"ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΑΜΟΥ": ΕΝΑ ΟΔΥΝΗΡΟ ΨΥΧΟΓΡΑΦΗΜΑ

Ο πάντοτε ενδιαφέρων Noah Baumbach σκηνοθετεί συνήθως ψυχολογικά δράματα (και πικρές κωμωδίες ενίοτε), πάντα με θαυμαστό βάθος. Η δυνατή "Ιστορία Γάμου" (2019) δεν αποτελεί εξαίρεση.
Ένα ζευγάρι καλλιτεχνών (θεατρικός σκηνοθέτης εκείνος, ηθοποιός εκείνη), που έχουν και ένα μικρό αγοράκι, αν και ακόμα ερωτευμένοι, χωρίζουν με κοινή συναίνεση. Ωστόσο οι δυσκολίες αρχίζουν μετά την κοινή τους απόφαση. Κυρίως αν αυτό το "κοινή συναινέσει" παραδίδεται στα χέρια του νόμου και απάνθρωπων δικηγόρων. Η κόλαση και μετά η πικρή ηρεμία...
Εξαίρετο, όπως είπαμε, ψυχογράφημα, που αναλύει τόσο τα αίτια του χωρισμού όσο και τις βαθιές στη ψυχή συνέπειές του. Και, σπάνιο αυτό, ασχολείται ιδιαίτερα με το ψυχρό, άχαρο νομικό μέρος (οι εκατέρωθεν μεγαλοδικηγόροι είναι οι απόλυτα αντιπαθείς προσωπικότητες του φιλμ), που τινάζει στον αέρα κάθε διάθεση συναίνεσης και ζεστασιάς (η οποία σαφώς υπάρχει ακόμα) ανάμεσα στο πρώην ζεύγος. Και τελικά, [spoiler, spoiler] όλα θα ξαναγυρίσουν σε μια μοναχική πλέον κανονικότητα, θα επέλθει μια επιφανειακή τουλάχιστον επούλωση πληγών, μια πικρή ηρεμία, οι πληγές όμως έχουν καταγραφεί για πάντα.
Παράλληλα με τα παραπάνω απολαμβάνουμε εξαιρετικές ερμηνείες από Σκάρλετ Γιόχανσον, Άνταμ Ντράιβερ, αλλά και Ρέι Λιότα και Λόρα Ντερν σε καλοφτιαγμένους δεύτερους ρόλους. Ίσως να σας τρομάζουν τα "ψυχολογικά δράματα". Ανεξαρτήτως αυτού όμως, η εσωτερικά σπαρακτική αυτή ταινία είναι κατά τη γνώμη μου από τις καλύτερες και πλέον αληθινές στο θέμα αυτό.

"BLACK PANTHER: ΟΤΑΝ ΤΟ ΥΠΕΡΗΡΩΙΚΟ ΣΥΝΑΝΤΑ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

Το "Black Panther", που γύρισε το 2018 ο μαύρος σκηνοθέτης Ryan Coogler ανήκει βεβαίως στο (βαρετό για μένα) υπερηρωικό είδος, έχει όμως αρκετές ιδιαιτερότητες. Εκτός του προφανούς - πρόκειται για έναν από τους ελάχιστους μαύρους υπερήρωες - εμπνέεται ολόκληρο από την αφρικάνικη παράδοση και κουλτούρα.
Ο ήρωας, που ζει ως "κανονικός άνθρωπος", καλείται να επιστρέψει στην αληθινή του πατρίδα, το μυστικό και πολύ προχωρημένο τεχνολογικά βασίλειο της Wakanda, για να γίνει ο νέος του βασιλιάς μετά το θάνατο του πατέρα του. Εκεί θα αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις, καθώς τον θρόνο διεκδικεί κάποιος (με υπερδυνάμεις κι αυτός φυσικά) που, αν το πετύχει, θα οδηγήσει την ανθρωπότητα σε έναν ολέθριο πόλεμο.
Η ιδιαιτερότητα που λέγαμε δεν είναι μόνο ο μαύρος υπερήρωας. Είναι το ότι όλοι οι πρωταγωνιστές είναι μαύροι, ότι η Wakanda, που είναι η πιο προχωρημένη και ισχυρή χώρα στον κόσμο (γι' αυτό παραμένει κρυφή) κατοικείται αποκλειστικά από μαύρους, ότι όλα εκεί θυμίζουν ένα αφρικάνικο βασίλειο... Επίσης σκηνικά, ρούχα, μουσική, φυσικό περιβάλλον, ήθη και έθιμα, όλα παραπέμπουν συνειδητά στη μαύρη ήπειρο και την κουλτούρα της. Και, αφού συχνά το φιλμ γίνεται θεαματικό, όλη αυτή η αισθητική "ανατροπή" έχει το ενδιαφέρον της, τουλάχιστον στα πλαίσια του είδους αυτού που τόσο ανελέητα μας βομβαρδίζει τα τελευταία χρόνια. Οπως επίσης θετικό είναι και το περιρέον στην ατμόσφαιρα αντιπολεμικό μήνυμα.
Κατά τα άλλα παραμένει ένα θεαματικό φιλμ με πάμπολλα κλισέ του είδους, με μπόλικο ξύλο (με χρήση υπερδυνάμεων φυσικά), με τις τυπικές μεταφυσικές πινελιές κλπ. κλπ. Προσωπικά και πάλι βαρέθηκα. Αναμφισβήτητα ανανεωτικό λοιπόν και πρωτότυπο, αλλά μόνο στα πλαίσια ενός είδους που αντιπαθώ.

