ΟΙ ΑΔΕΛΦΟΙ ΜΑΡΞ ΚΑΙ Η ΟΠΕΡΑ

Τι είναι αυτό που κάνει να ξεχωρίζουν οι κωμωδίες των αδελφών Μαρξ; Σίγουρα είναι το απόλυτα παράλογο χιούμορ τους. Νομίζω όμως ότι αυτό δεν αρκεί. Υπάρχει και η ανεπανάληπτη ασέβειά τους προς οτιδήποτε. Οι Μαρξ ισοπεδώνουν με σατανική αγαλλιάση κάθε αξία (ή "αξία") στην οποία πιστεύει ο μέσος άνθρωπος. Μοιάζουν να αντλούν τη μεγαλύτερη απόλαυση όταν γελοιοποιούν οτιδήποτε σοβαρό ή σοβαροφανές.
Το 1935 τα φοβερά αδέλφια γυρίζουν μια από τις γνωστότερες ταινίες τους, το "A Night at the Opera" με σκηνοθέτη τον Sam Wood (1883-1949). Ο τελευταίος, αν και παραγωγικότατος μέχρι το τέλος της ζωής του, γύρισε λίγες μόνο γνωστές ταινίες. Ανάμεσά τους και δύο με τους Μαρξ, αυτή που μας ενδιαφέρει εδώ και, λίγα χρόνια αργότερα, το "A Night at the Races". Ας γυρίσουμε όμως στο φιλμ μας.
Στη "Νύχτα στην Όπερα" ο στόχος της ανελέητης πλάκας τους είναι η όπερα και γενικότερα η (κυρίως) υψηλή κοινωνία που συχνάζει εκεί. Ο αμίμητος Γράουτσο είναι ο απατεώνας ατζέντης μιας πλούσιας κυρίας που θέλει να μπει στην υψηλή κοινωνία. Γι' αυτό χρηματοδοτεί γενναία την όπερα και γίνεται φίλη με τον διευθυντή της, ο οποίος καλεί έναν διάσημο τραγουδιστή. Ο Γκράουτσο όμως και δύο τυχοδιώκτες φίλοι του (ο Χάρπο και ο Τσίκο προφανώς) υποστηρίζουν έναν φτωχό τραγουδιστή με καλύτερη φωνή, με τον οποίο είναι ερωτευμένη η βασική πρωταγωνίστρια, την οποία με τη σειρά του πολιορκεί ασφυκτικά ο διάσημος τενόρος. Φυσικά θα ακολουθήσει πανδαιμόνιο.
Το φιλμ περιλαμβάνει μερικές διάσημες κωμικές σκηνές: Η μία είναι η περίφημη σκηνή όπου ένα αληθινό πλήθος από ανθρώπους χωράνε με ακατανόητο τρόπο σε μια πραγματικά μικροσκοπική καμπίνα πλοίου. Οι άλλες έχουν να κάνουν με το μπάχαλο κατά τη διάρκεια της παράστασης και τα περίφημα μουσικά ρεσιτάλ του πάντοτε βωβού Χάρπο και του Τσίκο στην άρπα και το πιάνο αντίστοιχα (οι Μαρξ ήταν όντως μουσικοί και είχαν ξεκινήσει σαν μουσικό γκρουπ). Και, φυσικά, οι ανεπανάληπτες ατάκες με το σουρεαλιστικό χιούμορ του Γκράουτσο πέφτουν σαν πολυβόλο σ΄όλη τη διάρκεια του φιλμ. (Αυτό το τελευταίο είναι και το προσωπικό μου πρόβλημα με τους Μαρξ. Επειδή δεν μπορώ να πιάσω τα ταχύτατα λογοπαίγνια όταν προφέρονται και επειδή αρκετά από αυτά είναι αδύνατο να μεταφραστούν, νοιώθω πάντοτε ότι χάνω ένα μέρος των αστείων. Αυτό όμως είναι, όπως είπαμε, προσωπικό πρόβλημα).
Κατά τα άλλα το χιούμορ τους παραμένει νομίζω αγέραστο, η κατεδάφιση των πάντων καίρια και το σύνολο διασκεδαστικότατο. Η καθώς πρέπει κοινωνία δείχνεται εδώ ζηλόφθονη, πάντα έτοιμη να εξαγοραστεί για συγκεκριμένα συμφέροντα και βαθύτατα περιφρονητική στους μη όμοιούς της, τους "κατώτερους". Οπότε ο θεατής ταυτίζεται με τον ουσιαστικά καθόλου καλό χαρακτήρα (απατεώνα όπως είπαμε και συμφεροντολόγο και τον ίδιο) του Γκράουτσο και παρασύρεται με χαρακτηριστική ευκολία στην ηδονή της καταστροφής των πάντων. Μη φοβηθείτε λοιπόν τις τόσες δεκαετίες που έχουν μεσολαβήσει. Μερικά πράγματα, όσο αναιδή και να ειναι (ή μάλλον ακριβώς εξ αιτίας αυτού) αντέχουν για πάντα!