Ο CAPTAIN PHILLIPS ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΙΡΑΤΕΣ

O Paul Greengrass  υπήρξε πάντοτε ενδιαφέρων δημιουργός. Το προσωπικό του στιλ έγκειται στο ότι «παντρεύει» με άνεση το ντοκιμαντερίστικο στοιχείο (και την αντίστοιχη εικόνα, θα έλεγα, όπως θα πω παρακάτω) με το σασπένς και τη δράση. Πολλές από τις ταινίες του μάλιστα βασίζονται σε αληθινές ιστορίες.

Αυτό συμβαίνει και με το «Captain Phillips” του 2013, το οποίο αφηγείται την αληθινή ιστορία της πειρατείας ενός αμερικάνικου φορτηγού πλοίου (με τον ομώνυμο έμπειρο καπετάνιο) από μια ομάδα οπλισμένων σομαλών. Όπως γνωρίζετε το φαινόμενο ανθεί τα τελευταία χρόνια στα νερά αυτά. Από εκεί και πέρα η βασική αντιπαράθεση επικεντρώνεται ανάμεσα στον καπετάνιο και τον αρχηγό των πειρατών, αλλά δεν μένει μόνο εκεί.

Η όλη ιστορία δίνεται από τον Greengrass με απόλυτα πετυχημένο ρεαλισμό. Ο ρεαλισμός αυτός καλύπτει τόσο την εικόνα και τη δράση, όσο και τους χαρακτήρες, οι οποίοι, σημειωτέον, δεν είναι καθόλου ηρωικοί ή ξεχωριστοί. Είναι απλώς άνθρωποι που βρίσκονται αντιμέτωποι με ακραίες καταστάσεις και αντιδρούν όπως θα περίμενε κανείς να αντιδράσει ένας «κανονικός» άνθρωπος (εννοώ δίχως μπέρτα και κολάν ή μαγικό σφυρί στο χέρι). Πολύ ενδιαφέρον βρίσκω το γεγονός ότι στο φιλμ δεν υπάρχουν καλοί και κακοί. Μπορεί να συμμεριζόμαστε την αγωνία του πληρώματος να γλιτώσει και ίσως ταυτιζόμαστε με τον καπετάνιο, αλλά το πώς και το γιατί της άλλης πλευράς αιτιολογείται απόλυτα και οι ενέργειές τους γίνονται σχεδόν δικαιολογημένες. Μάλιστα και οι πειρατές βρίσκονται υπό πίεση και σχεδόν αναγκάζονται να κάνουν ό,τι κάνουν.

Τελικά, όπως ίσως καταλάβατε, βρισκόμαστε μπροστά στη σύγκρουση δύο διαφορετικών κόσμων, οι οποίοι στην ουσία είναι υποχρεωμένοι να δράσουν όπως δρουν. Και, όπως ίσως επίσης καταλάβατε, το φιλμ γίνεται απροσδόκητα πολιτικό, καθώς το αβίαστο συμπέρασμα είναι ότι όσο ο κόσμος είναι τόσο σκληρά και βάρβαρα χωρισμένος σε «πάνω» και «κάτω» (όπως και το εσωτερικό της κάθε κοινωνίας άλλωστε), τέτοιες καταστάσεις θα προκύπτουν διαρκώς, για να μην πω ότι πιστεύω πως θα πολλαπλασιάζονται ολοένα.

Όλα αυτά δίνονται με εικόνες κάθε άλλο παρά «ωραίες». Οι εικόνες του Greengrass είναι «βρώμικες», κοντινές, θυμίζουν ντοκιμαντέρ. Καθώς έβλεπα το φιλμ σκεφτόμουν ότι είναι δύσκολο να απομονώσεις ένα καρέ και να πεις «τι ομορφη εικόνα!». Εδώ υπάρχει μόνο η ωμή πραγματικότητα ενός εμπορικού καραβιού και αυτή της πάμφτωχης, υποσιτισμένης Αφρικής. Καμιά ωραιοποίηση. Και, φυσικά, το σασπένς δεν λείπει ούτε στιγμή, κρατώντας καθηλωμένο τον θεατή (εμένα τουλάχιστον), ενώ οι ηθοποιίες τόσο του Χανκς όσο και του σομαλού είναι πολύ καλές.

Σας το προτείνω για τη σφαιρική ματιά στο θέμα και την έλλειψη ηρώων και μαρτύρων.