ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ!

 

Να περάσετε όσο το δυνατόν καλύτερα το υπόλοιπο του καλοκαιριού. Όπως θα έγραφαν και τα, δυστυχώς όλο και λιγότερα, χειμερινά σινεμά (εξαιρώ τα διάφορα μολ) "Ραντεβού τον Σεπτέμβρη"!

"THE MONOLITH MONSTERS": ΠΟΙΟΣ ΕΙΠΕ ΟΤΙ Η ΑΠΕΙΛΗ (ΘΑ) ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΕΜΒΙΑ ΟΝΤΑ;

 Να και ένα από τα συμπαθή b-movies επιστημονικής φαντασίας των 50ς : "Τhe Monolith Monsters" του 1957 του John Sherwood (1903-1959). Ο τελευταίος ήταν βοηθός σκηνοθέτη σε γνωστές ταινίες της εποχής, ενώ ο ίδιος είχε γυρίσει μόλις 3 φιλμ. Το συγκεκριμένο νομίζω ότι δεν έχει προβληθεί ποτέ στην Ελλάδα.

Σε απομονωμένη μικρή πόλη των ΗΠΑ (κλασικά) κοντά στην έρημο (κλασικά επίσης) κάτι αρχίζει να μην πάει καλά όταν περίεργοι θάνατοι, συνοδευόμενοι από καταστροφές των σπιτιών των θυμάτων, αρχίζουν να συμβαίνουν. Μήπως κάτι μεταφέρθηκε από πολύ μακριά με ένα μετεωρίτη που έπεσε στην έρημο;

Η ιστορία είναι όντως πρωτότυπη. Αυτή τη φορά τα φοβερά τέρατα από τα βάθη του διαστήματος δεν είναι οργανικά όντα, αλλά... θα δείτε τι. Πέραν αυτού όμως το φιλμ είναι καλογυρισμένο, με καλό ρυθμό και σασπένς και δεν αφήνει το θεατή να "νυστάξει". Επίσης δεν διαθέτει τις συνήθεις απιθανότητες (ή λογικά κενά) πολλών αντίστοιχων b-movies της εποχής. Οπότε το θεωρώ καλό (στα πλαίσια βεβαίως του όρου "καλός" για σχετικές ταινίες). Φυσικά έχει κάποιες αφέλειες (π.χ. γιατί αγγίζουν συνεχώς κάτι αποδεδειγμένα καταστροφικό με γυμνά χέρια και δεν φοράνε έστω κοινά γάντια;), αλλά αυτά είναι αναπόφευκτο στο είδος. Γενικά, όπως είπα, το θεωρώ αξιοπρεπέστατο, με μια μάλλον ασυνήθιστη σοβαρότητα και το συστήνω στους φίλους του είδους.

"AMERICAN GRAFFITI" : ΑΙΩΝΙΟΣ ΥΜΝΟΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

Μακρινό 1973. Ένας άγνωστος νέος σκηνοθέτης γυρίζει τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του (είχε γυρίσει και πολλές μικρού μήκους). Το φιλμ διέθετε άγνωστους, νεαρούς τότε ηθοποιούς και λέγόταν "American Graffiti" ("Νεανικά Συνθήματα" στην Ελλάδα). Ο σκηνοθέτης ήταν ο George Lucas.

Βρισκόμαστε στο 1962 (10 χρόνια πριν το γύρισμα της ταινίας). Κάπου στην Καλιφόρνια, την τελευταία νύχτα του σχολείου οι έφηβοι της πόλης και πρώην πλέον συμμαθητές το γιορτάζουν δεόντως ξενυχτώντας με όλους τους πιθανούς τρόπους. Πολλοί απ' αυτούς την επόμενη κιόλας μέρα θα φύγουν σε άλλες πόλεις για το κολέγιό τους. Είναι η τελευταία τους νύχτα στην πόλη.

Το φιλμ διαδραματίζεται σε μία και μόνο νύχτα, από νωρίς έως το ξημέρωμα. Δεν έχει νομίζω νόημα να σας πω τι ακριβώς συμβαίνει. Όλα όσα μπορούν να συμβούν μια τέτοια βραδιά : Ξέφρενα πάρτι, κόντρες με αυτοκίνητα, εφηβικοί έρωτες και υποσχέσεις που αρχίζουν ή τελειώνουν, πολύ αλκοόλ, παρέες που ανταγωνίζονται κλπ. κλπ. κλπ. Ουσιαστικά δεν υπάρχει μια ενιαία ιστορία ούτε ένας κύριος πρωταγωνιστής. Υπάρχουν μικρές ιστορίες που μπλέκονται μεταξύ τους, τύποι που χάνονται και επανεμφανίζονται, ξεφάντωμα και συγκίνηση που εναλλάσσονται κλπ. 

