ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ (ΕΡΩΤΙΚΗΣ) ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΣΤΟ "BABYGIRL"

 

Το 2024 η Ολλανδή ηθοποιός και σκηνοθέτης Halina Reijn γυρίζει την 3η μεγάλου μήκους ταινία της "Babygirl" με μία τολμηρή Νικόλ Κίντμαν, τον ανερχόμενο Χάρις Ντίκινσον και τον Αντόνιο Μπαντέρας. Αν θέλετε από την αρχή τη γνώμη μου... βαρέθηκα.

Μία επιτυχημένη, γοητευτική γυναίκα, επικεφαλής επιτυχημένης εταιρίας, με επιτυχημένη οικογενειακή ζωή (εντάξει, δεν θα το ξαναγράψω) υποκύπτει στις ερωτικές προτάσεις πολύ νεότερού της και όχι ακόμα μόνιμου στην εταιρία εργαζόμενου. Παρασυρμένη από το πρωτόγνωρο πάθος της θα αφεθεί ακόμα και να διαλύσει την οικογένειά της.

Ναι, το φιλμ είναι τολμηρό. Η Κίντμαν, πάντοτε όμορφη, δεν διστάζει να κάνει γυμνές εμφανίσεις στα 57 της και να ερμηνεύσει έναν "αντιφεμινιστικό" ρόλο - με την έννοια ότι στην εξουσιαστική και καθαρά σεξουαλική σχέση τους εκείνη παίζει το ρόλο του μέρους που υποτάσσεται στις επιθυμίες του άλλου, κι αυτό της αρέσει. Μπράβο λοιπόν για την τόλμη μιας μεγάλης σταρ. Πέραν αυτού όλο αυτό το παιχνίδι με τις σχέσεις εξουσίας και επιβολής νομίζω ότι δεν με ενδιέφερε καθόλου παρά την τόλμη που προαναφέραμε και το σπάσιμο κάποιων ταμπού (εντάξει, μη φανταστείτε και τίποτα σοβαρό). Η ταινία - κατά τη γνώμη μου πάντοτε - "δεν κυλούσε" και σύντομα άρχισε να με κουράζει. Όσο για το συμβατικό τέλος μετά απ' όλα αυτά... τι να πω.

Δεν το θεωρώ τίποτα σπουδαίο. Ίσως κάποιοι να εκστασιάστηκαν για τη "τόλμη" του φιλμ, προσωπικά όμως βαρέθηκα.

Ο ΠΛΕΟΝ ΑΓΡΙΟΣ ΚΑΙ ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ "ΝΟΣΦΕΡΑΤΟΥ"

Ο Robert Eggers έχει καθιερωθεί με εξαιρετικές εικαστικά και ιδιαίτερα σκοτεινές ταινίες. Οπότε το να κάνει αυτός το ριμέικ του κλασικού "Νοσφεράτου" του Murnau (1922) (ή του πολύ καλού ομώνυμου του Herzog του 1979) δεν αποτελεί έκπληξη. Η Lilly-Rose Depp (κόρη του Τζόνη Ντεπ), ο Bill Skarsgard, ο Nicolas Hoult και ο Ουίλιαμ Νταφόε πρωταγωνιστούν.

Υπενθυμίζω ότι ο Νοσφεράτου είναι η γερμανική εκδοχή του Δράκουλα του Stoker. Οπότε την κλασική ιστορία την ξέρετε : Ένας μυστηριώδης ευγενής από την Τρανσιλβανία επιθυμεί να αγοράσει έναν πύργο στη Γερμανία. Καλεί λοιπόν φιλόδοξο νεαρό μεσίτη στον πύργο του για να υπογράψουν τα συμβόλαια. Θα γοητευτεί όμως από τη νεαρή σύζυγό του και όταν έλθει στην Ευρώπη η φρίκη θα αρχίσει.

