"Ο ΟΡΚΟΣ ΤΟΥ ΠΑΜΦΙΡ" : ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΗΘΙΚΗ ΣΤΗΝ ΚΟΛΑΣΗ

 

 "Ο Όρκος του Παμφίρ" (Pamfir) του 2022 είναι μια ουκρανική ταινία του Dmytro Sukholytkyy-Sobchuk. Είχε γυριστεί ελάχιστα πριν τον πόλεμο και με το που ξέσπασε το κακό ο τεχνικός ήχου κατάφερε να φυγαδεύσει το φιλμ και η τεχνική επεξεργασία συνεχίστηκε στο εξωτερικό. 

Τις παραμονές ενός τοπικού παγανιστικού καρναβαλιού ο Παμφίρ επιστρέφει στο χωριό του και στην οικογένειά του (γυναίκα και έφηβος γιος), κάπου κοντά στα σύνορα με τη Ρουμανία, μετά από μακρά παραμονή στο εξωτερικό. Νοσταλγώντας τη ζωή εκεί αποφασίζει να μείνει, αλλά μια παραβατική πράξη του γιου του θα τον αναγκάσει να επωμιστεί την ευθύνη. Αλλά για να "ξεχρεώσει" θα πρέπει να πάρει ξανά το δρόμο που νόμιζε ότι για πάντα άφησε πίσω του, να συνεργαστεί δηλαδή με την τοπική μαφία...

Δυνατή και αρκετά σκληρή ταινία που συνδυάζει την αγωνία, την ηθογραφική ματιά και το φολκλορικό στοιχείο με το θέμα της προσωπικής ηθικής, που τελικά αναδεικνύεται ως το κυρίαρχο στο φιλμ. Αλλά και δίχως παραχωρήσεις σε κανενός είδους τυποποιημένες χολιγουντιανές συνταγές. Δυνατές, συχνά σκληρές εικόνες, "πρωτόγονος" τρόπος ζωής, διευρυμένες οικογενειακές σχέσεις και δεσμοί, κυρίαρχος (ακόμα) ρόλος της εκκλησίας και του παπά του χωριού, παγανιστικά κατάλοιπα... και ζήλια για την Ευρώπη, που είναι δίπλα τους, αλλά όχι γι' αυτούς. Να το ψάξετε σίγουρα!

ΥΓ: Δεν μπορώ να μη σχολιάσω και την καθαρά "ντοκιμαντερίστικη" πλευρά (δεν εννοώ, το τονίζω, κινηματογραφικά, αφού η ταινία δεν είναι αυτό που λέμε "φέτα ζωής" ή απλή καταγραφή καθημερινότητας, κάθε άλλο). Εννοώ την εικόνα της χώρας, της Ουκρανίας,
που δείχνει. Σύγχρονη εικόνα, αφού, όπως είπα, γυρίστηκε αμέσως πριν τον πόλεμο: Μικρά, λασπωμένα χωριά στο πουθενά, φτωχική ζωή, μιζέρια και, κυρίως, έντονη παραβατικότητα, αφού καταλαβαίνουμε ότι σημαντικό μέρος του πληθυσμού ασχολείται με το λαθρεμπόριο με την διπλανή Ρουμανία (άρα με την ΕΕ). Και φυσικά απόλυτα διεφθαρμένη και υποκριτική εξουσία (ο "ευεργέτης" δήμαρχος και ο αρχιμπάτσος είναι μαφιόζοι - αυτό με τον "ευεργέτη" δήμαρχο θυμίζει βεβαίως και σύγχρονες ελληνικές καταστάσεις, αλλά όχι τόσο χοντρά και απροκάλυπτα). Τι να πει κανείς...