ΟΙ ΓΛΥΚΥΤΑΤΕΣ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΤΟΤΟΡΟ

Ο Hayao Miyazaki είναι βέβαια ο γνωστότερος και πιο βραβευμένος ιάπωνας δημιουργός animation. Ψυχή των περίφημων Studio Gimli, παράγει ή σκηνοθετεί ο ίδιος δεκάδες φιλμ, πολλά από τα οποία παιδικά. Σ’ αυτά ανήκει και το "Tonari no Τotoro" ("Η Παρέα του Δάσους: Οι Περιπέτειες του Τοτόρου" ο ανοικονόμητος ελληνικός τίτλος) του 1988. Όπου δύο κοριτσάκια 6 με 7 και 4 ετών περίπου μετακομίζουν στη γιαπωνέζικη επαρχία με τον πατέρα τους, αφού η μητέρα βρίσκεται άρρωστη στο νοσοκομείο. Εκεί έρχονται για πρώτη φορά στη ζωή τους σε επαφή με τη φύση (το άγριο δάσος που βρίσκεται κοντά στο σπίτι), αλλά και με κάποια όντα που ζουν εκεί και γίνονται αντιληπτά μόνο από τα δύο κορίτσια…
Είπα ότι πρόκειται για παιδική ταινία. Καθαρά παιδική. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να την απολαύσουν και μεγάλοι (όπως άλλωστε συμβαίνει με όλα τα καλά παιδικά φιλμ ή βιβλία). «Φταίει» γι’ αυτό η γλυκύτατη ιστορία, που σχεδόν ανάγεται σε μελέτη της παιδικής ηλικίας. Ο Miyazaki κάνει μια εύστοχη μεταφορά, καθώς το φανταστικό στοιχείο της ταινίας (αυτό δηλαδή που μόνο τα κορίτσια βλέπουν) δεν είναι παρά η παιδική φαντασία, πλούσια ακόμα και αλώβητη από την πραγματικότητα της ζωής. Αλήθεια, κι εμείς δεν βλέπαμε – ή νομίζαμε ότι βλέπαμε – πράγματα, δεν είχαμε φανταστικούς φίλους; Κι εξ άλλου, τι άλλο είναι το παιδικό παιχνίδι από ένας θρίαμβος της παιδικής φαντασίας;
Αλλά υπάρχει κι ένα άλλο στοιχείο που με εντυπωσίασε: Το πόσο πραγματικές είναι οι παιδικές αντιδράσεις στην ταινία. Τα παιδιά πράττουν, αντιδρούν, γελάνε, κλαίνε ή μισούν με έναν απόλυτα ρεαλιστικό τρόπο. Βλέποντας το φιλμ πολλές φορές σκέφτηκα ότι «ναι, έτσι ακριβώς θα αντιδρούσε ένα παιδί στη συγκεκριμένη κατάσταση». Από τη θλίψη και το φόβο για έναν πιθανό θάνατο της μητέρας έως τα πρώτα ασυνείδητα σκιρτήματα του έρωτα, από τη χαρά και το παιχνίδι έως τις σχέσεις των δύο αδελφών. Αυτό το σπάνιο για παιδική ταινία στοιχείο το θαύμασα πραγματικά.
Και μένει το εικαστικό μέρος. Που όπως πάντα στον Miyazaki είναι εξαιρετικό. Η εικόνα – κυρίως οι εικόνες της φύσης – πραγματικά μαγεύουν. Είναι πανέμορφες. Η αισθητική του γιαπωνέζου δημιουργού βρίσκεται στον αντίποδα αυτού που θα λέγαμε «ατμόσφαιρα»: Οι εικόνες του είναι καθαρές, κρυστάλλινες, τα χρώματα πλούσια, κυρίως φωτεινά. Όλα δημιουργούν μια ευεξία στο θεατή (ή τουλάχιστον σε μένα). Δεν ξέρω πόσοι άλλοι μπορούν να φτιάξουν τέτοιες εικόνες. Γι' αυτό όμως τον θεωρούμε ούτως ή άλλως μεγάλο δημιουργό.
Συνολικά, αν έχετε παιδιά συνιστώ απόλυτα την ταινία. Αλλά κι αν δεν έχετε δεν νομίζω ότι θα πλήξετε με το γλυκύτατο αυτό παιχνίδι που κινείται ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα και μιλά τόσο καίρια για την παιδική πραγματικότητα, που συχνά είναι πολύ διαφορετική από την πραγματικότητα όπως την αντιλαμβανόμαστε εμείς οι ενήλικοι.