ΜΙΑ ΟΧΙ ΚΑΙ ΤΟΣΟ ΑΘΩΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ "ΣΤΑ ΜΑΧΑΙΡΙΑ"

O Rian Johnson από την πρώτη του κιόλας ταινία ("Έγκλημα στο Κολέγιο" το 2005) είχε καλές και έξυπνες ιδέες. Η ρέντα συνεχίζεται με το "Knives Out" (Στα Μαχαίρια) του 2019, με πλειάδα καλών ηθοποιών: Ντάνιελ Κρεγκ, Τζέμι Λι Κέρτις, Κρίστοφερ Πλάμερ, Μάικ Σάνον κ.ά.
Βρισκόμαστε στον κλασικό κόσμο της Άγκαθα Κρίστι (δίχως να βασίζεται βέβαια σε δικό της βιβλίο): Μια ομάδα ανθρώπων (εδώ οι όλες οι γενιές των μελών μια πλούσιας οικογένειας) κλεισμένοι σε έναν πύργο... και ένα πτώμα. Όλοι είναι εξ ίσου ύποπτοι, αλλά όλα δείχνουν ότι ο νεκρός 85χρονος πάτερ φαμίλιας... αυτοκτόνησε. Τι έχει συμβεί πραγματικά;
Φυσικά όσο προχωρά το φιλμ οι ανατροπές διαδέχονται η μία την άλλη. Το ενδιαφέρον είναι ότι με φλας μπακ γνωρίζουμε τι έχει συμβεί από τα μισά περίπου της ταινίας, ωστόσο οι ανατροπές συνεχίζονται. Πώς γίνεται αυτό; Θα το δείτε. Ο Κρεγκ έχει πλάκα στο ρόλο του ιδιόρρυθμου (ως Πουαρό) ντετέκτιβ και  όλοι σχεδόν οι υπόλοιποι είναι απολαυστικοί ως κακοί ή/και μαλάκες. Το χιούμορ βρίσκεται παντού και, γενικά, βλέπεται εξαιρετικά ευχάριστα. Επί πλέον ο Johnson υπονομεύει διαρκώς και καθόλου δεν χαρίζεται σε μια σειρά από τύπους: Από πλούσιους μεγαλοαστούς (που μόνο "καλοί" δεν είναι και, φυσικά, κάθε άλλο παρά αθώοι ή, στην καλύτερη περίπτωση, απλώς κηφήνες), μέχρι νεαρούς ακροδεξιούς ή ακροαριστερούς (αμφότεροι βασισμένοι απόλυτα στα λεφτά της οικογένειας). Ρατσιστές, δήθεν διανοούμενοι, απατεώνες, ψεύτες... να μερικά χαρακτηριστικά των μεσήλικων ηρώων.
Έτσι η απολαυστική θέαση συνδυάζεται με έντονη κοινωνική κριτική σε ένα, νομίζω, από τα πιο ευχάριστα αστυνομικά φιλμ των τελευταίων χρόνων.

ΞΑΝΑΒΛΕΠΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΡΩΤΟ "ALIEN"

Όταν το 1979 ο Ridley Scott γύρισε το "Alien" οι πάντες είχαν μείνει με το στόμα ανοιχτό. Ήταν ένα φιλμ επιστημονικής φαντασίας που δεν έμοιαζε με κανένα άλλο. Τι συνέβαλε όμως σ' αυτό; Ας δούμε όμως ελάχιστα για την πλοκή που, φαντάζομαι, θα είναι σε όλους γνωστά:
Ένα εμπορικό σκάφος κατά την επιστροφή του στη γη διατάζεται να προσεδαφιστεί σε άγνωστο πλανήτη απ' όπου εκπέμπονται μυστηριώδη σήματα. Εκεί θα ανακαλύψουν τα απομεινάρια ενός εξωγήινου διαστημοπλοίου και κάποια παράξενα "αβγά". Θα φέρουν πίσω στο σκάφος τους μια παράδοξη μορφή ζωής και πολύ σύντομα τα πάντα θα μετατραπούν σε έναν ατελείωτο εφιάλτη.
Ποιες είναι λοιπόν οι καινοτομίες αυτού του πρώτου, κλασικού "Alien"; Αρχικά το πάντρεμα των ειδών: Για πρώτη φορά (μια από τις πρώτες, τέλος πάντων, σίγουρα όμως η πιο πετυχημένη μέχρι τότε) η επιστημονική φαντασία συνυπάρχει τόσο άρρηκτα δεμένη με την ταινία τρόμου. Είναι το φιλμ που άνετα μπορεί να καταταγεί σε αμφότερες τις κατηγορίες. Έπειτα είναι το απίστευτο σασπένς και ο φοβερός σκηνοθετικός ρυθμός που σε κάνει να το παρακολουθείς κυριολεκτικά "στην άκρη του καθίσματος". Τα φοβερά ντεκόρ, το ίδιο το τέρας (αν δεν το γνωρίζετε η μορφή του δεν δημιουργήθηκε για τις ανάγκες της ταινίες, αλλά προϋπήρχε σε έργα του "σκοτεινού" καλλιτέχνη H.R.Giger, που δημιούργησε και μέρος των σκηνικών), τα απίστευτα κλειστοφοβικά σκηνικά (η έννοια της κλειστοφοβίας είναι κυρίαρχο στοιχείο στο φιλμ), όλα συντελούν σ' αυτό. Επί πλέον, για πρώτη ίσως φορά στην ΕΦ, ένα σκάφος δείχνεται τόσο κοινότοπο, να εκτελεί δηλαδή μια απλή ρουτινιάρικη αποστολή για καθαρά εμπορικούς λόγους (μεταφέρει ορυκτά από κάποιον πλανήτη στη γη) και το πλήρωμα να μη δείχνει καμιά έλξη ή δέος για τη "μαγεία του αχανούς διαστήματος", αλλά απλώς να μαλώνει με τον πιο κοινότοπο τρόπο για μισθούς, μπόνους και άλλα τέτοια. Όπως ακριβώς συμβαίνει σε ένα σύγχρονο εμπορικό σαπιοκάραβο δηλαδή. Και υπάρχει και το υπόγειο φεμινιστικό στοιχείο, με την υπόμνηση της γυναικείας δύναμης, αλλά ας μην κάνω spoiler. (Ο Scott έκανε κι άλλη έντονα φεμινιστική ταινία, το "Θέλμα και Λουίζ").
Μπορείτε να εντοπίσετε και να θαυμάσετε και άλλα στοιχεία της ταινίας. Σίγουρα όμως αυτό το πρώτο φιλμ του 1979 δεν πρόκειται να κουράσει κανέναν λόγω "παλαιότητας". Βλέπεται όπως την πρώτη φορά κι ας έχουν μεσολαβήσει δεκάδες παρόμοια (συχνά κακέκτυπα).
ΥΓ: Να παρατηρήσω ότι η συγκεκριμένη ταινία ευτύχησε να έχει 3 αξιόλογα σίκουελ γυρισμένα από σημαντικούς σκηνοθέτες (Κάμερον, Φίντσερ, Ζενέ), πράγμα πολύ σπάνιο . Την δεύτερη σειρά των πρι ή σί - κουελ... ξεχάστε την κατά τη γνώμη μου.

ΙΔΙΟΦΥΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΝΟΙΑ ΣΤΟ "ΕΝΑΣ ΥΠΕΡΟΧΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ"

Ο Ron Howard είναι ένας παντός καιρού, συχνά επιτυχημένος αμερικάνος σκηνοθέτης, με καλά φιλμ στο ενεργητικό του, δίχως όμως πρωτοτυπία και ιδιαίτερο προσωπικό στιλ. Από τις πολύ καλές στιγμές του είναι το "A Beautiful Mind" (Ένας Υπέροχος Άνθρωπος) του 2001, "πειραγμένη" (με την έννοια ότι δεν μένει πολύ πιστή στα αληθινά γεγονότα) βιογραφία του ιδιοφυούς μαθηματικού Τζον Νας, ο οποίος έπασχε από σχιζοφρένεια, δίχως αυτό να τον εμποδίσει να αναπτύξει πρωτότυπες θεωρίες και να τιμηθεί με Νόμπελ. Και υπάρχει βεβαίως και η καταπληκτική ηθοποιία του Ράσελ Κρόου.

Ο Νας ξεκινά ως ιδιόρρυθμος, πλην όμως με λαμπρό μυαλό, φοιτητής μαθηματικών, διακρίνεται, από την αρχή όμως αντιλαμβανόμαστε ότι κάτι δεν πάει καλά μ' αυτόν. Τελειώνοντας με διθυράμβους τις σπουδές του στα ανώτερα μαθηματικά θα προσληφθεί σε μυστικές αμερικάνικες υπηρεσίες για να αποκρυπτογραφεί πολύπλοκους κώδικες, σύντομα όμως η εργασία του αυτή θα μετατραπεί σε εφιάλτη. Εμείς πάντως εξακολουθούμε να αντιλαμβανόμαστε ότι κάτι δεν πάει καλά...

Η ταινία μπορεί να κατηγορηθεί για διάφορες "αμερικανιές" (η αγάπη σώζει, όσον αφορά τη στάση της γυναίκας του, ο επιμένων νικά και άλλα τέτοια). Πλην όμως είναι νομίζω μια καλή ταινία, με σασπένς και ανατροπές (κάπου στο μέσον της) και δίχως να κάνει ούτε στιγμή κοιλιά. Και, βέβαια, από τη φύση του θέμα της είναι συγκλονιστικό, καθώς παρακολουθούμε με κομμένη την ανάσα τη διαρκή πάλη ανάμεσα στην ιδιοφυία και την τρέλα και, τελικά, έναν παράδοξο "συμβιβασμό" ανάμεσα στα δύο, συμβιβασμό που είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι μπορεί να υπάρχει στην πραγματικότητα. Κι όμως όντως ο (αληθινός) Νας συνέχιζε να δουλεύει και να προτείνει εκπληκτικές μαθηματικές θεωρίες και κατάφερε να πάρει Νόμπελ, ενώ παράλληλα μπαινόβγαινε διαρκώς σε άσυλα. Είναι εκπληκτικό.

Χολιγουντιανή μεν, προφανώς καλογυρισμένη, αλλά δίχως σκηνοθετική "προσωπικότητα", ωστόσο προτείνεται ανεπιφύλακτα. Το αμερικάνικο mainstream στα καλύτερά του.

"STRAIGHT TIME" Ή ΜΕΤΑ ΤΗ ΦΥΛΑΚΗ

"Ο Κυνηγημένος" (ελληνικός τίτλος του "Straight Time") που γύρισε ο βέλγος (αλλά που έζησε και εργάστηκε στις ΗΠΑ) Ulu Gosbard (1929-2012) το 1978, είναι μια εξαιρετική ρεαλιστική ταινία, με κυρίαρχο τον Ντάστιν Χόφμαν, αλλά και τους νέους τότε Χάρι Ντιν Στάντον και Τερέζα Ράσελ (υπέροχη) σε βασικούς ρόλους.
Παρακολουθεί την πορεία ενός άρτι αποφυλακισθέντος ληστή, ο οποίος αφήνεται μεν ελεύθερος, αλλά με περιοριστικούς όρους. Πρέπει διαρκώς να δίνει αναφορά για ό,τι κάνει στον επιτηρητή του. Αρχικά κάνει τα πάντα για να μείνει μακριά από εγκληματικές δραστηριότητες και να αρχίσει μια καινούρια, "καθαρή" ζωή. Είναι όμως η απαράδεκτη συμπεριφορά του επιτηρητή (του νόμου δηλαδή), που θα τον οδηγήσει τα περάσει κάποια όρια...
Εξαίρετο ψυχογραφικό πορτρέτο του βασικού ήρωα, καταγραφή της "βρώμικης" καθημερινότητας των μεγαλουπόλεων των 70ς, ξεθωριασμένη, επίσης "βρώμικη" φωτογραφία (η οποία δεν ωραιοποιεί τίποτα), σασπένς για τη μοίρα του πρωταγωνιστή και πολύ καλές ηθοποιίες συνθέτουν μια δυνατή ταινία, την οποία προσωπικά αγνοούσα. Και, βέβαια, το βασικό θέμα είναι το "στίγμα". Άπαξ και παραστρατήσεις μία φορά, όλα σε οδηγούν στην επανάληψη. Οι ίδιες οι κοινωνικές συνθήκες, η ίδια η (μη) αποδοχή σου από βασικές συνιστώσες της κοινωνίας, η ίδια η αντιμετώπισή σου από το νόμο. Από εκεί και πέρα το να ξανακυλίσει κανείς είναι θέμα χρόνου. Ανεξαρτήτως προθέσεων...
Να το ψάξετε.

