"IN THE MOUTH OF MADNESS" Ή Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΚΑΡΠΕΝΤΕΡ

 

Ο John Carpenter υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους (και αγαπημένους) δημιουργούς του φανταστικού στα 80ς, άντε και στις αρχές των 90ς. Στη συνέχεια η παρακμή ήταν κάθετη. Έκανε μια σειρά όντως κακών ταινιών. Η τελευταία για μένα (και για πολλούς άλλους) καλή ταινία του είναι το "In the Mouth of Madness" του 1994, με τον Σαμ Νιλ στον κύριο ρόλο.

Ένας ψυχρός και κυνικός ασφαλιστής, ειδικευμένος στο να ξετρυπώνει απατεώνες που σχετίζονται  με ασφαλιστικές κομπίνες, φεύγει για άγνωστο προορισμό για να ανακαλύψει τα ίχνη ενός διάσημου συγγραφέα τρόμου που έχει εξαφανιστεί αιφνιδίως. Σύντομα θα αρχίσει να αντιλαμβάνεται ότι ο πραγματικός κόσμος κι αυτός που έχει δημιουργήσει ο συγγραφέας με το έργο του αρχίζουν να μπλέκονται με τρόπο τρομακτικό...

Γνήσιο φιλμ τρόμου, από τα καλά του είδους, μπλέκει με τρόπο εφιαλτικό τον ῾῾πραγματικό῾῾ και έναν άλλο, φριχτό κόσμο, αλλά και θολώνει διαρκώς τα όρια ανάμεσα στην πραγματικότητα και την παράνοια. Ο ίδιος ο ήρωας αμφιβάλλει διαρκώς για τα λογικά του και τι απ᾽ αυτά που βλέπει και βιώνει είναι πραγματικά ή γεννήματα του μυαλού του. Κάποιες σκηνές είναι όντως τρομακτικές, ενώ στο όλο φιλμ υπάρχει μια υφέρπουσα λοβκραφτική ατμόσφαιρα (δίχως αυτό να αναφέρεται ποτέ ρητά). Πάντως η γενική ατμόσφαιρα παράνοιας είναι πανταχού παρούσα, αυτά τα μικρά, φριχτά, φευγαλέα οράματα (ή όχι;) που δεν ξέρεις αν όντως συνέβησαν ή γιατί πληθαίνουν, ενώ κυριαρχεί ένας γενικός προβληματισμός πάνω στα όρια πραγματικότητας και φαντασίας ή κατά πόσο η φαντασία μπορεί να παίξει ρόλο στην καθημερινότητά μας - και ως φαντασία εδώ ας εννοήσουμε τη συγγραφική δημιουργία, άρα έχουμε έναν γενικό προβληματισμό πάνω στην επίδραση της τέχνης στην αληθινή ζωή.

Οι φίλοι του είδιους να το δουν οπωσδήποτε, ακόμα και ως αποχαιρετισμό σε έναν πρώην μεγάλο δημιουργό. Μετά απ᾽αυτό, αποφύγετε καλύτερα κάθε φιλμ του Κάρπεντερ.,

ΔΡΑΠΕΤΕΥΟΝΤΑΣ (ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ) ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ

Το έχουμε, νομίζω, ξαναπεί: Ο John Carpenter είναι ένας από τους πλέον παρακμασμένους σκηνοθέτες της ιστορίας του σινεμά. Μετά τη λαμπρή καριέρα των 70ς και 80ς οι ταινίες του (με ελάχιστες εξαιρέσεις) δεν βλέπονται. Από την κατάρα αυτή δεν θα μπορούσε να γλυτώσει η έμπνευση που είχε το 1996 να γυρίσει ένα σίκουελ της κλασικής και απολαυστικής "Απόδρασης από τη Νέα Υόρκη" με τίτλο (τι πρωτότυπο) "Απόδραση από το Λος Άντζελες".
Φυσικά ο ήρωας του πρώτου φιλμ, ο "Σνέικ" Πλίσεν επανέρχεται. Δριμύτερος; Δεν ξέρω. Δριμύτερος αν μ' αυτό εννοείτε πιο απέθαντος από ποτέ, σχεδόν άφθαρτος στην ουσία, με πιο πολύ ξύλο και πιστολίδια και ικανότητες στα πάντα (από σερφ έως... μπάσκετ). Και, φυσικά, η ιστορία είναι μια παραλλαγή της πρώτης. Το Λος Άντζελες έχει χωριστεί από τη ξηρά από μεγάλο σεισμό και, βεβαίως, αποτελεί φυλακή όχι μόνο εγκληματιών, αλλά και κάθε διαφωνούντα σε μια φασιστική Αμερική με ισόβιο θρησκόληπτο πρόεδρο, όπου απαγορεύονται σχεδόν τα πάντα. Εκεί καταφεύγει η εξκεγερμένη κόρη του προέδρου, κλέβοντας και ένα πολύτιμο κουτί υψηλής τεχνολογίας, το οποίο, αν στοχεύσει σε δορυφόρους, μπορεί να τερματίσει τον ανθρώπινο πολιτισμό. Κυρίαρχος στο "νέο" L.A. είναι ένας επαναστάτης με εμφάνιση... Τσε Γκεβάρα, ο οποίος, σε συνεργασία με χώρες του Τρίτου Κόσμου, ετοιμάζεται να επιτεθεί στην περιοχή. Φυσικά για μια ακόμα φορά ο ήρωάς μας αναγκάζεται να βγάλει το φίδι από την τρύπα.
Η ταινία ίσως σκόπευε να γίνει καλτ. Η γνώμη μου είναι ότι απλώς... δεν βλέπεται. Η δράση είναι απόλυτα προσχηματική, οι περισσότερες ιδέες ξαναχρησιμοποιημένες, ο "Σνέικ" ό,τι και να του κάνουν, σε όσες δοκιμασίες κι αν υποβληθεί, δεν παθαίνει τίποτα... κι όλα αυτά σε βαθμό κακουργήματος. Η διαρκής δράση δεν ήταν ικανή να μειώσει τη βαρεμάρα μου. Πολιτικά ο Κάρπεντερ είναι μεν χαρακτηριστικά φιλελεύθερος, με την καλή έννοια του όρου, στηλιτεύοντας άγρια τον καλπάζοντα αμερικάνικο νεοσυντηρητισμό και προβλέποντας την καταστροφική διακυβέρνηση Μπους, από την άλλη όμως ο επαναστάτης και, όπως είπαμε, ίδιος με τον Τσε, είναι εξαιρετικά κακός και μοχθηρός, εγκαθιδρύοντας μια κυριολεκτικά αυτοκρατορία τρόμου. Τι να πει κανείς...
Κρίμα στην πληθώρα εξαίρετων και καλτ ηθοποιών (είπαμε, αυτός μάλλον ήταν ο στόχος). Σημειώστε λοιπόν: Εκτός του αναπόφευκτου Κερτ Ράσελ εμφανίζονται οι Πίτερ Φόντα, Παμ Γκρίερ, Στιβ Μπουσέμι, Κλιφ Ρόμπερτσον, Βαλέρια Γκολίνο, Στέισι Κιτς, ακόμα και ο συστηματικός b-μουβάς Μπρους Κάμπελ. Κρίμα...

DARK STAR: ΜΙΑ LOW BUDGET, ΣΑΤΙΡΙΚΗ ΟΠΕΡΑ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ

