ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ "ΑΠΛΟ ΑΤΥΧΗΜΑ"

Ο πολυβραβευμένος Ιρανός σκηνοθέτης Jafar Panahi επιστρέφει! Το "Ένα Απλό Ατύχημα" (Yek tasadef sadeh ή It was just an Accident) του 2025 είναι μια από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς (για μένα τουλάχιστον). 

Ένα ζευγάρι με το κοριτσάκι του έχει ένα συνηθισμένο ατύχημα καθώς ταξιδεύει μια νύχτα. Θα πάνε το αυτοκίνητο σε ένα τυχαίο συνεργείο... και ένας μεσήλικας που εργάζεται εκεί θα αναγνωρίσει στον άντρα τον (καθεστωτικό) βασανιστή του. Μόνο από τη φωνή όμως και από κάποια άλλα σημάδια, καθώς όταν τον βασάνιζαν του είχαν πάντοτε δεμένα τα μάτια. Πώς θα αντιδράσει σ' αυτήν τη σχεδόν σίγουρη αναγνώριση; Σ' αυτό το "σχεδόν" βασίζεται η πλοκή της ταινίας.

Βρήκα το φιλμ σημαντικό τόσο για την ανάλυση της κατάστασης στο Ιράν (μιας χώρας διχασμένης ανάμεσα στους υποστηρικτές των παπάδων και τους αντικαθεστωτικούς που αγωνίζονται για περισσότερες ελευθερίες), όσο και για τη μελέτη γενικότερων ανθρώπινων καταστάσεων / ερωτημάτων. Θίγονται πολλά θέματα. Υπάρχουν βέβαια οι σκέψεις πάνω στο θέμα της εκδίκησης και της αυτοδικίας. Υπάρχει η σαφής καταγγελία της πολιτικής καταπίεσης. Και υπάρχουν και οι ανθρώπινοι χαρακτήρες, που θα αντιδράσουν διαφορετικά σε ένα συγκεκριμένο ερέθισμα, παρά το ότι όλοι συμφωνούν σε κάποιες βασικές αρχές (ανήκουν όλοι στην αντιπολίτευση). 

Ο Panahi φτιάχνει ένα πολύ δυνατό θρίλερ, καθώς το σασπένς και τα μπερδέματα (που φέρνουν το ένα το άλλο) διαρκώς αυξάνονται, όλα γίνονται όλο και πιο αγχωτικά. Και, όσο κι αν φαίνεται παράξενο για μια τέτοια ιστορία, το όλο φιλμ μπορεί να ειδωθεί και ως μια μαύρη κωμωδία. Καθώς η ομάδα των αντιφρονούντων μεγαλώνει με σχεδόν κωμικό τρόπο (ακόμα και μια νύφη με το νυφικό της προστίθεται σ' αυτήν), η ιστορία αποκτά σχεδόν σουρεαλιστικές διαστάσεις, παρά τον απόλυτα ρεαλιστικό τρόπο κινηματογράφησης (αυτόν τον ρεαλισμό που χαρακτηρίζει τα περισσότερα ιρανικά φιλμ). 

Συνεχή μπερδέματα, αγωνία που πολλαπλασιάζεται, ηθικά διλήμματα, κωμικοτραγικές καταστάσεις, οι περιπλοκές και τα προβλήματα που δημιουργεί στην απλή καθημερινότητα μια στυγνή εξουσία και πολλά άλλα συνθέτουν - το είπα από την αρχή - μια από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς. Δικαίως νομίζω τιμήθηκε με τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες. Τελικά το ιρανικό σινεμά είναι πολύ πιο ανθεκτικό απ' όσο πίστευα...