Η ουσία του πράγματος είναι ότι το φιλμ καταγράφει με άριστο τρόπο την ατμόσφαιρα της εποχής, μια εποχής αισιοδοξίας ακόμα για την Αμερική (και για ολόκληρη τη Δύση μάλλον, παρά το άγχος του Ψυχρού Πολέμου που υπέβοσκε). Τα αστραφτερά αυτοκίνητα, το απόλυτο φετίχ των αμερικάνων, το πανταχού παρόν ροκ εντ ρολ, οι τρόποι που αντιλαμβάνονταν τον έρωτα κλπ. Όσο για το σάουντρακ, τι να πούμε; Μέσα απ' αυτό περνά με άψογο τρόπο όλη η μουσική των πρώτων χρόνων των 60ς, όλων των ειδών (το "επαναστατικό" ροκ εντ ρολ συνυπάρχει με τους παλιότερους κρούνερς). Ο διπλός δίσκος με το σάουντρακ είχε γίνει μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της χρονιάς στις ΗΠΑ. Όσο για τους άγνωστους τότε ηθοποιούς, θα ανακαλύψετε τον Ρίτσαρντ Ντρέιφους, τον Χάρισον Φορντ σε μια από τις πρώτες εμφανίσεις του, αλλά και τον Ρον Χάουαρντ, γνωστό σκηνοθέτη αργότερα.  

Ας μη γράφω πολλά. Το φιλμ όσο κυλούσε με έβαζε σιγά - σιγά μέσα σ' όλο αυτό το κλίμα και... απλώς το απόλαυσα!

"THE VISIT": ΣΧΕΤΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ...

 

Το έχουμε πει πολλές φορές: Ο M. Night Shyamalan είναι ένας μέτριος (και ενίοτε κακός) σκηνοθέτης με συχνά εξαιρετικές ιδέες. Και βέβαια συνήθως τα πάντα βασίζονται σε μια τελική ανατροπή κάπου προς το τέλος. ΟΚ. Καλά είναι αυτά, αλλά μια απρόσμενη ανατροπή δεν δίνει πάντοτε μια καλή ταινία. 

Το "The Visit" του 2015 είναι από τα σχετικά ενδιαφέροντα φιλμ του. Όταν η χωρισμένη μαμά θα πάει διακοπές με τον φίλο της θα στείλει για μια εβδομάδα τα δύο παιδιά της (κορίτσι και αγόρι) στη γιαγιά και τον παππού, τους οποίους δεν έχουν ποτέ τους συναντήσει και οι οποίοι ζουν σε απομακρυσμένη πόλη. Όλα πάνε καλά, αλλά όταν νυχτώσει - μετά τις 9.30 συγκεκριμένα - παράξενα πράγματα αρχίζουν να συμβαίνουν στο σπίτι...

Η ταινία είναι φτηνή παραγωγή (για καλό το λέω) γυρισμένη "στο χέρι", μερικές φορές με φωτογραφία και ύφος που μιμείται οικογενειακά βίντεο (το έφηβο κορίτσι θέλει να γίνει σκηνοθέτης και κυκλοφορεί συνεχώς με την κάμερα στο χέρι). Όχι σε όλη τη διάρκεια (δεν έχουμε να κάνουμε με ένα νέο "Blair Witch Project"), αλλά έχει συγγένειες με το στιλ αυτό. Και, ναι, είναι καλογυρισμένο ως φτηνή ταινία τόμου, έχει σασπένς και κρατά τον θεατή. Και κάποια στιγμή έρχεται η αναμενόμενη ανατροπή. Όλα καλά μέχρι εδώ. Ωστόσο το τέλος είναι κάπως... πώς να το πω... εύκολο, προβλέψιμο, μία από τα ίδια. Προσοχή, δεν μιλώ για την ανατροπή, αλλά τα τεκταινόμενα μετά από αυτή. Πάντως, σημειώστε, το συγκεκριμένο φιλμ διαθέτει και αρκετό χιούμορ, πράγμα σπάνιο για τον σκηνοθέτη.

