ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΟ "TRAINSPOTTING"

To "Trainspotting" του 1996, δεύτερη ταινία του Danny Boyle, δίχασε από την πρώτη κιόλας μέρα της προβολής του. Είναι, βλέπετε, η ταινία που τόλμησε να δείξει μια παρέα τζάνκις δίχως την κλασική μιζέρια που συνοδεύει πάντοτε ένα τέτοιο θέμα, αλλά με χιούμορ, με γρήγορους ρυθμούς, με απόλυτα μοντέρνα γραφή. Η "κατηγορία" λοιπόν είναι ότι είναι ένα φιλμ υπέρ των ναρκωτικών. Είναι άραγε έτσι;
Πριν πω τη γνώμη μου γι' αυτό θα πω και πάλι ότι η ταινία βλέπεται "μονορούφι" χάρη στο γρήγορο μοντάζ, στην εναλλαγή αληθινών γεγονότων και φαντασιώσεων, στους απολαυστικούς χαρακτήρες και γενικά στο ιδιαίτερα πιασάρικο στιλ, που ενίοτε θυμίζει βιντεοκλίπ. Προσωπικά τουλάχιστον την απόλαυσα. Η παρέα των σκοτσέζων τζάνκις δεν κάνει απολύτως τίποτα δημιουργικό. Τα πάντα γι' αυτούς περιστρέφονται γύρω από την πρέζα - όπως συμβαίνει και στην πραγματικότητα δηλαδή. Πώς θα βρουν, αν είναι καλή, αν μπορούν να "καθαρίσουν" μόνοι τους ή αν γουστάρουν να ξανακυλήσουν, τέτοια πράγματα. Όταν ο ένας φεύγει στο Λονδίνο και βρίσκει - καθαρός πλέον - μια "αξιοπρεπή" δουλειά, η παρέα θα τον ακολουθήσει εκεί με διάφορες συνέπειες.
Γυρνώντας τώρα στο φλέγον θέμα, ναι, η ταινία είναι ευχάριστη παρά το θέμα της, ναι, έχει πολύ χιούμορ, ναι, μερικοί από τους ήρωες - πρεζόνια είναι συμπαθητικοί, αλλά δεν νομίζω ότι παίρνει θέση υπέρ της ηρωίνης. Ίσα - ίσα, το όλο πράγμα, το όλο χάσιμο χρόνου, η απόλυτη απραξία των ηρώων, η βρωμιά στην οποία βρίσκονται διαρκώς, κάθε άλλο παρά ελκυστικά είναι. Και υπάρχουν και μερικές εφιαλτικές παραισθήσεις - κυρίως αυτή με το μωρό στις φάσεις που ο βασικός ήρωας προσπαθεί να αποτοξινωθεί μόνος του, αλλά και αυτή με τη λεκάνη τουαλέτας, που είναι τόσο απωθητικές (η πρώτη είναι και τρομακτική) που δεν νομίζω ότι σε κάνει να θέλεις να δοκιμάσεις. Και, βέβαια, το χειρότερο, υπάρχει κι ένας θάνατος, ένας εφιαλτικός θάνατος. Τι άλλο θέλετε; Και πώς τελειώνει το φιλμ; Με μια τεράστια, απόλυτη "πουστιά" από μέρος ενός από τους πρωταγωνιστές. Όχι, δεν νομίζω ότι πρόκειται για κολακευτικό πορτρέτο. Απλώς τολμά να πει ότι "ναι, η πρέζα είναι και γλυκιά". Αυτό όμως είναι προφανές, γνωστό. Αν δεν ήταν, αν ήταν κάτι που προξενούσε μόνο πόνο ή μόνο δυσάρεστα πράγματα τέλος πάντων, κανείς δεν θα εθιζόταν σ' αυτήν. Προφανώς εθίζεσαι επειδή σ' αρέσει και το ξανακάνεις. Δεν νομίζω ότι αυτό είναι μυστικό που θα κάνει κάποιους να "πέσουν από τα σύννεφα".
Χαρακτηριστικό πάντως είναι και η περιφρόνηση (όχι πάντοτε ιδεολογικοποιημένη) των ηρώων προς κάθε τι "καθως πρέπει", προς κάθε αποδεκτή κοινωνική αξία. Και στα τολμηρά σημεία του φιλμ είναι και η σκηνή όπου οι ήρωες οικτίρουν την πατρίδα τους, τη Σκωτία, λέγοντας περίπου ότι "πρέπει να είμαστε πολύ χάλια λαός για να μας κατακτήσουν οι πιο άχρηστοι απ' όλους, οι Άγγλοι". Δεν νομίζω ότι κάποιος έλληνας θα τολμούσε να πει κάτι τέτοιο.
Η ταινία καθιέρωσε τον Boyle, που πριν απ' αυτήν ήταν γνωστός σε λίγους μόνο χάρη στο "Shallow Grave". Προσωπικά απόλαυσα αυτό το κράμα feelgood και απέχθειας, καθώς και το συχνά μαύρο χιούμορ της. Όσο για τα μηνύματά της... σας είπα παραπάνω τη θέση μου.