ΤΑ ΖΟΜΠΙ ΔΕΝ ΕΦΥΓΑΝ "28 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ"

Ο Danny Boyle με τον τακτικό συνεργάτη του σεναριογράφο Alex Garland αποφασίζουν εν έτει 2025 να επαναλάβουν παλιές επιτυχίες. Το "28 Χρόνια Μετά", με απροσδόκητη εμφάνιση του Ρέιφ Φάινς μάλιστα, είναι ένα σίκουελ του παλιού φιλμ "28 Μέρες Μετά", αυτή τη φορά όμως από τα χέρια των αρχικών δημιουργών. 

28 χρόνια μετά το ξέσπασμα στη Βρετανία της επιδημίας που μετατρέπει τους ανθρώπους σε ζόμπι, ολόκληρο το νησί είναι αποκλεισμένο από παντού. Οι μολυσμένοι - διαφόρων "κατηγοριών" πλέον - κυριαρχούν, ωστόσο υπάρχουν και καλά προφυλαγμένες κοινότητες με υγιείς επιζώντες. Σε μια απ' αυτές, που ζει σε ένα μικρό νησί που ενώνεται με την ξηρά με μια πολύ στενή λωρίδα, ένας πατέρας με τον γιο του βγαίνουν από τα τείχη για μια παραδοσιακή "τελετή ενηλικίωσης" στον έξω άγριο κόσμο.

Τα παραπάνω είναι μόνο η αρχή, καθώς πολλά, συχνά αναπάντεχα, συμβαίνουν στο φιλμ. Οι δημιουργοί τονίζουν τους χαρακτήρες των ηρώων τους, περνούν μηνύματα ενάντια στην απομόνωση και υπέρ της προσωπικής, ανοιχτής επαφής των ανθρώπων - η αληθινή πανδημία του covid είναι ακόμα πολύ κοντά, και βέβαια διατηρούν τον ρυθμό και την αγωνία για το τι θα συμβεί μετά. 

Παρά το ότι πρόκειται για σίκουελ και παρά το γεγονός ότι έχουμε δει πολλά παρόμοια θέματα με μελλοντικές δυστοπίες και αποκλεισμένες "υγιείς" κοινότητες, πέρασα καλά βλέποντας την ταινία, η οποία δεν με κούρασε καθόλου. Φυσικά η πρωτοτυπία του πρώτου φιλμ έχει χαθεί, αλλά βρήκα την ταινία του 2025 πολύ ευχάριστη. Για φίλους του τρόμου φυσικά - αν και μπορεί να το παρακολουθήσει και κάποιος που δεν είναι φανατικός του είδους.

ΤΑ ΔΕΙΝΑ ΤΗΣ "ΔΙΠΛΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ"

Η βασκική οργάνωση ΕΤΑ για 60 περίπου χρόνια διεξήγαγε στην Ισπανία ένοπλο αγώνα με πολλά θύματα διεκδικώντας την αυτονομία / ανεξαρτησία της Χώρας των Βάσκων (οι οποίοι, σημειωτέον, έχουν εντελώς άλλη καταγωγή και άλλη γλώσσα που σε τίποτα δεν θυμίζει Ισπανούς ή ισπανικά). Ο αγώνας αυτός τερματίστηκε το 2018, όταν κατέθεσαν τα όπλα και εγκατέλειψαν την ένοπλη δράση. Η ταινία "Διπλή Ταυτότητα" (La Infildrada) γυρίστηκε το 2024 από την Arantxa Echevarria με την Carolina Yuste πολύ καλή στον βασικό ρόλο και βέβαια σχετίζεται άμεσα με το θέμα αυτό.

Στις αρχές των 90ς και ενώ ο αγώνας της αστυνομίας ενάντια στην ΕΤΑ συνεχίζεται, ένας επιθεωρητής συλλαμβάνει την ιδέα να "φυτέψει" μια γυναίκα αστυνομικό στην οργάνωση, η οποία θα προσποιείται ότι συμμερίζεται τις ιδέες των Βάσκων, ώστε να έχει πληροφόρηση από τα μέσα. Μια μοναχική κοπέλα δέχεται και μια αγωνιώδης ιστορία κατασκοπίας ξεκινά.