Τέλος πάντων θα καταλήξω ότι για μια ακόμα φορά ο Shyamalan είναι ένας δημιουργός που πάντα έχω την περιέργεια για το τι θα σκαρφιστεί κάθε φορά, αλλά σχεδόν ποτέ δεν με αφήνει απόλυτα ικανοποιημένο.

"ASTEROID CITY" Ή ΟΤΑΝ Ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ WES ANDERSON ΓΙΝΕΤΑΙ ΒΑΡΕΤΟΣ

 

Φοβάμαι ότι άλλος ένας αγαπημένος δημιουργός αρχίζει να πέφτει... Μετά την απογοήτευση (για μένα) της "Γαλλικής Αποστολής" έρχεται το "Asteroid City" του 2023 του Wes Anderson για να με κάνει να βαρεθώ αφόρητα. Φυσικά το πλουσιότατο καστ (σήμα κατατεθέν του σκηνοθέτη) παραμένει: Σκάρλετ Γιόχανσον, Τομ Χανκς, Έντουαρντ Νόρτον, Ματ Ντίλον, Τίλντα Σουίντον, Τζεφ Γκόλντμπλουμ, Αντριέν Μπρόντι, Ου'ιλιαμ Νταφόε... Δεν έχετε παράπονο!

Στα μέσα των 50ς σε μια μικρή κοινότητα (87 κάτοικοι) καταφτάνουν διάφοροι ετερόκλητοι τύποι (γονείς, δημοσιογράφοι κλπ.) ακολουθώντας μια ομάδα ιδιοφυών παιδιών - αστροπαρατηρητών, που θα πραγματοποιήσουν εκεί το συνέδριό τους και θα παρουσιάσουν τις νέες τους εφευρέσεις. Μόνο που όλο αυτό δεν είναι παρά η ιστορία ενός θεατρικού έργου, η οποία μάλιστα παρουσιάζεται σε ένα τηλεοπτικό σόου. Ο ορισμός του "μετα..." δηλαδή.

Υπάρχει όλη η γνώριμη και παιχνιδιάρικη κινηματογραφική γραφή του σκηνοθέτη: Παστέλ χρώματα, εμφανώς ψεύτικα σκηνικά, αδέξιοι ήρωες και διάλογοι, στιλιζαρισμένο παίξιμο των ηθοποιών κλπ. κλπ. Υπάρχει επίσης και η (έντονα στιλιζαρισμένη και πάλι) ατμόσφαιρα των 50ς (πυρηνικές δοκιμές στην έρημο, μανία με τα νέα γκάτζετ, εμμονή με τα UFO και τους εξωγήινους, b-movies κλπ.) Ενώ όμως άρχισα να τα παρακολουθώ με ενδιαφέρον όλο αυτό το πολύπλοκο παιχνίδι των αναφορών και της ιδιόρυθμης αισθητικής, αρκετά σύντομα άρχισα να βαριέμαι αφόρητα, καθώς όλα αυτά επαναλαμβάνονταν ατελείωτα και κουραστικά. Όχι, δεν το θεωρώ καλή ταινία.

Φοβάμαι ότι τουλάχιστον στις δύο τελευταίες ταινίες του σημαντικός (για μένα) και sui generis δημιουργός έχει παγιδευτεί στο υπέροχο ύφος που ο ίδιος δημιούργησε και αδυνατεί να το εξελίσσει με οποιονδήποτε τρόπο. Ταυτόχρονα μάλλον έχει χάσει μέρος της σπιρτάδας του, οπότε όλο αυτό το παιχνίδι απλώς επαναλαμβάνεται όχι μόνο κενό περιεχομένου, αλλά και ούτε καν διασκεδαστικό πλέον! Επειδή αγαπώ τον Anderson όμως, θα περιμένω υπομονετικά...

"Ο ΙΝΤΙΑΝΑ ΤΖΟΟΥΝΣ, Ο ΔΙΣΚΟΣ ΤΟΥ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟΥ" ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΑ

