύει τον χαρακτήρα των δύο αντιστασιακών δολοφόνων, τον χαρακτήρα που τους ωθεί να επιλέξουν μια τόσο ακραία καθημερινότητα, καθώς και το πολλάπλό τίμημα αυτής της επιλογής στην προσωπική τους ζωή και αλλού. Ο προβληματισμός όμως γίνεται πολυπλοκότερος καθώς την καθαρά ηρωική φάση διαδέχονται όλο και πιο μπερδεμένα γεγονότα: Συμφέροντα και ισορροπίες εξουσιών, διπλοί πράκτορες, ψευδείς και αλληλοσυγκρουόμενες πληροφορίες, "καλοί" που γίνονται "κακοί" και αντιστρόφως κλπ. κλπ. Έτσι σιγά - σιγά τα όρια θολώνουν, το καλό και το κακό μπερδεύονται και αμφισβητούνται, η αρχική βεβαιότητα ("σκοτώνουμε ναζί κι όχι ανθρώπους" λέει ο Flammen) αντικαθίσταται από αμφιβολίες και έλλειψη σιγουριάς, καθώς οι ήρωες βυθίζονται όλο και περισσότερο σ' ένα μονόδρομο αίματος. Κι ίσως αυτή η αμφιβολία να είναι τελικά το μεγαλύτερο τίμημα που πληρώνουν.
Δεν λυπήθηκα ποτέ για μερικούς νεκρούς ναζί παραπάνω, δεν βρίσκεται εκεί το θέμα, ο προβληματισμός του φιλμ όμως πάει βαθύτερα: Υπάρχει καλό και κακό μέσα σ' έναν ατέρμονο κύκλο βίας; Πόσο ηθικό είναι να σκοτώνεις ανθρώπους, όσο κι αν αυτοί είναι τόσο αποκρουστικοί όσο οι ναζί; Μέχρι πού εκτείνονται τα όσα επιτρέπονται για την ελευθερία ή πόσο ο σκοπός αγιάζει τα μέσα; Και πολλά άλλα. Η ταινία δεν δίνει απαντήσεις. Βάζει όμως τον θεατή σε έναν βαθύ προβληματισμό για όλα αυτά - και ίσως κι άλλα τόσα.