Πολιτικό και ψυχολογικό θρίλερ με σασπένς, καθώς τα πράγματα αλλάζουν συχνά και κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να συμβεί μετά, κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον μου. Ωστόσο θεωρώ ως κύρια αρετή της ταινίας το βάρος που ρίχνει στην ανάπτυξη των ανθρώπινων σχέσεων, του χαρακτήρα της ηρωίδας, αλλά και ανθρώπων του (βάσκικου) περίγυρού της. Βλέπετε, η γυναίκα αυτή έπαιζε για πολλά χρόνια τον ρόλο της. Ζούσε -  δηλαδή έκανε παρέες, δεσμό, είχε μόνιμη καθημερινή, ανθρώπινη επαφή - διαρκώς στους κόλπους της οργάνωσης. Ζούσε με τον εχθρό (όπως η αστυνομία θεωρούσε την ΕΤΑ). Πώς είναι αυτό; Πώς αλλάζει την ψυχολογία σου; Τα συναισθήματά σου; Μπορεί κανείς να προσποιείται επί τόσο πολλά χρόνια και να υποκρίνεται ότι πιστεύει σε κάτι που μισεί;

Στα συν και το ότι η ταινία δεν χαρίζεται σε κανέναν. Μπορεί γενικά να κλείνει υπέρ της αστυνομίας και της "πάταξης της τρομοκρατίας", αλλά καταγράφει και τις βάναυσες συχνά μεθόδους της, και τον συχνά κυνικό χαρακτήρα του επιθεωρητή που προαναφέραμε, ενώ δεν έχει κανένα πρόβλημα να δείχνει  και κάποιους συμπαθητικούς, ανθρώπινους τρομοκράτες.  

Γενικά την βρήκα ενδιαφέρουσα και πιστεύω ότι δικαίως κέρδισε πολλά βραβεία στη χώρα της. 

 

ΠΩΣ ΕΙΠΑΤΕ; "ΚΟΝΑΝ Η ΒΑΡΒΑΡΗ";

Για να (τολμήσετε να) το δείτε πρέπει να ξέρετε τι περίπου θα δείτε. Αλλιώς... δεν ξέρω πώς θα αντιδράσετε και δεν εγγυώμαι για τίποτα. Λοιπόν : Το 2023 ο ιδιόρρυθμος (για να το πω κομψά) Bertrand Mandico γυρίζει την τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του (έχει κάνει πολλές μικρές), το "Κόναν η Βάρβαρη" (Conann), με την γνωστή μας cult πρωταγωνίστρια (από τις αρχές του Τζάρμους ήδη) Ελίνα Λόουενσον και άλλες πολλές άγνωστες σε μένα.

Στην αρχαιότητα η Κόναν είναι μια 16χρονη βάρβαρη. Όταν η φυλή της ξεκληρίζεται και η μητέρα της δολοφονείται μπροστά στα μάτια της, εκείνη όχι μόνο επιβιώνει, αλλά και τα φτιάχνει με την αρχηγό της εξ ίσου βάρβαρης επιτιθέμενης φυλής (αν καταλάβατε, πρόκειται για κοινωνίες αποκλειστικά γυναικών). Από εκεί και πέρα το ζεύγος θα διατρέξει με μαγικό τρόπο τον χρόνο και τους αιώνες, από την βαθιά και απροσδιόριστη αρχαιότητα της αρχής ως το κοντινό μέλλον. Η Κόναν κάθε φορά έχει μεγαλώσει κατά μία δεκαετία, παρά το ότι ανάμεσα σε κάθε σταθμό έχουν περάσει αιώνες. Έτσι κάθε φορά ενσαρκώνεται από διαφορετική ηθοποιό, ως τα βαθιά γεράματά της στο μέλλον. Μαζί με το ζεύγος τους αιώνες διατρέχει ένα πανταχού παρόν σκυλόμορφο ον με μαγικές ιδιότητες.

