"ΑΞΕΔΙΑΛΥΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ" ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΔΡΟΥΝ

 

Η Marta Meszaros, ουγγαρέζα σκηνοθέτης γεννημένη το 1931, είναι μια από τις σημαντικότερες ευρωπαίες δημιουργούς. Οι γυναίκες βρίσκονται σχεδόν πάντα στο επίκεντρο των ταινιών της. Το 1969, έχοντας ήδη στο ενεργητικό της πολλές μικρού μήκους και μία μεγάλου, γυρίζει τα "Αξεδιάλυτα Συναισθήματα" (Holdudvar), ένα ασπρόμαυρο φεμινιστικό φιλμ, αλλά και με πολύ ενδιαφέρουσα κατάδειξη της κοινωνικής κατάστασης του τότε υπαρκτού σοσιαλισμού.

Μετά το απροσδόκητο θάνατο του συζύγου της, γνωστού και προβεβλημένου διανοούμενου της χώρας, η γυναίκα του, που βεβαίως ανήκει στην αστική τάξη, αποφασίζει να αποκηρύξει την κληρονομιά του και να αρχίσει από την αρχή, καθώς ομολογεί ότι ποτέ δεν τον αγάπησε, αλλά δίσταζε να ζητήσει διαζύγιο επειδή είχε βολευτεί στην καλή ζωή. Ωστόσο ο μεγάλος της γιος της το απαγορεύει (για κοινωνικούς λόγους) και σχεδόν με τη βία την περιορίζει στο εξοχικό τους στην επαρχία, υπό την αυστηρή επίβλεψη της νεαρής αρραβωνιαστικιάς του.

Πώς είπατε; Αστική τάξη; Εξοχικό στην επαρχία; Καλή ζωή; Στον υπαρκτό σοσιαλισμό; Αν δείτε το φιλμ θα διαπιστώσετε έκπληκτοι το πόσο λίγο είχε αλλάξει η κοινωνική δομή μετά μετά από 20 περίπου χρόνια κομμουνιστικού καθεστώτος. Ναι, η αστική τάξη ξεχωρίζει σαφέστατα από τους κάθε λογής "κατώτερους", η επαρχία είναι σαφώς καθυστερημένη σε σχέση με τα κέντρα, η κουλτούρα χωριού - πόλης είναι διαφορετική και, βεβαίως, πάνω απ' όλα (αφού αυτός είναι ο στόχος της ταινίας) η πατριαρχία είναι καλά κρατεί, όσο και στον καπιταλισμό άλλωστε. Και βέβαια - πόσο δυσοίωνο για το μακρινό και αισιόδοξο 1969! - ο νεαρός γιος είναι το ίδιο καταπιεστικός, το ίδιο προσεχτικός για το "τι θα πουν οι άλλοι", το ίδιο συντηρητικός τελικά με τον πατέρα, τον οποίο μπορεί να μην είδαμε ποτέ, αλλά απ' όσο καταλαβαίνουμε υπήρξε κάτι παρόμοιο, διαφυλάσσοντας την υψηλή κοινωνική του θέση. Μια από τα ίδια δηλαδή με τα όσα κοινωνικά συμβαίνουν στη Δύση...

Πολυεπίπεδο και εξαιρετικά ενδιαφέρον φιλμ, με μια ξαφνική (ευπρόσδεκτη) ανατροπή στα τελευταία λεπτά - συναισθηματικής φύσης βεβαίως, βαθειά φεμινιστικό, καταδεικνύει ότι η γυναικεία καταπίεση είναι βαθύτατα ριζωμένη, ανεξαρτήτων καθεστώτος. Το απόλαυσα!

ΥΓ: Προσέξτε και τις πολύ λίγες, αλλά σαφείς νύξεις για το καταπιεστικό καθεστώς (η σκηνή με τους μπάτσους που απαγορεύουν στους νεαρούς να κολυμπάνε), αλλά και τις επιρροές της τότε δυτικής ψυχεδελικής κατάστασης στην σοσιαλιστική Ουγγαρία: ουγγρικό ροκ, μακριά μαλλιά από κάποιους νέους, απόπειρες χίπικων καταστάσεων κλπ.