"INFERNO" :ΝΟΥΑΡ ΚΑΙ ΤΑΙΝΙΑ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΣΕ ΣΚΗΝΙΚΟ ΓΟΥΕΣΤΕΡΝ

Ο Roy Ward Baker (2016-2010), που συχνά υπέγραφε ως σκέτο Roy Baker, έκανε σινεμά, τηλεόραση και έγινε περισσότερο γνωστός από τις ταινίες τρόμου που γύρισε στις αρχές των 70ς. Πίσω στα 1953 όμως, όταν γύριζε διαφόρων ειδών φιλμ, κάνει το "Inferno" με τους Ρόμπερτ Ράιαν και Ρόντα Φλέμινγκ, ένα περίεργο φιλμ που "βουτά" σε διάφορα είδη.
Ένας εκατομμυριούχος σπάει το πόδι του σε ατύχημα και αφήνεται ολομόναχος στην έρημο για να πεθάνει από την άπιστη γυναίκα του και τον εραστή της. Για τις επόμενες λίγες μέρες θα αρχίσει γι' αυτόν ένας αμείλικτος αγώνας επιβίωσης, ενώ παράλληλα παρακολουθούμε τους εραστές και τις ενέργειές τους... μέχρι τη  τελική σύγκρουση.
Το ενδιαφέρον του φιλμ - εκτός του ότι νομίζω ότι "κρατά" τον θεατή - είναι η μείξη των ειδών: Φυσικά το στόρι παραπέμπει σε νουάρ δράμα. Νουάρ της ερήμου όμως. Βλέπετε, διαδραματίζεται στη σύγχρονη εποχή (το 1953 δηλαδή), όμως το σκηνικό, τα χαρακτηριστικά τοπία της ερήμου, ακόμα και τα ρούχα των πρωταγωνιστών, "δείχνουν" αβίαστα σε γουέστερν (αν απομονωσεις αρκετές σκηνές, όλοι θα νομίζουν ότι πρόκειται για τέτοιο). Συγχρόνως είναι μια "ταινία επιβίωσης" καθώς παρακολουθούμε έναν τραυματισμένο "Ροβινσώνα Κρούσο" να πασχίζει να επιβιωσει όπως - όπως σε ένα αφιλόξενο, θανατηφόρο περιβάλλον. Επίσης ο ήρωας, ο τραυματισμένος πλούσιος, δεν είναι ακριβώς "καλός", αφού μαθαίνουμε ότι πρόκειται μάλλον για κάθαρμα.
Όλα αυτά καθιστούν την ταινία ενδιαφέρουσα και ασυνήθιστη. Αξίζει να την ψάξετε, δίχως βέβαια να πρόκειται για μεγάλο φιλμ.
ΥΓ: Στην Ελλάδα παίχτηκε ως... "Η Κόλαση στα Κορμιά μας" (!!!), ενώ στις ΗΠΑ προβλήθηκε και σε 3D παρά το ότι η εικόνα δεν διαθέτει κάτι ιδιαίτερα εντυπωσιακό για κάτι τέτοιο. 