Ο Mandico, το είπαμε, διαθέτει προσωπική αισθητική, που φλερτάρει με το κιτς και γενικά την έννοια του "ψεύτικου" στα σκηνικά. Παραληρηματικός, κάποιες φορές ακατανόητος, πάντα όμως ιδιαίτερος, με παράξενους τεχνητούς φωτισμούς, περίεργη φωτογραφία και φτιαχτά τοπία, δημιουργεί φανταστικούς, απόλυτα "χειροποίητους" κόσμους και χρησιμοποιεί σε κάθε "σταθμό" διαφορετικούς τρόπους έκφρασης: Άλλοτε ο λόγος είναι ποιητικός και στομφώδης, άλλοτε καθημερινός ή ό,τι άλλο φαντάζεστε. Κάνει ένα απόλυτα queer σινεμά, το οποίο ωστόσο είναι πολύ προσωπικό και παράδοξο τόσο αισθητικά όσο και αφηγηματικά. Εδώ υπάρχουν -  μεταξύ πολλών άλλων - και άμεσες αναφορές στον Cronenberg, στο "Crash" και στο "Γυμνό Γεύμα" του συγκεκριμένα, αλλά και, στο τελευταίο μέρος, μια βιτριολική σάτιρα της σύγχρονης τέχνης (προσοχή, περιέχει και κανιβαλισμό).

Καταλάβατε. Σινεμά για πολύ λίγους (ελάχιστους) που ή αγαπάς ή σε απωθεί εντελώς. Ούτε στρωτή αφήγηση υπάρχει ούτε αποδεκτή αισθητική και βέβαια κυριαρχεί το queer στοιχείο, όπως είπαμε πριν. Προσωπικά το βρήκα πολύ ενδιαφέρον. Εσείς δείτε το με αποκλειστικά δική σας ευθύνη.

"ΟΙ ΑΓΡΙΕΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ" : ROAD MOVIE ΚΑΙ ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΕΣ ΙΔΕΕΣ

Ο Βασίλης Κεκάτος έχει πάρει Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες για μια μικρού μήκους ταινία του. Το 2025 φτάνει η ώρα για την πρώτη μεγάλου μήκους του: Τις "Άγριες Μέρες μας" με την πολύ καλή Δάφνη Πατακιά στον βασικό ρόλο.

Μια ατίθαση κοπέλα μαλώνει με την καταπιεστική οικογένειά της, φεύγει από το σπίτι, συγκρούεται και με την κολλητή της και τελικά μένει άστεγη. Θέλοντας να πάει στον Έβρο, όπου μένει η αδελφή της, γνωρίζει μια παρέα νεαρών, αγοριών και κοριτσιών, που αλωνίζουν την Ελλάδα με τροχόσπιτο  βοηθώντας - όχι με νόμιμο τρόπο - ανθρώπους που ζουν στο όριο της φτώχειας. Γοητευμένη από την ελεύθερη και αντισυμβατική ζωή τους θέλει να γίνει μέλος της παρέας και προσπαθεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους. 

Road movie, ανατρεπτικές αντικαπιταλιστικές και αντισυστημικές ιδέες, πόθος για ελευθερία απ' όλες τις κοινωνικές συμβάσεις και παράξενη ενηλικίωση, συγκαταλέγονται στα θετικά της ταινίας. Ωστόσο η ιστορία δεν φαίνεται, από την αρχή σχεδόν, ιδιαίτερα ρεαλιστική, παρά το ότι θα το ήθελε (μιλώ για την δράση της παρέας, που μάλλον δεν θα μπορούσε να σταθεί στην πραγματικότητα στην οποία ζούμε). Καλές προθέσεις, αλλά οι ιδέες σύντομα αρχίζουν να επαναλαμβάνονται. Δεν κουράστηκα ακριβώς, κράτησε το ενδιαφέρον μου, αλλά στο τέλος μάλλον τη βρήκα τραβηγμένη (όχι για ιδεολογικούς λόγους, μια χαρά κάνουν ό,τι κάνουν οι φίλοι μας).

Μένει η καταγραφή του πάθους, της ορμής και της τρέλας της νιότης, τα όνειρα για μια ελεύθερη ζωή κόντρα στις συμβάσεις, η αντιπάθεια για τη "μούχλα" της σταθερότητας. Συνολικά όμως δεν την βρήκα ολοκληρωμένη ταινία. Σίγουρα πάντως είναι ενδιαφέρουσα.

