BLADE RUNNER : ΕΝΑ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ

Θεωρώ το "Blade Runner" μια από τις 4-5 καλύτερες ταινίές όλων των εποχών και πιστεύω ότι έχει εξασφαλίσει μια θέση στην ιστορία του σινεμά. Το θεωρώ επίσης την καλύτερη ταινία του Ridley Scott. Γυρισμένο το 1982, δεν χάνει το παραμικρό από τη γοητεία του κάθε φορά που το ξαναβλέπω. Αυτός δεν είναι ένας από τους ορισμούς του κλασικού;
Η ταινία βασίζεται υποτίθεται στο βιβλίο του Φίλπ Ντικ "Do the Androids dream of Electric Sheep?", αλλά ελάχιστη σχέση έχει μ' αυτό. Ειναι μία από τις πολύ σπάνιες περιπτώσεις που ένας δημιουργός "αλλάζει τα φώτα" στο πρωτότυπο βιβλίο, κι όμως φτιάχνει ένα αριστούργημα (και το βιβλίο πάντως είναι πολύ καλό). Και είναι μάλιστα από τις φορές που τόσο το περιεχόμενο του φιλμ όσο και η εικόνα είναι εξ ίσου εντυπωσιακά.
Η ταινία μας μεταφέρει σε μια μελλοντική, παρακμασμένη γη, μολυσμένη, εγκαταλειμένη από ένα μεγάλο μέρος των κατοίκων της που έχουν μετακομίσει σε άλλους πλανήτες. Τα τέλεια ανδροειδή που έχουν δημιουργήσει "κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσή τους" οι άνθρωποι, δουλεύουν σαν σκλάβοι στις αποικίες και όχι μόνο δεν ξεχωρίζουν από τους ανθρώπους, αλλά σκέφτονται και έχουν και πλήρη συνείδηση του εαυτού τους. Δουλείά του ήρωα της ταινίας, ενός ντετέκτιβ του μέλλοντος, είναι να εντοπίζει και να εξοντώνει ανδροειδή που έχουν δραπετεύσει και έχουν φτάσει παράνομα στη γη. Κάποια στιγμή έρχεται αντιμέτωπος με μια ομάδα έξη τέτοιων, και κυρίως με τον εντυπωσιακό αρχηγό τους...
Οι προβληματισμοί που θέτει το φιλμ είναι πάρα πολλοί: Η σύγκρουση δημιουργού - δημιουργήματος (ή η σχέση πατέρα - γιου αν προτιμάτε) και η αναφορά στο οιδιπόδειο, η πιθανή ανωτερότητα του δημιουργήματος από τον δημιουργό, η ελευθερία και ο αγώνας γι' αυτήν, η ανθρώπινη συνείδηση, μαζί με ένα πλήθος υπαρξιακών ερωτημάτων για το ποιοι είμαστε και τι πραγματικά γνωρίζουμε για τον εαυτό μας, η εκμετάλλευση (δουλεία ουσιαστικά στη συγκεκριμένη περίπτωση), η αποδοχή του διαφορετικού και ό,τι άλλο μπορείτε να εντοπίσετε ακόμα. Η συγκλονιστική τελευταία (σχεδόν) σκηνή της τελικής σύγκρουσης του ήρωα με το ανδροειδές σίγουρα όχι μόνο μένει χαραγμένη στο μυαλό του θεατή, αλλά τον προβληματίζει βαθιά. Περιτό να πούμε βέβαια ότι η όποια μονοδιάστατη σχέση καλού - κακού πάει περίπατο. Τα ανδροειδή είναι πολύ μακριά από το να θεωρηθούν απλώς οι "κακοί". Ίσως ακόμα και να ταυτιστούμε μαζί τους. Τέλος ακόμα και το αρχικό "happy end" παραμένει κι αυτό κατά τη γνώμη μου πέρα για πέρα διφορούμενο.
Η εικόνα του φιλμ έχει νομίζω καθορισει μέχρι σήμερα μεγάλο μέρος του "σκηνικού" ταινιών επιστημονικής φαντασίας. Τα σχεδόν μόνιμα νυχτερινά πλάνα, η αδιάκοπη βροχή, ο συνδυασμός παρακμής, εγκατάλειψης και προηγμένης τεχνολογίας, το look των πολυάνθρωπων ασιατικών μεγαλουπόλεων, όλα έχουν αντιγραφεί άπειρες φορές από τότε. Επί πλέον ο Scott υιοθετεί μια νουάρ προσέγγιση, παντρεύοντας έτσι για πρώτη φορά τα δύο είδη, κάνοντας κατά τη γνώμη μου το αποτέλεσμα ακόμα γοητευτικότερο. Η off αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο (που παραλείφτηκε σε μεταγενέστερες βερσιόν από τον ίδιο τον σκηνοθέτη), η όλη εμμφάνιση του Χάρισον Φορντ με την καπαρντίνα, η μοναχικότητά του, όλα παραπέμπουν στους παλιότερους ήρωες του νουάρ. Όσο για τον Ρούντγκερ Χάουερ, ειναι ιδανικός στο ρόλο του ανδροειδούς. Σίγουρα πρόκειται για τον καλύτερο ρόλο της καριέρας του.
Θα μπορούσα να γράψω και άλλα ακόμα. Ωστόσο υπάρχουν ταινίες που καλό είναι να τις απολαμβάνεις βλέποντάς τες. Εξάλλου ο κάθε θεατής έχει πολλά να ανακαλύψει μόνος του. Θα κλείσω απλώς λέγοντας ξανά ότι πρόκειται για μια από τις αγαπημένες μου ταινίες, η οποία, όπως απέδειξε, παραμένει το ίδιο γοητευτική μετά τόσα χρόνια όσο την πρώτη φορά που την είδα.