Θα πω αρχικά ότι πρόκειται για τον πλέον σκοτεινό, ζοφερό, "αποπνικτικό" Δράκουλα που έχω δει. Ο βρικόλακας είναι το Κακό, τέρμα. Ούτε οίκτος για κανέναν ούτε μια "δυστυχισμένη" πλευρά όπως στο φιλμ του Κόπολα ούτε τίποτα. Συγχρόνως είναι και ο πιο "βάρβαρος", με την έννοια ότι είναι ένας άγριος, "απολίτιστος" βαλκάνιος δίχως ίχνος γοητείας. Η εικόνα της ταινίας είναι εντυπωσιακή. Μουντή, σκοτεινή, με γκριζομπλέ χρώματα, σε κάνει να νιώθεις το κρύο της χώρας, του πύργου, του ίδιου του τέρατος. Πέραν αυτού υπάρχουν όλα τα στοιχεία των καλών ταινιών για τον Δράκουλα : Η σεξουαλικότητα και η ταυτόχρονη έλξη / απώθηση για το Κακό, η πάλη της ορθολογικής, επιστημονικής λογικής με την υπερφυσική πίστη και το μεταφυσικό, οι ψυχαναλυτικές προεκτάσεις κλπ. Ωστόσο, πέραν της άγριας εικόνας του ίδιου του Νοσφεράτου, δεν ξέρω αν ο Eggers προσθέτει κάτι στον διαχρονικό μύθο. Μόνο κάτι πιο άγριο, "πρωτόγονο", ζοφερό.

Γενικά είμαι διχασμένος για το αν μου άρεσε ή όχι. Από τη μία η δυνατή εικόνα, από την άλλη ένα αβάσταχτο ψυχοπλάκωμα ("αποπνικτική" τη χαρακτήρισε ένας φίλος). Σίγουρα αξίζει να το τολ΄μήσετε, αλλά με δική σας ευθύνη...

"ΤΟ ΔΕΙΠΝΟ ΜΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΤΡΕ" : ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ - ΠΟΤΑΜΟΣ

Ο Louis Malle (1932-1995) είναι από τους αγαπημένους μου σκηνοθέτες (ίσως ο αγαπημένος μου της nouvelle vague). Το 1981 γυρίζει στις ΗΠΑ μια από τις πιο "πειραματικές" ταινίες του : "Το Δείπνο μου με τον Αντρέ" με τους Andre Gregory και τον Wallace Shawn. Ο πρώτος είναι όντως θεατρικός σκηνοθέτης και στο φιλμ παίζει περίπου τον εαυτό του.

Δεν υπάρχει ουσιαστικά ιστορία (γι' αυτό χαρακτήρισα την ταινία πειραματική). Δύο παλιοί φίλοι συναντιούνται ξανά και βγαίνουν για δείπνο σε εστιατόριο της Νέας Υόρκης. Ο ένας είναι θεατρικός σκηνοθέτης και ο άλλος συγγραφέας θεατρικών έργων με μέτρια επιτυχία και μέτρια οικονομική κατάσταση. Από εκεί και πέρα παρακολουθούμε επί 1.50' τη συζήτησή τους επί παντός επιστητού (σχεδόν) ενώ τρώνε, μέχρι την τελική καληνύχτα. Τίποτα άλλο.

Όπως αντιλαμβάνεστε πρόκειται για φιλμ για λίγους, καθώς στερείται παντελώς πλοκής. Η συζήτηση είναι χειμαρρώδης, ρέει εξαιρετικά αβίαστα και φυσικά, όπως ακριβώς συζητάνε δύο φίλοι στην πραγματικότητα. Σίγουρα ο Μαλ τους είχε αφήσει να αυτοσχεδιάζουν σε πολλά σημεία. 

Ο σκηνοθέτης, πιο "μεταφυσικός" και με πολύπλοκη σκέψη, αμφισβητεί την υλική καθημερινότητα και ψάχνει νέες, υπερβατικές εμπειρίες, όπως αυτές που πριν χρόνια είχε ζήσει την Πολωνία, όπως διηγείται. Ο συγγραφέας είναι πιο προσγειωμένος, διαφωνεί με κάποιες από τις απόψεις του φίλου του και υπερασπίζεται μια ήρεμη καθημερινότητα. 

Φιλοσοφικό φιλμ, που ουσιαστικά φέρνει αντιμέτωπες δύο διαφορετικές απόψεις για τη ζωή και τα πάντα... Πολύ ενδιαφέρον για λίγους, πολύ δύσκολο για όσους έχουν συνηθίσει το mainstream σινεμά.