 Κάποτε, στα 80ς, ο Ιντιάνα Τζόουνς ενσάρκωνε την καθαρή περιπέτεια σε επίτηδες παλιομοδίτικη, νοσταλγική συσκευασία. Και βέβαια στο τιμόνι βρισκόταν ο Σπίλμπεργκ στη χρυσή εποχή του. Και ο περιπετειώδης αρχαιολόγος συμβόλιζε την επιστροφή σε ένα είδος περιπέτειας με παλιές αμφιέσεις, ζούγκλες, ερήμους, χαμένους πολιτισμούς και άλλα εξωτικά, σε αντίθεση με τα Die Hard και, αργότερα, τις "Επικίνδυνες Αποστολές", που διαδραματίζονται στο σήμερα και δουλεύουν πάντα με υψηλή τεχνολογία. Το 2008 ωστόσο, σε μια εντελώς άλλη εποχή, ο Ιντιάνα επανέρχεται, δίχως Σπίλμπεργκ αυτή τη φορά. Και το 2023 η επιστροφή συνεχίζεται με τον "Ιντιάνα Τζόουνς και το Δίσκο του Πεπρωμένου", τον James Mangold ως σκηνοθέτη (ο οποίος, αν και παντός καιρού, έχει κάνει και καλύτερες ταινίες) και τον Μαντς Μίκελσεν στο ρόλο του κακού. 

Αυτή τη φορά το γκάτζετ που παίζει κεντρικό ρόλο - όπως κάποτε η Κιβωτός της Διαθήκης - θα σκορπίσει ρίγη ευδαιμονίας στους λάτρες του αρχαιοελληνικού πολιτισμού που, ως γνωστόν, έχτιζε Παρθενώνες όταν οι άλλοι έτρωγαν βελανίδια: Πρόκειται για τον περίφημο και όντως μυστηριώδη Μηχανισμό των Αντικηθύρων, που στο φιλμ αυτό είμαστε 100% σίγουροι ότι τον κατασκεύασε ο... Αρχιμήδης. Και φυσικά ο αγώνας ενάντια στους ναζί για την κατοχή του πολύτιμου αντικειμένου (βρισκόμαστε στα 30ς) θα είναι αμείλικτος (το τι ακριβώς κάνει ο Μηχανισμός δεν σας το λέω επειδή θα είναι spoiler).

Εντάξει, χορταστική περιπέτεια είναι, καλογυρισμένη με τα σύγχρονα χολιγουντιανά δεδομένα είναι, ο 81χρονος Χάρισον Φορντ μια χαρά τα καταφέρνει (και δέρνει και τρέχει και πυροβολεί κλπ. - μακάρι κι εμείς να μπορούμε να σκοτώνουμε ναζί όταν φτάσουμε στα χρόνια του) και πολλούς ξέρω ότι τους διασκέδασε. ΟΚ και μένα με διασκέδασε (σχετικά) και μάλλον ήταν καλύτερο από το φιλμ του 2008, αλλά, διάβολε, ήταν αδύνατο να μου φύγει η αίσθηση του ξαναζεσταμένου φαγητού. Πιστεύω ότι το φιλμ καταδεικνύει για πολλοστή φορά το ανέμπνευστο του σύγχρονου Χόλιγουντ (άλλο να κάνεις τρεις ταινίες ενός σούπερ επιτυχημένου ήρωα σε μια δεκαετία και άλλο να τον ξεθάβεις μετά 30τόσα χρόνια). Και υπάρχει βέβαια και το μελό, δακρύβρεκτο τέλος...

Τι να σας πω. Ή εγώ μεγάλωσα ή η μαγεία των ξαναζεσταμένων Ιντιάνα έχει διά παντός χαθεί.

Ο "ΝΤΕΤΕΚΤΙΒ ΜΑΡΛΟΟΥ" ΠΑΣΧΙΖΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΚΛΑΣΙΚΟ ΝΟΥΑΡ

 Ο Neil Jordan υπήρξε αγαπημένος δημιουργός στα 80ς και 90ς. Στη συνέχεια "το έχασε". Κάνει βέβαια κάποιες συμπαθητικές ταινίες, αλλά μέχρι εκεί. Η ιδιαιτερότητα των περασμένων εποχών έχει παρέλθει, ανεπιστρεπτί φοβάμαι. Το "Marlowe" (Ντετέκτιβ Μάρλοου) του 2022, με τους Λίαμ Νίσον, Νταϊάν Κρούγκερ και Τζέσικα Λανγκ το επιβεβαιώνει.

Το φιλμ έχει ως ήρωα τον γνωστότερο όλων των νουάρ ντετέκτιβ, τον Φίλιπ Μάρλοου - λογοτεχνικό δημιούργημα του Ρέιμοντ Τσάντλερ βεβαίως - και διαδραματίζεται στα 30ς. Μια όμορφη και πλούσια κληρονόμος (φυσικά) προσεγγίζει τον βλοσυρό ντετέκτιβ Μάρλοου (επίσης φυσικά) και του αναθέτει να βρει τα ίχνη του εξαφανισμένου εραστή της. Σύντομα ο ντετέκτιβ ανακαλύπτει ότι ο τύπος είναι νεκρός. Όλο αυτό όμως είναι μόνο η αρχή...