"Ο ΙΡΛΑΝΔΟΣ" ΚΑΙ Ο ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ ΤΟΥ ΣΚΟΡΣΕΖΕ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΦΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ

Το 2019 ο Martin Scorsese αποφασίζει μάλλον να ολοκληρώσει το στοχασμό του πάνω στην Αμερική και τη μαφία (πράγματα αλληλένδετα) με τον "Ιρλανδό", ένα έπος 3.30 ωρών, με καστ που φέρνει μαζί τους βασικούς ηθοποιούς - φετίχ του δημιουργού: Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Τζο Πέσι, Αλ Πατσίνο, Χάρβεϊ Καϊτέλ.
Παρακολουθούμε τη ζωή ενός ιρλανδού στη Νέα Υόρκη, που σύντομα γίνεται εκτελεστής της μαφίας από την εποχή του πολέμου έως τη δεκαετία του 80, και έτσι "πιάνει την καλή". Οικογένεια, "μπίζνες", βία άνοδος και πτώση.
Είναι δυνατόν μια ταινία να είναι κουραστική και, ταυτόχρονα, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα; Ε, λοιπόν, σ' εμένα αυτό συνέβη με τον "Ιρλανδό". Κουράστηκα, αλλά και θαύμασα και συγκινήθηκα. Νομίζω ότι τα επίπεδα του φιλμ είναι πολλά: Μπορεί κανείς να μιλήσει για τη σκοτεινή πλευρά του αμερικάνικου ονείρου ή ότι το να "αδράξεις την ευκαιρία" μπορεί να σημαίνει είτε πολύ ακριβό τίμημα είτε ότι αυτό κάθε άλλο παρά νόμιμο πιθανόν να είναι (ή και τα δύο μαζί). Ο φτωχός ιρλανδός - αδίστακτος, εκτελώντας πάντοτε πιστά διαταγές άνωθεν, μένοντας πιστός ακόμα κι όταν πρέπει να αντιμετωπίσει ένα άκρως επώδυνο προσωπικό δίλημμα και διακρινόμενος γι' αυτή του την αποτελεσματικότητα και τιμιότητα - θα γίνει πλούσιος και απόλυτα σεβαστός "σε ορισμένους κύκλους". Σε προσωπικό επίπεδο όμως θα χάσει την οικογένειά του, που αγαπά πολύ, και τελικά... ας μην αποκαλύψω το "τελικά".
Πάλι με τη μαφία; θα μου πείτε. Δεν μάθαμε πια τα πάντα γι' αυτήν; Ναι, αλλά για τον Σκορσέζε η μαφία δεν είναι ούτε ευκαιρία για εντυπωσιακές περιπέτειες ούτε για απλώς ένα ακόμα γκαγκστερικό φιλμ. Γι' αυτόν είναι η ίδια η ουσία των ΗΠΑ. Βουτώντας σε αληθινά, ιστορικά γεγονότα (τα περισσότερα πρόσωπα είναι υπαρκτά), μιλά για την πληρέστατη διαφθορά - κυριολεκτικά ως το κόκκαλο και δίχως δυνατότητα πισωγυρίσματος και κάθαρσης - της αμερικάνικης κοινωνίας. Ο αμφιλεγόμενος συνδικαλιστής Χόφα, οι διεφθαρμένοι πολιτικοί και, βέβαια, οι μαφιόζοι άρχοντες και οι οικονομικά ισχυροί είναι αυτοί που κάνουν κουμάντο. Ποια δημοκρατία; Ποτέ δεν είδα τόσο ξεκάθαρα τον εμπαιγμό και το ψεύδος του τάχα "ο λαός αποφασίζει". Αφού οι παραπάνω εκλέγουν ή ρίχνουν κατά βούληση προέδρους και κυβερνήσεις, αφού η βία τους βασιλεύει... Κι αν ακόμα τιμωρούνται σε προσωπικό επίπεδο, η κοινωνική διαπλοκή παραμένει άθικτη.
Ταυτόχρονα, σε υπαρξιακό επίπεδο, έχουμε τη μελαγχολία του χρόνου που περνά, την άδοξη κατάληξη στα αναπόφευκτα γηρατειά, την τελική μοναξιά...
Το φιλμ συνδυάζει θαυμάσια το προσωπικό με το πολιτικοκοινωνικό στοιχείο, και είναι συγκινητικό καθώς - με τη μάζωξη των γερασμένων πλέον, αγαπημένων ηθοποιών και το εξαντλητικό αυτό ρέκβιεμ, ο 77χρονος Σκορσέζε αποχαιρετά μια ολόκληρη εποχή ή, ίσως, ένα τεράστιο κομμάτι του σινεμά. Κι αυτό είναι όντως συγκινητικό. Παρά την κούραση...