"ΜΑΡΙΑ" : ΟΙ ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΜΕΡΕΣ ΤΗΣ ΚΑΛΛΑΣ

Τα τελευταία χρόνια ο πολύ δυνατός Χιλιανός δημιουργός Pablo Larrain έχει επικεντρώσει το έργο του σε ένα παράξενο θέμα: Βιογραφίες γνωστών, επώνυμων γυναικών, όχι όμως "ευρείες". Οι δικές του εστιάζουν σε μια συγκεκριμένη περίοδο της ζωής τους, στην πιο δύσκολη και πιο δραματική. Το έκανε με την πριγκίπισσα Νταϊάνα, με τη Τζάκι Κένεντι και το 2024 με τη Μαρία Κάλλας. Και μάλιστα με την Αντζελίνα Τζολί στο ρόλο της μεγάλης ντίβας!

Η ταινία "Maria" περιγράφει τις δραματικές τελευταίες μέρες της σταρ. Αδυνατώντας πλέον να τραγουδήσει, έχοντας χωρίσει από καιρό με τον νεκρό πλέον Ωνάση, εθισμένη στα χάπια, καταρρέει αργά και σταθερά στο διαμέρισμά της με μοναδική συντροφιά τον κάτι σαν μπάτλερ της (παιδί για όλες τις δουλειές στην ουσία) και την μαγείρισσα - οικονόμο της.  

Ξέρουμε από την πρώτη σκηνή αρχή ότι θα πεθάνει. Τις λίγες μέρες πριν το τέλος βλέπουμε την "θεά" να χάνεται σε έναν χαώδη κόσμο αναμνήσεων παλιών μεγαλείων, παραισθήσεων λόγω της κατάχρησης των χαπιών, ψευδαισθήσεων ότι μπορεί να ξαναφτιάξει την λαμπρή της καριέρα, αναίτιων πράξεων και άλλα πολλά. Τίποτα δεν μπορεί να τη στηρίξει πλέον ή να την σώσει. Η ίδια αγνοεί τις αυστηρές προειδοποιήσεις του γιατρού, γίνεται ενίοτε κακιά και καταπιεστική με τους δύο εργαζόμενους - συγκατοίκους της, ζει σε ένα καθόλου ευχάριστο όνειρο.

Είδα το φιλμ - πλημμυρισμένο από τη θεϊκή φωνή της ντίβας από τις εποχές των θριάμβων - με ενδιαφέρον. Ο Larrain ξέρει καλά να περιγράφει αδιέξοδες, τελειωτικές ουσιαστικά καταστάσεις και να σε βάζει στο βαρύ αυτό κλίμα. Και η Αντζελίνα ερμηνεύει μάλλον τον ρόλο της καριέρας της όσο καλύτερα μπορεί (άσχετο τώρα αν άκουσα κάποιους να παραπονούνται ότι δεν μπορούν να χωνέψουν / ταυτίσουν τη Τζολί με την Κάλλας). 

Αρκετά καλό φιλμ λοιπόν κατά τη γνώμη μου. Ξεπερνώντας τη συγκεκριμένη περίπτωση της Κάλλας, μπορείτε να το δείτε και γενικότερα: Ως μια διαχρονική σπουδή πάνω στην ακόμα και θανατηφόρα κατάθλιψη που μπορεί να προκληθεί όταν τα φώτα σβήνουν, όταν ένας σταρ συνειδητοποιεί ότι πλέον δεν είναι πλέον ένας σταρ... 

ΜΙΟΥΖΙΚΑΛ, ΜΕΤΑΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ... THE END

Ο Joshua Oppenheimer ήταν μέχρι τώρα ένας βραβευμένος ντοκιμαντερίστας. Το 2024 γυρίζει την πρώτη του ταινία μυθοπλασίας, το "The End", με την Τίλντα Σουίντον και τον Μάικλ Σάνον στους βασικούς ρόλους. Και αποδεικνύει ότι το να έχεις πρωτότυπες ιδέες δεν σημαίνει ότι κάνεις και καλές ταινίες...

Σε μια μετακαταστροφική εποχή, μια πάμπλουτη οικογένεια (και μια φίλη και ο μπάτλερ και ένας γιατρός...) έχουν καταφύγει σε πολυτελή υπόγεια κατοικία που μοιάζει με μουσείο, καθώς έχουν μαζέψει πλήθος γνωστών πινάκων. Ώσπου μία παρείσακτη από τον "πάνω κόσμο" καταφέρνει να μπει στο προφυλαγμένο, ασφαλές καταφύγιο και απειλεί να καταστρέψει τις ισορροπίες.

