INJU: ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΚΑΙ ΔΟΛΟΦΟΝΟΙ

Έχω γράψει και παλιότερα ότι ο Barbet Schroeder είναι ένας σκηνοθέτης που σπάνια με έχει ικανοποιήσει απόλυτα. Συνήθως νοιώθω ότι κάτι δεν πάει καλά στα φιλμ του. Κι αυτό ένοιωσα και με το πρόσφατο "Inju, la bête dans l'ombre" (2008), ένα ασυνήθιστο, σκοτεινό θρίλερ.
Ένας πετυχημένος γάλλος συγγραφέας αστυνομικών βιβλίων, που έχει σαν βασική του επιροή έναν παλιότερο γιαπωνέζο, πετυχημένο κι αυτόν στη χώρα του συγγραφέα, του οποίου όμως η ταυτότητα παραμένει άγνωστη, πάει στην Ιαπωνία για να προωθήσει το νέο του βιβλίο, αλλά και με την κρυφή ελπίδα να συναντήσει το μυστηριώδες είδωλό του. Εκεί ερωτεύεται μια σύγχρονη γκέισα... και μπλέκεται στα δίχτυα ενός απόλυτου εφιάλτη.
Ακούγεται ενδιαφέρον και σίγουρα έχει ενδιαφέροντα στοιχεία. Κατά βάθος πάντως παραμένει ένα κλασικό νουάρ, με πολλά από τα στερεότυπα του είδους (όπως το δυνατό πάθος που οδηγεί στην καταστροφή) μεταλλαγμένα όμως: Τόπος δράσης η Ιαπωνία, μια γκέισα ως μοιραία γυναίκα, αρκετό σεξ και σαδομαζοχισμός (ο τελευταίος απαντάται συχνά στο έργο του Schroeder), φριχτοί εφιάλτες, αρκετό σπλάτερ (προειδοποιώ για σκηνές αποκεφαλισμού) και πολλές αναφορές στην αστυνομική λογοτεχνία (αυτοαναφορές δηλαδή) και τα πάθη και τις φιλοδοξίες των συγγραφέων. Φυσικά στο τέλος μας περιμένει η κλασική ανατροπή και η απρόσμενη λύση, αν και ο προσεχτικός θεατής κάτι έχει ψιλιαστεί από πολύ νωρίς.
Όταν πάντως τελείωσαν όλα αυτά προσωπικά μου έμεινε μια αίσθηση ανικανοποίητου, σαν κάτι να παραήταν εύκολο, σαν ο ήρωας να παραήταν βλάκας, σαν να πέφτανε πολλές απιθανότητες μαζί. Παρά τις αναμφισβήτητες ιδιομορφίες του δεν το θεωρώ και πολύ σπουδαία ταινία. Άλλωστε ο Schroeder έχει κατά καιρούς δοκιμάσει την τύχη του σε τέτοια σκοτεινά είδη - και γενικότερα είναι ένας σκοτεινός σκηνοθέτης - δίχως όμως πολύ σπουδαία αποτελέσματα (προσωπική γνώμη πάντοτε).

MORE DRUGS, MORE SEX, MORE HOLIDAYS

Υπάρχουν πολλές ταινίες για τα 60ς, το έχουμε ξαναπεί. Και υπάρχουν και πολλές για τα ναρκωτικά (συχνά αυτά πάνε μαζί). Ξεχωριστή θέση ανάμεσά τους κατέχει βέβαια το More, πρώτη ταινία του Barbet Schroeder, ακόμα και λόγω της εποχής που γυρίστηκε (1969), όταν δηλαδή η φάση ακόμα ήταν κραταιά και "έβραζε". Θεωρώ βέβαια τον Schroeder άνισο σκηνοθέτη, που έχει κάνει πράγματα που αγαπώ κι άλλα που απεχθάνομαι. Το More ωστόσο είναι από τα καλά του, έστω και μόνο χάρη στην περίοπτη θέση που κατέχει σαν καταγραφή μιας εποχής.
Ένας νεαρός γερμανός, που μόλις τέλειωσε το κολλέγιο, κάνει ωτοστόπ για Παρίσι - αν και ουσιαστικά δεν έχει κανέναν βασικό προορισμό. Εκεί γνωρίζει και ερωτεύεται μια όμορφη αμερικάνα και την ακολουθεί στην Ίμπιζα, όπου θα εγκατασταθούν πειραματιζόμενοι με το σεξ και, κυρίως, με τα ναρκωτικά. Οι ιδυλλιακές σκηνές σύντομα θα δώσουν τη θέση τους σε τραγικές και όλα θα καταλήξουν όχι με τον καλύτερο δυνατό τρόπο...
Οι περισσότεροι βλέπουν το More σαν μια ταινία για τα ναρκωτικά και νομίζω ότι αυτό είναι το θέμα που δεσπόζει. Ο Schroeder από την άλλη έχει δηλώσει ότι τον ενδιέφερε κυρίως η σχέση των δύο ηρώων και οι διαφορετικές προσεγγίσεις τους στον έρωτα (εκείνος την αγαπά παθιασμένα, εκείνη είναι κάπως πιο απόμακρη και κρύβει μυστικά και εκπλήξεις) κι ότι τα ναρκωτικά χρησιμοποιήθηκαν απλώς για να διευκολύνουν το σενάριο. Ισχύει βέβαια κι αυτό, αλλά είναι τόσο δυνατό το θέμα των "ουσιών", που νομίζω ότι, έστω και παρά τη θέληση του σκηνοθέτη, καλύπτει όλα τα άλλα, όταν μάλιστα υπάρχουν σημεία που δεν διστάζει να μιλήσει ανοιχτά για τις μεγάλες διαφορές των ναρκωτικών και να πει ότι κακώς μπαίνουν όλα στο ίδιο τσουβάλι. Είπαμε ότι σημαντικό ρόλο παίζει και η καταγραφή του χίπικου κλίματος της εποχής (αν και εδώ δεν υπάρχουν νύξεις για επανάσταση και αλλαγή του κόσμου, οι ήρωες απλώς ζουν την εποχή δίχως να παίρνουν ουσιαστικές θέσεις), το κλίμα της Ίμπιζα, που υπήρξε τότε σημαντικό κέντρο του χιπισμού, και βέβαια υπάρχει και το εξαιρετικό, υποβλητικό σάουντρακ των Pink Floyd, που γράφτηκε ειδικά για το φιλμ (από τους καλύτερους πρώιμους δίσκους τους). Για όλα αυτά το More δικαίως θεωρείται ένα μικρό καλτ, χωρίς ωστόσο, κατά τη γνώμη μου, να είναι πολύ μεγάλη ταινία.

