Η ΑΒΑΣΤΑΧΤΗ ΑΡΡΩΣΤΕΙΑ ΤΟΥ "ΠΑΡΑΞΕΝΟΥ ΤΣΙΡΚΟΥ"
Ο γιαπωνέζος Shion Sono αποτελεί αυτό που θα αποκαλούσαμε επιεικώς "ιδιάζουσα περίπτωση". Στις δύο ταινίες του που έχω δει οι απόλυτα άρρωστες ψυχικές (και όχι μόνο) καταστάσεις κυριαρχούν απ' άκρου σ' άκρο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το "Strange Circus" του 2005.
Να το πω από την αρχή: Η ταινία είναι για λίγους, για πολύ λίγους. Αρκετοί είναι εκείνοι που θα εγκαταλείψουν τη αίθουσα αν μπουν δίχως να ξέρουν τι πρόκειται να δουν, καθώς η μία ακραία κατάσταση διαδέχεται την άλλη. Αιμομιξία, ακρωτηριασμοί, παιδεραστία, οιδιπόδεια, παράνοια κυριαρχούν. Και από ένα σημείο και πέρα, τα πάντα ανατρέπονται και οδηγούν σε πολύ διαφορετικές απ' όσο μέχρι τότε νομίζαμε εκδοχές της πραγματικότητας (αν τελικά υπάρχει αυτή).
Μια διάσημη, ανάπηρη συγγραφέας ετοιμάζεται να τελειώσει το τελευταίο βιβλίο της, που μάλλον είναι αυτοβιογραφικό. Η σχέση με τον αφοσιωμένο βοηθό της (από τις πιο ακραίες φιγούρες που έχοπμε δει ποτέ στο σινεμά), οι εφιαλτικές, κάτι παραπάνω από τραυματικές αναμνήσεις από την παιδική της ηλικία, η αρρωστημένη σχέση με τη μητέρα της και η σύγχιση των ταυτοτήτων τους, ένας διεστραμένος πατέρας, σύγχιση φύλων και σεξουαλικών ταυτοτήτων και η περιρέουσα τρέλα (που αφορά, τελικά, όλους τους χαρακτήρες) είναι βασικά χαρακτηριστικά του δυσβάσταχτου αυτού του φιλμ. Το τέλος μένει ανοιχτό. Δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να πει κανείς ποια είναι η αλήθεια και το ψέμα, πού σταματά το όνειρο (ο εφιάλτης δηλαδή) και αρχίζει η πραγματικότητα. Τελικά όσα βλέπουμε είναι μάλλον πολλαπλές εκδοχές της πραγματικότητας, όπως την αντιλαμβάνεται ένας άρρωστος, βαθειά τραυματισμένος νους.
Το ενδιαφέρον είναι ότι πρόκειται για καλή - εικαστικά τουλάχιστον - ταινία. Ο Sono διαθέτει εδώ εντυπωσιακή σκηνοθετική ματιά, δημιουργεί αξέχαστες εικόνες, κατασκευάζει παράδοξους, παρακμιακούς χώρους και χρησιμοποιεί "κρυστάλινη" φωτογραφία με έντονα χρώματα, με κυρίαρχο το κόκκινο (παραπομπή στο αίμα, φυσικά). Ξέρει να φτιάχνει ατμόσφαιρα απόλυτα ταιριαστή με το περιεχόμενο όσων αφηγείται.
Δεν ξέρω τι και αν έχει νόημα όλη αυτή η συσσώρευτη ακροτήτων. Μια ακόμα διερεύνηση της παράνοιας και της επίδρασης των ψυχικών τραυμάτων; Ίσως. Σίγουρα όμως πρόκειται για ένα σινεμά στα άκρα και για μια εντυπωσιακή φιλμική κατασκευή. Για πολύ λίγους - το ξαναλέω, για να μην πείτε ότι δεν προειδοποίησα.
Ετικέτες "Strange Circus" (2005), Sono Shion