Το 1974 ο άγνωστος John Carpenter γυρίζει την πρώτη του ταινία, το "Dark Star". Αφόρητα (ή διασκεδαστικότατα) low budget, αφού με ελάχιστα χρήματα ήθελε να κάνει επιστημονική φαντασία, παραμένει μια cult κατά τη γνώμη μου ταινία. Πολύ περισσότερο αφού το σενάριο έγραψε (και παίζει και έναν από τους βασικούς ρόλους) μια άλλη σημαντική φιγούρα του φανταστικού, ο Dan O'Bannon.
Αυτό που προέχει στο φιλμ είναι το στοιχείο της σάτιρας. Ταυτόχρονα όμως η ταινία δεν παύει να έχει τοσο στιγμές εξαιρετικού σασπένς (ο Κάρπεντερ έδειχνε από τότε ήδη το κλίμα που θα τον έκανε γνωστό), όσο και ποιητικές και τρυφερές. Γενικά έχει δανειστεί στοιχεία τόσο από τη λογοτεχνία όσο και από το σινεμά επιστημονικής φαντασίας, κάνοντας κατά τη γνώμη μου έναν πετυχημένο συνδυασμό τους (η συγκινητική και τρυφερή - ναι, όλα αυτά σε μια κωμική κυρίως ταινία - σκηνή του τέλους είναι παρμένη από ένα διήγημα του Ray Bradbury, η συνομιλία με τον νεκρό κυβερνήτη από Philip Dick κλπ.), ενώ ο κομπιούτερ του σκάφους θυμίζει, καθόλου τυχαία υποθέτω, αυτόν της θρυλικής "Οδύσσειας του Διαστήματος". Πράγμα που κάνει άλλωστε και μια από τις καλύτερες στιγμές της ταινίας, η απίθανη φιλοσοφική συνομιλία του κυβερνήτη με μια... βόμβα ("έξυπνη" βόμβα, προτού καν επινοηθεί ο όρος).
Και δεν μου βγάζετε από το μυαλό ότι το μικρό αυτό φιλμ έχει επηρεάσει πολύ τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας έκτοτε. Κυρίως το περίφημο "Alien" που θα ακολουθούσε μερικά χρόνια μετά. Υπάρχει το στοιχείο του ελευθερου, ανεξέλεγκτου πλάσματος σε ένα μεγάλο σκάφος (που εδώ είναι μια... εξωγήινη ντομάτα ή κάτι τέτοιο), αλλά υπάρχει και το γενικότερο κλίμα που επικρατεί ανάμεσα στο πλήρωμα: Η αποστολή του σκάφους δεν έχει τίποτα απολύτως ηρωικό, επικό ή δραματικό. Τα 4 εναπομείναντα μέλη βαριούνται αφόρητα, με το ζόρι μιλάν ο ένας στον άλλον, κάνουν τα πάντα για να σκοτώσουν τον (άπειρο) ελεύθερο χρόνο τους, κάποιοι βρίσκονται στα όρια της ψύχωσης. Ό,τι θα συνέβαινε στην πραγματικότητα δηλαδή αν μια χούφτα άνθρωποι βρίσκονταν κλεισμένοι σε έναν περιορισμένο χώρο για κάτι χρόνια. Το ίδιο το σκάφος εξ άλλου είναι σακαράκα, τα μισά πράγματα δεν λειτουργούν καθόλου ή δεν λειτουργούν σωστά. Αν νομίζετε λοιπόν ότι πρώτη φορά είδαμε στο Άλιεν πλήρωμα - απλούς εργαζόμενους, που κάνουν ό,τι κάνουν για το μεροκάματο και μόνο, για δείτε το Dark Star!
Τα εφέ είναι τόσο κακά, που προκαλούν γέλιο. Από τη μια βέβαια ήταν το low budget που λέγαμε, αλλά εμένα δεν μου βγάζετε και πάλι απ' το μυαλό ότι ο Κάρπεντερ μπορεί να το παρατράβαγε επίτηδες, κάνοντας πλάκα με τα σούπερ εφέ της "Οδύσσειας" ή άλλων προηγούμενων παραγωγών, που προσπαθούν να φανούν όσο γίνεται πειστικότερες.
Γενικά, παρά το κάπως σπονδυλωτό και αποσπασματικό σενάριο, είναι μια ταινία που μ' αρέσει πολύ μέσα στο ηθελημένα "κακό γούστο" της. Γι' αυτό τη χαρακτήρισα cult. Με δεδομένο αυτό, μπορείτε νομίζω να την απολαύσετε και να χαμογελάσετε αρκετά (δεν πρόκειται για ξεκαρδιστική κωμωδία, το εοπισημαίνω). Και, εντελώς απροσδόκητα, να συγκινηθείτε στο τέλος.

