ΕΝΗΛΙΚΙΩΣΗ, ΘΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑ ΣΤΟ ATTENBERG

Να λοιπόν που ο Λάνθιμος δημιουργεί μια μίνι σχολή στο ελληνικό σινεμά, το οποίο, όπως επανειλημμένα έχω γράψει, είναι πολύ ενδιαφέρον τα λίγα τελευταία χρόνια. Φαίνεται ότι η κρίση βοηθά τη δημιουργία...
Το "Attenberg" (2010) της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγκάρη μιλά για τη μελαγχολία της ζωής (αν και διαθέτει και χιούμορ) και διαπραγματεύεται δύο από τα βασικότερα θέματά της: Την ενηλικίωση και τον θάνατο. Η ενηλικίωση και η σεξουαλική αφύπνιση της Μαρίνας μπλέκονται με την σίγουρη πορεία προς το θάνατο του άρρωστου πατέρα της. Θα μπορούσε να είναι μελό, δράμα, ταινία καταγγελίας ή ό,τι άλλο, καθώς τα θέμτα είναι αρχετυπικά και θα μπορούσαν να δοθούν με οποιοδήποτε τρόπο. Η σκηνοθέτης όμως επιλέγει μια χαρακτηριστικά ψυχρή και αποστασιοποιημένη ματιά, σα να μην παίρνει θέση στα μικρά, καθημερινά δράματα που συμβαίνουν. Συγχρόνως εισάγει μια έντονα μελαγχολική διάθεση, που διαπερνά όλο το φιλμ και καταγράφει έτσι και τη μίζερη νεοελληνική επαρχία, που είναι συγχρόνως οικεία και καταθλιπτική.
Τα χρώματα που κυριαρχουν είναι μουντά και γκρίζα, οι εικόνες απόλυτα "συνηθισμένες". Το μέρος άλλωστε που διαλέγει να γυρίσει την ταινία της (τα Άσπρα Σπίτια Βοιωτίας που ούτως ή άλλως αποτελούν μια παράδοξη οικιστική περίπτωση) προσδίδουν μια επιπλέον μελαγχολία και έναν τόνο παράδοξου με την ηθελημένη ομοιομορφία τους.
Μπορούμε να εντοπίσουμε αρκετά θέματα που θίγονται στο φιλμ. Από τα πιο χαρακτηριστικά είναι η ψυχρότητα της νεαρής ηρωίδας και η απέχθειά της για το σεξ και την ανθρώπινη σωματική επαφή γενικότερα. Ίσως κάποτε θα αφήσει τα ένστικτά της ελεύθερα και θα αγαπήσει τον έρωτα, αφήνεται να εννοηθεί. Ίσως πάλι να πρόκειται για αλληγορία της εποχής μας γενικότερα... Από την άλλη, η σχέση με τον ετοιμοθάνατο πατέρα της είναι ζεστή, ανθρώπινη, με χιούμορ. Πιάνει λοιπόν έτσι διαφορετικές πτυχές της ζωής - της ζωής γενικά και της ζωής της Μαρίνας ειδικότερα.
Η ταινία, με τη μοντερνα αφήγησή της, τους κοφτούς διαλόγους, το παράξενο παίξιμο, τα σχεδόν σουρεαλιστικά ιντερμέντια των δύο κοριτσιών που διασκεδάζουν (;) περπατώντας με όλο και πιο παράξενους τρόπους, την όλη αποστασιοποιημένη ματιά και τη μελαγχολία της, είναι αρκετά δύσκολη και παρακολουθείται σχετικά άβολα. Έτσι μπορεί να μην αρέσει σε ένα μεγάλο μέρος του κοινού. Προσωπικά τη βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα και περιμένω το επόμενο βήμα της δημιουργού της. Όσον δε για τη "σχολή Λάνθιμου" που ανέφερα στην αρχή (ο ίδιος παίζει σαν ηθοποιός στο φιλμ, ενώ η Τσαγκάρη ήταν παραγωγός στον "Κυνόδοντα"), αφορά όχι τόσο το θέμα, αλλά την αισθητική της. Το γύρισμα, η εικόνα, το όλο κλίμα, μοιάζουν πολύ μ' αυτά του "Κυνόδοντα". Οπότε, ξέροντας τι περίπου θα δείτε (οπτικά ξαναλέω κι όχι θεματικά), κάντε τις επιλογές σας.