ΟΚ, την είδα ευχάριστα. Αλλά τίποτα παραπάνω. Πρόκειται για απόλυτα τυπικό νουάρ, απ' αυτά που τίποτα δεν είναι αυτό που δείχνει, που οι ήρωες λένε ψέμματα, που αποκαλύπτονται παλιά, βρώμικα μυστικά, που ενίοτε ξεσκεπάζουν την κοινωνική σαπίλα κλπ. κλπ. Οι διάλογοι είναι γεμάτοι από έξυπνες / κυνικές / γεμάτες σεξουαλικά κυρίως υπονοούμενα ατάκες. Ο ντετέκτιβ είναι πάντοτε "υπεράνω" και μπορεί να αποκρούσει και την πιο δελεαστική προσφορά αν καταλάβει ότι βασίζεται σε ύποπτους σκοπούς ή αν απλώς έχει τις μαύρες του ή πενθεί. Και πολλά άλλα τέτοια. Γενικά αυτό που με ενόχλησε είναι το ότι όλα είναι εξ αρχής, επίτηδες, κομμένα και ραμμένα στα γνωστά πρότυπα ώστε το αποτέλεσμα να μοιάζει όσο το δυνατόν περισσότερο με τα κλασικά νουάρ των 40ς (δίχως όμως την ασπρόμαυρη εικόνα). 

ΟΚ, πέρασα σχετικά ευχάριστα. Μου λείπει όμως ο παλιός καλός Jordan...

UMBERTO D. : ΕΝΑ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ!

 

Όταν παλιά διάβαζα ιστορίες κινηματογράφου και έφτανα στον ιταλικό νεορεαλισμό, θυμάμαι ότι πάντοτε το "Umberto D." του Vittorio De Sica (1901-1974) αναφερόταν ως μία από τις καλύτερες ταινίες του πάλαι ποτέ πρωτοπόρου αυτού κινήματος. Δεν είχε τύχει ποτέ να τη δω ως τώρα (πάντα έχουμε κάποιες σημαντικές παραλείψεις στην κινηματογραφική μας παιδεία). Πρόσφατα συμπλήρωσα επιτέλους το μεγάλο αυτό κενό. 

Η ασπρόμαυρη αυτή ταινία γυρίστηκε το 1952. Στην Ελλάδα είχε παιχτεί με τον μελό (και αστείο σήμερα) τίτλο "Ό,τι μου Αρνήθηκαν οι Άνθρωποι" (!). Ένας ηλικιωμένος συνταξιούχος ζει με τον αγαπημένο του σκύλο σε μια πανσιόν στη Ρώμη, ενώ η ιδιοκτήτρια προσπαθεί με κάθε τρόπο να τον διώξει. Όταν τα καταφέρνει, εκείνος περιπλανιέται στους δρόμους με τον σκύλο του πασχίζοντας όπως - όπως να επιβιώσει, αλλά και να διατηρήσει - όσο αυτό είναι δυνατό - την αξιοπρέπειά του.

Το φιλμ είναι συγκλονιστικό και βαθύτατα συγκινητικό. Ως γνήσια νεορεαλιστικό, καταγράφει με δυνατό τρόπο την ανέχεια, τη φτώχεια που επικρατούσε σε μια Ιταλία που πριν 7 μόλις χρόνια είχε βγει από τον καταστροφικό πόλεμο, με πολλούς κατοίκους της όχι στα όρια της φτώχειας, αλλά της ίδιας της επιβίωσης. Ταυτόχρονα περιγράφει με τρόπο αφοπλιστικό το χαρακτήρα του ήσυχου ήρωά του που, παρά το ότι διακυβεύεται η ίδια του η ύπαρξη, προσπαθεί, όπως είπαμε, να περισώσει κάτι από τη χαμένη του αξιοπρέπεια. Διστάζει να ζητιανέψει, διστάζει να αποκαλύψει την πραγματική, τραγική του κατάσταση και, πάνω απ' όλα, αρνείται να εγκαταλείψει το σκύλο του, το μόνο ον που απαλύνει κάπως την απόλυτη μοναξιά του. Έτσι, προσωπικό δράμα και ευρύτερος κοινωνικός περίγυρος συνυπάρχουν με άριστο τρόπο. Σημειώνω επίσης ότι στο πρώτο τουλάχιστον μέρος το δραματικό στοιχείο συνυπάρχει με το χιούμορ - μια παράδοση που συνεχίστηκε στο κλασικό ιταλικό σινεμά ως τη δεκαετία του 70.