ΣΤΗΝ ΚΛΕΙΣΤΟΦΟΒΙΚΗ ΑΝΤΑΡΚΤΙΚΗ ΤΟΥ "THE THING"

Ξαναβλέποντας μετά από πολλά χρόνια το "The Thing" του 1982, επιβεβαίωσα τη γνώμη μου ότι μάλλον πρόκειται για την καλύτερη ταινία του John Carpenter. Πρόκειται βέβαια για ένα φιλμ που συνδυάζει άψογα τον καθαρό τρόμο με την επιστημονική φαντασία και είναι, νομίζω, το δεύτερο που πετυχαίνει τον συνδυασμό αυτόν τόσο καλά μετά το πρώτο Alien του Ρίντλεϊ Σκοτ (χρονικά εννοώ, όχι αξιολογικά).
Βασισμένο στο κλασικό διήγημα του John Campbell "Who goes there?" της δεκαετίας του 40 νομίζω, παραμένει πολύ πιο πιστό σ' αυτό απ' όσο η πρώτη ομώνυμη, ψυχροπολεμική ταινία του Howard Hawks του 1951. Παγιδευμένοι στον σταθμό τους στην Ανταρκτική, εκατοντάδες μίλα μακριά από άλλους ανθρώπους, μια χούφτα άντρες έρχονται αντιμέτωποι με την υπέρτατη απειλή: Ένα ον που μπορεί να μεταλλάσεται, παίρνοντας τη μορφή οποιουδήποτε ζωντανού οργανισμού "αφομοιώσει". Επιτυγχάνεται έτσι ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα: Δεν φοβάσαι μόνο το τέρας, που μπορεί να κρύβεται οπουδήποτε, αλλά και τον διπλανό σου, που μπορεί να έχει ήδη "καταληφτεί", διατηρώντας φυσικά την γνωστή, ανθρώπινη μορφή του. Ταυτόχρονα η απομόνωση της ομάδας σε μια βάση, με περιβάλλον -100 βαθμών και αδύνατη επικοινωνία με τον έξω κόσμο, κάνει την ατμόσφαιρα αφόρητα κλειστοφοβική. Καμιά διέξοδος. Έτσι στο νου έρχονται αυθόρμητα σκέψεις για μια αλληγορία για τον φόβο προς τον συνάνθρωπο, που όσο γνωστός και φίλος να είναι, αγνοούμε το τι κρύβει μέσα του. Το πράγμα γίνεται πολυπλοκότερο από το Alien, ας πούμε: Δεν φοβάσαι απλώς ένα τέρας. Φοβάσαι τον διπλανό σου, τον φίλο σου.
Άψογα γυρισμένη η ταινία, κατορθώνει να καθηλώνει τον θεατή (ή τουλάχιστον εμένα) από το πρώτο ως το τελευταίο λεπτό. Αλλά προειδοποιώ: Πρόκειται για φιλμ για γερά στομάχια. Τα εφφέ, εκτός από πολύ εντυπωσιακά, είναι ταυτόχρονα και εξόχως αηδιαστικά. Το σπλάτερ στοιχείο έχει την τιμητική του. Αυτό όμως που θαυμάζω στο "The Thing" είναι ότι ο τρόμος και το σασπένς δεν βασίζονται σ' αυτά, αλλά στο ευρηματικό σενάριο και την όλη ατμόσφαιρα που δημιουργεί ο σκηνοθέτης, που, βέβαια, την εποχή αυτή βρίσκεται στη μεγαλύτερη ακμή του. Και κάτι ακόμα: Η αληθινή μορφή του τέρατος δεν δείχνεται ποτέ. Βλέπουμε μόνο έντρομοι τις μεταλλάξεις του. Άλλη μια έξυπνη ιδέα που αποδεικνύει ότι δεν χρειάζεται να δείξεις αυτόν καθ' εαυτόν τον εφιάλτη. Αρκεί να τον υπαινιχτείς με τον σωστο τρόπο.
Και κάτι τελευταίο: Τόσες δεκαετίες μετά, η ταινία δεν έχει χάσει το παραμικρό από τη δύναμή της. Καθώς μάλιστα βοηθά το απομονωμένο περιβάλλον, οπότε δεν έχουμε εξωτερικές λήψεις, κοστούμια κλπ., θα μπορούσε κάλλιστα να έχει γυριστεί φέτος. Αλλά πού τέτοια τύχη... Δεν νομίζω ότι τα τελευταία χρόνια έχει γυριστεί μια τόσο καλή ταινία τρόμου. Αν λοιπόν είστε φίλος του είδους δείτε το για να το πιστέψετε. Και, βέβαια, δείτε το επειδή αποτελεί must. Αν πάλι δεν είστε, καλύτερα αλλάξετε dvd ή κινηματογράφο...