"ΟΙ ΣΥΜΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ" ΚΑΙ Η ΑΙΜΑΤΗΡΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ

Ο Martin Scorsese γυρίζει τις "Συμμορίες της Νέας Υόρκης" το 2002 και μας δείχνει με τον πιο γλαφυρό τρόπο τις φρικτές, απάνθρωπες και βίαιες συνθήκες κάτω από τις οποίες ενοποιήθηκαν ουσιαστικά οι ΗΠΑ.
Κατά τη διάρκεια του αμερικάνικου εμφύλιου η Νέα Υόρκη - οι κακόφημες τουλάχιστον περιοχές της - είναι μια κόλαση. Βίαιες και αδίστακτες συμμορίες επιβάλλουν ένα καθεστώς τρόμου και, συγχρόνως, συγκρούονται άγρια μεταξύ τους. Ο αιμοσταγής και ρατσιστής Χασάπης δεσπόζει στην περιοχή, αφού έχει εξοντώσει όλους του αντιπάλους του και κυρίως τον Παπά, επικεφαλής των Ιρλανδών της περιοχής. Ο μικρός γιος του τελευταίου κλείνεται σε αναμορφωτηριο και όταν βγαίνει, νεαρός πλέον, με μόνο του σκοπό την εκδίκηση, τα πράγματα έρχονται έτσι ώστε να γίνει ο αγαπημένος "υπαρχηγός" του Χασάπη.
Όσα δείχνονται εδώ είναι συγκλονιστικά. Μια φραση νομίζω ότι μπορεί να περικλείσει όλη την ουσία: Πάντοτε τα θύματα είναι οι φτωχοί. Η κόλαση βασιλεύει στς φτωχές συνοικίες. Οι χιλιάδες μετανάστες που καταφτάνουν απ' όλο τον κόσμο δεν έχουν στον ήλιο μοίρα και αντιμετωπίζουν τον αμείλικτο ρατσισμό των "ντόπιων" (Ντόπιοι, άλλωστε, είναι το όνομα της συμμορίας του Χασάπη). Οι εκλογές είναι στημένες και οι πολιτικοί ενδιαφέρονται μόνο για τα δικά τους συμφέροντα. Όσο για τον ίδιο τον πόλεμο, τον εμφύλιο, έναν από τους πιο αιματηρούς όλων των εποχών, ποιοι πολαμάνε και σκοτώνονται άραγε; Μόνο οι γόνοι των φτωχών. Οι πλούσιοι νέοι απαλλάσονται, φτάνει να πληρώσουν κάποιο ποσό ανύπαρκτο για τους υπόλοιπους. Το άλλο συγκλονιστικό είναι ο πανταχού παρόν ρατσισμός. Οι "αμερικάνοι" (λες και φύτρωσαν εκεί και δεν είναι κι αυτοί γόνοι μεταναστών) μισούν και περιφρονούν τους ιρλανδούς (που βρίσκονται στον πάτο), αλλά και κάθε νεοφερμένο, και οι ίδιοι οι ιρλανδοί, όταν κάποια στιγμή ξεσηκώνονται, πού ξεσπάνε την οργή τους; Στους μόνους που είναι ακόμα πιο κάτω απ' αυτούς: Τους μαύρους. Ο ρατσισμός βρίσκεται παντού και είναι δείγμα ηλιθιότητας.
Η ειρήνη που θα επιβληθεί είναι βουτηγμενη στο αίμα. Η "ευνοούμενη", σύγχρονη πολιτεία θα ριζώσει πάνω σε εκατόμβες πτωμάτων. Ίσως γι' αυτό η Αμερική της οπλοκατοχής, της βίας και των επεμβάσεων είναι σήμερα αυτό που γνωρίζουμε. Και, βέβαια, η προέλευση του πλούτου είναι σχεδόν πάντοτε βρώμικη και παράνομη.
Όλα αυτά σε μια βίαιη ταινία με τον Ντάνιελ Ντέι Λιούις, το Λεονάρντο ντι Κάπριο και την Κάμερον Ντιάζ στους βασικούς ρόλους. Θυμάμαι ότι στην εποχή της είχε μάλλον μέτριες κριτικές. Προσωπικά με καθήλωσε.