ΑΣΤΕΙΟ, ΓΑΣΤΡΙΜΑΡΓΙΚΟ "ΤΑΞΙΔΙ"

Ο παραγωγικότατος Michael Winterbottom παραμένει πιστός στο concept του: Την απόλυτη απουσία concept. Πρόκειται για έναν από τους σύγχρονους δημιουργούς των οποίων οι ταινίες δεν έχουν καμία σχεδόν σχέση μεταξύ τους. "Το Ταξίδι" (The Trip, 2010) είναι ένα είδος κωμωδίας (σκεφτείτε ότι η προηγούμενή του ήταν ο βιαιότατος "Δολοφόνος Μέσα μου"). Σαν γενικό κλίμα και χιούμορ αυτό το "Ταξίδι" θυμίζει το "Τρίσταμ Σάντι" (A cock and bull story), που ο W. είχε γυρίσει μερικά χρόνια πριν. Πρωταγωνιστεί άλλωστε και το ίδιο δίδυμο, οι Στιβ Κούγκαν και Ρομπ Μπράντον. Αρχικά γυρίστηκε σαν σίριαλ του BBC σε 6 επεισόδια και στη συνέχεια συμπτύχθηκε για να γίνει ταινία.
Στην ταινία λοιπόν, ένα μεγάλο περιοδικό προτείνει σε έναν ηθοποιό να κάνει ένα ταξίδι στη Βόρεια Αγγλία, με σκοπό να γράψει τις τις γευστικές του εμπειρίες για 6 εστιατόρια. Επειδή όμως βαριέται να το κάνει μόνος, καλεί και έναν φίλο του κωμικό για παρέα.
Ουσιαστικά το φιλμ κινείται κάπως αυτοσχεδιαστικά (υποθέτω), με μίνιμαλ σενάριο και δίχως ιδιαίτερη πλοκή. Οι δυο τους ταξιδεύουν από πόλη σε πόλη (ή χωριό), τρώνε, συζητάν ατελείωτα, κάνουν πλήθος μιμήσεων γνωστών ηθοποιών (συχνά πολύ αστείων), ανταλλάσουν σινεφίλ ατάκες, βλέπουν σινεφίλ όνειρα, ενίοτε ο ένας πηδά και καμιά κοπέλα (ο άλλος είναι καλός και πιστός οικογενειάρχης)... Αυτό που αποκαλύπτεται είναι η μεταξύ τους σχέση αγάπης - μίσους. Άλλωστε οι δυο τους είναι και εντελώς διαφορετικοί χαρακτήρες, που αποκαλύπτονται κι αυτοί βαθμιαία, μαζί με τα κοινωνικά και οικογενειακά τους background: Ο ένας είναι ματαιόδοξος, λίγο καβαλημένος, αγχώδης, αγωνιά για το καλλιτεχνικό του μέλλον και θέλει να γίνει διάσημος. Ο άλλος πιο προσγειωμένος, συμφιλιωμένος με τη ζωή και την οικογένειά του, πετά συνεχώς κωμικές ατάκες και κάνει ατέλειωτες μιμήσεις, λες και δεν μπορεί να μιλήσει διαφορετικά. Στην τελευταία σκηνή, ίσως ο θεατής συγκινηθεί και κάπως, αφού ο καθένας δείχνεται πια ξεχωριστά, στο προσωπικό του περιβάλλον. Στο μεταξύ μάλλον θα του έχει ανοίξει η όρεξη με τα διάφορα - συχνά ασυνήθιστα και γκουρμέ - που δοκιμάζουν οι ήρωές μας.
Πολλές από τις ατάκες, τις συνομιλίες, τις καταστάσεις και τις μιμήσεις έχουν αρκετή πλάκα και το όλο φιλμ κυλά σ' ένα χαλαρωτικό και ευχάριστο κλίμα. Συχνά βέβαια δεν έπιανα όσα σχολίαζαν την εκπομπή του Μπράντον (αφού δεν την ξέρω), κάπου βρήκα ότι υπάρχουν πολλές μιμήσεις και αρκετό μπλα μπλα, συνολικά όμως διασκέδασα και βγήκα με ευχάριστη διάθεση. Μέχρις εκεί όμως. Δεν θα το χαρακτήριζα κάτι παραπάνω, αν και είδα αρκετές πολύ εγκωμιαστικές κριτικές. Για μένα η λέξη που θα το χαρακτήριζε είναι "χαριτωμένο". Με την καλή έννοια.