Η ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ ΣΑΝ ΑΧΑΝΗΣ ΦΥΛΑΚΗ

Το 1981 ο John Carpenter, ενώ βρίσκεται στην ακμή της καριέρας του (πώς παρήκμασε τόσο ανεξήγητα μετά το 1985-86;), γυρίζει την "Απόδραση από τη Νέα Υόρκη", μια από τις καλύτερες ταινίες του και μια από τις κορυφαίες και διασκεδαστικότερες περιπέτειες των 80ς (τουλάχιστον). Τόσα χρόνια μετά η ταινία, παρά τις ορισμένες σεναριακές αφέλειες, κατάφερε να με καθηλώσει ξανά.
Μην περιμένετε φυσικά σκεπτόμενο και πολυεπίπεδο σενάριο, βαθιές αναλύσεις και άλλα τέτοια. Η "Απόδραση" είναι εξαιρετική σαν καθαρόαιμη περιπέτεια και τίποτα (σχεδόν) άλλο. Σαν τέτοια επιτελεί άψογα το σκοπό της, που είναι η καθαρή διασκέδαση. Σ' αυτό συντελούν πολλοί παράγοντες: Το ευφάνταστο στόρι και έξυπνη η αρχική ιδέα, το κλιμακούμενο σασπένς με το πολυχρησιμοποιημένο σήμερα εύρημα του χρόνου που μετρά αντίστροφα και ό,τι είναι να γίνει πρέπει να γίνει σε 24 ώρες, το cult καστ με έναν κι έναν ηθοποιούς, η ατμοσφαιρική μουσική του ίδιου του Κάρπεντερ, η σφιχτή σκηνοθεσία, ο μηδενισμός που διέπει την όλη λογική του...
Στο μέλλον (αν και βρισκόμαστε μόλις στα 1999 κατά το φιλμ) ολόκληρη η πόλη της Ν. Υόρκης έχει μετατραπεί σε μια απέραντη φυλακή. Γύρω υψώνονται αδιαπέραστα τείχη και οι καταδικασμένοι απλώς αφήνονται μέσα σ' αυτήν για όλη τους τη ζωή... κι ό,τι προκύψει. Όταν ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ "ναυαγεί" στην κόλαση αυτή (και φυσικά απάγεται από τους έγκλειστους) ο ήρωας στέλνεται μέσα να τον απελευθερώσει... και για πολλούς πειστικότατους λόγους όλα πρέπει να γίνουν μέσα σε ένα 24ωρο.
Δράση (ένα μέρος μ'αλιστα της οποίας διαδραματίζεται στους αείμνηστους Δίδυμους Πύργους), μαύρο χιούμορ, πειστική παρακμιακή ατμόσφαιρα, χρήση αντιηρώων και όχι ηρώων (ο πρωταγωνιστής είναι και ο ίδιος κατάδικος και κάθαρμα και ό,τι κάνει το κάνει όχι γιατί πιστεύει κάπου, αλλά για να κερδίσει τη δική του ελευθερία... και όχι μόνο) και καλό timing συντελούν στην επιτυχία. Ας προσέξουμε και την κεκαλυμένα πολιτική ματιά του Κάρπεντερ, ο οποίος αρκετές φορές στις ταινίες του, αν και περιπέτειες ή τρόμου κυρίως, έβαζε και κάποιο πολιτικό στοιχείο: Για το αμερικάνικο όνειρο, τι να πούμε: Η ερειπωμένη Ν. Υόρκη ως φυλακή τα λέει όλα. Επί πλέον όμως παρουσιάζει τον ίδιο τον πρόεδρο σαν αχάριστο πολιτικάντη και τίποτα παραπάνω... και γενικά ολόκληρη την Αμερική (που βρίσκεται σε πόλεμο με τη Ρωσία) παρακμασμένη, με την εγκληματικότητα στα ύψη. Κι όσο για το τέλος... αποφασίστε εσείς αν πρόκειται για χάπι εντ ή όχι...
Α, ξέχασα το καστ: Τσακ Ράσελ, Λι Βαν Κλιφ, Έρνεστ Μποργκνάιν, Χάρι Ντιν Στάντον, Αϊζάακ Χέιζ, Αντριέν Μπαρμπό... Αν δεν υπήρχαν και κάποιες σεναριακές αφέλειες (είναι π.χ. δυνατόν να μην είχαν ανοίξει από την πρώτη στιγμή την τσάντα του προέδρου;) τα πράγματα θα ήταν ακόμα καλύτερα.
Η "Απόδραση" θεωρείται (δικαίως κατά τη γνώμη μου) ένα cult φιλμ. Αν διαφωνείτε, αρκεστείτε τουλάχιστον στην έννοια του "χορταστικού", τουλάχιστον για μια καθαρή περιπέτεια με στοιχεία επιστημονικής φαντασίας. Και είναι και ανεξάρτητη παραγωγή, παρά το ότι δεν φαίνεται καθόλου.

