"ΑΤΙΜΑΣΜΕΝΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΜΕΝΗ" ΣΕ ΕΝΑΝ ΒΙΑΙΑ ΑΝΔΡΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟ ΚΟΣΜΟ

Το 1964 ο Pietro Germi (1914-1974) γυρίζει την επόμενη από το "Διαζύγιο α λα ιταλικά" ταινία του με παρόμοιο θέμα. Πρόκειται για την "Ατιμασμένη και Εγκαταλειμένη" (Sedotta e abbandonata). Εδώ τα πράγματα σοβαρεύουν αρκετά σε σχέση με την προηγούμενη ταινία. Εδώ το κωμικό στοιχείο, δίχως να εξαφανίζεται, υποχωρεί αρκετά, για να αναδυθεί το βαθύ δράμα και η τραγικότητα και το παράλογο που κρύβονται κάτω από μια εκ πρώτης όψεως "γραφική" επιφάνεια.
Βρισκόμαστε και πάλι στην Σικελία, σε μια ασφυκτικά ανδροκρατούμενη κοινωνία (σε βαθμό κακουργήματος). Ένας νεαρός φοιτητής κάνει έρωτα με την ανήλικη (γύρω στα 16) αδελφή της αραβωνιαστικιάς του. Όταν το σκάνδαλο ξεσπά η οικογένεια των κοριτσιών, με επικεφαλής τον πατέρα - αφέντη, κάνει κυριολεκτικά τα πάντα για να το καλύψει και να διατηρήσει το "τίμιο πρόσωπο στην κοινωνία". Λόγω ηλικίας το αδίκημα είναι και ποινικό. Ωστόσο (και πάλι βάσει νόμου) αν οι διαπράξαντες το "αποτρόπαιο έγκλημα" του σεξ παντρευτούν όλα παραγράφονται και κάθε δίωξη σταματά. Και τότε εμφανίζεται το (ακόμα πιο) παράλογο σε όλο του το μεγαλείο: Ο νεαρός δηλώνει ότι δεν θέλει την κοπέλα (την οποία ποθούσε τρελά) διότι είναι "ατιμασμένη"!!! Στην προφανή παρατήρηση "μα εσύ την ατίμασες" απαντά: "Αυτό δεν έχει σημασία. Εγώ θέλω παντρευτώ παρθένα. Στο κάτω - κάτω, αφού το έκανε ανύπαντρη με μένα, γιατί να μην το κάνει και με άλλους όταν παντρευτεί"; Από εκεί και πέρα αρχίζει ένας φαύλος κύκλος συμφωνιών και αθετησης συμφωνιών, με προεξάρχουσα πάντοτε την κυριολεκτικά αγχωτική προσπάθεια από την οικογένεια "να μην αποκαλυφτεί το σκάνδαλο". Στο άγριο αυτό παιχνίδι τα τραγικά θύματα είναι φυσικά πάντοτε οι γυναίκες (αλλά και κάποιοι άντρες, όπως ο ακούσια "δολοφόνος" αδελφός των κοριτσιών, ο οποίος δεν έχει καμιά όρεξη να πάει φυλακή, αλλά η τιμή...
Παρά το χιούμορ απο πολύ νωρίς είχα πάψει να γελώ. Σπάνια μια ταινία έχει αποκαλύψει και καταγγείλει τόσο καίρια την απύθμενη υποκρισία, τον παραλογισμό και την ουσιαστική βαρβαρότητα που κρύβεται κάτω από την ατσαλάκωτη επιφάνεια μιας στυγνά φαλοκρατικής κοινωνίας, αλλά και της απόλυτα διεστραμένης περί "τιμής" αντίληψη (σήμερα παρόμοιες πρακτικές υπάρχουν σε φανατικά ισλαμικές κοινωνίες). Σπάνια η ανδροκρατία έχει κατηγορηθεί τόσο σαν αληθινή πηγή δυστυχίας. Σπάνια έχει δειχτεί τόσο ξεκάθαρα το πώς η ευτυχία θάβεται κυριολεκτικά κάτω από τις περί τιμής και κατωτερότητας των γυναικών ιδεοληψίες. Το αποτέλεσμα; Μια κοινωνία βαθιά δυστυχισμένη, υποταγμένη, όπου, πολύ απλά, μπορεί να συναντήσεις τα πάντα πλην του έρωτα. Πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά άλλωστε, όταν η συντριπτική πλειοψηφία των (ισόβιων, αφού το διαζύγιο απαγορευόταν) γάμων είναι κυριολεκτικά καταναγκαστικοί; Είναι επίσης συγκλονιστικός ο τρόπος που το φιλμ δείχνει ότι η γυναικεία δυστυχία σε μια τέτοια κοινωνία δεν αφορά μόνο την νεαρή ηρωίδα (πανέμορφη και πάλι η Στεφανία Σαντρέλι), αλλά διαχέεται και στις γύρω απ' αυτή γυναίκες, όπως στη δύστυχη αδελφή της - που αποτελεί το άβουλο πιόνι της όλης κατάστασης.
 Εξαιρετική ταινία, που συνιστώ ιδιαίτερα, με έναν εξαιρετικό πρωταγωνιστή στο ρόλο του καταπιεστικού πατέρα - αφέντη. Θα επαναλάβω πάντως: Παρά το χιούμορ που υπάρχει, προσωπικά δεν κατάφερα να τη δω σαν κωμωδία.