Δευτέρα, Ιουνίου 19, 2017

Η "ΤΑΝΝΑ" ΚΑΙ Ο ΠΑΡΑΔΕΙΣΕΝΙΟΣ (;) ΠΡΩΤΟΓΟΝΙΣΜΟΣ

Διαβάζω (όχι, δεν το ήξερα από πριν) ότι η Τάνα είναι τροπικό νησί του συμπλέγματος νησιών Βανουάτου, στο απόλυτο πουθενά, στο μέσο δηλαδή του Νότιου Ειρηνικού και ότι το Βανουάτου έγινε ανεξάρτητο κράτος μόλις το 1980. Το απίστευτο είναι ότι κάποιες φυλές του νησιού επέλεξαν να διατηρήσουν τον πρωτογονισμό τους, το σύστημα αξιών Κάστομ, όπως το ονομάζουν οι ίδιοι, δίχως να έλθουν σε επαφή με λευκούς και με όποιο στοιχείο του πολιτισμού. Και ότι ζουν έτσι μεχρι σήμερα!
"Tanna" λέγεται και το φιλμ που γύρισαν το 2015 οι αυστραλοί μέχρι τότε ντοκιμαντερίστες Martin Butler και Bentley Dean, οι οποίοι έζησαν εκεί για μήνες και έπεισαν τα μέλη των φυλών να συμμετέχουν στο γύρισμα παίζοντας τους εαυτούς τους (σημειωτέον ότι έβλεπαν για πρώτη φορά κάμερα). Μεταφέρουν λοιπόν ουσιαστικά την ιστορία του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας στον άθικτο αυτόν τροπικό "παράδεισο". Το ακόμα πιο απίστευτο είναι ότι η ιστορία αυτή είναι αληθινή και συνέβει το 1987!!!
Δύο αντίπαλες φυλές (μη φανταστείτε, καμιά εκατοστή άτομα η καθε μία) βρίσκονται σε διαρκείς αψιμαχίες. Όταν η μία τραυματίζει βαριά τον σαμάνο της άλλης, η άλλη φυλή, οι Γιακέλ, αποφασίζουν ότι πρέπει επιτέλους να γίνει μεταξύ τους ειρήνη. Όπως συνηθίζεται, για να επισφραγιστεί αυτή, ο ηλικιωμένος φύλαρχος προσφέρει μια νεαρή ως νύφη σε έναν άντρα της αντίπαλης φυλής. Εκείνη όμως είναι ερωτευμένη με τον εγγονό του φύλαρχου. Οι δυο τους θα το σκάσουν, παρά το ότι γνωρίζουν ότι αυτό σημαίνει πόλεμο ανάμεσα στις φυλές. Μέλη αμφοτέρων αρχίζουν να τους κυνηγούν για διαφορετικούς λόγους...
Η ιστορία είναι απλή και συγκινητική. Την έχουμε ξαναδεί σε δεκάδες παραλλαγές (αυτή είναι βεβαίως από τις πλέον πρωτότυπες). Αυτό που μετρά όμως εδώ είναι η δυνατή, ντοκιμαντερίστικη  καταγραφή του αρχαίου τρόπου ζωής των φυλών, καθώς και το παρθένο, παραδεισένιο περιβάλλον (που βρίσκεται μάλιστα στους πρόποδες ενεργού ηφαιστείου, το οποίο λατρεύευται ως θεότητα). Τα πάντα είναι πρωτόγονα, πανάρχαια. Να φανταστείτε ότι μόνο όταν, αρκετά μετά τα μισά της ταινίας,  κάποιος φύλαρχος ανασύρει μια παλιά, άμεσα αναγνωρισιμη φωτογραφία, τότε μόνο κατάλαβα ότι βρισκόμαστε στον 20ό αιώνα (δεν είχα διαβάσει πριν και νόμιζα ότι παρακολουθούσα μια ιστορία που διαδραματίζεται σε προηγούμενους αιώνες). Και μόνο μετά τη σημείωση του τέλους αντελήφθην έκπληκτος ότι βρισκόμαστε στα 1987! Και κάπου υπάρχει και η πολιτική σπόντα, όταν ο φύλαρχος λέει ότι "αντισταθήκαμε στην αποικιοκρατία, στο χριστιανισμό, στη δύναμη του χρήματος".
Το καλό για μένα είναι ότι όλα αυτά δεν δίνονται μονόπλευρα, δεν πρόκειται δηλαδή για τον "παράδεισο" και τέρμα. Το πρωτόγονο σύστημα έχει κι αυτό όλα τα κακά κάθε οργανωμένου συστήματος: Πόλεμο, σκληρότητα, κατά παραγγελία γάμους, που αψηφούν κάθε συναίσθημα... Μόνο που είναι απόλυτα εναρμονισμένοι με τη φύση. Ποιος είπε λοιπόν ότι πρόκειται  για παράδεισο; Το τέλος το αποδεικνύει...
Όχι, δεν είναι μεγάλη ταινία. Αξίζει όμως πραγματικά για τα απίστευτα εθνογραφικά στοιχεία, για την υπέροχη φύση, για την ασύλληπτη γνώση ότι όσα βλέπουμε είναι ουσιαστικά σημερινά! Και μόνο αυτό αποζημειώνει.

Ετικέτες , ,

eXTReMe Tracker