Η "ΚΡΙΣΤΙΝ" ΚΑΙ ΤΟ ROCK & ROLL

Το 1983 o John Carpenter γυρίζει πιθανόν την τελευταία αξιόλογη ταινία του (με μερικές σποραδικές εξαιρέσεις στο μέλλον). Η "Christine" βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Steven King και αφηγείται την πολύ ιδιαίτερη σχέση ενός παλιού αυτοκινήτου με τον τινέιτζερ ιδιοκτήτη του. Φυσικά είναι μια ταινία τρόμου, αλλά σ' αυτόν τον τομέα δεν νομίζω ότι τα καταφέρνει και πολύ καλά.
Δεν θεωρώ ότι πρόκειται για σπουδαίο φιλμ. Σαν ταινία τρόμου, όπως είπα, μάλλον δεν μπορεί να τρομάξει κανένα, ενώ υπάρχουν και κάμποσες εύκολες λύσεις (όπως το αυτοκίνητο που φτιάχνεται μόνο του μετά από κάθε "ατύχημα"). Την είδα ευχάριστα μεν, δεν πιστεύω όμως ότι διαθέτει φοβερό σασπένς ή κάποια άλλη μεγάλη αρετή.
Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της, για μένα τουλάχιστον, είναι η επιχειρούμενη διερεύνηση της φύσης και της ουσίας του ροκ. Πολλά στοιχεία παραπέμπουν σ' αυτό: Το ραδιόφωνο του "στοιχειωμένου" αυτοκινήτου, που παίζει από μόνο του παλιά ροκ εντ ρολ κομμάτια. Η σαφής ομοιότητα του βασικού ήρωα με τον Buddy Holy. Η γενική επιστροφή στα 50ς, όπου ξεκίνησε το ροκ εντ ρολ σηματοδοτώντας τη νεανική επαναστατικότητα και προμηθεύοντας με μια σαφή, χειροπιαστή ταυτότητα το χάσμα των γενεών, που τότε γίνεται για πρώτη φορά τόσο ξεκάθαρο... Κια κάμποσα άλλα.
Το ροκ, ο ροκ τρόπος ζωής τέλος πάντων, παρουσιάζεται εδώ όπως ακριβώς το απαιτεί η μυθολογία του, με τις θετικές και τις αρνητικές πλευρές του: Ο τυπικός loser μεταμορφώνεται ξαφνικά σε γοητευτικό άντρα, που κατακτά την ομορφότερη κοπελα του σχολείου. Κάνει την επανάστασή του - συχνά με ακραίους τρόπους - απέναντι στο ασφυκτικό και ευνουχιστικό οικογενειακό περιβάλλον. Αμφισβητεί κάθε κοινωνική σύμβαση. Γενικά ενηλικιώνεται με άγριο τρόπο. Ταυτόχρονα απομονώνεται ακόμα περισσότερο από τον κοινωνικό περίγυρο και τους λίγους πραγματικούς φίλους του, αποκτά μια αλλόκοτη, συχνά εγωπαθή συμπεριφορά, νοιάζεται περισσότερο για το αυτοκίνητο παρά για οτιδήποτε και οποιονδήποτε άλλον. Ας σημειωθεί εδώ ότι και στις δύο εκδοχές του, του loser και του macho, ο ήρωας παραμένει στο κοινωνικό περιθώριο, με διαφορετικό κάθε φορά τρόπο.
Ενδιαφέρον είναι και το γενικότερο σχόλιο, για τη σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με το αυτοκίνητο, που αποτελεί το απόλυτο φετίχ του και πιστοποιεί το κοινωνικό του στάτους. Η αγάπη που στρέφεται περισσότερο σε κάτι άψυχο παρά σε άλλους ανθρώπους, ίσως κάτι να λέει για την εποχή μας.
Αυτά τα κοινωνικά σχόλια για μια ταινία που μπορεί να συζητηθεί περισσότερο γι' αυτά που θέλει να πει παρά γι' αυτό που είναι. Και μην τα πάρετε και πολύ σοβαρά όλα αυτά. Ουσιαστικά το "Κριστίν" δεν είναι παρά άλλη μια νεανική ταινία τρόμου, και μάλιστα όχι από τις καλύτερες. Απλώς σηκώνει και κάποιες παρά πάνω αναλύσεις, όπως συχνά συμβαίνει σε φιλμ του Carpenter.
ΥΓ: Πολύ καλή η μουσική που έχει γράψει (όπως κάνει πολλές φορές) ο σκηνοθέτης.