Μιούζικαλ, επιστημονική φαντασία, ενδοοικογενειακές σχέσεις, συγκρούσεις και μυστικά, πολιτική κριτική (ή αλληγορία) για το πού πάει ο κόσμος και άλλα που θα σκεφτείτε μόνοι σας μπερδεύονται εδώ σε ένα πρωτότυπο μεν, μάλλον βαρετό δε μείγμα. Ίσως να φταίγανε οι δυόμιση ώρες, ίσως τα αλλοπρόσαλλα συστατικά δεν έδεναν, πάντως προσωπικά βαρέθηκα. Η αλληγορία είναι εύστοχη και μπορεί κανείς να διακρίνει διάφορα επί μέρους στοιχεία : Κριτική στην προστατευτική, αλλά ταυτόχρονα καταπιεστική οικογένεια, με την στιλπνή επιφάνεια και τις εντάσεις που υποβόσκουν, κριτική σε έναν κόσμο που καταρρέει καθώς οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι (και τελικά θα επιφέρουν το μεγάλο τέλος) και οι φτωχοί φτωχότεροι, ταξικές διακρίσεις ακόμα και στο τέλος του κόσμου κλπ. Αλλά οι καλές προθέσεις είναι γνωστό ότι δεν αρκούν για να κάνουν τις μεγάλες ταινίες... 

Τελικά μάλλον η ιστορία θα το κατατάξει στο "κινηματογραφικά αξιοπερίεργα", αλλά όχι σ' αυτά που ενθουσιάζουν κιόλας.

"ΚΟΝΚΛΑΒΙΟ" : ΘΡΙΛΕΡ ΜΕ... ΚΑΡΔΙΝΑΛΙΟΥΣ

 Τελικά ο κινηματογράφος μπορεί να πιάνει οποιοδήποτε απίθανο θέμα με ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Αφορμή γι' αυτή τη σκέψη στάθηκε το "Κονκλάβιο" (2024) του Γερμανού Edward Berger, (παλιότερα είχε κάνει το πολύ δυνατό εικαστικά "Ουδέν Νεότερο από το Δυτικό Μέτωπο"). Ο Ρέιφ Φάινς πρωταγωνιστεί, πλαισιωμένος από εξαιρετικούς ηθοποιούς (Στάνλεϊ Τούτσι, Τζον Λίθγκοου, Ισαβέλα Ροσελίνι κλπ.) 

Όταν ο πάπας πεθαίνει συγκαλείται το παπικό κονκλάβιο για να εκλέξει νέο. Κλειδωμένοι σε στην θρυλική Καπέλα Σιστίνα, όπως απαιτεί η αρχαία παράδοση (από τα τέλη του 15ου αιώνα συγκεκριμένα), δεν θα βγουν αν προηγουμένως δεν βγει λευκός καπνός, αν δηλαδή δεν εκλεγεί νέος πάπας. Ο πρωταγωνιστής καρδινάλιος, ο οποίος δεν έχει παπικές φιλοδοξίες, καλείται να συντονίσει τη μυστική διαδικασία και ένα θρίλερ αρχίζει να εξελίσσεται αυστηρά κεκλεισμένων των θυρών...

Φυσικά το φιλμ αμφισβητεί - με διαφορετικούς κάθε φορά τρόπους - την ηθική ακεραιότητα των "αγίων" καρδιναλίων που είναι υποψήφιοι για το ανώτερο αξίωμα, τα μυστικά που ξεσκεπάζονται και οι ανατροπές ακολουθούν η μία την άλλη, ενώ μερικές από τις αποκαλύψεις, αν γίνουν ευρύτερα γνωστές, κινδυνεύουν να τινάξουν τα θεμέλια της καθολικής εκκλησίας στον αέρα. Ωστόσο, όλοι το γνωρίζουν, όλες οι πολύπλοκες ίντριγκες, τα βρώμικα μυστικά, οι τεράστιες προσωπικές φιλοδοξίες, οι απίστευτες αποκαλύψεις, οι επικίνδυνες, οπισθοδρομικές, μεσαιωνικές απόψεις κάποιων φανατικών, δεν θα περάσουν ποτέ τις επτασφράγιστες πύλες του παρεκκλησίου, θα μείνουν για πάντα ανάμεσα στα μέλη του κονκλάβιου...