"VERMIGLIO" : ΕΝΑΣ ΠΑΛΙΟΣ, ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Το 2024 ένα ιταλικό φιλμ έρχεται να μας θυμίσει άλλες εποχές. Τόσο πραγματικές όσο και κινηματογραφικές. Το "Vermiglio" (Βερμίλιο : Η Νύφη του Βουνού" ο μάλλον αχρείαστος ελληνικός τίτλος) της Maura Delpero. 

Ενώ ο πόλεμος μαίνεται ακόμα το 1944 - αν και βρίσκεται πλέον προς το τέλος του - στο ορεινό ομώνυμο χωριό οι κάτοικοι συνεχίζουν την δύσκολη καθημερινότητά τους δίχως να πολυπαίρνουν χαμπάρι απ' αυτόν. Η οικογένεια του δάσκαλου, ενός δίκαιου ανθρώπου - αλλά και με τα ελαττώματά του - με 7 παιδιά γνωρίζει χαρές και λύπες, γέννες και θανάτους. Η εικόνα θα αλλάξει όταν ένας ντόπιος νεαρός επιστρέφει από το μέτωπο με έναν συνομήλικό του λιποτάκτη, ο οποίος του έσωσε τη ζωή.

Εξαιρετική φωτογραφία, απόλυτος ρεαλισμός, πιστευτές καταστάσεις, αληθινοί χαρακτήρες με τα καλά και τα κακά τους (όπως οι πραγματικοί άνθρωποι δηλαδή), όλα δημιουργούν μια "παλιά" ατμόσφαιρα. Όχι, εμένα δεν μου θύμισε τόσο νεορεαλισμό, όπως γράφτηκε από πολλούς. Νομίζω ότι ο νεορεαλισμός εξέταζε κυρίως αστικές καταστάσεις. Μου θύμισε περισσότερο ιταλικές ταινίες των 70ς, κάτι σαν "Πατέρα Αφέντη", "Δέντρο με τα Τσόκαρα" και τέτοια. Ναι, όταν ένα φιλμ σε κάνει να ζεις, να αισθάνεσαι όσα δείχνει, να σε συναρπάζει με την αλήθεια του, είναι καλό φιλμ. Και παράλληλα, δίχως καθόλου να είναι κυρίαρχο στοιχείο, υπάρχει διάχυτη μια υπόγεια αντιπολεμική ατμόσφαιρα. Βλέπετε κανένας δεν μιλά για μάχες και πολεμικά γεγονότα, κανένας φαίνεται να μη νοιάζεται για την έκβαση το πολέμου. Το μόνο που θέλουν όλοι είναι να τελειώσει επιτέλους και να πάει στο διάολο. Για μένα είναι μια αντιπολεμική διάθεση πολύ περισσότερο βαθιά από κραυγαλέες παρόμοιες. 

Και μια γενική παρατήρηση: Βλέποντας ταινίες σαν αυτή μένεις έκπληκτος συνειδητοποιώντας πόσο διαφορετική ήταν η ζωή τις εποχές αυτές στην φτωχή επαρχία, πόσο οι άνθρωποι ήταν δεμένοι και εξαρτώνταν από τη φύση, πόσο βαθιά βίωναν τον καθημερινό μόχθο... Και πόσο πιο δυνατά και βαθιά ήταν τα συναισθήματα, πόσο πιο εξοικειωμένοι ήταν με τον θάνατο, πόσο πολύτιμος ήταν ο έρωτας, πόσο αποδέχονταν ό,τι τους συνέβαινε ως μέρος του κύκλου της ζωής και λοιπά και λοιπά. Προσοχή, διότι όσα έγραψα πιο πάνω παρεξηγούνται : Δεν εννοώ ότι η ζωή ήταν "καλύτερη". Ίσα - ίσα, ήταν πιο δύσκολη. Δεν κάνω τέτοιου είδους κριτική. Απλώς μένω έκπληκτος με την απύθμενη διαφορά τρόπου ζωής και βίωσης της ανθρώπινης κατάστασης μέσα σε αρκετά λιγότερο χρόνο από έναν αιώνα. Δεν ξέρω αν είμαστε καλύτερα ή χειρότερα, ξέρω όμως ότι οι διαφορές είναι τεράστιες. Είμαστε ένας διαφορετικός τύπος ανθρώπου σε σχέση με αυτούς που βλέπουμε σε ταινίες σαν αυτή.