ΖΟΥΝ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ Ή ΖΟΥΜΕ ΑΝΑΜΕΣΑ ΤΟΥΣ;

Το 1988 ο John Carpenter κάνει την πιο απροκάλυπτα πολιτική ταινία του. Το "They Live" (Ζουν ανάμεσά μας) θίγει πολλά θέματα της σύγχρονης, μαζικοποιημένης κοινωνίας, αυτή όμως η σαφής τοποθέτησή του δεν νομίζω ότι την κάνει υποχρεωτικά και καλή ταινία.
Ένας άνεργος φτάνει σε έναν καταυλισμό ανέργων, βρίσκει ένα ζευγάρι παράξενα γυαλιά και μ' αυτά - ώς σε άλλο Matrix, αλλά πολύ πριν απ' αυτό - βλέπει την αληθινή εικόνα της κοινωνίας που τον περιβάλλει, καθώς και το ποιοι πραγματικά έχουν την εξουσία.
Πάνω από οτιδήποτε άλλο, βεβαίως, το "They Live" είναι ένα κλασικό b-movie επιστημονικής φαντασίας. Φτηνή παραγωγή, φτηνά εφφέ, άφθονη δράση, "εύκολες" λύσεις, απλοϊκό σενάριο. Και, σα να μην έφταναν όλα, διαθέτει και αυτή την σχεδόν καλτ σκηνή του απίστευτου ξύλου ανάμεσα στους δύο βασικούς ήρωες (που είναι και φίλοι), η οποία δεν λέει να τελειώσει, αφού κάθε φορά που πέφτουν τσακισμένοι ξανασηκώνονται και ξαναπλακώνονται. Αν δεν εκνευριστείτε, θα γελάσετε πολύ (προτιμείστε το τελευταίο, είναι πιο υγιεινό).
Πέρα λοιπόν από την απλοϊκότητα και τις απιθανότητές της, η ταινία τσουλά μια χαρά, βλέπεται δίχως πολλές πολλές απαιτήσεις σαν συμπαθής b-movie περιπέτεια, αλλά... Εδώ αρχίζουν οι "καταγγελίες" του Carpenter. Ο οποίος φαίνεται να έχει προβλέψει τη σημερινή κρίση και φτιάχνει μια κοινωνία με τεράστια ανεργία, καταυλισμούς άστεγων που ζουν με ό,τι βρουν μπροστά τους, ενώ σε διπλανές γειτονιές η πολυτελής διαβίωση συνεχίζεται κανονικά. Σας θυμίζουν τίποτα αυτά; Η κοινωνία κρατιέται αποβλακωμένη χάρη στην τηλεόραση και τη διαφήμηση και τα υποσυνείδητα μηνύματα που αυτές εκπέμπουν, ενώ οι καμουφλαρισμένοι εξωγήινοι που "ζουν ανάμεσά μας" δεν θέλουν "να μας πιουν τους ζωτικούς χυμούς" ή κάτι τέτοιο, ούτε είναι αιμοσταγείς κατακτητές, αλλά... επενδυτές! Όποιος μάλιστα συνεργάζεται μαζί τους οικονομά για τα καλά.
Μ' αυτά και μ' αυτά συμπαθώ τελικά το "They Live!", χωρίς σε καμιά περίπτωση να πρόκειται για μεγάλη ταινία. Δείτε την δίχως να την παίρνετε στα σοβαρά, πάρτε στα σοβαρά όμως τα όσα καταγγέλει.

