ΣΤΟΝ ΠΑΓΑΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ "ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΟΥ ΣΚΙΑΧΤΡΟΥ"

Στη μουσική υπάρχουν οι "one hit wonders", τουτέστιν καλλιτέχνες που έκαναν μια μεγάλη επιτυχία και μετά εξαφανίστηκαν. Παρόμοιο φαινόμενο υπάρχει και στον κινηματογράφο και αφορά, βεβαίως, σκηνοθέτες. Κλασικό παράδειγμα ο άγγλος Robin Hardy. Το 1973 γυρίζει το εντυπωσιακό "Καταραμένο Σκιάχτρο" (The Wicker Man)... και μετά τίποτα (για την ακρίβεια γύρισε άλλες 2 ταινίες σε διάστημα... 38 ετών, οι οποίες, όπως μαθαίνω, δεν βλέπονται).
Πίσω στο "Σκιάχτρο" όμως. Ένας αστυνομικός πηγαίνει σε ένα απομονωμένο νησί της Σκωτίας για να ερευνήσει την εξαφάνιση ενός κοριτσιού. Οι κάτοικοι, εμφανώς απρόθυμοι να συνεργαστούν, ισχυρίζονται ότι αγνοούν όχι μόνο την εξαφάνιση, αλλά και την ύπαρξη του κοριτσιού αυτού. Σύντομα ο έκπληκτος (και βαθύτατα χριστιανός) αστυνομικός θα αντιληφθεί ότι το νησί - με τις σύγχρονες ανέσεις κατά τα άλλα - δεν έχει καμιά σχέση με τον χριστιανισμό. Η θρησκεία του είναι παγανιστική και βασίζεται σε αρχαίες θρησκευτικές πεποιθήσεις και τελετουργίες. Καθώς οι μέρες περνούν το μυστήριο πυκνώνει και οι τελετές πολλαπλασιάζονται, μέχρι να φτάσουμε στο συγκλονιστικό φινάλε.
Η ταινία δεν μοιάζει με τίποτα σχεδόν απ' όσα έχετε δει. Πέρα από το κλιμακούμενο σασπένς - στα όρια της ταινίας τρόμου - βασίζεται σε μια θεμελιακή σύγκρουση: Από τη μία ένας πνιγηρός, αυστηρός, στα όρια του μαζοχισμού χριστιανισμός. Από την άλλη ένας παιγνιώδης, ελευθεριακός, χαρούμενος παγανισμός, όπου σχεδόν όλα επιτρέπονται. Φυσικά η εξουσία, ο αστυνομικός, εκπροσωπεί τον πρώτο και οι παράξενοι κάτοικοι του νησιού, με επικεφαλής έναν ευγενή, πραγματικό άρχοντα του νησιού, τον δεύτερο (τον τελευταίο ενσαρκώνει ο Κρίστοφερ Λι ίσως στον πιο παράδοξο ρόλο της καριέρας του). Η κοινωνική δομή των δύο θρησκευτικών τύπων δεν αφήνεται ασχολίαστη: Ο παγανισμός συνυπάρχει με μια ουσιαστικά φεουδαρχική κοινωνία, αποδεκτή όμως απ' όλους και, τελικά, με όχι τόσο μεγάλες ανισότητες και δεν έχει καμιά σχέση με την συνυφασμένη με τον καπιταλισμό και τον χριστιανισμό σύγχρονη κοινωνία. Βλέπετε, το νησί μοιάζει να βρίσκεται αποκομμένο από το σύγχρονο κοινωνικό γίγνεσθαι, σα να έχει μείνει πίσω στο χρόνο - με έναν ευτυχισμένο, ωστόσο, τρόπο.
Στο φιλμ υπάρχουν και τα αρνητικά βεβαίως: Η αφέλεια των 60ς, που μόλις έχουν τελειώσει, είναι διάχυτη. Οι σκηνές με τις τελετές των κατοίκων σήμερα μάλλον θα βγάλουν ακούσιο γέλιο, αφού είναι δοσμένες με αστείο (πάντα με την σύγχρονη οπτική) τρόπο, λες και όλοι υπακούν σε μια άψογη (και λίγο γελοία) χορογραφία. Το ίδιο γέλιο βγάζει νομίζω και ο (γυμνός) χορός της εντυπωσιακής Μπριτ Έκλαντ (τη θυμάστε;)
Αφήστε όμως τα αρνητικά και τις προφανείς αφέλειες. Η παράδοξη αυτή ταινία πιστεύω ότι διατηρεί μέχρι σήμερα τη δύναμή της και, όσο κι αν έχετε "διασκεδάσει" πριν, στο τέλος θα μείνετε μουδιασμένοι. Στο μεταξύ θα έχετε δει ένα από γνωστότερα cult του παγκόσμιου κινηματογράφου.
ΥΓ: Προς θεού: Αποφύγετε όπως οι παγανιστές τον σταυρό το άθλιο ριμέικ του 2006 με τον Νίκολας Κέιτζ.