"ΜΑΙΤΡΕΣΑ" Ή ΣΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΟΥ ΣΑΔΟΜΑΖΟΧΙΣΜΟΥ

Υπάρχουν ταινίες που πραγματικά δεν αντιλαμβάνομαι τον λόγο ύπαρξής τους. Δεν λένε τίποτα νοηματικά (σε μένα τουλάχιστον) και ταυτόχρονα δεν είναι διασκεδαστικές, με οποιαδήποτε έννοια του όρου. Μου φαίνεται ότι η "Μαιτρέσα" του Barbet Schroeder (1976) ανήκει σ' αυτές τις περιπτώσεις.
Όπου ο μικροαπατεώνας, νεαρός τότε, Ζεράρ Ντεπαρντιέ μπαίνει με ένα φίλο του σε διαμέρισμα που νομίζουν ότι είναι άδειο για να κλέψουν και βρίσκονται μπροστά σ' ένα αληθινό άντρο σαδομαζοχισμού. Η ιδιοκτήτης του είναι μια επαγγελματίας dominatrix, ακολουθεί αμοιβαίος αγνός έρωτας με τον ήρωα, αλλά αυτή έχει έναν μυστηριώδη και πανίσχυρο προστάτη (;) και όλα καταλήγουν σ' ένα ουρανοκατέβατο και δίχως καμιά εξήγηση χάπι εντ. Πολλά σημεία του φιλμ παραμένουν σκοτεινά, μάλλον ηθελημένα. Υποθέτω ότι αυτό γίνεται επίτηδες και αποτελεί ένα είδος στυλ, αλλά προσωπικά δεν μου είπε τίποτα. Και ερχόμαστε στα highlights: Η ταινία περιέχει μερικές απίστευτα ανατριχιαστικές σκηνές σαδομαζοχισμού (καθώς και μερικές αστείες), οι οποίες εκτελούνται live, προφανώς από αληθινούς μαζοχιστές, καθώς και μια σοκαριστική σκηνή θανάτου ενός αλόγου, εξ αιτίας των οποίων η προβολή της είχε απαγορευτεί σε κάποιες χώρες στην εποχή της. Φαντάζομαι ότι η πρόκληση σοκ αποτελεί τον βασικό ίσως στόχο της.
Λυπάμαι, αλλά το σοκ για το σοκ ποτέ δεν ήταν το καλύτερό μου. Άλλωστε θεωρώ τον Schroeder πραγματικά άνισο σκηνοθέτη και πολύ λίγες ταινίες του μου αρέσουν. Του αναγνωρίζω πάντως τη προσήλωση σε ακραία θέματα (ναρκωτικά στο More, αλκοολισμός στο Barfly, σαδομαζοχισμός έδώ κλπ.) Η συγκεκριμένη ταινία είναι προφανώς η χαρά των μαζοχιστών, όχι κινηματογραφικά, αλλά ως κάτι πραγματικά ερεθιστικό γι' αυτούς. Οι υπόλοιποι δοκιμάστε κάτι άλλο.
Σημειώνω τέλος ότι η ηρωίδα δεν κάνει ποτέ σεξ με τους πελάτες της, και κάπου το λέει καθαρά αυτό. Απλώς ικανοποιεί τις πιο άρρωστες μαζοχιστικές τους φαντασιώσεις. Αυτά είχα να παρατηρήσω μετά από δυο ώρες βαρεμάρας.