ΤΡΟΜΑΖΕΙ ΑΚΟΜΑ Η "ΟΜΙΧΛΗ";

Το 1980 ο John Carpenter ήταν στις δόξες του. Είχε ήδη γυρίσει τη "Νύχτα με τις μάσκες" και τον "Σταθμό 13..." και επρόκειτο να κάνει 2-3 ακόμα καλές ταινίες πριν παρακμάσει οριστικά (εξακολουθεί μέχρι σήμερα να γυρίζει ταινίες ως καρικατούρα του παλιού καλού εαυτού του). Τότε όμως, το 1980, γύρισε την "Ομίχλη", ένα καθόλου πιστό, πλην όμως καλό, ριμέικ της οποίας είδαμε πρόσφατα.
Δεν βρίσκω την "Ομίχλη" πολύ σπουδαία ταινία. Στην εποχή της σίγουρα τρόμαζε περισσότερο απ' όσο σήμερα, που πλέον είμαστε εθισμένοι σε κάθε λογής ακραία βία ή/και τρόμο. Είναι βέβαια αρκετά καλογυρισμένη, με "χτίσιμο" της ανησυχητικής ατμόσφαιρας στην αρχή και βαθμιαίο ξέσπασμα του τρόμου. Ωστόσο η ιστορία αυτή της καταραμένης παραθαλάσσιας αμερικάνικης κωμόπολης, που τη νύχτα της 100ης επετίου από την ίδρυσή της δέχεται την τρομακτική επίθεση των προγόνων της - και προ εκατονταετίας θυμάτων - που βγαίνουν μέσα από μια απόκοσμη ομίχλη, χωλαίνει αρκετά σεναριακά. Εκτός από άλλες λεπτομέρειες που δεν δικαιολογούνται, η τελευταία σκηνή (που δεν θα σας αποκαλύψω φυσικά) δεν δένει. Έχει γυριστεί βεβαίως για καθαρούς λόγους σασπένς και μιας τελικής πινελιάς τρόμου, ωστόσο δεν δικαιολογείται το γιατί ό,τι συμβαίνει εκεί δεν συνέβει στην προηγούμενη σκηνή - κρεσέντο. Ο ρόλος της Τζέμι Λι Κέρτις είναι καθαρά διακοσμητικός (φανταστείτε το φιλμ δίχως αυτόν και θα δείτε ότι δεν θα του έλειπε απολύτως τίποτα). Και βέβαια, υπάρχει και η ξενερωτική εμφάνιση προς το τέλος των νεκρών που επιστρέφουν με γελοία κόκκινα μάτια - φωτάκια, λες και γιορτάζουμε το Halloween.
Παρ' όλα αυτά η "Ομίχλη" διαθέτει αρκετή ατμόσφαιρα, μερικές τρομακτικές σκηνές και, τέλος πάντων, βλέπεται παρά τα προβλήματά της. Δεν είναι πάντως από τις αγαπημένες μου της καλής εποχής του Κάρπεντερ. Προτιμώ το "The Thing" ή την "Απόδραση από τη Νέα Υόρκη".