ΟΝΤΩΣ "A COMPLETE UKNOWN"...

 

Θα πω από την πρώτη στιγμή ότι το «A Complete Uknown” (2024) του James Mangold (ο οποίος αυτή τη φορά με εξέπληξε ευχάριστα) είναι μια ταινία που μου άρεσε πολύ. Το περίεργο είναι ότι θα πω επίσης ότι παρ’ όλα αυτά δεν την συστήνω σε όλους. Θα σας εξηγήσω τα τι και τα πώς.

Το φιλμ αφηγείται τα απόλυτα κρίσιμα χρόνια μεταξύ 1961-65 στη ζωή του Bob Dylan. Από τότε που φτάνει μόνος και άγνωστος στη Νέα Υόρκη έως την περίφημη – και για άλλους περιβόητη – εμφάνισή του το 1965 στο φολκ φεστιβάλ του Newport, που σχεδόν αλλάζει για πάντα τη μουσική – το ροκ, την φολκ, όλα (αν και τα είχε αλλάξει ήδη η μέχρι τότε δουλειά του νεαρότατου τραγουδοποιού). Θα τονίσω ότι ο Τιμοτέ Σαλαμέ είναι εξαιρετικός (όχι μόνο μοιάζει με τον Dylan, όχι μόνο τραγουδά τα τραγούδια του, αλλά παίζει και πολύ πειστικά), όπως και οι Ελ Φάνινγκ, Έντουαρντ Νόρτον (ως Pet Seeger) και Monica Barbaro (ως Joan Baez).

Ίσως καταλάβατε τι εννοούσα στην αρχή. Για να απολαύσει κανείς την ταινία πρέπει πρώτα απ’ όλα να αγαπά τη μουσική του Dylan. Να είναι ίσως fun, θα έλεγα, γιατί είναι πραγματικά πλημμυρισμένη από τραγούδια, καθώς βλέπουμε όχι μόνο εμφανίσεις του σε συναυλίες, αλλά και να τα παίζει σε κάθε πιθανή περίσταση. Οπότε, όσο καλό και να είναι το φιλμ, αν δεν σου αρέσει αυτό που ακούς σχεδόν συνεχώς… Έπειτα είναι και το ιστορικό κομμάτι. Σχεδόν όλα τα πρόσωπα που βλέπουμε στην οθόνη, έστω και σε σύντομα περάσματα, υποδύονται κάποιο υπαρκτό άτομο της εποχής αυτής. Αν κάποιος δεν ξέρει τον Woody Guthrie, τον Pete Seeger, τον Johny Cash (20τόσα χρόνια πριν τραγουδήσει Depeche Mode και τον μάθουν όλοι), τους Peter, Paul and Mary κλπ., το τι γινόταν με τη φολκ μουσική τέλη 50 – αρχές 60 στην Αμερική (που διαφέρει από την τραμπική Αμερική όσο ο πόλος με τη Σαχάρα), το φεστιβάλ του Newport κλπ., είναι φυσικά πιθανόν να του αρέσει η ταινία, αλλά θα έχει χάσει μεγάλο μέρος της πληροφορίας, του κλίματος της εποχής αυτής.

Ανεξάρτητα όλων αυτών πάντως, η ταινία με παρέσυρε τόσο με την υπέροχη μουσική από την οποία ξεχειλίζει (όχι μόνο του Dylan, αλλά και όλης αυτής της σκηνής) όσο και με την ανάπλαση της εποχής, τους ηθοποιούς, όλα. Για μένα είναι από τα καλύτερα φιλμ της χρονιάς, αν και ουσιαστικά απευθύνεται μόνο σε όσους ενδιαφέρονται για το συγκεκριμένο θέμα. Όσο για την προσωπικότητα του ίδιου του μεγάλου δημιουργού; Ε, δείχνεται όπως ακριβώς φημολογείται ότι είναι : Απόμακρος, κλειστός (εξ ου και «complete unknown») στρυφνός πολλές φορές, απρόβλεπτος, ίσως όχι και τόσο καλός ως φίλος… 

"ΜΙΚΡΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΣΑΝ ΚΙ ΑΥΤΑ". ΠΟΣΟ "ΜΙΚΡΑ" ΟΜΩΣ;

Το ιρλανδέζικο φιλμ του Tim Mielants "Μικρά πράγματα σαν κι αυτά" του 2024 είναι ένα βραδυφλεγές δράμα που διαδραματίζεται το 1985. Ο Κίλιαν Μέρφι, εξαιρετικός ηθοποιός πάντα, το "παίρνει στην πλάτη του", έχοντας δίπλα του την Έμιλι Γουάτσον.