Το συνιστώ ανεπιφύλακτα. Και αν προς το τέλος κυλήσει ένα δάκρυ από τα μάτια σας, δεν πειράζει. Να θυμάστε μόνο ότι πρόκειται για αληθινή συγκίνηση και όχι για μελό.

ΥΓ: Είναι η μοναδική εμφάνιση του πρωταγωνιστή Carlo Battisti, που ανακαλύφτηκε από τον De Sica στα 70 του και χρησιμοποιήθηκε επειδή δεν ήθελε έναν επαγγελματία ηθοποιό για λόγους αυθεντικότητας. Ο Battisti ήταν... καθηγητής γλωσσολογίας και συνέχισε να διδάσκει για λίγα χρόνια μετά το φιλμ. 

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΤΡΟΜΟΣ ΣΤΟΝ "ΚΑΘΑΓΙΑΣΜΟ"

 

Ταινία τρόμου (το καταλάβατε) του 2023 είναι ο "Καθαγιασμός" (Concecration) του Christopher Smith που, όπως είδα, είναι ειδικευμένος στο είδος αυτό. Μάλλον με μέτριες κατά τη γνώμη μου επιδόσεις...

Όταν ο παπάς αδελφός της αυτοκτονεί πέφτοντας από απόκρημνο βράχο σε ένα απομονωμένο μοναστήρι της Σκωτίας, η Γκρέις πηγαίνει συντετριμμένη εκεί για να παραλάβει το σώμα του. Οι αδελφές της μονής όμως, εκτός από εμφανώς φανατικές, είναι και... ε... κάπως περίεργες. Ένας ανώτερος ιερέας του Βατικανού καταφτάνει εκεί για να ερευνήσει το θέμα. Η κοπέλα υποψιάζεται φόνο...

Δεν μπορώ να πω ότι ενθουσιάστηκα. Έχει κάποια ατμόσφαιρα, προσπαθεί να έχει και σασπένς (δεν είμαι σίγουρος ότι το καταφέρνει με άριστο τρόπο), βλέπεται, αλλά μέχρις εκεί. Ομολογώ ότι έχει ένα απροσδόκητο γύρισμα και μάλιστα όχι ακριβώς στο τέλος, αλλά περίπου στα 2/3 της ταινίας, το οποίο μας κάνει να δούμε τα πράγματα με εντελώς άλλη οπτική, αλλά και πάλι δεν με έπεισε. Ίσως και να με ενοχλεί η όλη θρησκόληπτη ατμόσφαιρα με όλους/ες αυτούς/ές τους φανατικούς που φοβούνται κάθε χαρά της ζωής σαν τον διάολο το λιβάνι... Πάντως για μένα δεν...

"MASTER GARDENER" ΜΕ ΠΟΛΛΑ ΜΥΣΤΙΚΑ...

Ο Paul Schrader γερνάει καλά. Μετά τον "Μετρητή Καρτών" γυρίζει το 2022 (στα 77 του) το "Master Gardener" με τους Τζο Έγκερτον και τη Σιγκούρνι Γουίβερ φτιάχνοντας μια ακόμα ενδιαφέρουσα ταινία.

Σε ένα μεγάλο κτήμα με εντυπωσιακούς κήπους, που ανήκει σε μια αυστηρή ιδιοκτήτρια που μοιάζει να έχει ξεμείνει από την εποχή των δούλων και των απέραντων φυτειών του νότου, εργάζεται ένας εξπέρ στους κήπους και παθιασμένος μ' αυτούς άνδρας. Ποιο είναι το παρελθόν του, ποια είναι η σχέση του με την ιδιοκτήτρια και τι θα συμβεί όταν καταφτάσει εκεί μια νεαρή μιγάδα;

Κατάλοιπα παλιού ρατσισμού, καλά κρυμμένα μυστικά του παρελθόντος, διερεύνηση των αγεφύρωτων ταξικών διαφορών, μετάνοια και μνησικακία, συνυπάρχουν στο φιλμ, που είναι ένας συνδυασμός δράματος με στοιχεία θρίλερ. Ίσως η εμμονική αφοσίωση σε κάτι να λυτρώνει ως ένα βαθμό από ένα σκοτεινό παρελθόν, αλλά οι παλιές πράξεις πάντοτε σε κυνηγούν και βία του τότε και του τώρα παραμένει.

