"ΣΚΛΑΒΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ" ΕΝΩ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΓΥΡΩ ΑΛΛΑΖΕΙ

Το 1976 ο (σοβιετικός τότε) Nikita Mikhalkov γυρίζει τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, τη "Σκλάβα της Αγάπης" (Raba lyubni).
Η ιστορία μας μεταφέρει κάπου στη νότια στη Ρωσία την εποχή του εμφυλίου (ο οποίος, βεβαίως, θα καταλήξει με την επικράτηση των μπολσεβίκων), λίγο μετά το 1917. Εκεί λοιπόν ένα κινηματογραφικό συνεργείο γυρίζει ένα - βωβό προφανώς - μελόδραμα με πρωταγωνίστρια μια σούπερσταρ της εποχής. Τα προβλήματα όμως είναι πολλά, καθώς ο επίσης σούπερσταρ πρωταγωνιστής αργεί να έλθει από τη Μόσχα, καθώς έχει εμπλακεί προσωπικά στην επανάσταση, ενώ συμβαίνουν κι άλλα που καθυστερούν τα γυρίσματα. Η σταρ, αν και παντρεμένη, ερωτεύεται έναν γοητευτικό κάμεραμαν, ενώ ένα όργιο από ίντριγκες και συνωμοσίες ανάμεσα σε κυβερνητικούς και επαναστάτες πλέκεται γύρω από το συνεργείο (του οποίου τα μέλη έχουν βεβαίως και τα προσωπικά τους προβλήματα).
Ο Μιχαλκόφ ρίχνει μια νοσταλγική ματιά στα παρασκήνια του "πρωτόγονου", βωβού σινεμά της πατρίδας του, στις συνθήκες των γυρισμάτων, στο star system της εποχής (το ίδιο έντονο με σήμερα), στα όσα συμβαίνουν πίσω από την κάμερα. Συγχρόνως παίζοντας με την "ταινία μέσα στην ταινία", φτιάχνει ένα δικό του μελόδραμα με ήρωες τα μέλη του συνεργείου, μελόδραμα "παράλληλο' μ' αυτό που προσπαθούν να γυρίσουν. Μας μιλά έτσι για τη σχέση πραγματικότητας και φαντασίας, αληθινών και επινοημένων καταστάσεων. Νομίζω όμως ότι βασικός επίσης στόχος του είναι να καταδείξει την "εισβολή" της πραγματικότητας, όταν μάλιστα συμβαίνουν συγκλονιστικά γεγονότα εκεί έξω, στην καθημερινότητα όλων. Το συνεργείο, οι καλλιτέχνες που το απαρτίζουν και κυρίως η πρωταγωνίστρια, ζουν κάπως σαν σε μια φούσκα, σε μια ψεύτικη πραγματικότητα, προσπαθώντας απεγνωσμένα να αγνοήσουν τα γεγονότα που καλπάζουν και τις αλλαγές που έρχονται. Βλέπετε, αυτά προς το παρόν συμβαίνουν στη μακρινή Μόσχα. Αυτό όμως είναι αδύνατο. Από την έλλειψη φιλμ μέχρι τις πολύπλοκες καταστάσεις που θα βιώσει η ηρωίδα σε σχέση με τον έρωτά της, από τη δράση ενός αξιωματικού του στρατού μέχρι το δυνατό τέλος, όλα δείχνουν ότι κανείς δεν μπορεί να κρυφτεί σε έναν ασφαλή δικό του κόσμο, σε μια απαραβίαστη "φωλιά" και να παραμείνει ανεπηρέαστος από το κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι.
Πρέπει ωστόσο να παρατηρήσω ότι το φιλμ, στο πρώτο μέρος του τουλάχιστον, με κούρασε αρκετά. Μάλλον βαρέθηκα τον προστατευμένο μικρόκοσμο του συνεργείου, το χάος που επικρατεί, τα προσωπικά των μελών του, τις μεταξύ τους διαπλοκές. Βεβαίως βρισκόμαστε πολύ μακριά από τον κυρίαρχο σοσιαλιστικό ρεαλισμό της εποχής. Ο Μιχαλκόφ, τολμηρός την εποχή αυτή, φτιάχνει μια περισσότερο συναισθηματική ταινία που δεν υπακούει στις τότε επιβεβλημένες νόρμες και αυτό είναι αξιοθαύμαστο. Ωστόσο δεν παύω να βρίσκω το αποτέλεσμα κάπως βαρετό συνολικά - παρά το δυνατό τέλος.