Ένας μεσαίας τάξης οικογενειάρχης, με σύζυγο και 4 κόρες, που μεταφέρει με το φορτηγό του κάρβουνα σε όποιον τα παραγγείλει, ανακαλύπτει ότι κάτι δεν πάει καλά σε ένα "αξιοσέβαστο" χώρο. Από εκεί και πέρα όλα είναι θέμα ηθικής : Θα αποκαλύψει όσα έμαθε ή θα ακολουθήσει το (οικονομικό και όχι μόνο) συμφέρον του;

Βαριά ταινία, σκοτεινή κυριολεκτικά και μεταφορικά, μάλλον αργή, βραδυφλεγής, που καταγράφει τη μιζέρια της μόνιμα συννεφιασμένης πόλης, την μουντάδα, τη θλίψη θα λέγαμε, της κοινότοπης καθημερινότητας (σπίτι - δουλειά). Όλα αυτά όμως γίνονται αποδεκτά δίχως το παραμικρό παράπονο ή γογγυσμό. Του στιλ "αυτή είναι η ζωή και την αποδεχόμαστε". Όταν όμως αποδειχτεί ότι όλη αυτή η ρουτίνα κρύβει κάτω από την επιφάνειά της φριχτά μυστικά;

Παρά την αργή εξέλιξη και την μουντή, άχαρη εικόνα, προσωπικά μου άρεσε, με έβαλε σ' αυτό το "δύσκολο" κλίμα. Είμαι σίγουρος ότι αρκετοί θα πλήξουν, ωστόσο, εκτός του ότι θεωρώ ότι κάπως έτσι έπρεπε να γίνει μια τέτοια ταινία, πάντα χαίρομαι όταν βλέπω κάτι αντιεκκλησιαστικό...

"Ο ΣΠΟΡΟΣ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΣΥΚΙΑΣ" ΚΑΙ Η ΑΜΕΙΛΙΚΤΗ ΕΞΟΥΣΙΑ

Ο Ιρανός σκηνοθέτης Mohammad Rasoulof είναι ένας αντικαθεστωτικός δημιουργός που έχει φυλακιστεί για 2 περίπου χρόνια από το θεοκρατικό καθεστώς της χώρας λόγω των ταινιών του. Σήμερα ζει εξόριστος στο εξωτερικό, ενώ στη χώρα του ενδέχεται να καταδικαστεί ακόμα και σε θάνατο. "Ο Σπόρος της Ιερής Συκιάς" του 2024 περιέχει (και) αληθινές σκηνές που γυρίστηκαν παράνομα στο Ιράν από κινητά κατά τις μεγάλες αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις που έγιναν εκεί. Μερικές καταγράφουν την ωμή βία της αστυνομίας. Προφανώς το φιλμ είναι απαγορευμένο στο Ιράν.

Ένας οικογενειάρχης εργάζεται ως ανακριτής (ενώ έξω μαίνονται οι ταραχές και οι διαδηλώσεις) και οραματίζεται να προαχθεί σε δικαστή. Η δουλειά του είναι επικίνδυνη και ούτε καν οι δύο κόρες του γνωρίζουν το επάγγελμα του πατέρα τους. Ο ίδιος ζει με διαρκείς τύψεις και ηθικές αμφιβολίες καθώς συχνά πιέζεται άνωθεν να υπογράψει ακόμα και θανατικές καταδίκες δίχως απτές αποδείξεις ενοχής.  Όταν μια μέρα εξαφανίζεται μέσα από το σπίτι το όπλο του η βία θα ξεσπάσει και οι μάσκες θα πέσουν.

Ο Rasoulof έχει πει ότι εμπνεύστηκε την ιστορία όταν ήταν φυλακισμένος και ένας από τους δεσμοφύλακές του τού είχε εκμυστηρευτεί ότι δεν μπορεί να αποκαλύψει ούτε στην οικογένειά του τι δουλειά κάνει. 

Η ταινία κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον μου. Στο πρώτο μέρος ως ένα αγχωτικό, κλειστοφοβικό, κοινωνικό θρίλερ και στο δεύτερο, όταν η οικογένεια πάει σε ένα εγκαταλειμμένο χωριό, ως αληθινό θρίλερ πλέον, του οποίου η έκβαση είναι πια ζήτημα ζωής ή θανάτου. Φυσικά πρόκειται για απόλυτα στρατευμένη ταινία, που καταγράφει τη φρίκη ενός καταπιεστικού καθεστώτος, που υποβόσκει σε καθημερινό επίπεδο και ξεσπά ανοιχτά πλέον όταν η χώρα βρίσκεται σε έκρυθμη κατάσταση, αλλά και τον εφιάλτη στον οποίο οδηγεί οποιοσδήποτε (θρησκευτικός στην συγκεκριμένη περίπτωση) φανατισμός. Την βρήκα πολύ δυνατή - έως και συγκλονιστική έχει χαρακτηριστεί. 

Μόνη αντίρρηση η απότομη αλλαγή του βασικού χαρακτήρα στο δεύτερο μέρος, το εκτός πόλης, η οποία αλλαγή βρήκα ότι δίνεται κάπως άγαρμπα, έως και αψυχολόγητα θα έλεγα. Πάντως θα επιμείνω ότι πρόκειται για πολύ δυνατό φιλμ.