Ίσως κάπως εύκολη και προβλέψιμη εξέλιξη, πλην όμως η ταινία διαθέτει ένα είδος στιβαρότητας και λιτότητας που μου άρεσε αρκετά. Μακάρι να συνεχίσει έτσι ο παλαίμαχος δημιουργός.

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ (ΚΑΙ ΔΥΣΚΟΛΟΤΕΡΗ) ΝΥΧΤΑ ΤΟΥ ΦΡΑΝΚΟ ΑΜΟΡΕ

 

Να μια εξαιρετική ταινία - έκπληξη που μας έρχεται από την Ιταλία. "Η Τελευταία Νύχτα του Φράνκο Αμόρε" (2023) του Andrea di Stefano (ο οποίος είναι ηθοποιός και αυτή είναι η τρίτη ταινία του ως σκηνοθέτης) είναι μια σφιχτή αστυνομική ιστορία που απόλαυσα.

Βρισκόμαστε στην τελευταία εν υπηρεσία νύχτα  ενός αστυνομικού. Από την επόμενη μέρα θα αρχίσει η διαδικασία της συνταξιοδότησής του. Να όμως που όλα θα συμβούν τη νύχτα εκείνη. Μια "απλή" εκ πρώτης όψεως μεταφορά διαμαντιών θα εξελιχτεί σε μια αληθινή κόλαση. Δεν χρειάζονται άλλα για την ιστορία...

Πρόκειται για μια πραγματικά δυνατή αστυνομική ταινία. Σφιχτό σενάριο, δουλεμένοι χαρακτήρες, ρεαλιστική αντιμετώπιση των πάντων (εδώ δεν χωρά καμιά ταρζανιά, κανένας δεν κρεμιέται από ένα τούβλο του 28ου ορόφου με ένα χέρι και περιμένει να τον σώσουν κλπ. κλπ.) Όλα συμβαίνουν όπως ακριβώς θα συνέβαινε και στην πεζή πραγματικότητα - μόνο που η πραγματικότητα δεν είναι πεζή, κάθε άλλο, απλώς ωμή είναι. Κινέζικη μαφία, διεφθαρμένοι και τίμιοι μπάτσοι, οικογενειακές σχέσεις, ηθικά διλήμματα, βία, όλα συνυπάρχουν εδώ φτιάχνοντας ένα άριστο χαρμάνι. Το στοιχείο που με εντυπωσίασε είναι το πόσο και πώς η προσωπική ζωή, οι σχέσεις, η καθημερινότητα - η συνήθης πραγματικότητα δηλαδή - εμπλέκονται άμεσα στην όλη πολύπλοκη ιστορία (που έχει και ανατροπή στο τέλος). Στο μεταξύ το φιλμ γίνεται όλο και πιο αγχωτικό, ενώ η αφήγηση γίνεται με φλας μπακ, για να κατανοήσουμε τι ακριβώς έχει συμβεί. 

Πολύ καλή ταινία, που για μένα καταλαμβάνει ήδη μια θέση στις καλύτερες της χρονιάς.

"THE SCALPHUNTERS" : ΧΙΟΥΜΟΡ, ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΚΑΙ... ΓΟΥΕΣΤΕΡΝ

 

"The Scalphunters" είναι ο τίτλος ενός γουέστερν που γύρισε ο Sydney Pollack (1934-2008) το 1968, σε μια εποχή δηλαδή που το είδος βρίσκεται πλέον σε παρακμή. Μπαρτ Λάνκαστερ, Τέλι Σαβάλας και Σέλει Γουίντερς είναι τα βασικά μέλη του καστ - με τον αφροαμερικανό Όσι Ντέιβις που δεν γνώριζα.

Μια συμμορία αδίστακτων κακοποιών σκοτώνει ινδιάνους και εισπράττει αμοιβή για τα σκαλπ τους. Κάποια στιγμή όμως θα πέσει πάνω στον Μπαρτ Λάνκαστερ, που το μόνο που θέλει είναι να πάει στην πόλη και να πουλήσει τις γούνες που μάζεψε όλο το χειμώνα στις ερημιές. Όταν θα του τις κλέψουν η μεταξύ τους σύγκρουση θα είναι θανάσιμη. Ωστόσο ο καταλύτης της ιστορίας είναι ένας μαύρος φυγάς, ο οποίος αποδεικνύεται εξυπνότερος απ΄όλους... 