Διαπραγματευμένο ως θρίλερ με ανατροπές και αποκαλύψεις, ενώ όλοι περιμένουν ποιος θα είναι ο επόμενος πάπας, ατμοσφαιρικό ως σκηνοθεσία, καταφέρνει - αν και ταινία δωματίου (και τι δωματίου) - να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον (ή τουλάχιστον εγώ δεν βαρέθηκα καθόλου, παρά τους αρχικούς "φόβους" μου). Μοναδικά αντίρρηση το too much του τελευταίου τέταρτου του φιλμ, που στην αγωνιώδη προσπάθεια να εντυπωσιάσει και να προσφέρει μια ακόμα ανατροπή - αλλά και πολιτική ορθότητα - υπερβαίνει κατά τη γνώμη μου τα όρια  και το "παρακάνει", πράγμα που μάλλον με ενόχλησε. Αν δεν το παρατραβούσε νομίζω ότι τα πράγματα θα ήταν ακόμα καλύτερα. 

Πάντως εξακολουθεί να είναι μια πρωτότυπη ταινία με αναπάντεχο θέμα.

BEST OF 2024

 

Ναι, ήρθε πάλι η ώρα για τον προσωπικό μου απολογισμό των καλύτερων ταινιών του 2024. Οι ταινίες που θα παραθέσω είναι τόσο του 23 όσο και του 24. Και πάλι ο σωστός τίτλος θα ήταν "Best of Ταινιών ΠΟΥ ΕΙΔΑ το 2024" (χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το "Poor Things", που είχα δει στα μέσα Ιανουαρίου του 2024, γι' αυτό και δεν περιλαμβανόταν στην περσινή λίστα, όπως θα έπρεπε). Έτσι και κάποιες ταινίες του 24 που δεν πρόλαβα να δω... στην λίστα του 25.

Κατά τα άλλα, τα γνωστά: Τόσο οι 10 πρώτες όσο και οι 9 "επιλαχούσες" ΔΕΝ αναφέρονται με αξιολογική σειρά (μου είναι αδύνατο), αλλά απλώς με αλφαβητική κατά σκηνοθέτη. Επίσης στη λίστα υπάρχουν μόνο φιλμ του 23 και 24 και όχι παλιότερα που έτυχε να ξαναβγούν σε Α' προβολή. Πάμε λοιπόν:

 

ΟΙ 10 ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ (ΟΧΙ ΜΕ ΑΞΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΕΙΡΑ, ΑΛΛΑ ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΑ ΚΑΤΑ ΣΚΗΝΟΘΈΤΗ)

 

EMILIA PEREZ του Jacques Audiard

ANORA του Sean Baker

ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΑΝΤΑ ΤΟ ΑΥΡΙΟ της Paola Cortellesi

BLACK DOG του Guan Hu

FREMONT του Babak Jalai 

POOR THINGS του Γιώργου Λάνθιμου

STRANGE DARLING του J.T. Mollner

HOLDOVERS (ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ) του Alexander Payne   

ΜΙΚΡΑ ΠΤΟΣΤΥΧΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ της Thes Sharrock

ΥΠΕΡΟΧΕΣ ΜΕΡΕΣ του Wim Wenders

 

ΟΙ 9 ΕΠΙΛΑΧΟΥΣΕΣ (ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΑ ΚΑΤΑ ΣΗΝΟΘΕΤΗ)

 

ΚΟΝΚΛΑΒΙΟ του Edward Berger

ΕΚΚΟΛΑΨΗ της Hanna Bergholm

ΖΩΙΚΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ του Thomas Cailley

ΥΠΟΘΕΣΗ ΓΚΟΛΝΤΜΑΝ του Cendric Kahn 

HIT MAN του Richard Linklater  

ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΡΙΑ ΒΡΙΚΟΛΑΚΑΣ ΑΝΑΖΗΤΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΚΟ ΑΤΟΜΟ της Ariane Louis-Seize

ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΤΟ ΚΑΚΟ ΠΑΡΑΜΟΝΕΥΕΙ του Demian Runge

X του Ti West

DUNE II του Denis Villaneuve  (κανονικά πρόκειται για μία ταινία (Dune), αλλά επειδή δεν υπήρχε άλλη που να μου αρέσει, περιέλαβα αυτό το 2ο μέρος)

Για μια ακόμα φορά υπάρχει ελάχιστο Χόλιγουντ, το οποίο, το έχω πει πολλές φορές, θεωρώ απόλυτα παρακμασμένο. Κρίμα...

Και του χρόνου (και φυσικά οι διαφωνίες ελεύθερες)