"Ο ΑΡΧΟΝΤΑΣ ΤΩΝ ΜΥΓΩΝ" ΚΑΙ Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑ

"Ο Άρχοντας των Μυγών" είναι ένα αριστουργηματικό βιβλίο του νομπελίστα William Golding. Έχει μεταφερθεί μερικές φορές στο σινεμά, με γνωστότερη την ασπρόμαυρη ταινία του 1963 του Peter Brook.
Μια ομάδα παιδιών ναυαγεί σ' ένα ακατοίκητο νησί. Δίχως κανένα μεγάλο παρόντα, θα προσπαθήσουν να επιβιώσουν και, ουσιαστικά, να φτιάξουν απ' την αρχή τον ανθρώπινο πολιτισμό, την κοινωνική δομή και ό,τι άλλο τον χαρακτηρίζει. Αλλά η πτώση στη βαρβαρότητα παραμονεύει κάθε στιγμή και απειλεί τη λογική και την ανθρωπιά.
Ενώ βρήκα ενδιαφέρουσα την ταινία, δεν μπορώ να πω ότι με ενθουσίασε κιόλας. Λίγο μου έφταιγαν οι ηθοποιίες των παιδιών, λίγο κάποια έλλειψη νεύρου που διέκρινα. Ίσως όμως όλα αυτά να είναι υποκειμενικά. Κατά βάθος πιστεύω ότι φταίει η πολύ δυνατή εντύπωση που μου είχε κάνει το βιβλίο, το οποίο είχα βρει συγκλονιστικό, οπότε το φιλμ μου φάνηκε κάπως "λίγο". Ξέρω ωστόσο πολύ καλά ότι αυτό δεν μπορεί να είναι κριτήριο για μια ταινία. Οπότε, ειδικά αν δεν έχετε διαβάσει το βιβλίο, τη συνιστώ.
Το μήνυμα, ίδιο μ' αυτό του μυθιστορήματος, μοιάζει να είναι απαισιόδοξο, ακόμα και απελπισμένο: Το κακό, το παράλογο, η δίψα για εξουσία και επιβολή, μας λέει, είναι έμφυτα στον άνθρωπο. Όχι βέβαια σε όλους τους ανθρώπους, αλλά στους περισσότερους. Αν λοιπόν ξαναφτιάχναμε από την αρχή την κοινωνία, από το απόλυτο μηδέν (γιατί αυτό ακριβώς κάνουν τα παιδιά στο έρημο νησί), θα την κάναμε τα ίδια χάλια μ' αυτή που ζούμε σήμερα. Οι φωνές της δημοκρατίας, της λογικής, της ισότητας, θα συντριβούν κάτω από το βάρος των δυνατών και την εξουσιαστική τους μανία, κάτω από τις δυσειδαιμονίες και τον φόβο για το άγνωστο, που γεννά τέρατα ("ο ύπνος της λογικής γεννά τέρατα", όπως λέει ο Γκόγια).
Οπότε, και μόνο για την "απόδειξη" αυτής της στενόχωρης θέσης, αξίζει να δει κανείς το φιλμ αυτό (και να ξεχάσει την αρχική μου γκρίνια), αφού, παρά τα όσα είπα στην αρχή, έχει αρκετές δυνατές και ενδιαφέρουσες σκηνές και, τελικά, λέει αυτό που θέλει να πει.