Παρά το πιστολίδι, τα πτώματα και όλα τα συναφή σε γουέστερν, η ταινία διαθέτει αρκετό χιούμορ. Κυρίως όμως χαρακτηρίζεται από τον αντιρατσισμό της (προφανώς, στα 1968 βρισκόμαστε). Ο μαύρος φυγάς είναι πιο πονηρός, πιο καπάτσος και πολύ πιο μορφωμένος τόσο από τον μοναχικό, τίμιο, αλλά και "μονοκόμματο" Λάνκαστερ όσο και από το "γουρούνι" Σαβάλας. Καταφέρνει να τα έχει καλά με όλους - ή να τον έχουν ανάγκη όλοι - κι ας μην τον υπολογίζει (αρχικά τουλάχιστον) κανείς. Γενικά είναι θετικότερος χαρακτήρας από τους λευκούς συμπρωταγωνιστές του. Όσο για την κτηνωδία της συμμορίας... ε, είναι δοσμένη κάπως light και στην πραγματικότητα δεν τους μισείς ακριβώς όπως άλλους "κακούς" σε παρόμοια φιλμ. 

Σίγουρα δεν είναι καμιά μεγάλη ταινία (ο Pollack έχει και και καλύτερες), αλλά βλέπεται ευχάριστα και διαθέτει και την "ανατροπή" που προαναφέραμε στους χαρακτήρες.

ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ "ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΙΧΟ";

 

Ο Ιρανός Bahid Jalilvand είναι ο σκηνοθέτης που το 2017 είχε κάνει το ενδιαφέρον "Περίπτωση Συνείδησης". Το 2022 γυρίζει το επίσης καλό "Πέρα από τον Τοίχο" (Shab, Dahkel, Divar), αποδεικνύοντας έτσι ότι το ιρανικό σινεμά εδώ και δεκαετίες εξακολουθεί να παράγει αξιόλογες ταινίες (σε διάφορες παραλλαγές αυτού που αποκαλούμε "κοινωνικό σινεμά", αλλά η ποικιλία τους είναι μεγάλη).

Μια γυναίκα κυνηγημένη από τους μπάτσους καταφεύγει (τυχαία) στο διαμέρισμα ενός νέου άντρα που τυφλώνεται σταδιακά (στην παρούσα φάση διακρίνει μόνο ακαθόριστες σκιές). Εκείνος αποφασίζει να την κρύψει. Ωστόσο η πολυκατοικία είναι περικυκλωμένη από την αστυνομία...

Η ταινία είναι ένα κλειστοφοβικό θρίλερ με αρκετή ένταση. Παράλληλα - όπως συχνά γίνεται σε φιλμ της χώρας - διαθέτει και άλλα επίπεδα: Αφ' ενός κάνει κριτική στην ασφυκτική, καταπιεστική ατμόσφαιρα που επικρατεί στο Ιράν και την αστυνομική καταστολή. Η συνεχής "πολιορκία" του ήρωα από γείτονες, αστυνομικούς κ.α. σκιαγραφεί την έλλειψη ιδιωτικότητας και ταυτόχρονα δημιουργεί ένα απόλυτα καφκικό κλίμα. Από την άλλη εξερευνά το ψυχολογικό επίπεδο, δίνοντας έτσι ανάγλυφα την απελπισία ενός νέου ανθρώπου που χάνει την όρασή του. Τι παιχνίδια του μυαλού μπορεί να παίξει για να αντιμετωπίσει τη μοναξιά του και το σκοτάδι που έρχεται; 

Η αφήγηση γίνεται με συχνά flash back, που μας δείχνουν τι συνέβη στο κοντινό παρελθόν τόσο στον άνδρα όσο και στην κυνηγημένη γυναίκα. Όσο όμως αυτά συνεχίζονται, τόσο μπερδευόμαστε. Είναι φανερό ότι κάτι δεν πάει καλά, υπάρχουν σκοτεινά σημεία κι ας μας μιλά τόσο για το παρελθόν. Και τελικά έρχεται η αποκάλυψη - μας έχει προειδοποιήσει γι' αυτό - για να δώσει και την απαραίτητη ανατροπή. 

Τελικά φαίνεται ότι στο Ιράν γυρίζονται ταινίες που, μεταξύ άλλων, καταγγέλλουν άμεσα τα εκεί τεκταινόμενα. Πώς ξεπερνούν άραγε τη λογοκρισία;