Η ΓΛΥΚΕΙΑ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΕΞΩ, Ο ΔΟΛΟΦΟΝΟΣ ΜΕΣΑ

Τελικά φαίνεται ότι το στιλ του Michael Winterbottom είναι η παντελής έλλειψη στιλ. Δεν εννοώ την έλλειψη αισθητικής στις ταινίες του, κάθε άλλο. Εννοώ ότι κάθε φορά κάνει απόλυτα διαφορετικές ταινίες σαν είδος, σαν στιλ, σαν θέμα. Έτσι γίνεται αναμφισβήτητα ένας από τους πιο απρόβλεπτους σκηνοθέτες του καιρού μας.
Το "The Killer Inside Me" του 2010 είναι ένα βίαιο θρίλερ με ήρωα έναν σίριαλ κίλερ με απόλυτα ήρεμο, καθησυχαστικό παρουσιαστικό. Τοποθετημένο σε μια μικρή πόλη της Αμερικής της δεκαετίας του 50 (όπως και το ομώνυμο βιβλίο στο οποίο βασίστηκε), δημιουργεί μια έντονη αντίθεση ανάμεσα στο ήσυχο, γλυκό, νοσταλγικό, φωτισμένο με χρυσά χρώματα περιβάλλον και την εφιαλτική βία του δολοφόνου. Υπάρχουν όντως δύο σκηνές φόνων που είναι αληθινά δυσβάσταχτες. Κι εδώ βρίσκονται και οι πιθανές αντιρρήσεις: Γιατί πρέπει (σε μια μη σπλάτερ ταινία εννοείται) να δείχνεται τόσο ωμή βία; Εκτός αν μ' αυτόν τον ακραίο τρόπο ο Winterbottom προσπαθεί να τονίσει τη φρίκη που κρύβεται κάτω από τη γλυκύτατη, ηλιόλουστη ατμόσφαιρα της σχεδόν ονειρικής μικρής πόλης. Για τα "άπλυτα" που κρύβονται βεβαίως μας κάνει και άλλες νύξεις, όταν δίνει στοιχεία για το ποιόν του ζάπλουτου αφεντικού ουσιαστικά της πόλης, για το βρώμικο πόλεμό του με τα εργατικά συνδικάτα κλπ. Γενικά έχω την αίσθηση ότι το γενικό μοτίβο είναι ότι "κάτω από την καθησυχαστική επιφάνεια κρύβονται τέρατα".
Η ταινία επικεντρώνεται στην προσωπικότητα του δολοφόνου (που ξέρουμε από την αρχή ποιος είναι) και στα απαραίτητα παιδικά του τραύματα. Έχω την αίσθηση ότι κάποια απ' αυτά τα στοιχεία είναι μάλλον απλοϊκά. Εύκολη ψυχανάλυση. Επίσης οι τελικές σκηνές μου φάνηκαν κάπως τραβηγμένες.
Γενικά το είδα με ενδιαφέρον, αλλά δεν μπορώ να πω ότι με κέρδισε. Ο Κέισι Άφλεκ πάντως είναι εξαιρετικός στον κεντρικό ρόλο.

ΩΡΑΙΑ ΠΟΛΗ Η ΓΕΝΟΒΑ, ΑΛΛΑ...

Τελικά ο Michael Winterbottom είναι ένας περίεργος και άνισος σκηνοθέτης. Συχνά οι ταινίες του είναι συμπαθητικές, χωρίς ποτέ να είναι μεγάλες, ενώ φαίνεται ότι σαν στυλ έχει επιλέξει την... έλλειψη στυλ. Χαρακτηριστικό τους είναι ότι κάθε μια τους είναι εντελώς διαφορετική από την άλλη, τόσο θεματικά όσο και σκηνοθετικά (τι σχέση μπορεί να έχει το "άρρωστο" Butterfly Kiss με το "μοντέρνο" 24 hours party people" ή με το "πειραματικό" 12 songs;)
Η Genova πάντως με απογοήτευσε αρκετά. Ενώ διαθέτει αναμφισβήτητα τρυφερότητα και ευαισθησία, μου φαίνεται ότι δεν έχει αποφασίσει ούτε το είδος στο οποίο ανήκει ούτε τι ακριβώς θέλει να πει. Μετά τον τραγικό θάνατο της μητέρας σε δυστύχημα, ο αμερικάνος καθηγητής πανεπιστημίου πατέρας παίρνει τις δύο κόρες του και μετακομίζουν στην όμορφη Γένοβα στην Ιταλία. Εντάσσεται στο νέο του περιβάλλον, η μεγάλη, έφηβη κόρη ανακαλύπτει τον έρωτα και τα παιχνίδια με τα αγόρια, ενώ η μικρή, που είναι υπέυθυνη για το δυστύχημα, βλέπει το φάντασμα της μητέρας της, που της μιλά και την προστατεύει. Αυτό δεν γίνεται καθόλου τρομακτικά, αλλά γλυκά και με αγάπη. Αυτά. Υπάρχει φάντασμα, αλλά δεν πρόκειται για ταινία τρόμου ή θρίλερ, υπάρχει κοινωνικός ρεαλισμός, αλλά το φάντασμα τον ανατρέπει, μελέτη εφηβείας ή οποιαδήποτε ψυχολογική μελέτη δεν θα την έλεγες, το τέλος είναι απότομο και σ' αφήνει λίγο στα κρύα του λουτρού, οπότε μένω να αναρωτιέμαι προς τι όλο αυτό. Είναι αυτό που λέμε δεν κατάλαβα γιατί γυρίστηκε αυτή η ταινία.
Πάντως η Γένοβα, για την οποία μαθαίνουμε και διάφορες ιστορικές πληροφορίες, είναι πολύ όμορφη πόλη. Μου έκανε κλικ να την επισκεφτώ.
ΥΓ: Μη σας μπερδέψει ο τίτλος. Δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τα γνωστά πολιτικά γεγονότα της Γένοβας πριν μερικά χρόνια.